ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Ζαφειροπούλου Μαρία DG Sanco ΣΕΠ ΑΠΚΥ marozafir@gmail.com

Φινλανδία: Δημοτικό μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας Για την Κοινωνική Προστασία στη Φινλανδία συνεργάζονται τρία Υπουργεία : Α) Το Υπουργείο Εργασίας Β) Το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας. Γ) Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Κύρια χαρακτηριστικά του συστήματος: στενή διασύνδεση αυτοδιοίκησης και οικουμενικών κοινωνικών υπηρεσιών (Οι υπηρεσίες Πρόνοιας είναι κατά βάση δημοτικές υπηρεσίες) - γενική φορολογική αλληλεγγύη (50% του εισοδήματος) - αρχή της τοπικής αυτονομίας (η τοπική Αυτοδιοίκηση στην Φιλανδία, την Δανία, και Σουηδία διαχειρίζεται προϋπολογισμούς που υπερβαίνουν τους αντίστοιχους της κεντρικής διοίκησης) Το φινλανδικό μοντέλο βασίζεται σε μια ισχυρή κοινωνία πολιτών και σε μια συστηματική διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. Δύσκολη η εφαρμογή ενός τέτοιου μοντέλου στην Ελλάδα αφ’ενός εξ αιτίας των διαφορετικών συνθηκών και λόγω έλλειψης αποθέματος κοινωνικού κεφαλαίου.

Μακροχρόνια κλίνες σε ιδρύματα και νοσοκομεία, για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, OECD 2009

Ποσοστό παθολόγων, 2009 Πηγή: OECD, Health at a glance, 2009

Σχετικά χαμηλές δαπάνες Υγείας, 2011

Γιατί είναι η Φινλανδία εδώ και χρόνια καταφέρνει να κρατήσει τα έξοδα της υγειονομικής περίθαλψης σε τόσο χαμηλά επίπεδα; Στο δημοτικό σύστημα υγείας, οι ασθενείς είχαν πολύ περιορισμένη ελευθερία να επιλέγουν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης ή τον ιατρό τους. Το σύστημα του gatekeeping από τους ιατρούς της πρωτοβάθμιας φροντίδας λειτουργεί πολύ καλά. Επίσης, οι ασθενείς δεν μπορούν να επιλέγουν νοσοκομείο ή ειδικούς ιατρούς. Τα κέντρα υγείας έχουν τον κατάλογο των παρόχων στους οποίους θα πρέπει να παραπέμπονται ασθενείς ανάλογα με τα συμπτώματα και διαγνώσεις τους. Χαμηλοί μισθοί ιατρικού προσωπικού

Μισθοί ιατρών και νοσηλευτών 2009 Πηγή: OECD Health Data 2010

Το γερμανικό μοντέλο Η Γερμανία αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα του μοντέλου Bismark, το οποίο ιδρύθηκε στη χώρα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι δαπάνες υγείας στη Γερμανία καταβάλλονται κατά 56% από την κοινωνική ασφάλιση, κατά 19% από τη γενική φορολογία, ενώ το υπόλοιπο 24,5% αφορά ιδιωτικές δαπάνες. Η κοινωνική ασφάλιση παρέχεται από 453 ταμεία υγείας και 52 ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς. Το 50% των ασφαλισμένων στα Ταμεία Υγείας (κυρίως οι υψηλόμισθοι) μπορούν να επιλέξουν το ταμείο τους και το 40% αυτών μπορούν να επιλέξουν ιδιωτική ασφάλιση. Την ευθύνη επενδύσεων κεφαλαίου στα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία έχουν οι αρχές των 16 κρατιδίων, που διαχειρίζονται τους επιμέρους φορολογικούς προϋπολογισμούς. Η χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των νοσοκομείων προέρχεται επίσης από τα ταμεία υγείας και τις ιδιωτικές πληρωμές και καθορίζεται με βάση συμφωνηθέν νοσήλιο στο πλαίσιο σφαιρικών προοπτικών προϋπολογισμών. Η εισαγωγή στα νοσοκομεία γίνεται ύστερα από παραπομπή γενικού ή ειδικού γιατρού. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας παρέχεται κυρίως από ιδιώτες γιατρούς, το 75% των οποίων έχει δικό του ιατρείο (solo practice) και το 25% συστεγάζεται με άλλους γιατρούς (group practice). To 5% των ιδιωτών γιατρών έχουν δικαίωμα να περιθάλπουν τους ασθενείς τους σε νοσοκομείο. Κάθε ασφαλισμένος επιλέγει ελεύθερα το γενικό γιατρό από τη λίστα των συμβεβλημένων με το ταμείο του, ενώ του παρέχεται δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης και στους συμβεβλημένους γιατρούς ειδικοτήτων.

Μακροχρόνια κλίνες σε ιδρύματα και νοσοκομεία, για άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω, OECD 2009

Δαπάνες Υγείας, 2011

Οικονομικό... Μοντέλο υγείας Στην πρωτοβάθμια περίθαλψη οι γιατροί αμείβονται κατά πράξη, με τιμές που καθορίζονται ύστερα από διαπραγματεύσεις των ταμείων υγείας με τα τοπικά σωματεία των γιατρών κάθε χρόνο. Η διαδικασία αμοιβής των γιατρών ελέγχεται μέσω σφαιρικών προϋπολογισμών για όλους τους γιατρούς κάθε τοπικής ένωσης, με ένα σύστημα βαθμών για 2500 ιατρικές πράξεις, σύμφωνα με το οποίο μειώνεται η τιμή ανά βαθμό σε υπέρβαση της κατανάλωσης. Οι ιδιώτες γιατροί που συνεργάζονται με τις ασφαλιστικές εταιρείες έχουν περιορισμούς στις δαπάνες τους (πλαφόν ανά ασθενή αλλά και συνολικά) τόσο για τα φάρμακα που συνταγογραφούν όσο και για τις εργαστηριακές εξετάσεις που παραπέμπουν. Σε γερμανικές κλινικές εφαρμόζεται για τους γιατρούς κυλιόμενο ωράριο (8ωρο), ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο η διάρκεια της εφημερίας και οι αντίστοιχες ιατρικές αμοιβές. Η πλειοψηφία των ασθενών κατευθύνεται (ακόμα και από νοσοκομεία) προς  τους ελευθεροεπαγγελματίες ιατρούς και ελάχιστα επείγοντα περιστατικά φθάνουν στα νοσοκομεία που συνήθως εφημερεύουν καθημερινά σε 24ωρη βάση. Αυτό ελαττώνει πολύ τις ανάγκες σε εφημερεύοντες νοσοκομειακούς γιατρούς.  Ισχύουν οι κανόνες της ελεύθερης αγοράς και χρηματοοικονομικά κριτήρια για τη λειτουργία των νοσοκομείων και των κλινικών – κλείνουν οι κλινικές που δεν έχουν ‘’επαρκή πελατεία’’

Αυστραλία General Practitioners (GPs), ως ασπίδα έναντι στη δευτεροβάθμια περίθαλψη (gatekeeping). Υποχρεωτικός οικ.ιατρός – ο πιο γεωγραφικά προσίτός.  Tο Medicare δεν καλύπτει οδοντιάτρους, οπτικούς, φυσικοθεραπευτές, καλύπτει όμως όλες τις υπόλοιπες ειδικότητες εκτός φυσικά απο αισθητική ιατρική, διαιτολόγους… Όσοι έχουν  pensioner concession ή low income health care card έχουν δωρεάν πρόσβαση σε οδοντιατρική φροντίδα μόνο σε Community dental clinics και στο Royal Dental Hospital of Melbourne. Το κόστος ασθενοφόρου σε κάποιες πολιτείες είναι δωρεάν ενώ σε άλλες δεν καλύπτεται από το medicare.

Χρηματοδότηση και καταμερισμός ευθύνης στις υπηρεσίες υγείας Πηγή: Australia’s health 2012

Ανάπτυξη της εργασίας σε κοινοτικές υπηρεσίες στο χώρο της υγείας=> μεγαλύτερη αύξηση των θέσεων εργασίας στην αυστραλιανή οικονομία μεταξύ 2011/12 και 2016/17. Registered nurses Source: 2013 Department of Employment, employment projections to November 2017

Πηγή: Australia’s health 2012

Δαπάνες από 1999 έως 2010 Συνολική χρηματοδότηση για τη βιομηχανία της υγείας, 1999-00 έως 2009-10 (α) ($ δις) Source: AIHW (Australian Institute of Health and Welfare) 2011a

Κατανομή δαπανών για την υγεία στην Αυστραλία, νόσος και την περιοχή των δαπανών, 2008-09 Πηγή: Australia’s health 2012

Γενικά στοιχεία

Χρέος των κυβερνήσεων στα τέλη Σεπτεμβρίου 2013 (% του ΑΕΠ) Πηγή: eurostat,2014

Ποσοστό των ατόμων που έχουν χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο για αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την υγεία

Πηγή: OECD, 2010