Δρ. Μάνος Δανέζης Επίκουρος Καθηγητής Αστροφυσικής Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ Ταξίδι στις ρίζες των Πολιτισμών

Ο Δυτικός πολιτισμός διέρχεται μια περίοδο δραματικά αυξανόμενης κοινωνικής κρίσης, η οποία συν τω χρόνω αποσαρθρώνει τις παγκόσμιες κοινωνικές δομές. Η Πολιτισμική κατάρρευση

Η οικονομική κατάρρευση που βιώνουμε, αλλά και η κατάρρευση όλων των κοινωνικών δομών,δεν είναι το αίτιο αλλά το αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης αξιών και ιδεών Αυτό που καταρρέει είναι ολόκληρο το «Δυτικό Πολιτισμικό Ρεύμα» όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά την μεγάλη επιστημονική επανάσταση του 16 ου -17 ου αιώνα

θα πρέπει να στηρίζεται, τόσο στις ανθρωπιστικές αρχές, όσο και στο νέο επιστημονικό πνεύμα της μεγάλης επιστημονικής επανάστασης του 20 ου αιώνα που παραμένει στην ουσία σχεδόν άγνωστη Την κατάρρευση αυτή είναι επιτακτική ανάγκη να τη σταματήσει η ανάπτυξη ενός νέου Δυτικού Πολιτισμικού Ρεύματος το οποίο θα πρέπει να στηρίζεται, τόσο στις ανθρωπιστικές αρχές, όσο και στο νέο επιστημονικό πνεύμα της μεγάλης επιστημονικής επανάστασης του 20 ου αιώνα που παραμένει στην ουσία σχεδόν άγνωστη

Πως δημιουργείται ένα πολιτισμικό ρεύμα;

Ένα πολιτισμικό ρεύμα εκφράζει την εκάστοτε προσπάθεια του ανθρώπου να αντιμετωπίσει το αίσθημα του φόβου Ένα πολιτισμικό ρεύμα εκφράζει την εκάστοτε προσπάθεια του ανθρώπου να αντιμετωπίσει το αίσθημα του φόβου.

Το βασικό αίτιο όμως της δημιουργίας των ανθρώπινων φόβων είναι η έννοια της ανάγκης. Φορέας και υποκείμενο της ανάγκης και του φόβου είναι ο άνθρωπος. Ανάγκη και Φοβος

...μια κοινωνία ανίκανη να αντιδράσει λογικά και ήρεμα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Όμως μια κοινωνία που κυριαρχείται από υπέρμετρους φόβους, είναι μια υποταγμένη κοινωνία, Όμως μια κοινωνία που κυριαρχείται από υπέρμετρους φόβους, είναι μια υποταγμένη κοινωνία,

Μια φοβισμένη κοινωνίας κυριαρχείται από την αίσθηση του πανικού, της οργής, της ανεξέλεγκτης βίας.

Το γιγάντωμα λοιπόν των αναγκών και των φόβων μας, μας στερεί το υπέρτατο ανθρώπινο αγαθό, την ελευθερία μας. Μια φοβισμένη κοινωνία είναι μια εύκολα χειραγωγούμενη κοινωνία.

Ποιές είναι όμως οι τρείς ομάδες ανθρώπινων φόβων τις οποίες ένας πολιτισμός πρέπει να αντιμετωπίσει;

1. Ο φόβος της φυσικής ανθρώπινης επιβίωσης Εξασφάλιση πόρων κοινωνικής και βιολογικής επιβίωσης (τροφή, στέγη), του κοινωνικού αποκλεισμού και η άσκηση βίας από τον δυνατότερο. Η ανάγκη κατασιγασμού του φόβου αυτού οδήγησε στη δημιουργία: Οργανωμένης κοινωνικής ζωής Κοινωνικής φιλοσοφίας

Κοινωνική Φιλοσοφία Μετασχηματισμός: Με την πάροδο του χρόνου «γεννάει» τα Κοινωνικά συστήματα και αυτά με τη σειρά τους τα Πολιτικά συστήματα.

2. Ο φόβος της βίαιης δράσης του φυσικού περιβάλλοντος Κατακλυσμοί, σεισμοί, βροντές, αστραπές, το μυστήριο έναστρου ουρανού και αιφνίδια μεταβολή κλιματολογικών συνθηκών. Η ανάγκη καταπολέμησης αυτής της φοβίας, δημιούργησε την ανάγκη της: Η ανάγκη καταπολέμησης αυτής της φοβίας, δημιούργησε την ανάγκη της:Γνώσης Επιστημονική Κοσμοθεωρία

Μετασχηματισμός: Μέσω της πειραματικής επιβεβαίωσης των απόψεών της και της ανακάλυψης των νόμων ανάπτυξης τους, γεννιέται η Επιστήμη. Η επιστήμη γεννά την Τεχνολογία, την εφαρμογή των επιστημονικών δεδομένων.

Ο μεταφυσικός φόβος Ο φόβος του θανάτου. Ο πόνος που συνοδεύει την ανθρώπινη ύπαρξη γεννά την: Θρησκευτικότητα

ΘρησκευτικότηταΜετασχηματισμός: Προκειμένου να γίνει ανθρωπίνως κατανοητή, περιβάλλει αρκετά από τα αρχικά φιλοσοφικά χαρακτηριστικά της με τον μανδύα εξανθρωπισμένων δογμάτων και προτύπων Γέννηση Θεολογίας Ενσωματώνοντας ήθη,έθιμα, κανόνες και τύπους λατρείας Θρησκεία

Η ανάπτυξη των πολιτισμικών πυλώνων Σε κάθε φάση ανάπτυξης ενός πολιτισμικού ρεύματος, Θρησκεία, Επιστήμη και Πολιτικό Σύστημα, δημιουργούν το σύστημα της «Κοσμικής εξουσίας». Προκειμένου να επιζήσει το αναπτυσσόμενο πολιτισμικό ρεύμα, θα πρέπει οι τρεις πυλώνες να εξελίσσονται ισόρροπα, σύμφωνα με τα εκάστοτε κοινωνικά, φιλοσοφικά και επιστημονικά δεδομένα της περιόδου.

Θεοκρατικό Αποτέλεσμα του γιγαντισμού των διοικητικών δομών των Θρησκευτικών δομών. Η δυνατότητα εξέλιξης των άλλων δύο πυλώνων, έγκειται στη συμφωνία και επικρότηση των φιλοδοξιών του γιγαντισμού (Ισλαμικό, Μεσαίωνας). Διοικητικό Η δογματική κατάργηση κάθε άλλου φόβου, εκτός του φόβου της φυσικής επιβίωσης, τον οποίο υποτίθεται ότι κατασιγά μια δίκαιη και ορθολογιστική κοινωνική δομή. Η επιστήμη στην υπηρεσία της κοινωνικής δομής (κοινωνίες σοβιετικού τύπου) Θετικιστικό Πραγματικό άρα και αντικειμενικά υπάρχον, είναι μόνο ότι αντιλαμβάνονται οι ανθρώπινες αισθήσεις και η κοινή ανθρώπινη Λογική (Περίοδος μεγάλων επιστημονικών ανακαλύψεων 16ου και 17ου αιώνα). Πολιτισμικά ρεύματα ενός πυλώνα

Η αδυναμία ενός πολιτισμικού ρεύματος να κατασιγάσει αυτούς τους φόβους σηματοδοτεί την αρχή της κατάρρευσή του

Τότε Δημιουργείται η ανάγκη ανασυγκρότησης των Πολιτισμικών Πυλώνων, συγκροτώντας ένα Νέο Πολιτισμικό Ρεύμα το οποίο θα κατασιγάσει τους «νέους» κοινωνικούς φόβους

Με ποιο τρόπο επιδρά η Επιστήμη στην αλλαγή ενός Πολιτισμικού Ρεύματος ;

Οι βάσεις ενός πολιτισμικού ρεύματος Ύλη Χρόνος Χώρος Επιστήμη- Τεχνολογία Θεολογία Κοινωνικό Σύστημα

Αν ανατραπεί το εννοιολογικό περιεχόμενο αυτών των φυσικών εννοιών θα αλλάξει η επιστημονική βάση του δυτικού πολιτισμού και, αργά ή γρήγορα, η δομή του πολιτισμού μας

Η ανατροπή του εννοιολογικού περιεχομένου αυτών των φυσικών εννοιών έχει ήδη συντελεστεί. Οι κλασικές επιστημονικές θέσεις έχουν ανατραπεί δραματικά από τα μέσα του 19 ου αιώνα

Το νέο εννοιολογικό περιεχόμενο των όρων ύλη, χρόνος, χώρος, ταχύτητα κλπ, επηρεάζει δομικά την συγκρότηση του δυτικού πολιτισμού οδηγώντας στην συγκρότηση ενός νέου πολιτισμικού ρεύματος Τις ωδύνες της γέννησης αυτού του νέου πολιτισμού αντιμετωπίζουμε σήμερα

Τι είναι αυτό που ονομάζουμε Επιστήμη και Τεχνολογία;

Σκοπός και στόχος της Επιστήμης είναι η αποκάλυψη της συμπαντικής αλήθειας και της γνώσης των φυσικών νόμων που την διέπουν. Ως εκ τούτου η Επιστήμη είναι ουδέτερη και ο κύριος φορές της ανθρώπινης «Πνευματικότητας».Η Επιστήμη βέβαια παύει να είναι ουδέτερη όταν υπεισέρχεται ο παράγοντας άνθρωπος, με τις αδυναμίες και τις σκοπιμότητες που συνδέονται με τη φύση του. Το περιεχόμενο της Επιστήμης

Η Πνευματικότητα με τη σειρά της, αν αναπτυχθεί, καθορίζει ποιες ανθρώπινες ανάγκες είναι πραγματικές και ποιες πλαστές. Το γιγάντωμα των πλαστών αναγκών δημιουργεί ένα γιγάντωμα των ανθρώπινων φόβων που στερούν από τον άνθρωπο το μέγιστο αγαθό του, την ελευθερία.

ΠνευματικότηταΕλευθερία «Ανταρσίας»«Φύση «Πλαστές Ανάγκες» Η Πνευματικότητα και τελικά η Ελευθερία αποτελούν μια πράξη «Ανταρσίας» ενάντια στη «Φύση» του Ανθρώπου και τις «Πλαστές Ανάγκες» του.

Η τεχνολογία με τη σειρά της, έχει ως στόχο της να μετατρέψει σε πρακτικές καθημερινές εφαρμογές, κομμάτια της επιστημονικής γνώσης που θα καλύψουν τις ανάγκες του ανθρώπου προκειμένου να κατασιγάσει τους φόβους του Θεωρητικά και η Τεχνολογία είναι ουδέτερη, στην πράξη όμως, και πάλι η εμπλοκή του ανθρώπου με τις όποιες αδυναμίες του, της αφαιρεί την ουδετερότητα Το περιεχόμενο της Τεχνολογίας

Υπάρχει λοιπόν καλή και κακή τεχνολογία; Ασφαλώς και ναι. Θεωρούμε ως θετικά τα αποτελέσματα των τεχνολογικών εφαρμογών όταν καλύπτουν τις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες που υποδεικνύει η πνευματικότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν η τεχνολογία γίνεται το αίτιο δημιουργίας πλαστών αναγκών με στόχο μόνο το κέρδος, κρίνεται ως αντιουμανιστική και καταδικάζεται.

Η αυτοκριτική της Επιστήμης

Ο επιστήμονας τη στιγμή της μεγάλης πολιτισμικής κρίσης πρέπει να τολμήσει να αποτελέσει τον ισχυρό βραχίονα ξεπεράσματός της, εκφραζόμενος ελεύθερα, ασχέτως του κοινωνικού και επαγγελματικού κόστους που πολλές φορές είναι αβάσταχτο

Σας ευχαριστώ για την φιλοξενία ….. την υπομονή και την προσοχή σας…