ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ομηρικά έπη: Ιλιάδα Ραψωδία Ζ 369- 529 : Ο Έκτορας στην Τροία Τάξη: Β Γυμνασίου Δημιουργός: Αλεξάνδρα Γερακίνη

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Επιδιώκεται οι μαθητές: Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν το βασικό επικό θέμα της συζυγικής ομιλίας και να διαπιστώσουν την αξία της και το ρόλο της σε σχέση με την εξέλιξη της πλοκής. Να ηθογραφήσουν τον Έκτορα και την Ανδρομάχη από τη συνάντηση και τη συνομιλία τους. Να γνωρίσουν καλύτερα τον βασικότερο ήρωα του αντίπαλου στρατοπέδου, τον Έκτορα. Να γνωρίσουν τις ανθρώπινες πλευρές των ηρώων της Ιλιάδας. Να απολαύσουν μια τρυφερή οικογενειακή στιγμή που αποτελεί ένα διάλειμμα μέσα στις πολεμικές σκηνές.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Επιδιώκεται οι μαθητές: ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Επιδιώκεται οι μαθητές: Να γνωρίσουν βασικές αξίες του ηρωικού κώδικα(τιμή, ανδρεία, αιδώς , χρέος προς την πατρίδα, υστεροφημία...) και το ρόλο τους στη συμπεριφορά και στη στάση ζωής του Ομηρικού ήρωα. Να συζητήσουν για τη θέση της γυναίκας και του παιδιού στην ομηρική κοινωνία και για την τύχη τους όταν έχαναν την προστασία του συζύγου-πατέρα. Να συνειδητοποιήσουν ότι ο θάνατος είναι βέβαιος , επομένως και η πτώση της Τροίας. Να κατανοήσουν καλύτερα ως τρόπους αφηγηματικής και έκφρασης: α) την ομηρική παρομοίωση β) τα άστοχα ερωτήματα γ) την προοικονομία δ)την ειρωνεία και το ρόλο τους.

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να καλλιεργήσουν οι μαθητές συνεργατικό πνεύμα μέσα στα πλαίσια της εργασίας σε ομάδες. Να αναπτύξουν οι μαθητές πρωτοβουλίες και να μάθουν να διακρίνουν την αξιοπιστία των διάφορων πηγών. Να προχωρήσουν οι μαθητές μέσω της συνεργασίας από την ανακάλυψη και τη σύγκριση στη σύνθεση και στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων τους αξιοποιώντας δημιουργικά το υλικό που συνέλλεξαν.

ΣΤΟΧΟΙ Τ.Π.Ε. Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη χρήση μηχανών αναζήτησης και διαδικτυακών πηγών γενικότερα.(νέος γραμματισμός). Να μάθουν να χρησιμοποιούν τις Τ.Π.Ε. και τους υπάρχοντες ψηφιακούς πόρους ώστε να παράγουν δικό τους έργο αξιοποιώντας τις νέες δυνατότητες που παρέχουν οι Τ.Π.Ε. ( νέος γραμματισμός). Η τεχνολογία που επιλέχτηκε για να χρησιμοποιηθεί εξυπηρετεί αυτούς τους δύο βασικούς στόχους.

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ Ανάπτυξη αιτιολογημένης και τεκμηριωμένης άποψης για τα κείμενα που διαβάζουν. Αξιολόγηση της δικής τους προσέγγισης καθώς και εκείνης των συμμαθητών τους. Αναγνώριση της Ιλιάδας ως ποιητικής ανθρωπογεωγραφίας με ιδιαίτερο σύστημα αξιών, ιδεών και αντιλήψεων. Αναγνώριση των αφηγηματικών τεχνικών και των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποιεί ο Όμηρος.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ερμηνευτική Κατευθυνόμενος διάλογος Ανακαλυπτική Κατευθυνόμενος διάλογος Ανακαλυπτική Ομαδοσυνεργατική Έχει τη μορφή του σχεδίου Project

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΧΡΟΝΟΥ 1η διδακτική ώρα: αφόρμηση. 2η διδακτική ώρα: χωρισμός της τάξης σε ομάδες και ανάθεση εργασιών. 3η διδακτική ώρα: παρουσίαση αποτελεσμάτων 4η διδακτική ώρα: ανάθεση νέων εργασιών και παρουσίαση αποτελεσμάτων. 5η διδακτική ώρα: μελέτη παράλληλων κειμένων από τη κάθε ομάδα και παρουσίαση εργασιών. 6η διδακτική ώρα: αναζήτηση εικονιστικού υλικού στο εργαστήριο πληροφορικής και σύνθεση κολάζ.

ΠΡΩΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές κοιτούν τις εικόνες του βιβλίου τους και σχολιάζουν αυτά που βλέπουν . Στη συνέχεια στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=icAyVNV4SD8 &feature=related παρακολουθούν σκηνές από την ταινία «Τροία» και συζητούν για αυτές τις σκηνές. Τέλος στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.youtube.com/watch?v=H3rmdxlx0fw ακούν το τραγούδι «Έκτορας και Ανδρομάχη» Του Μάνου Χατζιδάκι και ερμηνεύουν το περιεχόμενο των στίχων του τραγουδιού.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Ανάγνωση του κειμένου από τη/το φιλόλογο. Οι μαθητές μπορούν επίσης να ακούσουν το κείμενο στην ηλεκτρονική διεύθυνση : http://www.youtube.com/watch?v=GI6SEsbCHEY Η τάξη χωρίζεται σε 5 ομάδες των 4 ή 5 ατόμων και η κάθε μια αναλαμβάνει κάποιες εργασίες. Οι μαθητές μπορούν να παρακολουθούν το κείμενο στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Y liko/OMHROS-ILIADA/Iliada/Iliada14.htm .

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 1η ομάδα: μελετά τις ομιλίες της ενότητας και απαντά στις εξής ερωτήσεις: Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης των ομιλιών στο Ομηρικό κείμενο; Πόσες και ποιες ομιλίες υπάρχουν στην εξεταζόμενη ενότητα; Ποιο είναι το αφηγηματικό τους πλαίσιο; Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές; Αναζητά πληροφορίες για τους πρωταγωνιστές στη μηχανή αναζήτησης http://www.google.gr/

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 2η ομάδα: ασχολείται με το περιεχόμενο της ενότητας και απαντά στις εξής ερωτήσεις : Πόσες σκηνές υπάρχουν; Ποιοι μιλούν σε κάθε σκηνή; Ποιες είναι οι απόψεις και τα επιχειρήματα τους; Τα επιχειρήματα τους γίνονται δεκτά από τους συνομιλητές τους;

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 3η ομάδα: παρουσιάζει τις προσωπικότητες των ηρώων του κειμένου , εντοπίζει τα σημεία από τα οποία φαίνεται το ήθος τους και καταγράφει την άποψη της για το αν οι πρωταγωνιστές, με τον τρόπο που συμπεριφέρονται , ανταποκρίνονται στο πρότυπο της εποχής. Η ομάδα μπορεί επίσης να συμβουλευτεί το λογισμικό «Ομηρικά έπη» και να διαβάσει τις πληροφορίες για το ηρωικό ιδεώδες.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 4η ομάδα: μελετά τις βασικές αξίες του ηρωικού κώδικα και το ρόλο τους στη συμπεριφορά και στη στάση ζωής του Ομηρικού ήρωα. Βασικές αξίες : τιμή, αιδώς, ανδρεία, χρέος προς την πατρίδα, υστεροφημία Η ομάδα εντοπίζει τις λέξεις και τις φράσεις που σχετίζονται με αυτές τις έννοιες.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 5η ομάδα: μελετά τους τρόπους αφηγηματικής τέχνης και έκφρασης του Ομήρου. Πιο συγκεκριμένα εντοπίζει τα σημεία του κειμένου στα οποία συναντά κανείς α) άστοχα ερωτήματα β) ομηρικές παρομοιώσεις γ) προοικονομία δ) επική ειρωνεία και κατανοεί το λειτουργικό τους ρόλο. Η ομάδα μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://users.sch.gr/panosloupasis/lexico.pdf

ΤΡΙΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι ομάδες παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των εργασιών τους στην ολομέλεια της τάξης. Ακολουθεί συζήτηση και η μία ομάδα συμπληρώνει την άλλη. Καταγράφονται τα κυριότερα σημεία στον πίνακα από το/τη φιλόλογο.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές χωρίζονται και πάλι σε ομάδες και αναλαμβάνουν νέες εργασίες : 1η ομάδα: μελετά τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών. (εντοπίζει τα αντίστοιχα χωρία). 2η ομάδα: μελετά το ρόλο του Αχιλλέα στην ενότητα και συγκρίνει τον προσωπικότητα του με αυτήν η οποία φαίνεται στις ομιλίες της ραψωδίας Α . 3η ομάδα: μελετά τις συνέπειες του πολέμου για τις γυναίκες και τα παιδιά.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 4η ομάδα: εντοπίζει τους στίχους εκείνους που δεν επιτρέπουν στον αναγνώστη να ξεχάσει ούτε μια στιγμή τον πόλεμο. 5η ομάδα: μελετά το ρόλο των στίχων 369-529 της ραψωδίας Ζ στην εξέλιξη της υπόθεσης της Ιλιάδας. Ακολουθεί η παρουσίαση εργασιών από τις ομάδες , συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων.

ΠΕΜΠΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές χωρίζονται και πάλι σε ομάδες και η κάθε μία μελετά ένα παράλληλο κείμενο. 1η ομάδα: μελετά το πρώτο παράλληλο κείμενο του σχολικού εγχειριδίου (σελίδα 77). 2η ομάδα: μελετά το δεύτερο παράλληλο κείμενο του σχολικού εγχειριδίου (σελίδα 78). 3η ομάδα: μελετά το ποίημα της Σαπφούς : «Οι γάμοι του Έκτορα και της Ανδρομάχης» το οποίο μπορούν να βρουν οι μαθητές στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/ document.php?course=DSGYM- B108&openDir=/4bdeaec5rfem/4bdeaeef68ez (σελίδα 86)

ΠΕΜΠΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ 4η ομάδα: μελετά ένα απόσπασμα από τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη(μονόλογος της Εκάβης στον πρόλογο του έργου) το οποίο οι μαθητές μπορούν να βρουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση : http://www.angelfire.com/ut2/athens5thcentury/TR WADES.htm . 5η ομάδα: μελετά ένα απόσπασμα από την «Ανδρομάχη» του Ευριπίδη (μονόλογος της Ανδρομάχης στον πρόλογο του έργου) το οποίο οι μαθητές μπορούν να βρουν στην ηλεκτρονική διεύθυνση : http://www.angelfire.com/ut2/athens5thcentury/AN DROMAXH.htm

ΠΕΜΠΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές εντοπίζουν ομοιότητες ή διαφορές ανάμεσα στο κείμενο της Ιλιάδας και τα παράλληλα κείμενα και επίσης καταγράφουν τις καινούριες πληροφορίες που υπάρχουν στα παράλληλα κείμενα . Ακολουθεί διάλογος και ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στους μαθητές. Διατύπωση τελικών συμερασμάτων.

ΕΚΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές , στο εργαστήριο της πληροφορικής, αναζητούν εικόνες σχετικές με το θέμα τους στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια με τη βοήθεια της/του φιλολόγου δημιουργούν κολάζ χρησιμοποιώντας την εφαρμογή http://www.vuvox.com/

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ Το συγκεκριμένο σενάριο βασίστηκε σε ένα σενάριο της Βασιλικής Παπαθανασίου, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ψηφιακού σχολείου.