TEKNOLOGIAMAKINAK OHM-EN LEGEA KONEXIO MOTAK SIMULAGAILU BIDEZKO ARIKETAK PRAKTIKAK POLIMETROAREKIN PROPOSATUTAKO PROIKETUAK PROIEKTUA: FASEAK ELEMENTU ELEKTRIKOAK

MENU NAGUSIA AURRERA

Zientzia (edukiak, zer) Teknika (prozedurak, nola) Gizartea (jarrerak, zertarako) MENU NAGUSIA AURRERA

Gustatuko al zaio? Zer behar du? Gizartea (jarrerak, zertarako) MENU NAGUSIA AURRERA

Zientzia (edukiak, zer) Ez dabil!! MENU NAGUSIA AURRERA

Teknika (prozedurak, nola) MENU NAGUSIA

Lantzak historiaurrean Lurrun-makina Industria Iraultzan Sateliteak gaur egun MENU NAGUSIA AURRERA 1. MAKINEN GARAPENA HISTORIAN ZEHAR TRANSMISIO- GURPILA

Makinak A. Energiaren eraldaketa B. Automatizazio- maila MENU NAGUSIA AURRERA 2. MAKINEN AZTERKETA

Makina: energia eraldatzen duen tresna multzoa da. MENU NAGUSIA AURRERA A. Energiaren eraldaketa

MENU NAGUSIA AURRERA  Sarrerako energia A. Energiaren eraldaketa

MENU NAGUSIA AURRERA  Sarrerako energia A. Energiaren eraldaketa

Elektrikoak Elektronikoak Pneumatikoak Hidraulikoak Mekanikoak MENU NAGUSIA AURRERA  Barne zirkuituak A. Energiaren eraldaketa

MENU NAGUSIA AURRERA A. Energiaren eraldaketa

MENU NAGUSIA AURRERA  Eraginkortasun energetikoa A. Energiaren eraldaketa

MENU NAGUSIA B. Automatizazio-maila

 ELEMENTU ELEKTRIKOAK Sorgailuak Eroaleak Hargailuak Maniobra- elementuak Babes- elementuak Babes- elementua Eroalea Hargailua Maniobra- elementua Sorgailua Zirkuituaren eskema MENU NAGUSIA AURRERA

 SORGAILUAK: zirkuitua energia elektrikoz hornitzen dute. Sorgailuaren sinboloa ELEMENTU ELEKTRIKOAK AURRERA

 EROALEAK: Korronte elektrikoa garraiatzen dute (kableak). Eroalearen sinboloa ELEMENTU ELEKTRIKOAK AURRERA

 HARGAILUAK: Energia elektrikoa energia erabilgarri bihurtzen dute. Motor elektrikoak Bonbillak, lanparak Txirrinak Energia eletrikoa energia mekaniko (biraketa) bihurtzen dute. Energia eletrikoa argi- energia bihurtzen dute. Energia eletrikoa energia akustiko bihurtzen dute. Energia eletrikoa bero bihurtzen dute. Erresistentziak ELEMENTU ELEKTRIKOAK AURRERA

 MANIOBRA-ELEMENTUAK: zirkuituari aginduak emateko elementuak dira. Etengailuak Sakagailuak Kommutagailuak Etengailuek korronte elektrikoa ezarri edo eten egiten dute. Etengailu hauek sakatuta korrontea ezarri edo eten egiten dugu. Kommutagailuek korronte elektrikoaren norabidea aldatzen dute. Etengailua irekita Etengailua itxita ELEMENTU ELEKTRIKOAK AURRERA

 BABES-ELEMENTUAK: Korrontearen intentsitatea handiegia denean, zirkuitua eten eta beste atalak babesten dituzte. Fusibleak Etengailu magnetotermikoak eta diferentzialak Korronte-gainkargetatik eta deribazioetatik babesten gaituzte. Korronte-gainkarga dagoenean, fusiblea erre, eta zirkuitua eteten da. AZTERTU TRESNA HAUEK ELEMENTU ELEKTRIKOAK AURRERA

 AZTERTU TRESNA HAUEK ELEMENTU ELEKTRIKOAK

 Ohm-en legea eta oinarrizko magnitudeak OHM-en legea: Oinarrizko magnitudeak: I= intentsitatea - (ampere “A”) V= tentsioa - (volt “V”) R= erresistentzia - (ohm “Ω”) Hobeto ulertzeko egin klik “i” informazioan MENU NAGUSIA AURRERA V IR

 ARIKETAK: 1. Bonbilla baten erresistentzia 50 Ω-ekoa da, eta 2 A-ko intentsitatea duen korronteak zeharkatzen du. Zenbateko tentsioa aplikatu diogu? 2. Hargailu bati 220 V-eko tentsioa aplikatzean, 5 A-ko korrontea igarotzen da. Zein da hargailuaren erresistentzia? MENU NAGUSIA AURRERA

serieanparaleloanmistoazirkuitulaburra  KONEXIO ELEKTRIKOAK MENU NAGUSIA AURRERA

 SERIEAN: elementuak bata bestearen jarraian. Bonbilla bat erretzen bada, bonbilla guztiak itzaliko dira zirkuitua eten duelako! KONEXIO ELEKTRIKOAK AURRERA

 PARALELOAN: elementuen sarrera guztiak, batetik, eta irteera guztiak, bestetik, elkar- konektatuta. Bonbilla bat erretzen bada ere, beste biek piztuta jarraituko dute! AURRERA KONEXIO ELEKTRIKOAK

 MISTOAN: elementu batzuk seriean, eta beste batzuk paraleloan konektatuta. Konexio mota bakoitzaren legeak aplikatu behar dira atalez atal. AURRERA KONEXIO ELEKTRIKOAK

 ZIRKUITULABURRA: polo bat bestearekin zuzenean konektatzean gertatzen den arazoa. KONEXIO ELEKTRIKOAK

 CROCODILE CLIPS SIMULAGAILUA MENU NAGUSIA AURRERA CROCODILE CLIPS SIMULAGAILUA: Hasteko, egin klik

 1. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Marraztu, gorde eta simulatu zirkuitu elektriko hau.  Zer gertatuko da etengailua ixtean? Zergatik?

 2. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Marraztu, gorde eta simulatu irudiko zirkuitu elektrikoa. Kokatu sagua bonbillaren gainean eta bi borneen gainean, eta jaso datu hauek:  Bonbillatik zenbateko intentsitatea pasatzen den: I=  Bonbillaren bi borneen arteko tentsio- diferentzia: V=  Bi datu horiek jakinda, kalkulatu hargailuaren erresistentzia: R=  9 V-eko sorgailuaren ordez jarri 5 V-ekoa, eta egin ezazu simulazioa. Zer gertatzen da? Zergatik?  Eta 12 V-ekoa jartzen badugu? Zergatik?

 3. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Izendatu zirkuitu hauetako elementuak, marraztu eskema elektrikoak, simulatu eta erantzun galderei:  Zein zirkuitutan pizten da bonbilla eta zeinetan ez? Zein zirkuituk igortzen du argirik handiena? Zergatik? Oharra: pilak 3 V-ekoak dira. A zirkuitua:B zirkuitua: C zirkuitua: A eskema elektrikoaB eskema elektrikoaC eskema elektrikoa

 4. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu zirkuitu hauek, eta jaso A, B, C eta D puntuetako tentsioaren eta intentsitatearen balioak. Osatu taulak:  Nola daude konektatuta bonbillak zirkuitu hauetan?  Zenbatekoa da bonbillen erresistentziaren balioa? Eta zirkuitu bakoitzeko guztizko erresistentziaren balioa?  Zein zirkuitutan igortzen dute bonbillek argi handiagoa? Zer tentsio jasotzen du bonbilla bakoitzak?  Zenbateko intentsitateak zeharkatzen du zirkuitu bakoitza? PuntuaTentsioa (V) Intentsitatea (mA) A945 B C PuntuaTentsioa (V) Intentsitatea (mA) A B C D B A C B C D A 12

 5. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu zirkuitu hauek, eta jaso A, B, C, D eta E puntuetako tentsioaren eta intentsitatearen balioak. Osatu taulak horiekin:  Nola daude konektatuta bonbillak zirkuitu hauetan?  Zenbatekoa da bonbillen erresistentziaren balioa? Eta zirkuitu bakoitzeko guztizko erresistentziaren balioa?  Zein zirkuitutan igortzen dute bonbillek argi handiagoa? Zer tentsio jasotzen du bonbilla bakoitzak?  Zenbateko intentsitateak zeharkatzen du zirkuitu bakoitza? PuntuaTentsioa (V) Intentsitatea (mA) A B C D PuntuaTentsioa (V) Intentsitatea (mA) A B C D E 12 A D C B E A B C D

 6. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu 3 bonbilla seriean dituen zirkuitu bat eta 3 bonbilla paraleloan dituen beste bat, eta erantzun galderei.  Zein zirkuitutan igortzen dute argi handiagoa bonbillek?  Serieko zirkuituan bonbilla bat kenduz gero, zer gertzatzen zaie besteei?  Eta paraleloko zirkuituan bonbilla bat kentzen badugu, zer gertatzen zaie besteei? 1 2

 7. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu 3 zirkuitu hauek eta neurtu zenbateko abiaduran biratzen duen motorrak zirkuitu bakoitzean. 1 2 Abiadura = rpm 3 Abiadura = rpm (bira minutuko)

 8. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu zirkuitu hauek, eta erantzun galderei.  Noiz pizten da bonbilla zirkuitu bakoitzean?  Zer motatako maniobra-elementua dago zirkuitu bakoitzean? 1 2

 9. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu zirkuitu hau.  Zer gertatzen da etengailua ixtean? Zergatik?

 10. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu zirkuitu hau, eta erantzun galderei.  Izendatu elementuak.  Egon al daitezke bonbilla eta motorra batera piztuta?

 11. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu zirkuitu hau, eta erantzun galderei.  Izendatu elementuak.  Egin eskema elektrikoa sinboloak erabilita, eta simulatu.  Zertarako erabiliko zenuke zirkuitu hau?

 12. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Zirkuitu honetan 2 neurgailu daude: amperemetroa eta voltmetroa. Muntatu eta simulatu zirkuitua, eta erantzun galderei.  Etengailua ixtean, zenbatekoa da amperemetroak ematen digun balioa? Eta voltmetroak ematen diguna? A V

 13. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Muntatu eta simulatu zirkuitu hau, eta erantzun galderei.  Izendatu elementuak.  Zer egiten du etengailuak? Eta kommutagailuak?  Diseinatu funtzio bera duen zirkuitu bat; erabili kommutagailu bakunaren ordez bikoitza eta pila bakar bat.

 14. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Kommutagailu batekin argia edo txirrina izan nahi dugu piztuta; ezin dira biak batera piztuta egon. Diseinatu, elementu hauek erabilita, baldintza hori beteko duen zirkuitua eta eskema elektrikoa.

 15. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Diseinatu garajeko ate baten zirkuitua: Atea zabaltzeko: motorrak atea igotzeko noranzkoan biratuko du, eta, ibilbidearen amaieran, sakagailu batek motorra geldiaraziko du. Atea ixteko: kommutagailu batekin motorrari noranzkoa aldatuko diogu, eta, amaieran, beste sakagailu batek motorra geldiaraziko du. Erabili elementu hauek: Oharra: simulagailuak ibilbidearen amaierako gailurik ez duenez, horien ordez sakagailuak erabiliko ditugu.

 16. ARIKETA MENU NAGUSIA AURRERA Diseinatu baldintza hauek beteko dituen etxebizitza baten argi- zirkuitua: - Logela: bi puntutatik piztu edo itzal daitekeen bonbilla bat. - Korridorea: bi puntutatik piztu edo itzal daitezkeen bi bonbilla. - Komuna: puntu batetik piztu edo itzal daitekeen bonbilla bat. - Egongela: bi puntutatik piztu edo itzal daitezkeen bi bonbilla, eta beste puntu batetik piztu edo itzal daitekeen bonbilla bat. - Sukaldea: puntu batetik piztu edo itzal daitekeen bonbilla bat.

 Polimetroa Konektoreak MENU NAGUSIA AURRERA ohmmetroa balio-eskalaNeurtzeko balio-tartea Ω neurtzeko 2K Ω 20K Ω 200K Ω 2M Ω 20M Ω Terminal orokorra Volt/ohm terminala Korronte alternoko amperemetroa Korronte zuzeneko amperemetroa Piztu/itzali etengailua Ohmmetroa Hautagailua Korronte alternoko voltmetroa Korronte zuzeneko voltmetroa Ampere- terminalak

 Tentsioa nola neurtu korronte zuzenean 4.5 V MENU NAGUSIA AURRERA

 Erresistentzia nola neurtu 20 Ω MENU NAGUSIA AURRERA

 Intentsitatea nola neurtu korronte zuzenean 45 mA MENU NAGUSIA AURRERA

PhET simulagailua: hasteko, egin klik MENU NAGUSIA  Polimetro-simulagailua

PROPOSATUTAKO PROIEKTUAK MENU NAGUSIA AURRERA

1. OINARRIZKO ZIRKUITUA Argia piztu-itzali Soinua entzun-isildu Mugimendua abiarazi-geldiarazi Bonbillak edo koloreetako LED lanparak MotorrakTxirrinak MENU NAGUSIA AURRERA

1. OINARRIZKO ZIRKUITUA Gauza bat baino gehiago lortu nahi badugu, instalazioa paraleloan egitea komeni da. MENU NAGUSIA AURRERA

1. OINARRIZKO ZIRKUITUA Lanparak Autoak, quadak Pultsu-jolasak Alarmak MENU NAGUSIA AURRERA

2. NORANZKO-ALDAKETAK Objektu batek ibilbide bat bi noranzkotan egiteko zirkuitua: aurrera- atzera, gora-behera edo ezkerretara-eskuinetara mugituko da. MENU NAGUSIA AURRERA

Noranzko batean, LED gorriaKontrako noranzkoan, LED berdea Noranzko bakoitzean argi bat piztu nahi bada, LED lanparak erabil daitezke. 2. NORANZKO-ALDAKETAK MENU NAGUSIA AURRERA

Noria Zubi-altxagarriakMekanismoak ErrotakPinotxoren sudurra 2. NORANZKO-ALDAKETAK MENU NAGUSIA AURRERA

3. IBILBIDE-AMAIERETAN GELDITU Objektu batek ibilbide bat egin ondoren (aurrera, atzera, gora, behera, ezkerretara edo eskuinetara), ibilbidearen ertzetara iristean automatikoki gelditzeko zirkuitua. MENU NAGUSIA AURRERA

Noranzko batean, LED gorriaKontrako noranzkoan, LED berdea Ibilbidearen noranzko bakoitzean argi bat piztu nahi bada, LED lanparak erabil daitezke. 3. IBILBIDE-AMAIERETAN GELDITU MENU NAGUSIA AURRERA

3. IBILBIDE-AMAIERETAN GELDITU Igogailuak Ate automatikoak Zubi altxagarriak, barrerak MENU NAGUSIA AURRERA

4. ROBOT ADIMENDUNAK Zirkuitu honekin oztopoak gainditzen dituzten robotak egin daitezke. Robotak aurrerantza joango dira, eta oztopo bat aurkitzean automatikoki aldatuko dute ibilbidea. MENU NAGUSIA AURRERA

4. ROBOT ADIMENDUNAK Oztopoak gainditzen dituen robota Erlea MENU NAGUSIA AURRERA

5. ETXEBIZITZETAKO INSTALAZIO ELEKTRIKOAK Korridorea KomunaSukaldeaLogela Egongela Etxebizitza baterako, ezaugarri hauek dituen instalazio elektrikoa egin dezakezu, irudiko zirkuitua oinarri dela: - Korridorean, bi argi: bi puntutatik piztu eta itzaltzekoak. - Komunean, argi bat: puntu bakarretik piztu eta itzaltzekoa. - Sukaldean, argi bat: puntu bakarretik piztu eta itzaltzekoa. - Logelan, argi bat: bi puntutatik piztu eta itzaltzekoa. - Egongelan, 3 argi: bi puntu batetik piztu eta itzaltzen dira, eta hirugarrena, beste batetik. -. MENU NAGUSIA AURRERA

5. ETXEBIZITZETAKO INSTALAZIO ELEKTRIKOAK MENU NAGUSIA AURRERA

PROZESU TEKNOLOGIKOA  PROIEKTUA: FASEAK TALDE-LANA MENU NAGUSIA AURRERA

 1 INFORMAZIOA BILDU:  Arazoa aztertu, soluzioak proposatu.  Brainstorminga (ideia-jasa).  Informazioa pilatu:  Liburuak kontsultatu.  Objektu teknologikoak aztertu.  Internet. MENU NAGUSIA AURRERA

 2 DISEINUA:  Krokisa, marrazkia.  Mekanismoak.  Zirkuitu elektrikoa.  … MENU NAGUSIA AURRERA

 PLANIFIKAZIOA: Prozesu-orria Aurrekontua PROZESU-ORRIA Pieza znb: Piezaren izena: Materiala: Kopurua: operazio znb.operazioaren deskribapena erremintak/makinakdenbora AURREKONTUA pieza znb.piezaren izenaprezioakopuruaguztira MENU NAGUSIA AURRERA

 FABRIKAZIOA ETA MUNTAKETA MENU NAGUSIA AURRERA

 AURKEZPENA MENU NAGUSIA

   ducativa.catedu.es/ /aula/archivos/repositorio/1000/1106/h tml/34_elementos_de_proteccin.html ducativa.catedu.es/ /aula/archivos/repositorio/1000/1106/h tml/34_elementos_de_proteccin.html       zehar/ zehar/  dex-eu.htm dex-eu.htm  energetico/Etiquetado-energetico.aspx energetico/Etiquetado-energetico.aspx  circuit circuit          web/articleNumber/111552/zz/cID/c316Tk9SSUE5 web/articleNumber/111552/zz/cID/c316Tk9SSUE5             GONZALO, Ramon; RODRIGO, Eugenio; SALVADOR, Santiago; GARCIA, Pablo; MARTINEZ, Julian; FERRO, Piedad; YEBES, Elvira: Teknologiak, Anaya-Haritza, Madril,  AGUILERA, Javier; DE LA HOZ, Javier; PUIG, Marcos: Teknologia DBH 1, Mc Graw Hill, Madril,  AGUILERA, Javier; DE LA HOZ, Javier; PUIG, Marcos: Teknologia DBH 3, Mc Graw Hill, Madril,  MORENO, Jesus; RODRIGUEZ, Jose Antonio; SALAZAR, Maria Victoria; SANCHEZ, Araceli; SEPULVEDA, Francisco Javier: Teknologia 2. Maila, Oxford Hezkuntza, Madril,  MORENO, Jesus; SALAZAR, Maria Victoria; SANCHEZ, Araceli; SEPULVEDA, Francisco Javier: Teknologia 3. Maila, Oxford Hezkuntza, Madril, MENU NAGUSIA