6 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΡΙΣΙΜΟΥ (ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ) Η οικονομική επιτυχία και οι προϋποθέσεις επιβίωσης των επιχειρήσεων στηρίζονται στη δυνατότητα που έχουν να κερδίζουν ικανοποιητικά ποσά, τα οποία τους επιτρέπουν: (α) να αντιμετωπίζουν τις δαπάνες και τις άλλες υποχρεώσεις τους και (β) να επενδύουν σε νέες τεχνολογίες να αναπτύσσονται και να εκπαιδεύουν το ανθρώπινο δυναμικό τους στις νέες μεθοδολογίες. Ο πολυσυζητημένος στόχος της επιδίωξης κερδών δεν είναι τίποτα άλλο από την επιδίωξη δημιουργίας συνθηκών που να επιτρέπουν τη συνέχιση της υγιούς λειτουργίας των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να μπορούν να συνεχίζουν την προσφορά αγαθών και υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Τα κέρδη των επιχειρήσεων εξαρτώνται από το αλγεβρικό άθροισμα των εσόδων και των εξόδων τους. Η ανάλυση αυτών των μεγεθών καθώς και η ακριβής πρόβλεψή τους για το κοντινό μέλλον είναι μεγάλης σημασίας για τον προγραμματισμό και την εκτίμηση της μελλοντικής αποτελεσματικότητας των δραστηριοτήτων των εταιρειών.

Τα έσοδα των γεωργικών επιχειρήσεων προέρχονται από τις πωλήσεις προϊόντων προς τους πελάτες τους (μικτές πωλήσεις, ακαθάριστη πρόσοδο, τζίρο), υπάρχουν και έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών ή από άλλες ευκαιριακές δραστηριότητες. Το κόστος και οι δαπάνες των γεωργικών επιχειρήσεων διακρίνονται σε: - Σταθερό κόστος: Είναι εκείνο που βραχυχρόνια είναι ανεξάρτητο από τον όγκο της παραγωγής και των πωλήσεων (ενοίκιο γης, αποσβέσεις κτιριακού και μηχανολογικού εξοπλισμού, μισθοδοσία μόνιμου προσωπικού, κόστος χρησιμοποιούμενων κεφαλαίων, και γενικά τις δαπάνες εκείνες που θα πραγματοποιηθούν ανεξάρτητα από τον όγκο της παραγωγής). - Μεταβλητό κόστος: Είναι ανάλογο με τον όγκο της παραγωγής (πρώτες ύλες για παραγωγή, τα καύσιμα, το νερό άρδευσης, η εποχιακή εργασία, τα μεταφορικά κ.λ.π.). Άρα τα ετήσια έσοδα R μιας επιχείρησης είναι: R = pxq p= η τιμή πώλησης του προϊόντος q= η ποσότητα ετήσιας παραγωγής

Το συνολικό ετήσιο μεταβλητό κόστος V: V= vxq v= το μεταβλητό κόστος ανά μονάδα προϊόντος Συνολικό ετήσιο σταθερό κόστος = F Το κέρδος είναι ίσο με τη διαφορά των ετήσιων εσόδων και του συνολικού ετήσιου κόστους παραγωγής. Αν εξισώσουμε το κέρδος με το κόστος θα προκύψει η κρίσιμη ποσότητα παραγωγής από την οποία και πέρα αρχίζει η κερδοφορία της επιχείρησης. Για όγκους παραγωγής και πωλήσεων κάτω από το κρίσιμο αυτό σημείο, ο κλάδος της επιχείρησης δεν μπορεί να καλύψει το συνολικό του κόστος με τα έσοδα των πωλήσεων Εξισώνοντας το συνολικό έσοδο από τις πωλήσεις με το συνολικό κόστος παραγωγής των πωληθέντων έχουμε: pxq = F + v x q ήq = F / p - v

Παράδειγμα Μια γεωργική επιχείρηση ενοικιάζει μια έκταση 100 στρεμμάτων την οποία καλλιεργεί με εσπεριδοειδή. Τα ετήσια στοιχεία κόστους και εσόδων της επιχείρησης περιγράφονται ως εξής: Σταθερό κόστος Ενοίκιο γης = 50 Ευρώ/στρέμμα Αμοιβές μόνιμου προσωπικού = Ευρώ/έτος Απασχολούμενα κεφάλαια = Ευρώ/έτος Μέσο επιτόκιο δανεισμού = 8 % Αποσβέσεις = Ευρώ/ έτος Μεταβλητό κόστος Ενοίκιο μηχανημάτων = 300 Ευρώ/στρέμμα Πρώτες ύλες = 450 ευρώ/στρέμμα Αμοιβές εποχικού προσωπικού = Ευρώ/έτος Λοιπά = 200 ευρώ/στρέμμα

Έσοδα Όγκος παραγωγής και πωλήσεων (q) = 20 τόνοι το στρέμμα = τόνοι/έτος Τιμή πώλησης (p) = 0.5 Ευρώ/kg = = 500 Ευρώ/t Τα συνολικά ετήσια έσοδα της επιχείρησης είναι: R = q x p = τόνοι/έτος x 500 Ευρώ/t = Ευρώ/έτος Κόστος Το σταθερό κόστος είναι: Ενοίκιο γης (100 Χ 50 Ευρώ)500 Ευρώ Αμοιβές μόνιμου προσωπικού Ευρώ Αποσβέσεις Ευρώ Κόστος κεφαλαίων ( Χ 8%) Ευρώ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ (F) Ευρώ

Το μεταβλητό κόστος είναι: Ενοίκιο μηχανημάτων (300Χ100) Ευρώ Αμοιβές εποχικού προσωπικού Ευρώ Κόστος Α΄ Υλών (450 Χ 100) Ευρώ Λοιπά (200 Χ 100) Ευρώ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ (V) Ευρώ Μεταβλητό κόστος ανά τόνο (ν) 97,5 Ευρώ ( : 2.000) Επομένως τα ετήσια κέρδη της επιχείρησης είναι ίσα με τη διαφορά μεταξύ συνολικών εσόδων και συνολικού κόστους 9σταθερού και μεταβλητού): R – F – V = q.p – F – q.v = – =

Η κρίσιμη ποσότητα παραγωγής και πωλήσεων βρίσκεται με εφαρμογή του τύπου q= F/ p-v = / 500 – 97,5 = 324,22 t η οποία πραγματοποιείται αν η επιχείρηση αποφασίσει να καλλιεργήσει : 324,22 t: 20 t/στρέμμα = 14,7 στρέμματα (π.χ. επειδή προβλέπει ότι δεν θα μπορέσει να πουλήσει περισσότερα). Σε αυτό το επίπεδο παραγωγής το συνολικό εισόδημα είναι: 324,22 t X 500 Eυρώ/t = Ευρώ και το συνολικό κόστος είναι: ,22 t Χ 97,5/t = Ευρώ Δηλαδή το κέρδος είναι μηδέν. Αν η παραγόμενη και πωλούμενη ποσότητα είναι μικρότερη από 324,22 t τότε η επιχείρηση είναι ζημιογόνος.