ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
ΟΡΙΣΜΟΣ Περιβαλλοντικός κίνδυνος είναι η κατάσταση στην οποία οι επιβαρυντικοί παράγοντες μπορούν να βλάψουν το φυσικό περιβάλλον με επακόλουθο να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων.
Οι κίνδυνοι εκφράζονται ως πιθανότητες Ένας κίνδυνος εκφράζει την πιθανότητα να υποστεί ο ανθρώπινος οργανισμός βλάβη από έναν επιβαρυντικό παράγοντα και να προκαλέσει βλάβη, νόσο, οικονομική απώλεια η καταστροφή Η πιθανότητα είναι η μαθηματική κατάσταση στην οποία υπολογίζεται η δυνατότητα ενός επιβαρυντικού παράγοντα να προκαλέσει βλάβη σε ένα οργανισμό
Οι κίνδυνοι εκφράζονται ως πιθανότητες Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα για έναν άνθρωπο που καπνίζει ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα είναι 1 στους 250
Οι κίνδυνοι εκφράζονται ως πιθανότητες Η εκτίμηση του κινδύνου είναι η διαδικασία στην οποία, στατιστικές μέθοδοι εκτιμούν κατά πόσο ένας επιβαρυντικός παράγοντας μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο το περιβάλλον και στη υγεία του ανθρώπου Η διαχείριση του κινδύνου είναι η διαδικασία η οποία μπορεί να εκτιμήσει εάν ένας παράγοντας είναι βλαβερός ή να μειώσει την βλαβερότητα του κινδύνου σε ασφαλή επίπεδα
Εκτίμηση κινδύνου και διαχείριση κινδύνου Εκτίμηση κινδύνου Προσδιορισμός του επιβαρυντικού παράγοντα Ποίος είναι ο επιβαρυντικός παράγοντας ; Πιθανότητα κινδύνου Πόσο πιθανό είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας να προκαλέσει ένα γεγονός; Επακόλουθα του κινδύνου Ποία είναι η πιο πιθανή βλάβη; Διαχείριση κινδύνου Συγκριτική ανάλυση του κινδύνου Πως συσχετίζεται ο παράγοντας αυτός με άλλους παράγοντες κινδύνου. Μείωση του κινδύνου Πόσο πρέπει να μειωθεί ο κίνδυνος; Η στρατηγική μείωσης του κινδύνου Με ποίον τρόπο θα μειωθεί ο κίνδυνος; Οικονομική δέσμευση Πόσα λεφτά θα κοστίσει η διαχείριση του κινδύνου :
Τύποι των επιβαρυντικών παραγόντων Χημικοί επιβαρυντικοί παράγοντες: επιβλαβή χημικά στον αέρα, νερό, έδαφος, τροφή, και προϊόντα που παράγονται από τους ανθρώπους Φυσικοί επιβαρυντικοί παράγοντες: Φωτιά, σεισμοί, έκρηξη Ηφαιστίων, πλημύρες, καταιγίδες. Βιολογικοί παράγοντες κινδύνου: ιοί, παράσιτα, μικρόβια Πολιτιστικοί παράγοντες κινδύνου: Κάπνισμα, κακή διατροφή, υπερκατανάλωση του αλκοόλ, ερωτικές σχέσεις χωρίς λήψη μέτρων προστασίας.
Βιολογικοί επιβαρυντικοί παράγοντες
Κάποιες νόσοι διασπείρονται από το ένα άτομο στο άλλο Κάποιο λοιμώδη νόσημα προκαλείται όταν ένας παθογόνος οργανισμός όπως είναι τα βακτήρια, ιοί, παράσιτα, εισβάλει στον οργανισμό και πολλαπλασιάζεται στα κύτταρα και στους ιστούς Παράδειγμα βακτηρίων: το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης Παράδειγμα Ιών: ο Ιός της γρίπης, ο ιός της επίκτητης ανοσανεπάρκειας. Παράδειγμα Παρασίτων: ελονοσία
Κάποιες νόσοι διασπείρονται από το ένα άτομο στο άλλο Βακτήρια Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι οργανισμό οι οποίοι βρίσκονται οπουδήποτε. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι αβλαβής. Μία βακτηριακή νόσος εκδηλώνεται όταν το βακτήριο κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες πολλαπλασιαστεί και διασπαρθεί σε όλο τον οργανισμό προκαλώντας με αυτό τον τρόπο λοίμωξη.
Κάποιες νόσοι διασπείρονται από το ένα άτομο στο άλλο Ιοί Οι ιοί είναι μικρότεροι οργανισμοί από ότι βακτήρια. Προκαλούν νόσο εισβάλοντας μέσα στο κύτταρο. Εκεί χρησιμοποιούν το γενετικό υλικό του κυττάρου για να δημιουργήσουν αντίγραφο του εαυτού τους. Στην συνέχεια πολλαπλασιάζονται και διασπείρονται στον οργανισμό προκαλώντας νόσο. Παραδείγματα ιογενούς λοίμωξης είναι το AIDS και ο ιός της γρίπης.
Κάποιες Νόσοι διασπείρονται από το ένα άτομο στο άλλο Τα παράσιτα είναι οργανισμοί οι οποίοι εισέρχονται στον οργανισμό και ζουν εις βάρος τους.
Τα λοιμώδη νοσήματα είναι ακόμα μεγάλη απειλή για την υγεία Τα λοιμώδη νοσήματα είναι μεγάλη απειλή για την υγεία κυρίως στις υποανάπτυκτες χώρες. Όταν μία λοιμώδης νόσος είναι εξαπλωμένη σε μία περιοχή τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επιδημία. Όταν μία νόσος υπάρχει παγκόσμιος τότε σημαίνει ότι υπάρχει πανδημία. Σε πολλές μικροβιακές λοιμώξεις, τα μικρόβια έχουν αποκτήσει γενετική ανοσία λόγω κατάχρησης των αντιβιοτικών. Το ίδιο συμβαίνει και με τις παρασιτικές λοιμώξεις. Όταν κάποιος οργανισμός λάβει πολλές φορές παρασιτοκτόνα φάρμακα υπάρχουν πολλές πιθανότητες να αποκτήσει ανθεκτικότητα στα φάρμακα αυτά.
Ετήσιοι θάνατοι από τα πιο θανατηφόρα λοιμώδη νοσήματα
Τρόποι για να μειωθεί η συχνότητα των λοιμωδών νοσημάτων
Χημικοί Παράγοντες
Κάποιοι χημικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν γενετικές, μεταλλάξεις, καρκινογένεση και γενετικά ελλείμματα Οι χημικοί παράγοντες είναι τοξικοί και μπορούν να προκαλέσουν μόνιμοι ή προσωρινή βλάβη ή θάνατο στους ανθρώπους και τα ζώα. Οι 5 πρώτοι τοξικοί παράγοντες οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στον άνθρωπο και στην περιβαλλοντική υγεία: το αρσενικό(βρίσκεται σε διάφορα εντομοκτόνα-χρησημοποιέιται στην γεωργία), ο ψευδάργυρος(περιέχεται στα φυτοφάρμακα,μπαταρίες), ο μόλυβδος(βρίσκεται σε θερμόμετρα, πιεσόμετρα, σφραγίσματα δοντιών, φθοριούχες λάμπες), το χλωρίδιο του βινιλίου( π.χ οι σωλήνες αποχέτευσης)
Χημικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος είναι να προστατεύει τον οργανισμό από τις νόσου και επιβαρυντικούς παράγοντες σχηματίζοντας αντισώματα. Μερικά χημικά μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς το ανοσοποιητικό σύστημα. Παράδειγμα: Το αρσενικό, ο μεθύλαργυρος, Διοξίνες
Χημικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα Η αμερικάνικη προστασία περιβάλλοντος εκτιμά ότι 1 στις 2 γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία έχει στο αίμα της αρκετό υδράργυρο, για να βλάψει το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Η βλάβη που προκαλεί κυρίως ο υδράργυρος είναι εγκεφαλική αλλά μπορεί να επηρεάσει τα νεφρά, την καρδία, τους νεφρούς και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Χημικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα Η αμερικάνικη προστασία περιβάλλοντος συστήνει στις μητέρες που θηλάζουν, έγγειες γυναίκες ή γυναίκες που πρόκειται να γίνουν μητέρες να αποφεύγουν να τρώνε καρχαρία, ξιφία, σκουμπρί και πλακοελιποδόψαρο. Επιπλέον συστήθηκε να μειωθεί ή να αφαιρεθεί ο υδράργυρος στην παραγωγή των μπαταριών, βαφών και των χλωρινών μέχρι το 2020.
Χημικοί παράγοντες που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα Όταν ο χημικός παράγοντας δρα τοξικά στον εγκέφαλο ονομάζεται νευροτοξίνη και μπορεί να προκαλέσει τα ακόλουθα συμπτώματα: Διαταραχές στην συμπεριφορά, μαθησιακές διαταραχές, πνευματική καθυστέρηση, έλλειψη συγκέντρωσης, παράλυση και θάνατο Παραδείγματα νευροτιξινών Μεθυλυδράργυρος, μόλυβδος, εντομοκτόνα
Χημικοί παράγοντες που προκαλούν βλάβη στους ενδοκρινείς αδένες Οι ενδοκρινείς αδένες εκκρίνουν ορμόνες οι οποίες ρυθμίζουν τις λειτουργίες των οργάνων: Την αναπαραγωγή, την ανάπτυξη, την ικανότητα μάθησης, την συμπεριφορά
Χημικοί παράγοντες που προκαλούν βλάβη στους ενδοκρινείς αδένες Οι φθαλικές ενώσεις βρίσκονται στα απορρυπαντικά, καλλυντικά, σαπούνια, αποσμητικά, αρώματα, προίοντα από χλώριδιο του πολυβυνιλίου όπως π.χ παιχνίδια. Αυτές οι ενώσεις μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο οι πορβλήματα υγείας σε πειραματικά ζώα.
Παράγοντες μπορούν να προσδιορίσουν την βλάβη που μπορούν να προκαλέσουν οι χημικές ουσίες Η τοξικολογία είναι η επιστήμη που μελετά την βλαπτική δράση των χημικών τόσο στους ανθρώπους όσο και στους άλλους οργανισμούς. Η τοξικότητα είναι ένα μέτρο που εκτιμά πόσο βλαπτική είναι μία ουσία. Οποιοδήποτε φυσικό ή χημικό συστατικό μπορεί να είναι τοξικό όταν ληφθεί με την τροφή σε μεγάλη ποσότητα. Τα τοξικά χημικά έχουν μεγαλύτερη δράση στα έμβρυα, νεογέννητα και παιδιά σε σύγκριση με τους ενήλικες.
Οι επιστήμονες για να εκτιμήσουν την τοξικότητα μίας χημικής ουσίας χρησιμοποιούν πειραματικά ζώα. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν πειραματικά ζώα καθώς και άλλες εξετάσεις για να εκτιμήσουν την τοξικότητα μίας χημικής ουσίας Η πιο συχνή μέθοδος εκτίμησης της τοξικότητας μίας χημικής ουσίας γίνεται με την έκθεση συγκεκριμένης δόσης της ουσίας κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες σε πειραματικά ζώα Τα πειραματόζωα που χρησιμοποιούνται είναι τα ποντίκια και οι αρουραίοι γιατί η λειτουργία των συστημάτων τους μοιάζουν κατά κάποιο τρόπο με τα ανθρώπινα συστήματα
Οι επιστήμονες για να εκτιμήσουν την τοξικότητα μίας χημικής ουσίας χρησιμοποιούν πειραματικά ζώα Τα αποτελέσματα αποτυπώνονται μέσο μία καμπύλης που σχετίζει την δόση της χημικής ουσίας και της απάντησης των πειραματόζοων Η μέση θανατηφόρα δόση (LD 50 – lethal dose), είναι η δόση που μπορεί να σκοτώσει 50% των ζώων σε μία περίοδο 18 ημερών
Υποθετική καμπύλη (LD50) δόσης απάντησης
Ο βαθμός της τοξικότητας και ο κατά μέσος όρος της θανατηφόρου δόσης για τους ανθρώπους
Χημικοί επιβαρυντικοί χημικοί παράγοντες που βρίσκονται στα σπίτια Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν στις αναπτυγμένες χώρες έχουν ίχνη από χημικά στο αίμα και στους ιστούς τους
Αίτια θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο ανά χρόνο από διάφορα αίτια
Διαφορά μεταξύ ενός υγιή πνεύμονα από ένα πνεύμονα που πάσχει από εμφύσημα