5η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΟΛΟΓΩΝ Θεσσαλονίκη Μάιος, 2015 “Οπτικοακουστική Μετάφραση: Ο Ελληνόφωνος υποτιτλιστής- Μελέτη περίπτωσης” Βαλεντίνη Σάντα Υποψήφια Διδάκτωρ, Αρισττέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

Οπτικοακουστική μετάφραση Ταινίες: ένα πολυσημειωτικό μέσο που μεταφέρει νοήματα μέσα από διαφορετικά κανάλια επικοινωνίας Λεκτικά ακουστικά Μη λεκτικά ακουστικά Λεκτικά οπτικά Μη λεκτικά οπτικά Υποτιτλισμός: η γραπτή μεταφορά στην οθόνη της μετάφρασης στη γλώσσα στόχο του λεκτικού ακουστικού κυρίως καναλιού

Η έρευνα και το ερευνητικό εργαλείο Ποιοτική έρευνα – Επιλογή εργαλείου έρευνας: Ανοιχτή, ημιδομημένη συνέντευξη Δοκιμή του ερευνητικού εργαλείου Το ερευνητικό εργαλείο: η συνέντευξη: α) Προετοιμασία- σχεδιασμός της συνέντευξης β) Επιλογή των ερωτώμενων-δειγματοληψία γ) Προσέγγιση των υποκειμένων της έρευνας και διεξαγωγή της συζήτησης

Προσωπικά στοιχεία- Εργασία Εργασία - Σπουδές Χρόνος ενασχόλησης με τον υποτιτλισμό Γλώσσες εργασίας: Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, καθώς και Ιταλικά, Γερμανικά, Ρωσικά, Κινεζικά, Ιαπωνικά, Εβραϊκά, Ουρντού, Ισλανδικά (μέσω αγγλικού σεναρίου) Είδη οπτικοακουστικού υλικού: κινηματογραφικές ταινίες, ντοκιμαντέρ, σειρές, καθημερινές σειρές, κινούμενα σχέδια, ενημερωτικές εκπομπές, ειδησεογραφικές εκπομπές, ψυχαγωγικές εκπομπές, παίγνια, πρόσθετα (extras) ταινιών, θεατρικές παραστάσεις, διαφημιστικά βίντεο και πρακτικά συνεδρίων.

Προσωπικά στοιχεία- Εργασία Μεγαλύτερη δυσκολία παρουσιάζουν: α) το ντοκιμαντέρ, έρευνα που απαιτείται β) ειδησεογραφία, μεγάλος όγκος πληροφοριών γ) χιουμοριστικές ταινίες/σειρές, δυσκολία στην απόδοση του κωμικού περιεχομένου δ) ιατρικές και δικαστικές σειρές, ορολογία η οποία χρησιμοποιείται ε) εκπομπές αθλητικών γεγονότων, συνεχής και έντονη ροή του λόγου

Ανάληψη – Διεκπεραίωση έργου Συμφωνητικά συνεργασίας: εκχώρηση πνευματικών δικαιωμάτων, προσδιορισμός ως freelance συνεργάτη, δέσμευση για την μη αποκάλυψη στοιχείων, ρήτρα ασφαλείας του χρόνου παράδοσης του έργου, συμφωνητικό με τηλεοπτικά κανάλια (παραχώρηση της μετάφρασης για συγκεκριμένο αριθμό επαναλήψεων της προβολής). Χρονικά περιθώρια παράδοσης έργου: σχετικά επαρκή για την μετάφραση (εβδομαδιαίος προγραμματισμός για σειρές, ζωντανός υποτιτλισμός σε φεστιβάλ)

Ανάληψη – Διεκπεραίωση έργου Γραπτό σενάριο: ύπαρξη των διαλόγων (έστω και σε αποδελτιωμένη μορφή)/ σπάνια εξ ακοής Συνεργασία με συντελεστές: σπάνιες περιπτώσεις/ παρεμβατικοί δημιουργοί Μεταφραστικά εργαλεία: λεξικά, διαδικτυακά λεξικά, βάσεις δεδομένων, μεταφραστικές βάσεις, ηλεκτρονικά λεξικά, μεταφραστικά φόρουμ Προβλήματα/ Αντιμετώπισή τους: τεχνικά θέματα, πίεση χρόνου, περιορισμοί υποτιτλισμού.

Τελικό Μετάφρασμα Επιμέλεια Αναγκαιότητα επιμέλειας Προγράμματα υποτιτλισμού Παράδοση τελικού μεταφράσματος Συμμετοχή στις τελικές αποφάσεις διαφοροποίησης του μεταφράσματος

Ο κλάδος των υποτιτλιστών Αλλαγές στο χώρο εργασίας Σύγκλιση – απόκλιση με την «παραδοσιακή» μετάφραση Ανθρώπινο δυναμικό στο χώρο Ικανότητες υπποτιτλιστή Εκπαίδευση υποτιτλιστών Απαραίτητες αλλαγές για την βελτίωση του κλάδου

Συμπεράσματα Συνθήκες εργασίας Μεταφραστικό έργο Μεταφραστικές δυσκολίες – Τεχνικοί περιορισμοί Επίδραση του διαδικτύου στο μεταφραστικό έργο Αναγκαιότητα για επιμόρφωση Κανόνες που ακολουθούνται

Σας ευχαριστώ για το χρόνο και την προσοχή σας