 Παντελή Αλεξάνδρα  Λουκά Φωτεινή  Τσεκούρα Μαρία OIKONOMIKO ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Εργασία στην: Διεθνή Πολιτική Οικονομία Θέμα Παρουσίασης Οι Διεθνείς Εμπορικές Σχέσεις Υπεύθυνοι καθηγητές: Σ. Μπλαβούκος Δ. Μπουραντώνης

Διεθνείς Εμπορικές Σχέσεις Σχέσεις συνεργασίας – αντιπαλότητας καθορίζονται από τη σύγκρουση των συμφερόντων των επιμέρους οικονομικών ομάδων που εμπλέκονται.

Θεωρία του Εμπορίου Φιλελεύθεροι : αμοιβαία επωφελές εμπόριο για τα κράτη Ρεαλιστές : ανταγωνισμός μεταξύ κρατών Ιστορικοί Δομιστές : άνιση μορφή ανταλλαγής μεταξύ αναπτυγμένων και λιγότερο αναπτυγμένων χωρών David RicardoAdam SmithHeckscher – Ohlin Stolper – Samuelson

 Οι ρεαλιστές υποστηρίζουν ότι μια χώρα μπορεί να δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα με κρατική ενίσχυση (αντί να βασίζεται στο φυσικό συγκριτικό πλεονέκτημα)  Θεωρία Στρατηγικού Εμπορίου: δίνει έμφαση στη δημιουργία συγκριτικού πλεονεκτήματος μέσα από την βιομηχανική στόχευση  Σύμφωνα με τους φιλελεύθερους θεωρητικούς εάν εφαρμοστεί από μια χώρα πολιτική στρατηγικού εμπορίου τότε τα υπόλοιπα κράτη θα προχωρήσουν σε αντίποινα με αποτέλεσμα όλοι να ζημιωθούν

Οι Παγκόσμιες Εμπορικές Σχέσεις πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο  1815–1870 : Τάσεις φιλελευθεροποίησης εμπορίου  Μείωση δασμών από Βρετανία  1870 : Μείωση ενθουσιασμού για ελεύθερο εμπόριο  Παρακμή Βρετανικής ηγεμονίας  Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος : Πλήρης αποδιοργάνωση του δικτύου των ευρωπαϊκών εμπορικών συναλλαγών  Περίοδος Μεσοπολέμου : Κλίμα προστατευτισμού: Οι ΗΠΑ αυξάνουν τους δασμούς αντίποινα από αλλά κράτη  1934: Νόμος Αμοιβαίων Εμπορικών Συμβάσεων (RTAA) Διμερείς δασμολογικές διαπραγματεύσεις

Η GATT και το Μεταπολεμικό καθεστώς του Διεθνούς Εμπορίου  1945 : Xάρτα της Αβάνας στόχευε στη δημιουργία του Διεθνή οργανισμού εμπορίου (ΔΟΕ)  1947 : υπογράφεται η GATT πολυμερείς διαπραγματεύσεις  Πλεονέκτημα GATT : ο ανεπίσημος χαρακτήρας της προσέδιδε προσαρμοστικότητα και ευελιξία

Αδυναμίες της GATT 1. Εξαιρέθηκαν τομείς γεωργίας και υφαντουργίας 2. Οι κανονισμοί της ενίοτε αγνοούνταν 3. Αδυναμία άμβλυνσης εμπορικών συγκρούσεων 4. Λόγω των υψηλών ελλειμμάτων τους οι ΗΠΑ κατηγορούσαν τα υπόλοιπα μέλη ότι διεξάγουν άδικο εμπόριο : αναγκαιότητα αναβάθμισης με διεύρυνση του πεδίου δραστηριοτήτων της

Αρχές Λειτουργίας του Διεθνούς Εμπορικού Καθεστώτος  Φιλελευθεροποίηση του Εμπορίου  5 πρώτοι γύροι της GATT ( ): πραγματοποιήθηκαν συμφωνίες για μείωση δασμών  6ος Γύρος Κένεντι: μη δασμολογικά τείχη  Γύρος του Τόκυο: εκτεταμένες διαπραγματεύσεις στο ίδιο θέμα  Στον Γύρο της Ουρουγουάης προστίθενται: τομέας υπηρεσιών, πνευματικής ιδιοκτησίας, γεωργίας, υφαντουργίας και επενδυτικοί κανόνες

 Αμεροληψία 1. Αρχή του μάλλον ευνοούμενου κράτους (most-favored-nation) 2. Εθνική μεταχείριση (national treatment) που αντιστρατεύεται την εσωτερική μεροληψία  Αμοιβαιότητα  Ισόρροπη ανταλλαγή υποχωρήσεων (ανταλλάγματα ισάξιων οφελών για κάθε εμπορική υποχώρηση)

 Μέτρα Διασφάλισης (safeguards) : Κυβερνητικές δράσεις περιορισμού εισαγωγών βλαβερών για έναν κλάδο ή ολόκληρη την οικονομία της χώρας  Έκτακτα εμπορικά μέτρα 1.Επιβολή δασμών αντί-ντάμπινγκ (anti-dumping duties) 2.Αντισταθμιστικά τέλη (countervailing duties, CVDs)  Ανάπτυξη

Η Ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου  Αποτυχίες GATT σύμφωνα με τους φιλελεύθερους Μη δασμολογικά τείχη Δεν εκτεινόταν σε υφαντουργία, γεωργία Αρχή αμεροληψίας Αρχή αμοιβαιότητας και μέτρα διασφάλισης Αρχή ανάπτυξης

 Γύρος της Ουρουγουάης (1986) : Ξεκίνησε με την επέκταση της δικαιοδοσίας της GATT κάτι που αποτέλεσε την απαρχή για την ίδρυση του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου  Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (1995)  επιβλέπει τους εμπορικούς κανόνες στην GATT  Γενική συμφωνία για τον τομέα υπηρεσιών (GATS)  Συμφωνία για τα σχετιζόμενα με το εμπόριο δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (TRIPs)  Συμφωνία για τα επενδυτικά μέτρα στον τομέα του εμπορίου (TRIMs) Βασικοί Υποστηρικτές διεύρυνσης ΠΟΕ : αναπτυγμένα κράτη

Υπουργική Συνδιάσκεψη Γενικό Συμβούλιο ΚαθοδηγείΣυνεδριάζει ως ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΙΚΑΙΟΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΟ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΦΕΤΕΙΟ

 Γενικός Διευθυντής : ανώτατο διοικητικό στέλεχος GATT/ΠΟΕ  αντιπαραθέσεις/ συγκρούσεις για τον Γενικό Διευθυντή στον ΠΟΕ διαχρονικά  Διαδικασία Ψηφοφορίας στον ΠΟΕ :  Γενική αρχή Ένα κράτος – Μια Ψήφος  G7 / G8/ G20: έχουν σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο εμπορικό καθεστώς

Ο ΠΟΕ και το Παγκόσμιο Εμπορικό Καθεστώς  Διαφορές GATT – ΠΟΕ 1.Κύρος 2.Θεσμικά όργανα 3.Μέγεθος 4.Υπηρεσίες και δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας 5.Προσχώρηση λιγότερο αναπτυγμένων χωρών στο παγκόσμιο εμπορικό καθεστώς

Αδυναμίες ΠΟΕ σύμφωνα με τους φιλελεύθερους Οικονομολόγους 1. Αποφυγή μερκαντιλισμού και προστατευτισμού 2. Περεταίρω διαπραγματεύσεις στους τομείς υπηρεσιών και γεωργίας 3. Βελτίωση διαδικασιών επίλυσης διαφόρων 4. περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες 5. >

Υπουργική Σύνoδος του Σιάτλ Γύρος Ντόχα  Πιέσεις παγκοσμιοποίησης, Διεύρυνση ΠΟΕ  Διαμαρτυρίες κατά του ΠΟΕ από ομάδες κοινωνίας πολιτών/μη-κυβερνητικές οργανώσεις  Μοντέλα ΠΟΕ  Ανεπαρκείς προ-διαπραγματεύσεις σε επίμαχα ζητήματα μεταξύ Βορρά-Νότου και Η.Π.Α-Ε.Ε. Μοντέλο της κλειστής λέσχης Προσαρμόσιμο μοντέλο λέσχης Μοντέλο πολλών εμπλεκομένων

Προβλήματα Διεξαγωγής > Αποκλίσεις απόψεων Βορρά – Νότου Πρόεδρος ΗΠΑ εξουσία επίσπευσης η προώθησης Μέγεθος ΠΟΕ Ασαφής ταξινόμηση διαφορών

Αποτέλεσμα του Γύρου της Ντόχα ΑΝ ΑΠΟΤΥΧΕΙ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΕ ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΑΠΕΙΛΗ ΠΕΚ

Ο Νότος και τα Ζητήματα του Διεθνούς Εμπορίου  Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο:  Επιφυλακτικές οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες για την συμμέτοχη τους στην GATT  επιδίωξη ειδικής μεταχείρισης  1980:  Πιο ενεργή συμμέτοχη στο παγκόσμιο εμπορικό καθεστώς

Στάδια Συμμετοχής των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών στο ΠΕΚ :  Περίοδος περιορισμένης συμμετοχής  Θεωρία Raul Prebisch : Εντεινόμενες Πιέσεις για Ειδική Μεταχείριση  G77  UNCTAD  Γενικευμένο Σύστημα Προτιμήσεων

: ♦ Νέα Διεθνή Οικονομική Τάξη ♦ Γύρος Τόκυου – Αποτελέσματα  Διάταξη εξουσιοδότησης  Δασμοί, μη δασμολογικά μέτρα, πλειομερείς συμφωνίες : ♦Δημιουργία συνασπισμών Βορρά-Νότου (Ομάδα Κέρνς) ♦Γύρος Ουρουγουάης: ενιαία δέσμευση

Σήμερα:  Φιλελεύθεροι Vs Δομιστές [ Γύρος Ντόχα ]  Διεκδικήσεις αλλαγών του Γύρου Ντόχα από Βορρά και Νότο

Οι Μεταβατικές Οικονομίες και οι Διεθνείς Εμπορικές σχέσεις  Εισαγωγή κεντρικά σχεδιασμένων οικονομιών στην GATT μόνο με ειδικές ρήτρες  : πιο αυστηρές προϋποθέσεις λόγω πιθανής εισδοχής Κίνας- Ρωσίας (φόβος για αύξηση του εμπορικού προστατευτισμού στον ΠΟΕ  Ανατολική Ευρώπη και GATT: είσοδος κρατών υπό προϋποθέσεις

ΚΙΝΑ  1960: πολιτική αυτάρκειας  Αμφιθυμία για την ένταξη της στην GATT  άνοιγμα αγοράς  κέρδος που υπερσκελίζει το κόστος  2001: Δεκτή στον ΠΟΕ

Διαπραγματεύσεις Ένταξης της Κίνας στον ΠΟΕ I. φιλελευθεροποίηση τη αγοράς της II. καθεστώς Κίνας εντός ΠΟΕ III. Ιστορικό Συμφωνιών Πλεονεκτήματα: αύξηση της αυτοκινητοβιομηχανίας αύξηση εξαγωγών σε ενδύματα κ’ υφάσματα Μειονεκτήματα: o αύξηση της ανεργίας (βραχυπρόθεσμα)

ΡΩΣΙΑ  Αντιρρήσεις ένταξης της Σοβιετικής Ένωσης στην GATT/ΠΟΕ λόγω πιθανής προσπάθειας πολιτικοποίησης της  Εμπόδια στις διαπραγματεύσεις Ένταξης της  Οικονομικά: η οικονομική αναταραχή της γίνεται φραγμός για την προσχώρηση της στον ΠΟΕ  Πολιτικά: αυστηρότερες προϋποθέσεις ένταξης λόγω του μεγέθους και της σπουδαιότητας της ρωσικής οικονομίας  Τρόπος σύναψης μιας συμφωνίας