Κλαδικές εκθέσεις Γενικά στοιχεία

Ορισμός ”Εμπορική Έκθεση είναι η μικρής διάρκειας, βασικά στον ίδιο τόπο, περιοδικά επαναλαμβανόμενη εκδήλωση, κατά την οποία ένα μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων (εκθέτες), με τη βοήθεια δειγμάτων, δίνει την αντικειμενική διάσταση των προϊόντων ή υπηρεσιών ενός κλάδου, έτσι ώστε ο εμπορικός επισκέπτης να αποκομίζει σαφή εικόνα των επιχειρηματικών δυνατοτήτων, ο δε εκθέτης, να επιδιώκει πληροφόρηση και άμεσες εμπορικές πράξεις.” Όπως χαρακτηριστικά λέγεται είναι «ένας γάμος με τρεις», τον Εκθέτη, τον Οργανωτή και τον Επισκέπτη.

Ιστορική αναδρομή Οι εμπορικές εκθέσεις δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά ξεκινούν ήδη από πολύ παλιά, όταν πρωτοπαρουσιάστηκαν με τη μορφή τοπικών εμποροπανηγύρεων που συνόδευαν θρησκευτικές γιορτές, οι οποίες με τη βοήθεια των ισχυρών θεσμών της εποχής (εκκλησία και βασιλείς) μετεξελίχθηκαν σε οργανωμένες εμπορικές εκδηλώσεις, με σημαντικότερες αυτές της Αμβέρσας, του Παρισιού, της Λυών και της Πάντοβας Ωστόσο:  Η βιομηχανική επανάσταση,  η βελτίωση των επικοινωνιών και των μεταφορών και,  η αλλαγή των συνθηκών ανταγωνισμού δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για τη σύγχρονη μορφή των εμπορικών εκθέσεων, με σημαντικότερη εξέλιξη την υποκατάσταση της συγκέντρωσης μεγάλων ποσοτήτων εμπορευμάτων με στόχο την άμεση πώληση, από την παρουσίαση δειγμάτων για σύναψη εμπορικών συναλλαγών, μορφή η οποία παρουσιάσθηκε πρώτη φορά στη Λειψία το 1890.

Ακολούθησαν στη συνέχεια  η εξειδίκευση ως προς τα αντικείμενα έκθεσης,  η συντόμευση του χρόνου λειτουργίας και,  ο περιορισμός του κοινού, διαμορφώνοντας πλέον σε μεγάλο βαθμό τη σημερινή τους μορφή.

Σημασία των εμπορικών εκθέσεων Από οικονομική σκοπιά, οι εκθέσεις αποτελούν: καθρέφτη της τεχνολογικής εξέλιξης, ”χρηματιστήριο” πληροφοριών, θερμόμετρο των τιμών, οικονομικό και πολιτικό φόρουμ ανταλλαγής απόψεων και πρόβλεψης των συγκυριακών μεταβολών, και κοινωνικό γεγονός με οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές διαστάσεις.

Σημασία (συνέχεια) Οφείλουν την αξία τους στο ότι: δημιουργούν τις προϋποθέσεις των λεγόμενων «τυχαίων συναντήσεων», εξασφαλίζουν την αμεσότητα της επικοινωνίας, εξοικονομούν πολύτιμο χρόνο για αγοραστές και πωλητές, παρουσιάζουν τα προϊόντα στη φυσική τους μορφή και κατάσταση, παρέχουν την δυνατότητα στον εμπορικό επισκέπτη και τον αγοραστή να συγκρίνει άμεσα τα ανταγωνιστικά προϊόντα ως προς τα χαρακτηριστικά, την ποιότητα και την τιμή τους, διευκολύνουν το μηχανισμό ανταλλαγής πληροφοριών, ενημερώνουν όλους τους συμμετέχοντες για τις εξελίξεις στο τεχνολογικό και ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Σημασία (συνέχεια) Οι συμμετέχοντες (εκθέτες και εμπορικοί επισκέπτες), βοηθούνται από τη συμμετοχή τους στις εκθέσεις:  στην παρακολούθηση των γενικότερων τάσεων και της κατεύθυνσης προς την οποία κινείται ο κλάδος,  στην ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος τους για περαιτέρω επέκταση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας με την αναζήτηση νέων πιθανών εμπορικών και επιχειρηματικών συνεργατών,  στην βελτίωση της εταιρικής τους ταυτότητας και την αύξηση του κύρους της επιχείρησης τους, με όλα τα ευεργετήματα που αυτή προσφέρει,  στην αποφυγή λαθεμένων επιχειρηματικών κινήσεων λόγω άγνοιας της επιχειρηματικής πραγματικότητας και βιασύνης,  στη γρηγορότερη και καλύτερη προσαρμογή στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος,  στον περιορισμό του κόστους πώλησης, μια που οι εμπορικές εκθέσεις είναι φθηνότερες σε σχέση με την άμεση πώληση,  στην καλύτερη παρουσίαση και δοκιμή των νέων προϊόντων,  στην απόκτηση εμπειριών οι οποίες είναι χρήσιμες για το μέλλον

Μειονεκτήματα των εκθέσεων Η δύσκολα μετρήσιμη αποτελεσματικότητα, καθώς η ποσοτικοποίηση των αποτελεσμάτων είναι δύσκολη, μια που τα σημαντικότερα οφέλη από τη συμμετοχή είναι ποιοτικά και όχι ποσοτικά. Το κόστος συμμετοχής είναι υψηλό σε απόλυτα μεγέθη (μεταφορά εμπορευμάτων, ενοικίαση και κατασκευή περιπτέρου, διαμονή στελεχών, υλικό προβολής, κλπ.), κυρίως στις καθιερωμένες διεθνείς εκθέσεις, και ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ωστόσο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν επένδυση και να αξιολογείται στη βάση των μακροχρόνιων (ποιοτικών και ποσοτικών) αποτελεσμάτων της. Το χαοτικό συχνά περιβάλλον, καθώς ιδιαίτερα σε πολύ μεγάλες διεθνείς εκθέσεις (όπως για παράδειγμα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης) δεν υπάρχει η κατάλληλη εξειδίκευση αντικειμένου και επιπλέον υπάρχει πολυκοσμία, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να δοθεί η πρέπουσα προσοχή στους εμπορικούς εκθέτες. Την απασχόληση των πωλητών, καθώς σε μικρές και μεσαίες κυρίως επιχειρήσεις το βάτος της παρουσίας πέφτει στους πωλητές, με αποτέλεσμα να παρατηρείται δυσλειτουργία στην καθημερινή δουλειά της επιχείρησης.

Σύγχρονες τάσεις Θα ενισχυθεί η πολυεθνικότητα των ήδη διάσημων και καταξιωμένων εμπορικών εκθέσεων, η οποία θα συνοδευθεί και από περαιτέρω περιορισμό της δυνατότητας ανάδειξης νέων εκθεσιακών γεγονότων. Θα ενισχυθεί η εκτός έδρας δραστηριότητα των μεγάλων εκθεσιακών οργανισμών, οι οποίοι θα αναλαμβάνουν τη διοργάνωση γεγονότων μακριά από τον παραδοσιακό τους χώρο όλο και συχνότερα. Θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των εκθέσεων με όμοιο ή παρεμφερές αντικείμενο. Θα είναι όλο και μεγαλύτερος ο αριθμός των Μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) που επιθυμούν και επιζητούν τη συμμετοχή τους σε εθνικές εκθέσεις. Θα αυξηθούν οι περιπτώσεις όπου το εκθεσιακό αντικείμενο θα είναι υπηρεσίες και όχι υλικά προϊόντα, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε δεν αποκλείεται να μεταβληθεί ακόμη και η δομή των εκθέσεων όπως τις γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Θα αυξηθεί η σημασία των περιφερειακών εκθέσεων, αυτών δηλαδή που έχουν μια ακτίνα επιρροής που φθάνει στα 100 χιλιόμετρα, οι οποίες απευθύνονται κυρίως σε μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις. Θα γίνει ευκολότερη η είσοδος του κοινού σε εκθεσιακά γεγονότα που μέχρι σήμερα απευθύνονταν μόνο σε εμπορικούς επισκέπτες, με αυστηρή όμως διαφύλαξη του εμπορικού τους χαρακτήρα. Θα γίνεται όλο και περισσότερο αισθητή και στην Ευρώπη η παρουσία των Mode Centers, τα οποία συνδυάζουν εκτός από τη μόνιμη παρουσία των επιχειρήσεων μέσω σταθερών εκθετηρίων, και μια σειρά από εκθεσιακές και παραεκθεσιακές εκδηλώσεις.