Κρητικοί Παραδοσιακοί Χοροί Χανιώτης Πεντοζάλι Μαλεβυζιώτης

Χανιώτης « Χανιώτικο ‘ναι το νερό, χανιώτικη και η βρύση, Χανιώτισσα είναι και η κοπελιά που πάει να γεμίσει »  Έχει ρίζες από τα Χανιά και ειδικότερα στην Επαρχία Κισσάμου γι αυτό το ακούμε και Κισσαμίτικο.  Είναι στρωτός και ήρεμος χορός.  Αποκαλείται «χορός της αγάπης», Σερτός ή Συρτός.  Ονομάζεται Συρτός γιατί τα βήματα είναι σεμνά, συρτά στο έδαφος και Χανιώτικος γιατί πρωτοχορεύτηκε στα Χανιά.

Προέλευση Χανιώτη φ Ο Συρτός της Κρήτης ή Χανιώτικος Συρτός ή απλά Χανιώτης αποτελεί τον βασικό χορό στα γλέντια των κρητικών σε όλες τις περιστάσεις. Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν ότι οι πρώτες μελωδίες του Συρτού δημιουργήθηκαν από κρήτες που πολεμούσαν υπέρ του Βυζαντίου την περίοδο της Άλωσης της Κωσταντινούπολης. Πολύ αργότερα, στη Κίσσαμο του νομού Χανίων, πραγματοποιείται ένα κρητικό γλέντι με βιολάτορα το Κισσαμίτη Στέφανο Τριανταφυλλάκη ή Κιώρο. Μετά από παραγγελιά, ο Κιώρος με το βιολί του έπαιξε τις μελωδίες του Συρτού και κάποιοι συμμετέχοντες στο γλέντι πιάνοντας το χορό, φαίνεται πως χόρεψαν (αυτοσχεδιαστικά) τον κυκλικό χορό της Κρήτης.

Ψυχοσύνθεση Χανιώτης : Είναι ένας θρησκευτικός χορός στον οποίο ο χορευτής εκφράζετε κάνοντας φιγούρες περισσότερο στο έδαφος παρά στον αέρα. Η λαβή του χορού: Από τις παλάμες στο ύψος τον χεριών. Ο χορός προσφέρει στον άνθρωπο κάτι πολύ περισσότερο από διασκέδαση. Προσφέρει ψυχαγωγία και σωματική υγεία, διαπλάθοντας και εξασκώντας παράλληλα το σώμα και το μυαλό.

Πεντοζάλι «Άλλο χορό δεν ’ρέγουμαι, ωσάν τον Πεντοζάλη που πάει τρία ζάλα εμπρός και δυό γιαγέρνει πάλι» Ανήκει στους πηδηχτούς κρητικούς χορούς και έχει οκτώ βήματα Είναι πολεμικός χορός. Έχει ρίζες από τα Σφακιά των Χανίων. Αποκαλείται «αντρικίστικος» χορός.

Προέλευση Πεντοζάλι Τη δημιουργία του ανέλαβε ο Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης, ο οποίος ήταν πρωτεργάτης της 5 ης Κρητικής Επανάστασης, η οποία αποφασίστηκε να συμβεί στις 10 Οκτωβρίου 1769, μαζί με 12 οπλαρχηγούς. Τη μουσική του χορού συνέθεσε ο Στέφανος Τριανταφυλλάκης ή Κιώρος. Ο ρόλος του χορού ήταν να εμψυχώσει τους πολεμιστές για απελευθέρωση από τους Τούρκους.

Ψυχοσύνθεση  Πεντοζάλι: χορός της λεβεντιάς, της περηφάνιας.  Η λαβή του χορού: αλληλοϋποστήριξη, αμοιβαία εμπιστοσύνη, αλληλοεκτίμηση και συνεργασία μεταξύ των συμπολεμιστών.  Οι πατιές: ομοβροντίες όπλων των επαναστατών στις μάχες με τους Τούρκους.  Χορευτής Γιάννης Μεγαλακάκης: «Ο κρητικός χορός αποτελεί τη μεγαλύτερη ψυχική έκφραση για τον Κρητικό, είναι η πολιτισμική συνέχεια του μαζί με τη μουσική και τον στίχο».

Ανήκει στους πηδηχτούς χορούς και έχει 16 βήματα. Ονομάζεται διαφορετικά Καστρινός ή Πηδηχτός ή Μαλεβυζιώτικος. Έχει ρίζες από την επαρχία Μαλεβυζίου. Μαλεβυζιώτης «Είναι ένας όμορφος χορός από το Μαλεβίζι και δεν υπάρχει Κρητικός να μην τονε γνωρίζει»

Προέλευση Μαλεβυζιώτη 1.Έχει τις ρίζες του από τη Μινωική Εποχή. Είναι συνδεδεμένος με έναν αρχαίο χορό, τον Ορσίτη. 2.Οι Αρχαίοι Έλληνες τον θεωρούσαν τελετουργικό χορό κάποιας θεότητας. 3.Από μελετητές θεωρείται εξαγνιστικός χορός συνδεδεμένος με τη μαγεία.

Ψυχοσύνθεση Ιστορική αναφορά από τον Γάλλο Ι.Μπαρότσο που επισκέφτηκε κάποιο μέρος κοντά στα Σφακιά το 1546: «Είχαν κάνει μεγάλη συντροφιά και αφού ήπιαν πολύ, άρχισαν να χορεύουν στη μεγάλη ζέστη, όχι στη σκιά, αλλά στο δυνατό ήλιο του Ιουλίου. Ήσαν φορτωμένοι όπλα και δεν έπαυαν να χορεύουν έως τη νύχτα. Έτσι παράξενα ντυμένοι και φορτωμένοι με φαρέτρα με 150 περίπου βέλη, που την είχαν πίσω στη ράχη και μ' ένα τόξο καλά τεντωμένο κρεμασμένο στο μπράτσο τους και με μια σπάθα στο πλάι χόρευαν, προσπαθώντας να κάμουν τα ωραιότερα και ψηλότερα πηδήματα».

Τέλος Επιμέλεια: Κατερίνα Δηλαβεράκη Βαγγελιώ Ανδρουλάκη Ελένη Καλουδάκη Γωγώ Καρυωτάκη «Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή χορεύω» Project Καθηγήτρια: Μάριον Πόλίτη