Μελέτη της αυτοδιαχείρισης του διαβήτη με την εφαρμογή ειδικού ερωτηματολογίου σε παιδιά και εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 Τζίτζικα Γεωργία, Κύργιος Ιωάννης, Μουζάκη Κωνσταντίνα, Κλεισαρχάκη Αγγελική, Καζάκος Κυριάκος, Τσακλής Παναγιώτης, Γαλλή-Τσινοπούλου Ασημίνα

Εισαγωγή ΣΔΤ1 συχνή χρόνια πάθηση σε παιδιά και εφήβους Αφορά όλη την οικογένεια Εκπαίδευση για τη αυτοδιαχείριση της νόσου σημαντικό κομμάτι της θεραπευτικής αντιμετώπισης Η μη συμμόρφωση Τα σημερινά παιδιά είναι οι ενήλικες του αύριο Διορθωτικές παρεμβάσεις

Σκοπός εργασίας Η μελέτη των δραστηριοτήτων αυτοφροντίδας σε σχέση με τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά την αυτοδιαχείριση του διαβήτη στα παιδιά και στους εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ***************************************

Diabetes Self-Management Questionnaire (DSMQ) Σύντομο Γονείς και παιδιά – έφηβοι Επώνυμο, ηλικία, ημερομηνία διάγνωσης διαβήτη, HbA1c απαντήσεις τύπου Likert Αξιόπιστο (Schmitt et al.,Health and Quality of Life Outcomes 2013) Αξιολογεί τις συμπεριφορές αυτοφροντίδας που μπορεί να σχετίζονται με την τιμή της γλυκοζυλιωμένης (διαχείριση γλυκόζης (5), διατροφικός έλεγχος (4), φυσική δραστηριότητα (3), χρήση υπηρεσιών υγείας (3), 16 η, άθροισμα κλίμακας)

Ερευνητικά ερωτήματα Πως σχετίζεται η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης με τη διαχείριση της γλυκόζης, το διατροφικό έλεγχο, τη φυσική δραστηριότητα και τη χρήση των υπηρεσιών υγείας αλλά και με το συνολικό άθροισμα του ερωτηματολογίου ; Τα κορίτσια ή τα αγόρια δηλώνουν καλύτερη αυτοδιαχείριση ; Τα μεγαλύτερα ή τα μικρότερα παιδιά έχουν καλύτερη αυτοδιαχείριση; Η διάρκεια του διαβήτη έχει θετική ή αρνητική συσχέτιση με την αυτοδιαχείριση; Η θεραπευτική αγωγή σχετίζεται με τις δραστηριότητες αυτοφροντίδας;

Κριτήρια επιλογής Μέγεθος δείγματος Διάρκεια διαβήτη ≥6 μήνες Ηλικία ≤ 18 ετών 93 παιδιά και έφηβοι Δ΄Παιδιατρική Κλινική ΑΠΘ Βόρεια Ελλάδα και Θεσσαλία Διαφορετικός τόπος διαμονής

Δημογραφικά και εργαστηριακά ευρήματα Αγόρια : 49 Κορίτσια : 44 Ηλικία : 2,5 – 18 ετών Διάρκεια διαβήτη : 6 μήνες – 17 έτη HbA1c : 5 – 11,5 %

Αξιοπιστία ερωτηματολογίου Reliability Statistics Cronbach's AlphaN of Items,77316

Αξιοπιστία και των 16 ερωτημάτων Item-Total Statistics Scale Mean if Item Deleted Scale Variance if Item Deleted Corrected Item-Total Correlation Cronbach's Alpha if Item Deleted Q136,1830,455,283 ٭,770 Q236,8430,506,422,757 Q335,6033,373,230 ٭,771 Q435,8329,166,565,745 AntiQ536,5430,403,321,766 Q636,1728,579,501,748 AntiQ735,6033,155,181 ٭,773 Q836,5130,122,310,768 Q936,5828,637,561,744 AntiQ1035,7829,627,609,745 AntiQ1135,7831,062,370,761 AntiQ1235,7031,234,522,755 AntiQ1336,3229,960,458,754 AntiQ1436,4932,992,012 ٭,802 AntiQ1535,8730,244,428,756 AntiQ1635,9430,387,424,757 ٭ ερωτήσεις με τη μικρότερη συσχέτιση

Συντελεστής Spearman από -0,168 – 0,016 Δεν υπάρχει συσχέτιση ή υπάρχει πολύ μικρή συσχέτιση P > 0,05 Δεν είναι στατιστικά σημαντική η συσχέτιση

Καλός γλυκαιμικός έλεγχος HbA1c ≤ 7,5% 50 / 93 Μέτριος γλυκαιμικός έλεγχος HbA1c 7,6% - 8,9% 36 / 93 Φτωχός γλυκαιμικός έλεγχος HbA1c ≥ 9,0% 7 / 93

Kruskal - Wallis Test – επίπεδο σημαντικότητας Test Statistics a,b Glucose_management_ Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+A ntiQ12) Dietary_Control_Subsca le_Score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ1 3) Physical_Activity_Subsc ale_Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15) Health_care_Use_Subsc ale_Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14) Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Chi-Square1,0063,4081,486,9072,237 df22222 Asymp. Sig.,605,182,476,635,327 p > 0,05 οπότε δεν προκύπτει διαφορά του score της κάθε ομάδας στις υποκλίμακες και στο συνολικό άθροισμα

Καλός γλυκαιμικός έλεγχος HbA1c ≤ 7,5% 50/93 Φτωχός γλυκαιμικός έλεγχος HbA1c > 7,5% 43/93

Test Statisticsa Glucose_management_Su bscale_Score (Q1+Q4+Q6+ AntiQ10+ AntiQ12) Physical_Activity_Subscale _Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15) Health_care_Use_Subscale _Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14) Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16) Mann-Whitney U1021,500926,000981,500934,500 Wilcoxon W2296, , , ,500 Z-,434-1,190-,762-1,085 Asymp. Sig. ( 2-tailed ),665,234,446,278 a. Grouping Variable: HbA1c_gr2 Έλεγχος Mann - Whitney – επίπεδο σημαντικότητας. p > 0,05 οπότε δεν προκύπτει διαφορά στο score στις υποκλίμακες ‘διαχείριση γλυκόζης’, ΄φυσική δραστηριότητα’, ‘χρήση υπηρεσιών υγείας’και ‘άθροισμα κλίμακας‘

Independent Samples Test Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means FSig. t Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 ) Equal variances assumed,221,6401,257 Equal variances not assumed Independent Samples Test t-test for Equality of Means dfSig. ( 2-tailed )Mean Difference Dietary_Control_Subsca le_Score (Q2+AntiQ5+Q9+Anti Q13 ) Equal variances assumed 91,212,4957 Equal variances not assumed 90,933,208,4957 Test Levene για το ‘διατροφικό έλεγχο’ P > 0,05 και για το διατροφικό έλεγχο δεν προκύπτει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων γλυκαιμικού ελέγχου

Correlations Age Spearman's rho Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) Correlation Coefficient-,464** Sig. ( 2-tailed ),000 N93 Dietary_Control_Subscale_Score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13)Correlation Coefficient-,454** Sig. ( 2-tailed ),000 N93 Physical_Activity_Subscale_Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15 )Correlation Coefficient-,284** Sig. ( 2-tailed ),006 N93 Health_care_Use_Subscale_Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14 )Correlation Coefficient,048 Sig. ( 2-tailed ),646 N93 Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16) Correlation Coefficient-,500** Sig. ( 2-tailed ),000 N93 AgeCorrelation Coefficient1,000 Sig. ( 2-tailed ). N93 Diabetes_DurationCorrelation Coefficient,407** Sig. ( 2-tailed ),000 N93 HbA1cCorrelation Coefficient-,090 Sig. ( 2-tailed ),391 N93 **. Correlation is significant at the 0.01 level ( 2-tailed ).

Correlations Diabetes_Durat ion HbA1c Spearman's rho Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) Correlation Coefficient-,306**-,047 Sig. ( 2-tailed ),003,651 N93 Dietary_Control_Subscale_Score (Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13) Correlation Coefficient-,468**-,136 Sig. ( 2-tailed ),000,194 N93 Physical_Activity_Subscale_Score (Q8+AntiQ11+AntiQ15 ) Correlation Coefficient-,168-,082 Sig. ( 2-tailed ),108,433 N93 Health_care_Use_Subscale Score (Q3+AntiQ7+AntiQ14 ) Correlation Coefficient-,135-,072 Sig. ( 2-tailed ),197,495 N 93 Sum_scale_Score (Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) Correlation Coefficient-,421**-,117 Sig. ( 2-tailed ),000,265 N93 AgeCorrelation Coefficient,407**-,090 Sig. ( 2-tailed ),000,391 N93 Diabetes_DurationCorrelation Coefficient1,000,145 Sig. ( 2-tailed ).,165 N93 HbA1cCorrelation Coefficient,1451,000 Sig. ( 2-tailed ),165. N93 ** Correlation is significant at the 0.01 level ( 2 - tailed ).

FSig Glucose_management_Subscale_Score (Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ),279,599 Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 )1,102,297a Physical_Activity_Subscale_Score ( Q8+AntiQ11+AntiQ15 ),788,377a Health_care_Use_Subscale_Score ( Q3+AntiQ7+AntiQ14 ),715,400a Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ),536,466a Dependent Variable : Sex Ανάλυση διακύμανσης ( ANOVA ) μεταξύ υποκλιμάκων και φύλου Δε βρέθηκε σημαντική διαφορά μεταξύ κοριτσιών και αγοριών

FSig. Glucose_management_Subscale_Score ( Q1+Q4+Q6+AntiQ10+AntiQ12 ) 3,633,060a Dietary_Control_Subscale_Score ( Q2+AntiQ5+Q9+AntiQ13 )6,305,014a Physical_Activity_Subscale_Score ( Q8+AntiQ11+AntiQ15 )4,463,037a Health_care_Use_Subscale_Score ( Q3+AntiQ7+AntiQ14 )1,029,313a Sum_scale_Score ( Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + AntiQ5 + Q6 + AntiQ7 + Q8 + Q9 + AntiQ10 + AntiQ11 + AntiQ12 + AntiQ13 + AntiQ14 + AntiQ15 + AntiQ16 ) 8,984,004a Dependent Variable : Treatment_type Ανάλυση διακύμανσης ( ANOVA) μεταξύ υποκλιμάκων και θεραπευτικής αγωγής Στατιστικά σημαντική επίδραση του ‘διατροφικού ελέγχου’, της ‘φυσικής δραστηριότητας’ και του ‘αθροίσματος κλίμακας’ και της θεραπευτικής αγωγής.

Συμπεράσματα Η γλυκοζυλιωμένη δε σχετίζεται με υψηλό score sτις δραστηριότητες αυτοφρoντίδας Το φύλο δε σχετίζεται με καλύτερη αυτοδιαχείριση Τα μικρότερα παιδιά παρουσιάζουν καλύτερη αυτοδιαχείριση σε σχέση με τα μεγαλύτερα και τους εφήβους Η διάρκεια διαβήτη έχει αρνητική συσχέτιση με τη διαχείριση της γλυκόζης και το διατροφικό έλεγχο Θεραπευτική αγωγή

Η διαχείριση του διαβήτη θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα θεραπευτικής συμμαχίας μεταξύ του παιδιού – εφήβου και της οικογένειάς του και της επιστημονικής ομάδας.

Ευχαριστώ πολύ