Ισαβέλλα Παπαδοπούλου ΄Γ3 Βυζαντινή Αγιογραφία Ισαβέλλα Παπαδοπούλου ΄Γ3
Αγιογραφία-ορισμός Αγιογραφία είναι η τέχνη της απεικόνισης ιερών προσώπων ή θρησκευτικών σκηνών· είναι η ζωγραφική παράσταση θρησκευτικών θεμάτων . Οι αγιογραφίες αντλούν τα θέματά τους από τη ζωή και κυρίως τα θαύματα των ανδρών και γυναικών που αγιοποιήθηκαν από την Εκκλησία. Η αγιογραφία είναι κεντρικής σημασίας στην Ορθόδοξη παράδοση και λιγότερο στις Δυτικές Χριστιανικές παραδόσεις όπως η Ρωμαιοκαθολική και Αγγλικανική. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, η αγιογραφική εικόνα δεν στοχεύει σε μια ρεαλιστική αναπαράσταση ενός προσώπου αλλά έχει πρωτίστως πνευματική σημειολογία αφού μέσω αυτής μπορεί να επιτευχθεί μια σχέση ζωής με το Θεό και τους Αγίους Του. Η εικόνα δημιουργεί μια αίσθηση ζωντανής παρουσίας και φέρνει τον πιστό σε προσωπική σχέση και επαφή με την υπόσταση του εικονιζόμενου. Η αγιογραφία λοιπόν δε θεωρείται ως ένα απλό έργο τέχνης ή ένας θρησκευτικός πίνακας αλλά είναι ένα μέσο με το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στην αγιότητα.
Η βυζαντινή αγιογραφία Η Βυζαντινή ή Ορθόδοξη Αγιογραφία ή Εικονογραφία είναι η ζωγραφική τέχνη που εικονίζει πρόσωπα Αγίων ή θέματα από τη ζωή και την ιστορία της Εκκλησίας, ιδιαίτερα του Ιησού Χριστού και της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Η βυζαντινή αγιογραφία(2) Η Βυζαντινή Αγιογραφία είναι κυρίως Θεολογική Ζωγραφική, που σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τα σχήματα και τα χρώματα της ζωγραφικής τέχνης για να φανερώσει τις Χριστιανικές Αλήθειες. Η Βυζαντινή Αγιογραφία είναι όμως αφαιρετική τέχνη, απεικονίζει δηλαδή τα σώματα και τα πράγματα, όχι στις γήινες καταστάσεις τους, αλλά στη μεταμορφωμένη τους κατάσταση, όπως θα είναι στην αιωνιότητα της Βασιλείας του Θεού.
Η Βυζαντινή φορητή εικόνα Η Βυζαντινή Φορητή Εικόνα ή Αγιογραφία είναι η ζωγραφική παράσταση του προσώπου του Ιησού Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων της Εκκλησίας μας, καθώς και διαφόρων Ιερών θεμάτων από την ιστορία της Αγίας Γραφής και την παράδοση της Εκκλησίας μας, πάνω σε ειδικά επεξεργασμένη ξύλινη επιφάνεια.
Η Βυζαντινή φορητή εικόνα(2) Ρόλος της Φορητής Εικόνας είναι να έρχεται σε άμεση επαφή με τον πιστό, ο οποίος προσεύχεται μπροστά από αυτήν και την προσκυνά σκεπτόμενος τον άγιο και σεπτό βίο και πολλές φορές τον μαρτυρικό θάνατο του εικονιζόμενου προσώπου. Η Φορητή δηλαδή Εικόνα αποτελεί λατρευτικό αντικείμενο που φέρνει σε επαφή τον ορατό γήινο κόσμο με τον αόρατο κόσμο της Βασιλείας του Θεού.
Η Βυζαντινή φορητή εικόνα(3) Η θαυματουργική ενέργεια μιας Εικόνας δεν προέρχεται από τα υλικά της ή από την ποιότητα της τεχνοτροπίας της ή από τον άνθρωπο που την ζωγραφίζει, αλλά από τη διαμεσολάβηση του εικονιζόμενου προσώπου, μεταξύ του προσευχόμενου πιστού και της Θείας Χάρης του Θεού, γεγονός που αποδεικνύει περίτρανα τη δύναμη της πίστεως και της προσευχής.
ΕΡΓΑΛΕΙΑ & ΥΛΙΚΑ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Τα παρακάτω υλικά αποτελούν τα εφόδια ενός αγιογράφου για την κατασκευή μιας Φορητής Εικόνας: Καβαλέτο (1) Καλάμι στήριξης χεριού(2) Χαρτί ακουαρέλας για προσχέδια (3) Διαφανές χαρτί (4) Διαβήτης, μολύβι και γομολάστιχα(5) Ξύλο (6)
Πλάκα ζαρντέν ή κουνελόκολλα σε σκόνη (7) Τσίγκος (8) Στόκος (9) Γυαλόχαρτα ψιλά (10) Κερί μέλισσας (11) Νέφτι (12)
Μαστίχα Χίου ή λιβάνι τριμμένο σε σκόνη (13) Τρίωρο μιξιόν (14) Αμπόλι κόκκινο (15) Αυγοθήκη-Παλέτα (16) Μέλι (17) Ρακή (18) Φύλλα χρυσού, αργύρου και μπρούντζου (19) Γομαλάκα λευκή (20) Οινόπνευμα (21) Μαξιλάρι (22) Μαχαίρι (23)
Φτέρη(24) Αχάτη (25) Πινέλα μαλακά & μακρύτριχα (26) Πινέλο μαλακό & πλατύ, για βερνίκι (27) Κρόκος αυγού αναμειγμένος με ξύδι (28) Χολή βοδιού (29) Χρώματα σε σκόνη (30)
Τα υλικά που χρειαζονται για την αγιογραφία-ενδεικτικά καβαλέτο Καλάμι στήριξης χεριού οινόπνευμα Αυγοθήκη-παλέτα μαξιλάρι Χαρτί ακουαρέλας για προσχέδιο Διαφανές χαρτί Φύλλα χρυσού, αργύρου και μπρού-ντζου Διαβήτης, μολύβι και γομολά-στιχα Φτέρη Γυαλόχαρτα ψιλά
Τα χρώματα που χρησιμοποιεί ο αγιογράφος Ώχρα χρυσή Όμπρα ωμή Όμπρα ψημένη Σιέννα ωμή Σιέννα ψημένη Χονδροκόκκινο
Κόκκινο του Καδμίου Κιννάβαρι Πράσινο τσιμέντου Όμπρα πράσινη Άσπρο τιτανίου Μπλε κοβαλτίου Μαύρο
ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΦΟΡΗΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΦΟΡΗΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Σχεδιασμός εικόνας στο χαρτί Προετοιμασία επιφάνειας ξύλου Προετοιμασία ανθιβολίου Αποτύπωση ανθιβολίου στο ξύλο Χρύσωμα εικόνας
Προπλασμοί εικόνας (βάση χρωμάτων) Γραψίματα εικόνας (σκούρες αποδόσεις βαφής) Λάμματα εικόνας (φωτεινές αποδόσεις βαφής) Χαρακτηριστικά προσώπου Λάμματα προσώπου (φωτεινότητα σάρκας) Επιγραφή εικόνας Βερνίκωμα εικόνας