ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Γιώργος Κοντέος Εισαγωγή στα Οικονομικά
Η Θεματική ενότητα Εισαγωγή στα Οικονομικά Μικροοικονομική Μακροοικονομική Σύντομη περιγραφή της ύλης Διαδικασίες, υποβολή εργασιών, εξετάσεις Εργαλεία ανάλυσης Ορισμοί, βασικές έννοιες και αρχές Ορισμός και αντικείμενο Πλαίσιο ανάλυσης Θεωρία και πολιτική
Κεντρικό οικονομικό πρόβλημα ΤιΠώς Για ποιον
Με ποιον τρόπο θα κατανεμηθούν οι περιορισμένοι πόροι μεταξύ ανταγωνιστικών χρήσεων Συστηματική μελέτη των μηχανισμών κατανομής πόρων Επιλογές (οριακή ανάλυση κόστος, μεγιστοποίηση κέρδους) marginal analysis, cost, profit maximization
Οικονομική επιστήμη Θετική οικονομική Positive economics Τί είναιΠώς λειτουργεί Κανονιστική οικονομική Normative economics Πώς θα έπρεπε να λειτουργεί
Οικονομική επιστήμη Μικροοικονομική Εξετάζει τον τρόπο διαμόρφωσης των αποφάσεων μεμονωμένων ατόμων, καταναλωτών και επιχειρήσεων για συγκεκριμένα προϊόντα Μακροοικονομική Εξετάζει συνολικά μεγέθη και φαινόμενα και την αλληλεπίδραση τομέων της οικονομίας
Η μικροοικονομική ασχολείται με Τις πράξεις των ατόμων που έχουν μεγιστοποιητική συμπεριφορά Την αλληλεπίδραση ανάμεσά τους Μεγιστοποιητική συμπεριφορά Προσπάθεια ικανοποίησης ατομικών προτιμήσεων Κάθε άτομο παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά
10 εκατομμύρια σήμερα Ένα εκατομμύριο κάθε χρόνο για τα επόμενα 20 χρόνια
Χρήματα σήμερα και χρήματα στο μέλλον δεν μπορεί να συγκριθούν άμεσα Ο πληθωρισμός (inflation), αλλά και η γενική τάση των ανθρώπων να προτιμούν το γρηγορότερα από το αργότερα κάνει πιο ελκυστικό το χρήμα σήμερα από το χρήμα αύριο Το επιτόκιο (interest rate) μας επιτρέπει να μετατρέπουμε μελλοντικές αξίες σε σημερινές αξίες και το αντίστροφο
Παρούσα αξία εφάπαξ μελλοντικού ποσού (present value of a future lump sum) Παρούσα αξία ράντας (μελλοντικού ποσού που δίνεται σε ισόποσες δόσεις) present value of annuity
Εάν r=7,75% ή παραπάνω τότε η ράντα έχει παρούσα αξία λιγότερη από 10 εκ., επομένως παίρνουμε τα 10 σήμερα Εάν r=7,75% ή λιγότερο τότε η ράντα έχει παρούσα αξία πάνω από 10 εκ., επομένως παίρνουμε τη ράντα
κίνδυνος Risk loving Risk neutral Risk averse Θεωρία άριστης επένδυσης (James Tobin) Διαφοροποίηση diversification
Εάν δεν υπάρχει τίποτα να εμποδίσει τους ανθρώπους να εμπορεύονται τότε τίποτα δεν θα σταματήσει τους ανθρώπους να εμπορεύονται (Ronald Coase) Συγκριτικό πλεονέκτημα comparative advantage Αμοιβαίο όφελος mutual benefit Εμπόδια barriers or impediments to trade
Κάθε κατάσταση που υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ πολλών παικτών Στρατηγικές (κυρίαρχες, κυριαρχούμενες)Αποτέλεσμα παιγνίου
Το δίλλημα του φυλακισμένου (prisoners’ dilemma) Δύο άνθρωποι συλλαμβάνονται για τη διάπραξη ενός αδικήματος. Τοποθετούνται σε ξεχωριστά κελιά και στον καθένα ο αστυνομικός λέει: Εάν ομολογήσεις και ομολογήσει και ο άλλος θα πάτε και οι δύο 10 χρόνια φυλακή. Εάν ομολογήσεις και ο άλλος δεν ομολογήσει εσύ είσαι ελεύθερος και ο άλλος μπαίνει 20 χρόνια φυλακή. Εάν δεν ομολογήσεις και ομολογήσει ο άλλος θα μπεις 20 χρόνια φυλακή και ο άλλος θα είναι ελεύθερος. Εάν δεν ομολογήσει κανένας σας τότε θα πάτε 1 χρόνο φυλακή και οι δύο.
Λόγω του ότι ο καθένας ακολουθεί μεγιστοποιητική συμπεριφορά, ομολογούν και οι δύο, με αποτέλεσμα να είναι και οι δύο σε χειρότερη θέση από ότι εάν συνεργαστούν, οπότε θα είναι και οι δύο σε καλύτερη θέση Η μεγιστοποιητική συμπεριφορά του καθενός οδήγησε σε αμοιβαία επιβλαβή συμπεριφορά!!!
Αμοιβαία επιβλαβής συμπεριφορά Εξοντωτικός ανταγωνισμός επιχειρήσεων Εμπορικοί πόλεμοι κρατών, εμπόδια στο εμπόριο Ανταγωνισμός εξοπλισμών Αθλητές που ντοπάρονται Κυκλοφοριακή συμφόρηση στις πόλεις Περιβαλλοντική υποβάθμιση (ρύπανση, υπεραλιεία Οικονομικές κρίσεις (παράδοξο της φειδούς)
Εάν μπορούμε να κάνουμε κάτι που βελτιώνει τη θέση ενός ατόμου χωρίς να χειροτερεύει τη θέση κάποιου άλλου, τότε αυτή είναι μία Pareto βελτίωση Εάν κάτι επιδέχεται Pareto βελτίωσης, τότε είναι Pareto αναποτελεσματικό Εάν είμαστε σε κατάσταση όπου η βελτίωση της θέσης κάποιου σημαίνει τη χειροτέρευση της θέσης κάποιου άλλου, τότε είμαστε σε κατάσταση Pareto αποτελεσματική Εάν μια κατάσταση δεν επιδέχεται Pareto βελτίωση, τότε είναι Pareto αποτελεσματική
Οδηγεί σε καλύτερο για όλους αποτέλεσμα; Η επιδίωξη του ατομικού οφέλους Υπό ποιές συνθήκες Σας ευχαριστώ