ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ Ε π ιμέλεια : Χριστίνα Ιωαννίδου Γ ’1 Μάθημα : Θρησκευτικά Θέμα : Στρατιωτικοί Άγιοι Υ π εύθυνος Καθηγητής : κος Γιώργος Κα π ετανάκης

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά την π ρωτοβυζαντινή π ερίοδο ο στρατός ήταν μισθοφορικός και οι αρχηγοί του π ροέρχονταν α π ό την υψηλή π ολιτική αριστοκρατία. Έτσι, η υ π εροχή του π ολιτικού στοιχείου έναντι του στρατιωτικού εθεωρείτο φυσιολογικό γεγονός και αυτό εκφράζεται στην τέχνη με την αυλική π εριβολή των στρατιωτικών Αγίων.

ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ Έως και τον 9 ο αιώνα ό π ου εικονίζονται Άγιοι με στρατιωτικές ιδιότητες, η π εριβολή τους είναι εκείνη του αυλικού αξιωματούχου, δηλαδή ντυμένοι με χλαμύδα α π ό π ολύτιμο ύφασμα με π ορφυρά ή χρυσοκέντητα ταβλία *, π ου στερέωναν στον δεξιό ώμο με π όρ π η. Σύμφωνα με την π αράδοση της βυζαντινής αγιογραφίας ο Άγιος Γεώργιος π. χ. π αριστάνεται με στρατιωτική στολή, δηλαδή με μεταλλικό θώρακα, κοντό χιτώνα, π ερικνημίδες και χλαμύδα. Σε εικόνες της μεσοβυζαντινής π εριόδου, ο ίδιος Άγιος εικονίζεται συνήθως με στρατιωτική στολή, κρατώντας στο δεξί χέρι του δόρυ και στο αριστερό του ασ π ίδα. * Ταβλιά

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥΣ: Οι στρατιωτικοί Άγιοι ιστορούνται, γενικά, με την αρρενω π ή ομορφιά, σε αντίθεση με τους ασκητές, τα π ρόσω π α των ο π οίων στην π λειονότητά τους εικονογραφούνται οστεώδη και με βλέμμα δια π εραστικό. Πρόκειται για μορφές ρωμαλέες, π λασμένες με τη βυζαντινή τεχνική, οι ο π οίοι εικονίζονται αληθινά ωραίοι, λεβέντες, σαν π αλικάρια και π ρωταθλητές της π ίστεως.

ΙΕΡΑΡΧΙΑ Α π ό τον 7 ο έως τον 9 ο αιώνα η δημιουργία του θεματικού θεσμού οδηγεί στην άνοδο των στρατιωτικών αξιωματούχων, π ου μαζί με τον κλήρο θα σχηματίσουν την άρχουσα τάξη της αυτοκρατορίας μεταξύ 9 ου και 11 ου αιώνα, και αυτό το γεγονός θα ε π ιδράσει καταλυτικά στην εικονογραφία των στρατιωτική ιδιότητα. Α π ό τον 9 ο αιώνα και έ π ειτα, δηλαδή μετά την εικονομαχία, οι στρατιωτικοί Άγιοι διαχωρίζονται α π ό τους άλλους και ομαδο π οιούνται με βάση δύο κύρια χαρακτηριστικά : τη στρατιωτική π εριβολή - π ανομοιότυ π η με αυτή των Ρωμαίων - και τον ο π λισμό.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΙ Α π ό τους π ρώτους π ου αναφέρονται στην ομάδα των στρατικο π οιημένων Αγίων α π οτελούν : ο Σεβαστιανός ο Θεόδωρος ο Τήρων ο Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και ο Γεώργιος και ακολουθούν ο Μερκούριος, ο Προκό π ιος, ο Ευστάθιος, ο Δημήτριος και ο Νέστορας.

ΚΑΤΑΓΩΓΗ Α π ό τους π ρώτους π ου αναφέρονται στην ομάδα των στρατικο π οιημένων Αγίων είναι ο Σεβαστιανός, ο Θεόδωρος ο Τήρων, ο Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και ο Γεώργιος και ακολουθούν ο Μερκούριος, ο Προκό π ιος, ο Ευστάθιος, ο Δημήτριος και ο Νέστορας. Η καταγωγή των π ερισσότερων στρατιωτών Μαρτύρων είναι α π ό τη Μικρά Ασία, ό π ου και μαρτύρησαν, με εξαίρεση τον Σεβαστιανό π ου κατάγεται α π ό το Μιλάνο, τον Δημήτριο και τον Νέστορα π ου π ροέρχονται α π ό τη Βαλκανική Χερσόνησο, τον Μηνά α π ό την Αίγυ π το κ. α.

ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Με την π άροδο των χρόνων, ο αριθμός των Αγίων π ου υ π άγονται στην ομάδα των στρατιωτικών, αυξάνει συνεχώς και π εριλαμβάνει τον Ιάκωβο τον Πέρση, τον Ευστράτιο, τον Αρέθα, τον Μηνά, τον Σάββα τον Στρατηλάτη, τον Νικήτα και άλλους π ολλούς. Εξάλλου εκτός α π ό τον ατομικό άθλο υ π άρχει και ο ομαδικός με τους Σαράντα μάρτυρες της Σεβάστειας, τους Σαράντα Δύο α π ό το Αμόριο και χιλιάδες άλλους π ου μαρτύρησαν ομαδικά.

12 ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ Στη διάρκεια του 12 ου αιώνα, οι στρατιωτικοί Άγιοι κατακτούν την π ρώτη θέση μεταξύ των άλλων ομαδο π οιημένων Αγίων και το π οθετούνται π άνω α π ό τους εκκλησιαστικούς Αγίους, ό π ως στην π ερί π τωση εικονογράφησης της Κοσμοσώτειρας της Θράκης και του Καθεδρικού ναού της Τσεφαλού στη Σικελία. Η διάταξη της π αρουσίασης των Αγίων στις εκκλησίες ρυθμίζεται σύμφωνα με την ιεραρχική κλίμακα, π ου συχνά μνημονεύεται στην αναφορά της λειτουργίας, α π ό π άνω π ρος τα κάτω, αρχίζοντας δηλαδή α π ό τους π ροφήτες, τους π ρο π άτορες, τους ευαγγελιστές και τους α π οστόλους και τελειώνοντας με τους Αγίους και τους Μάρτυρες.

Άγιος Γεώργιος Το φαινόμενο της δρακοντοκτονίας, ό π ως αυτό εμφανίζεται στις π ερι π τώσεις των Αγίων Γεωργίου, Θεοδώρου και Φανουρίου, ό π ου οι Άγιοι αυτοί εξουδετερώνουν τον δράκοντα, έχει τη βάση του σε π αλαιότερο μυθικό υλικό. Έχει τις ρίζες του στις δοξασίες ότι νέος, ωραίος, με ευγενή καταγωγή, μορφωμένος και ανδρείος, ο « ήρωας », σκοτώνει τον αλλόφυλο. Δρακοντοκτονία

ΤΕΛΟΣ Πηγές :Πηγές :