Ν ΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ Σ ΥΓΧΡΟΝΗ Ε ΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣ ΤΟΡΙΑ 18 ΟΣ – 20 ΟΣ ΑΙΩΝΑ Σ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Παιδαγωγική Σχολή ΑΠΘ Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Τομέας Κοινωνικών και Πολιτισμικών Σπουδών Μαρία Ρεπούση Εαρινό Εξάμηνο 2016

ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Περίοδος Οθωμανικής Κυριαρχίας Αποδόμηση στερεοτύπων που εμποδίζουν τη γνώση και την κατανόηση της περιόδου  Περίοδος απόλυτου σκότους  Ενιαία χρονικά, γεωγραφικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και από άποψη σχέσεων μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων  Περίοδος πλήρους διαχωρισμού μουσουλμάνων και χριστιανών Περίοδος αναμονής απελευθέρωσης του γένους

ΕΘΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Κ. Παπαρρηγόπουλος Επανάσταση αναμενόμενο και αυτονόητο γεγονός εντός της τρισχιλιετούς συνέχειας του ελληνικού έθνους

ΕΘΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Είναι αποτέλεσμα 1. της θρησκευτικής διαφοροποίησης των Ελλήνων από τους Οθωμανούς 2. Της λειτουργίας κοινοτήτων που συνιστούσαν τη θεσμική διάσταση της ιστορικής συνέχειας 3. Των ελληνικών γραμμάτων ποτ καλλιεργήθηκαν κυρίως από την εκκλησία 4. Του ηρωισμού των αγωνιστών του Της χρηματικής ενίσχυσης των εμπόρων του εξωτερικού

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η πρώτη διαφωνία με την εθνοκεντρική ιστοριογραφία Ήρθε από τον Κορδάτο (1924) Κοινωνικές τάξεις και οι μεταξύ τους συγκρούσεις Η έννοια του λαού Όρισε το λαό ως κινητήρια δύναμη της επανάστασης Ο κάτω λαός

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Ποιος έκανε την επανάσταση;

ΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Το τελευταίο τρίτο του 18 ου αι. Ελληνική εθνική ιδέα Επιρροή αντίστοιχων ευρωπαϊκών ιδεών Φορείς της ιδέας οι διαφωτιστές (Κοραής) Άρχισαν να επηρεάζουν μικρές αλλά διακεκριμένες ομάδες ελληνόφωνων πληθυσμών Ανακάλυπταν για τον εαυτό τους μια νέα ταυτότητα

Ε ΤΡΟΣ ΠΙΖΑΝΙΑΣ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, Τ. 3 ΟΣ, Σ Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ταυτότητα αυτή ήταν επιπλέον ιστορική Ερχόταν από την ελληνική αρχαιότητα που είχε δώσει τα φώτα της σε όλο τον κόσμο Η ταυτότητα αυτή επιζητούσε υλική (κρατική) υπόσταση

Η κοινωνική ομάδα που την προωθούσε ήταν οι έλληνες διαφωτιστές Διέθεταν ως μέσο κοινωνικής διάκρισης την ορθολογική γνώση του κόσμου πολιτική σκέψη παραγωγή ιδεών που ερμήνευαν τους ελληνόφωνους πληθυσμούς όχι με όρους θρησκευτικούς αλλά κοσμικούς Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η πλέον καλλιεργημένη και πολιτικοποιημένη ηγετική ελίτ της ελλ. Επανάστασης Κριτικό λόγο απέναντι όχι μόνο στην οθωμανική εξουσία αλλά και στην Ορθόδοξη Εκκλησία Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Εντάσσονται όλοι οι αγωνιστές σε αυτήν την ομάδα; ΌΧΙ Μόνο όσοι είχαν ταυτόσημο πολιτικό σχέδιο Η δημιουργία εθνικού κράτους Παράδειγμα: Ρήγας Φεραίος Χάρτα Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Ενδιαφερόταν κυρίως για την απελευθέρωση όλων των υποδούλων της οθωμανικής αυτοκρατορίας Κήρυκας της ελευθερίας κατά της πολιτικής τυραννίας και του εκκλησιαστικού σκοταδισμού Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Οι έλληνες διαφωτιστές δεν ήταν ένα συμπαγές και ομοιογενές κίνημα κίνημα Αποτέλεσμα της διεύρυνσης της επιρροής του ευρωπαϊκού διαφωτισμού Κοινό σημείο Ιστορικό δικαίωμα των Ελλήνων να ζουν ελεύθεροι και πολιτικά ανεξάρτητοι Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η συμβολή τους Η θεμελίωση του ιστορικού δικαιώματος Η διαδικασία της ανατροπής από τη θρησκευτική και κοσμική εξουσία που τους κρατούσε ραγιάδες Η οργάνωση της επανάστασης Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Οι Διαφωτιστές Προέρχονταν από εμπορικές αστικές οικογένειες Αριστοκρατικές οικογένειες Φαναριωτών Κλήρος Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Οι έμποροι Οι εμπορικές ελίτ των βαλκανικών εθνοπολιτιστικών ομάδων ΄ Έλληνες, Βούλγαροι, Νότιοι Σλάβοι, Βλάχοι Οθωμανικό εμπόριο του 18 ου αι. Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Τον 17 ο αι. ήταν κυρίως πλανόδιοι έμποροι, μικρού καραβοκυραίοι, πειρατές, εμπορικοί πράκτορες μεγάλων εμπορικών ευρωπαϊκών οίκων, Μικροδανειστές Υποπρόξενοι ευρωπαϊκών δυνάμεων Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Προς το τέλος του 18 ου αιώνα Απέκτησαν σημαντική ισχύ μέσω της φυγής τους στα μεγάλα αστικά κέντρα κόμβοι της διεθνούς αγοράς Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Παραμονές της επανάστασης 2 μεγάλες κατηγορίες Ελλήνων εμπόρων 1. Διασπορά 2. Τοπικοί έμποροι και καραβοκυραίοι συγκεντρωμένοι στα λεγόμενα ναυτικά νησιά 3. (Ύδρα, Σπέτσες και Ψαρά) Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Ποιος έκανε την επανάσταση; Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Τέλος του 18 ου, αρχές 19 ου αιώνα Βαθιές οικονομικές μεταβολές στον ελλαδικό χώρο επέκταση του θεσμού των τσιφλικιών Αποξένωση των μικρών καλλιεργητών από τις ιδιοκτησίες τους Μετατροπή ελεύθερων γαιών σε τσιφλίκια Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Αύξηση της φορολογίας και της αρπακτικότητας των Οθωμανών Αύξηση των τιμών χωρίς ταυτόχρονη αύξηση των ημερομισθίων Παρακμή της εγχώριας βιοτεχνίας και κρίση της εμπορικής ναυτιλίας που ήταν προσανατολισμένη στην εγχώρια αγορά Οι αλλαγές αυτές άγγιζαν το σύνολο των ορθόδοξων πληθυσμών της αυτοκρατορίας Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Όξυνση κοινωνικών αντιφάσεων Σχηματισμός μεγάλου πλούτου Εκτεταμένη κοινωνική και οικονομική δυστυχία Εξαθλίωση κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων ιδίως αγροτών Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η κοινωνική συνείδηση που αναπτυσσόταν προσλάμβανε εθνικό χαρακτήρα Παρέμβαση θρησκευτικού παράγοντα Διαφορετικές θρησκείες Για τον ελληνόφωνα ορθόδοξο, ο Τούρκος γινόταν σταδιακά ο εχθρός της περιουσίας του, ο σφετεριστής του μόχθου του Και τελικά ο εχθρός του έθνους του Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΥΠΗΡΧΑΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ; Νεότερη και Σύγχρονηελληνική ιστορία Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ