Ορισμός Δεοντολογίας - Νοσηλευτική δεοντολογία Στόχος Εθνικές και Διεθνές Οργανώσεις Κείμενο Διεθνούς Κώδικα Νοσηλευτική Νομοθεσία Διεθνώς και στην Ελλάδα Σημαντικότερες νομοθετικές αλλαγές στην Ελλάδα Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδας (Ε.Ν.Ε)

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ (1/2) Η παροχή ηθικώς αποδεκτής φροντίδας υγείας αποτελεί πρόκληση στη σημερινή κοινωνία, αφού Α. η συμμετοχή των ατόμων στη λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν είναι μεγάλη Β. οι χρήστες των υπηρεσιών υγείας είναι περισσότερο από ποτέ ενημερωμένοι για τα δικαιώματα τους, Γ. ο μέσος χρόνος νοσηλείας στο νοσοκομείο έχει μειωθεί, Δ. παρέχονται υπηρεσίες σε εναλλακτικούς χώρους …….. έχουν συμβάλλει στην ανάπτυξη και επέκταση του νοσηλευτικού ρόλου Με αποτέλεσμα, οι νοσηλευτές να αντιμετωπίζουν καταστάσεις στις οποίες πρέπει να πάρουν αποφάσεις με βάση τον προσδιορισμό του ηθικά σωστού και λάθους

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ (2/2) 1. Η επιθυμία των νοσηλευτών να λάβουν υπόψη τις αξίες των ασθενών στη λήψη των αποφάσεων συχνά συγκρούεται με τα επαγγελματικά καθήκοντα και τις πολιτικές των ιδρυμάτων 2. Με το πέρασμα των χρόνων, οι αποφάσεις των νοσηλευτών όλο και περισσότερο άρχισαν να επηρεάζονται από τις πολιτισμικές, θρησκευτικές και πολιτικές αξίες που επικρατούν στο χώρο που εργάζονται Ως αποτέλεσμα, συχνά βιώνουν εσωτερικές συγκρούσεις, όταν η σωστή νοσηλευτική πρακτική απαιτεί ενέργειες που αντιτίθενται στις προσωπικές πεποιθήσεις τους και αξίες Η ηθική βοηθά να διακρίνουν το σωστό από το λάθος, με βάση τις ηθικές αρχές της φροντίδας και τους κώδικες επαγγελματικής ηθικής.

Δεοντολογία είναι ένας τύπος εφαρμοσμένων κανόνων συμπεριφοράς, ηθικές αρχές με τις οποίες καθορίζονται οι πράξεις σαν σωστές ή εσφαλμένες στο ιδιαίτερο πρόβλημα του τομέα που εξετάζεται Έχει σαν αντικείμενο της αυτά που πρέπει να γίνονται, “περί των δεόντων γενέσθαι”, δηλαδή την τακτική που είναι ανάγκη να ακολουθεί καθένας, όταν εκτελεί ένα έργο ή μια υπηρεσία Οι κανόνες της δεν έχουν άκαμπτη ισχύ και δεν απαιτούν “στρατιωτική” πειθαρχία Είναι χαρακτηριστικό ότι η λέξη προέρχεται από το δέον (την εσωτερική παρόρμηση της πραγματικής ελεύθερης συνείδησης) κι όχι από το πρέπει (εκφράζει την υποταγή του ανθρώπου σε κάθε εξωτερική υποχρέωση, η οποία του επιβάλλεται, είτε το θέλει είτε όχι)

Νοσηλευτική Δεοντολογία είναι το σύνολο των γνώσεων και κανόνων, που καθορίζουν τη συμπεριφορά του νοσηλευτή στην άσκηση των επαγγελματικών του καθηκόντων τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο Η νοσηλευτική δεοντολογία αποβλέπει στο: 1. να ενημερώνει το νοσηλευτή για τον επιβαλλόμενο τρόπο συμπεριφοράς του στο χώρο εργασίας 2. να τον βοηθά να αναπτύσσει σωστές διαπροσωπικές σχέσεις (συνεργάτες, ασθενείς και τους συνοδούς τους) 3. να συνειδητοποιεί τις ευθύνες που αναλαμβάνει 4. να βλέπει τον ασθενή σαν μια μοναδική σωματική- ψυχική-κοινωνική ολότητα με ανάγκες και δικαιώματα 5. να τον βοηθά με προβλήματα που προκύπτουν από τη σύγκρουση των καθηκόντων στην καθημερινή πράξη

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Το Διεθνές Συμβούλιο Νοσηλευτών (ΔΣΝ) 1. Είναι το αντιπροσωπευτικό διεθνές όργανο του νοσηλευτικού κλάδου 2. Ιδρύθηκε το 1899 στο Λονδίνο 3. Έχει την έδρα του στην Γενεύη της Ελβετίας 4. Σκοποί: προαγωγή της έρευνας, εκπαίδευσης και συνθηκών εργασίας των νοσηλευτών 5. Συνεργάζεται με τον ΠΟΥ και τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας 6. Κάθε 4 χρόνια οργανώνει Διεθνές Νοσηλευτικό Συνέδριο 7. Η Ελλάδα είναι μέλος στο ΔΣΝ από το 1929

Μόνιμη Επιτροπή Νοσηλευτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) 1. Ιδρύθηκε το Έχει μέλη της τους Εθνικούς Συνδέσμους 25 χωρών 3. Εργάζεται για την ελεύθερη διακίνηση νοσηλευτών στις χώρες της ΕΕ 4. Η Ελλάδα έγινε μέλος το 1981 Εθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών Ελλάδος (ΕΣΝΕ) 1. Ιδρύθηκε το 1923 και έχει έδρα την Αθήνα 2. Σκοπός της η ανάπτυξη της νοσηλευτικής επιστήμης 3. Εκδίδει το περιοδικό ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ 4. Συνεργάζεται με τα Υπουργεία Παιδείας, Υγείας και Εργασίας 5. Οργανώνει κάθε χρόνο Πανελλήνιο Συνέδριο

Το 1953 υιοθετήθηκε από το ΔΣΝ ένας διεθνής κώδικας ηθικών καθηκόντων και αναθεωρείται περιοδικά. Το 1953 υιοθετήθηκε από το ΔΣΝ ένας διεθνής κώδικας ηθικών καθηκόντων και αναθεωρείται περιοδικά. Ο Διεθνής Κώδικας Ηθικών Καθηκόντων Νοσηλευτών αναφέρει ότι η βασική ευθύνη του νοσηλευτή είναι τετραπλή: α) προαγωγή της υγείας β) πρόληψη της ασθένειας γ) αποκατάσταση της υγείας δ) ανακούφιση του πόνου Συμπεραίνει ότι η νοσηλευτική πρέπει να είναι ελεύθερη φραγμών εθνικότητας, φυλής, θρησκεύματος, χρώματος, ηλικίας, φύλου, πολιτικών και κοινωνικών καταστάσεων

Νοσηλευτές και άνθρωποι: 1. η παροχή νοσηλευτικής φροντίδας στα άτομα που την έχουν ανάγκη 2. ο νοσηλευτής στην άσκηση του έργου του δημιουργεί περιβάλλον στο οποίο οι αξίες, τα ήθη, τα έθιμα και οι θρησκευτικές-πνευματικές πεποιθήσεις του ατόμου είναι σεβαστές 3. παρέχει στο άτομο επαρκείς πληροφορίες για να βασίσει τη συγκατάθεση του 4. ο νοσηλευτής τηρεί απόρρητες τις πληροφορίες που παρέχονται σε αυτόν 5. στόχος του νοσηλευτή είναι η ικανοποίηση των υγειονομικών και κοινωνικών αναγκών του κοινού 6. ο νοσηλευτής έχει ευθύνη για τη διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος

Νοσηλευτές και πρακτική 1. ο νοσηλευτής φέρει προσωπική ευθύνη για την εκτέλεση του έργου του και τη διατήρηση της δεξιοτεχνίας και των γνώσεων του σε υψηλό επίπεδο με συνεχή επιμόρφωση 2. διατηρεί την προσωπική του υγεία ώστε να μην διαταράσσεται η ικανότητα του για παροχή φροντίδας 3. με βάση την επαγγελματική του κατάρτιση κρίνει κατά πόσο πρέπει να αναλάβει ευθύνες ή να αναθέσει αυτές σε άλλους 4. οφείλει πάντα να τηρεί τους κανόνες συμπεριφοράς που τιμούν το έργο του 5. χρησιμοποιεί τη τεχνολογία με ασφάλεια και πάντα με βάση την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του ατόμου

Νοσηλευτές και το επάγγελμα 1. ο νοσηλευτής αναλαμβάνει τον κύριο ρόλο για τον καθορισμό και την εφαρμογή αποδεκτών προτύπων κλινικής νοσηλευτικής πρακτικής, διοίκησης, έρευνας και εκπαίδευσης 2. ο νοσηλευτής συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη επαγγελματικής γνώσεις με βάση την έρευνα 3. διαμέσου των επαγγελματικών οργανώσεων, συμμετέχει στη δημιουργία και διατήρηση ισότιμων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών εργασίας για τη νοσηλευτική

Νοσηλευτές και συνεργάτες 1. ο νοσηλευτής συνεργάζεται και διατηρεί αρμονικές σχέσεις με τους συναδέλφους του για την εκτέλεση του έργου του 2. κάνει τις πρέπουσες ενέργειες προκειμένου να προφυλάξει τον άρρωστο σε περίπτωση που κινδυνεύει η νοσηλευτική του φροντίδα από συνεργάτη ή κάποιο άλλο πρόσωπο Γενικά, ο Διεθνείς Κώδικας θα έχει αξία μόνο αν: 1. Εφαρμόζεται ρεαλιστικά (πραγματικές συνθήκες) 2. Γίνει κατανοητός 3. Χρησιμοποιείται από τους νοσηλευτές σε όλες τις πτυχές του έργου τους 4. Είναι διαθέσιμος στους φοιτητές νοσηλευτικής

Επομένως, οι φοιτητές και οι νοσηλευτές μπορούν: 1. Να μελετήσουν τα πρότυπα κάτω από κάθε στοιχείο του κώδικα 2. Να σκέπτονται τι σημαίνει για αυτούς το κάθε πρότυπο 3. Να αποφασίζουν σε ποια περιοχή (πρακτική, εκπαίδευση, κα) μπορούν να εφαρμόσουν την ηθική 4. Να συζητούν τον κώδικα με τους συνεργάτες 5. Να χρησιμοποιούν συγκεκριμένο παράδειγμα από την εμπειρία τους για να αναγνωρίσουν τα ηθικά διλήμματα 6. Να εργάζονται σε ομάδες για να αποσαφηνίζουν τη λήψη ηθικής απόφασης

Νοσηλευτική Νομοθεσία Η αντιμετώπιση ενός επαγγέλματος από την Πολιτεία φαίνεται μέσα από τη νομοθεσία που έχει επιβάλλει η ίδια στην άσκηση του Η νοσηλευτική είναι επάγγελμα που πρέπει να ασκείται με ευσυνειδησία αλλά και με περιορισμούς γιατί μπορεί να ασκηθεί επικίνδυνα για τη ζωή και την σωματική ακεραιότητα των ασθενών Ο νοσηλευτής ασκεί την επαγγελματική του δραστηριότητα έχοντας τις απαραίτητες επιστημονικές, τεχνικές, δεοντολογικές και νομικές γνώσεις Κατά συνέπεια, πρέπει να γνωρίζει την νομοθεσία που διέπει το επάγγελμα του, στη χώρα που εργάζεται

Σημαντικότερες νομοθετικές αλλαγές στην Ελλάδα Νόμος 1397/83, ιδρύεται το Ε.Σ.Υ. (Κέντρα Υγείας) Νόμος 1579/1985, κατοχυρώνει τον τίτλο του νοσηλευτή Ο ίδιος νόμος καθορίζει 4 νοσηλευτικές ειδικότητες (Παθολογική, Χειρουργική, Παιδιατρική, Ψυχιατρική) Με Προεδρικό Διάταγμα 351/1989, κατοχυρώνονται τα επαγγελματικά δικαιώματα των νοσηλευτών Νόμος 2071/1992, ορίζονται τρεις μονάδες περίθαλψης Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια και Τριτοβάθμια Με το νόμο αυτό καθιερώνεται η κατ’ οίκον νοσηλεία Συνιστάται το Εθνικό Συμβούλιο Ανάπτυξης Νοσηλευτικής, με σκοπό την αναβάθμιση των νοσηλευτικών υπηρεσιών στη χώρα

Νόμος 3252/2004 συνιστάται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ε.Ν.Ε) Νόμος 3329/2005, καταργεί τα ΠΕΣΥ και ιδρύονται τα Δ.Υ.ΠΕ (Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας) Σκοπός τους είναι να συντονίζουν και να εποπτεύουν την λειτουργία των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας Η διοίκηση των δημοσίων νοσοκομείων χωρίζεται σε τέσσερις παράλληλους τομείς: νοσηλευτικό, ιατρικό, διοικητικό, και τεχνικό (ανεξάρτητοι) Το διοικητικό συμβούλιο των νοσοκομείων είναι 7μελές (μέχρι 399 κλίνες) ή 9μελές (400 και άνω) Νόμος 3527/2007 = ορίζονται οι 7 Υγειονομικές Περιφέρειες στην Επικράτεια Νόμος 3852/2010=αποτελεσματικότερη άσκηση των αρμοδιοτήτων των ΔΥΠΕ Νόμος 4052/2012=γεωγραφικά όρια αρμοδιοτήτων

Ε.Ν.Ε - Άρθρο 2 (Σκοποί) η προαγωγή και ανάπτυξη της Νοσηλευτικής ως ανεξάρτητης και αυτόνομης Επιστήμης και Τέχνης έρευνα για τα διάφορα νοσηλευτικά προβλήματα της χώρας η διατύπωση εισηγήσεων για νοσηλευτικά θέματα με δική της πρωτοβουλία η εισήγηση για θέματα εκπαίδευσης (μετεκπαίδευση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση) απόκτηση (ανανέωση) άδεια άσκησης επαγγέλματος η αξιολόγηση της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας η έκδοση περιοδικού ο έλεγχος τήρησης του κώδικα νοσηλευτικής δεοντολογίας

Άρθρο 4 (Εγγραφή – Συνδρομή) κάθε νοσηλευτής υποχρεούται να υποβάλλει αίτηση εγγραφής στο Περιφερειακό Τμήμα συνοδεύεται από επικυρωμένο αντίγραφο πτυχίου και την καταβολή του εφάπαξ ποσού των 20 ευρώ για τα έξοδα εγγραφής ο νοσηλευτής που έχει εγγραφεί υποχρεούται κάθε χρόνο και μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου να υποβάλλει στο Περιφερειακό Τμήμα μαζί με τη δήλωση και την ετήσια εισφορά που ορίζεται στα 45 ευρώ η υποβολή εκπρόθεσμης ή ανειλικρινούς δήλωσης αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα που τιμωρείται

Άρθρο 26 (Πειθαρχικές Ποινές) επίπληξη πρόστιμο από 60 ευρώ έως το 1/3 του βασικού μισθού ενός μήνα του νοσηλευτή που τιμωρείται το πρόστιμο καταβάλλεται στο Περιφερειακό Τμήμα στο οποίο ανήκει ο νοσηλευτής προσωρινή διαγραφή από μέλος, η οποία δεν μπορεί να υπερβεί τους 6 μήνες οριστική διαγραφή εφόσον το μέλος είναι υπότροπο

Άρθρο 31 (Άδεια Άσκησης Νοσηλευτικού Επαγγέλματος) Για την έκδοση από τις κατά τόπους Νομαρχίες της άδειας άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος, οι νοσηλευτές οφείλουν να συμπεριλάβουν: 1. μεταξύ των δικαιολογητικών 2. βεβαίωση εγγραφής στο οικείο Περιφερειακό Τμήμα της ΕΝΕ Με την παραλαβή της άδειας άσκησης επαγγέλματος υποχρεούται να την καταθέσουν άμεσα στο Περιφερειακό Τμήμα όπου ανήκουν Όποιος ασκεί τη νοσηλευτική χωρίς να έχει άδεια άσκησης επαγγέλματος διώκεται ποινικά σύμφωνα με το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα