Portfolio εκπαιδευτικών- τα ΠΩΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΙΑΤΙ Οι αλλαγές στην εκπαίδευση προτείνουν ανάμεσα στα άλλα και τη διαμόρφωση του επαγγελματικού portfolio του εκπαιδευτικού. ΓΙΑΤΙ να δημιουργήσω ένα Portfolio 1.Γιατί συμβάλλει στην επαγγελματική ανάπτυξη 2.Γιατί είναι ένα εργαλείο που μπορεί να συλλάβει την πολυπλοκότητα του εκπαιδευτικού έργου 3.Γιατί δίνει στον διδάσκοντα την ευκαιρία για αυτό-αξιολόγηση και βελτίωση της δουλειάς του με το πέρασμα των χρόνων. 4.Γιατί πολύ συχνά η καλή διδασκαλία χάνεται χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος, επειδή δεν υπάρχει καμία παράδοση ή δομή για τη διατήρηση της άριστης δουλειάς των εκπαιδευτικών
porfolio Γενικός ορισμός Είναι μια λέξη ιταλικής προέλευσης (folium + portare) και σημαίνει χαρτοφυλάκιο, μεταφερόμενο φάκελο. Στον επιχειρηματικό κόσμο, στο οικονομικό πλαίσιο, αναφέρεται στο χαρτοφυλάκιο των μετοχών. Στον καλλιτεχνικό κόσμο σημαίνει μια αντιπροσωπευτική συλλογή των καλύτερων έργων ενός καλλιτέχνη, ενός δημιουργού. Στην εκπαίδευση, λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις ιδέες, μπορούμε να συμπεράνουμε εύκολα ότι σημαίνει τη/τις συλλογή/ές των εργασιών (Kalmikova 2002).
Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό portfolio; Ένα σύντομο βιογραφικό Εκπαιδευτική φιλοσοφία και διδακτικούς στόχους Project που έχει διδάξει ο εκπαιδευτικός ή που προγραμματίζει να διδάξει Προγράμματα- Σχέδια μαθημάτων και Εκπαιδευτικό υλικό Παραδείγματα ασκήσεων, τεστ και διαγωνισμάτων Σχόλια και παρατηρήσεις σε εργασίες μαθητών Βαθμολογίες μαθητών και στατιστικά στοιχεία τάξης Βραβεία και αξιολογήσεις από συναδέλφους ή διευθυντές (
Portfolio μαθητή (φάκελος δραστηριοτήτων και επιδόσεων) α) Εργασίες, τις οποίες πραγματοποιεί ο μαθητής, πέραν αυτών που γίνονται στο πλαίσιο των υποχρεωτικών σχολικών εργασιών. β) Αναφορές σχετικές με σχολικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετέχει. γ) Αντίγραφα επαίνων, βραβείων ή άλλων διακρίσεών του στον πνευματικό. πολιτιστικό, κοινωνικό και αθλητικό τομέα. δ) Ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης του μαθητή.
Πλεονεκτήματα Προκαλούν τους μαθητές να αναλογιστούν τους στόχους που σχετίζονται µε την βελτίωση και αποκτούν επίγνωση της μαθησιακής τους πορείας αποκτώντας εσωτερικά κίνητρα μάθησης (Τσίνας, 2006). Η αξιολόγηση του μαθητή δεν γίνεται µόνο με παραδοσιακές μεθόδους (τυποποιημένες δοκιμασίες και αριθμητική βαθμολογία). Δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να είναι αξιολογητές του εαυτού τους, να εντοπίσουν τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες τους, να συνεργάζονται στενότερα με τον εκπαιδευτικό αλλά και τους συμμαθητές τους. Ο φάκελος επίσης αποτελεί αξιόλογη πηγή πληροφοριών για τους γονείς και το διδάσκοντα του επόμενου έτους. Βοηθούν τους μαθητές να είναι πιο υπεύθυνοι στη μαθησιακή διαδικασία
Τι περιέχει ο φάκελος του μαθητή και ποιος τον τηρεί Στο φάκελο δραστηριοτήτων και επιδόσεων του μαθητή τοποθετούνται όλα εκείνα τα απαραίτητα στοιχεία που αντανακλούν την προσπάθεια που κατέβαλλε, όπως τις εργασίες που πραγματοποίησε, τις πρωτοβουλίες που ανέπτυξε, καταλόγους με βιβλία που έχει διαβάσει, σημειώσεις του ζωγραφιές φωτογραφίες (Δημητρόπουλος, 2003), τον τηρεί και τον ενημερώνει ο ίδιος ο μαθητής (Ανδρεαδάκης, 2005).
Τα γενικά στάδια εξέλιξης Α) «Προγραμματισμός». Ο εκπαιδευτικός με τους μαθητές από κοινού αποφασίζουν για την έναρξη του Portfolio, το είδος των εργασιών που θα παραγάγουν, τον τρόπο της καταχώρησής τους Β) «Η συλλογή των πληροφοριών». Ο δάσκαλος βοηθάει το μαθητή να επιλέξει, από όσα έχει βρει, αυτά που αναδεικνύουν τα κριτήρια αξιολόγησης σε διαβάθμιση. Σε μια κοινή εργασία στην τάξη, π.χ., σε ένα project, στο φάκελο του μαθητή καταχωρείται το κομμάτι το οποίο παρουσίασε ή ερεύνησε ο ίδιος και συνετέλεσε στην έκβαση της Γ) Ο «αναστοχασμός», όπου ο διδασκόμενος εκφράζεται για την προσπάθειά του, την οργάνωση και τον τρόπο παρουσίασης του φακέλου του. Με αυτό τον τρόπο, ερωτάται μόνος του αν είναι σωστή η επιλογή των στοιχείων που έχει κάνει, αν θα μπορούσε να συμπεριλάβει και άλλα, αν ενδεχομένως έχει συνεισφέρει θετικά στην διεκπεραίωση της εργασίας της τάξης
Ο εκπαιδευτικός συναποφασίζει με τους μαθητές του για το περιεχόμενο του φακέλου Κατάλογος εκπαιδευτικών στόχωνέ Εργασίες που εκτελούνται μέσα στην τάξη, Συνθετικές δημιουργικές εργασίες που εκπονεί ο μαθητής μόνος του ή ως μέλος ομάδας. Αυτή η εργασία μπορεί να είναι κάποιο παραμύθι / ιστορία, συνέντευξη, περίληψη κάποιου βιβλίου…κ.α, Φύλλα αυτοαξιολόγησης των μαθητών, Κριτήρια αξιολόγησης και τεστ / Φύλλα ποιοτικής αξιολόγησης των μαθητών. Περιγραφικές παρατηρήσεις και σχόλια του εκπαιδευτικού για δραστηριότητες του
Φύλαξη-συμπλήρωση Οι φάκελοι αυτοί παραμένουν στο σχολείο σε ασφαλή χώρο μέσα στην τάξη. Κάθε φάκελος συμπληρώνεται με ευθύνη του μαθητή, σύμφωνα με κριτήρια που καθορίζονται στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Ο μαθητής τοποθετεί σ’ αυτόν ό,τι νέο στοιχείο έχει ετοιμάσει και τον επιστρέφει. Η μεταφορά του φακέλου στο σπίτι καλό είναι να αποφεύγεται. Στον φάκελο που βρίσκεται πάντα στο χώρο του σχολείου μπορούν να έχουν πρόσβαση, εκτός από τον μαθητή και το διδάσκοντα, οι γονείς ή κηδεμόνες, οι άλλοι διδάσκοντες και ο Σχολικός Σύμβουλος. Φ.3/976/108630/Γ1/
Τι και πώς καταχωρούμε Σε κάθε εργασία που καταχωρείται αναγράφεται η ημερομηνία. Επιδιώκουμε την εμπλοκή του παιδιού στην επιλογή των εργασιών και επιδιώκουμε να επισημαίνει και τους λόγους επιλογής (μπορεί, λόγου χάρη, να ξεχώρισε αυτή την εργασία, επειδή χρησιμοποίησε σωστά τις παρομοιώσεις κ.α..). Οι συνθετικές δημιουργικές εργασίες φωτοτυπούνται για τον κάθε μαθητή Ο κάθε μαθητής επισημαίνει το τμήμα της συμμετοχής, την προσφορά και τη δημιουργική του συμμετοχή του.
Αξιολόγηση Ο εκπαιδευτικός λαμβάνει υπόψη του το περιεχόμενο του φακέλου για την εξελικτική πορεία του μαθητή και το συνεκτιμά για τη βαθμολόγηση του μαθητή. Η διαδικασία αυτή πρέπει να είναι σε γνώση των μαθητών, ώστε να υπάρχει κίνητρο για την τήρηση και συμπλήρωση του ατομικού τους φακέλου. Ένας πίνακας περιεχομένων βοηθάει του μαθητές να γνωρίζουν τι πρέπει να υπάρχει στο φάκελο και τι χρειάζεται να προστεθεί σε σχέση με τα προκαθορισμένα κριτήρια. Στο τέλος του σχολικού έτους οι φάκελοι είναι δυνατόν να παραδίδονται στους μαθητές για προσωπική τους χρήση ή μπορούν να παραμένουν στο σχολείο και να δίνονται σ’ αυτούς μετά την αποφοίτησή τους.