ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΕΤΩΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΤΣΙΡΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡΟΥΛΙΑ ΦΑΝΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΙΤΗΤΗ: ΧΑΝΤΖΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ Α.Μ. Α ο εξάμηνοΕΦΠ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΚΑΙ ΒΟΥΛΑΣ ΕΤΩΝ 1934, 1940, 1941, 1942 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ ΕΔΑΦΟΥΣ ΣΤΑ 0,05 ΚΑΙ 0,3 cm

Ίδρυση και ιστορική αναδρομή Το Εργαστήριο Γενικής και Γεωργικής Μετεωρολογίας ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2000 (ΦΕΚ τ. Α′, αριθμ. 72/ , Π.Δ. υπ’ αριθμ. 87, άρθρο 1, παράγραφος 2β). Το Εργαστήριο προήλθε από το διαχωρισμό του Εργαστηρίου Φυσικής και Γεωργικής Μετεωρολογίας το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1920 ταυτόχρονα με την ίδρυση του Πανεπιστημίου με το από 21 Νοεμβρίου 1920 Βασιλικό Διάταγμα «Περί εργαστηρίων Ανωτέρας Γεωπονικής Σχολής» (ΦΕΚ τ. Α′ αριθμ. 274/ ) και το από 31 Ιανουαρίου 1920 προηγηθέν Βασιλικό Διάταγμα «Περί εκτελέσεως του νόμου 1844 περί Ανωτέρας Γεωπονικής Σχολής» (ίδρυση εδρών-άρθρο 10 και μαθημάτων-άρθρο 4, ΦΕΚ τ. Α′ αριθμ. 36/ ). Σήμερα μαζί με το ίδιας παλαιότητας «Εργαστήριο Ορυκτολογίας και Γεωλογίας» αποτελούν τον Τομέα Γεωλογικών Επιστημών και Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος. Πρώτη Διευθύντρια του Εργαστηρίου στη σημερινή του μορφή διετέλεσε η Ομότιμη Καθηγήτρια του ΓΠΑ κ. Αικατερίνη Χρονοπούλου-Σερέλη (από το Μάρτιο του 2000 – έως τον Αύγουστο του 2012). Στις απαρχές του, το Εργαστήριο οργανώθηκε από τον Καθηγητή Νικόλαο Κρητικό ο οποίος και διετέλεσε πρώτος Διευθυντής του Εργαστηρίου. Το 1929 διορίσθηκε σε θέση Τακτικού Επιμελητού του Εργαστηρίου ο Β. Κυριαζόπουλος, μετέπειτα Καθηγητής Μετεωρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το Εργαστήριο στεγάζονταν σε τρεις αίθουσες του ισογείου της «Γεωπονικής Σχολής». Κατά τα πρώτα έτη λειτουργίας της Σχολής, το μάθημα της Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας και οι παράλληλες εργαστηριακές ασκήσεις διδάσκονταν στην τότε επονομαζόμενη «Β΄ Τάξη» της Γεωπονικής Σχολής, ενώ από τα μέσα της δεκαετίας του 1930 και για πάνω από 60 έτη, το βασικό μάθημα της Γεωργικής Μετεωρολογίας διδάσκεται πλέον στα Α και Β εξάμηνα του 1ου Έτους Σπουδών. Το πρώτο εκπαιδευτικό σύγγραμμα του Εργαστηρίου ήταν εκείνο του Καθηγητή Ν. Κρητικού με τίτλο «Μαθήματα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας» που τυπώθηκε το 1922.

Εκτός των εκπαιδευτικών σκοπών του, το Εργαστήριο είχε ως στόχο και αντικείμενο την παρακολούθηση και μελέτη των μετεωρολογικών συνθηκών της περιοχής, την παροχή των αναγκαίων δεδομένων στα λοιπά Εργαστήρια της Σχολής και την επιστημονική μελέτη των διαφόρων μετεωρολογικών και λοιπών φυσικών φαινομένων σχετικών με τη Γεωργία ή άλλων συναφών επιστημονικών αντικειμένων. Για την κάλυψη των ανωτέρω εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών, το Εργαστήριο ίδρυσε και λειτούργησε Μετεωρολογικούς Σταθμούς (Μετεωρολογικοί Σταθμοί). Ο πρώτος από αυτούς ιδρύθηκε ως Μετεωρολογικός Σταθμός Α΄ Τάξης στο χώρο της Γεωπονικής Σχολής και έφερε συνήθως το όνομα «Σταθμός Βοτανικού» ή «Σταθμός Αθηνών». Ο Σταθμός ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και κατά τα πρώτη έτη οι μετρήσεις είχαν αποσπασματικό χαρακτήρα. Μία «θερμοκρασιακή ανωμαλία» κατά τη διάρκεια του μηνός Απριλίου του 1923, αποτέλεσε και την πρώτη επιστημονική δημοσίευση του Ν. Κρητικού στο έγκυρο διεθνές περιοδικό “Meteorologische Zeitschrift”. Η κανονική λειτουργία του Σταθμού και η εκτέλεση συστηματικών παρατηρήσεων ξεκινάει στα τέλη του 1929, όταν διορίστηκε στη θέση Τακτικού Επιμελητού του Εργαστηρίου ο Β. Κυριαζόπουλος. Ο Σταθμός εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι και σήμερα, παρέχοντας μετεωρολογικά δεδομένα αλλά και εξυπηρετώντας εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες του Πανεπιστημίου (Κλασσικός Μετεωρολογικός Σταθμός). Με την ίδρυση και λειτουργία αυτού του Σταθμού, στα πλαίσια των αναγκών της Γεωπονικής Σχολής, εκτός από την καταγραφή και μελέτη των μετεωρολογικών φαινομένων, εξασφαλίζονταν η παροχή μετεωρολογικών δεδομένων για τη μελέτη καλλιεργειών φυτών σε παρακείμενους πειραματικούς αγρούς, αλλά γενικότερα και η παροχή αναγκαίων μετεωρολογικών και κλιματικών στοιχείων στα διάφορα Εργαστήρια της Σχολής καθώς επίσης και σε άλλους φορείς. Με τον τρόπο αυτό το Εργαστήριο κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα των αντικειμένων της Γεωργικής Μετεωρολογίας. Ας σημειωθεί ότι οι μετεωρολογικές παρατηρήσεις συνεχίσθηκαν και καθ’ όλο το διάστημα που η Γεωπονική Σχολή μεταφέρθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ( ).

Ο Σταθμός Βοτανικού (Αθηνών) τη δεκαετία του 1930 Το 1933 το Εργαστήριο ίδρυσε και λειτούργησε, με τη συνεργασία του Σανατορίου «Σανατόριο Γ. Φούγκ και Γ. Σταύρου» στην Πάρνηθα, το Μετεωρολογικό Σταθμό «Σταθμός Πάρνηθος». Ο σκοπός του Σταθμού αυτού ήταν η εξυπηρέτηση του Σανατορίου από την άποψη των μετεωρολογικών και κλιματικών δεδομένων, αλλά και η παροχή μετεωρολογικών δεδομένων για τη μελέτη καλλιεργειών φυτών σε παρακείμενο πειραματικό αγρό του Εργαστηρίου Γενικής και Ειδικής Γεωργίας της Γεωπονικής Σχολής («Ξερολίβαδο») Ανάλογα, το έτος 1938 το Εργαστήριο ίδρυσε και λειτούργησε, με τη συνεργασία του Νοσοκομείου «Ασκληπιείο Βούλας», στη Βούλα Αττικής, που τότε περιελάμβανε κυρίως μονάδα Σανατορίου (το Νοσοκομείο αυτό ξεκίνησε ως Σανατόριο παιδιών και κατόπιν – το 1948 – εξελίχθηκε στο γνωστό «Ορθοπεδικό Νοσοκομείο»), με κύριο σκοπό την εξυπηρέτηση του Σανατορίου από την άποψη των μετεωρολογικών και κλιματικών δεδομένων

Η γνώση μετεωρολογικών δεδομένων στην περίπτωση των Σανατορίων ήταν πολύ σημαντική γιατί την εποχή εκείνη η θεραπεία της φυματίωσης στηρίζονταν στη μακρά κατάκλιση και παροχή ανάπαυσης σε ευνοϊκό, κατά περίπτωση, κλίμα όπου και εφαρμόζονταν ήλιο- και ανεμοθεραπεία. Στο Σανατόριο της Πάρνηθας, που αποτελούσε παράρτημα του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», γίνονταν η θεραπεία της πνευμονικής φυματίωσης (λόγω των ευνοϊκών συνθηκών που παρουσίαζε το ορεινό κλίμα σε αυτή την περίπτωση της φυματίωσης) ενώ, αντίθετα, στο Σανατόριο Βούλας γίνονταν η θεραπεία της φυματίωσης οστών, κυρίως παιδιών, που απαιτούσε συνθήκες παραθαλάσσιου κλίματος. Ένας πολύ μικρός αριθμός από τα δεδομένα αυτά εμφανίζεται σε επιστημονικές εργασίες του Β. Κυριαζόπουλου σε συνεργασία με το γνωστό πνευμονολόγο – φυματιολόγο Ι. Βεγκλίδη, Διευθυντού του Αντιφυματικού Ιατρείου του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» και Πάρνηθας. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το Ακαδημαϊκό Έτος , εκτός των σπουδαστών της Γεωπονικής Σχολής, την εκτέλεση μετεωρολογικών παρατηρήσεων στο Σταθμό Αθηνών ξεκίνησαν να παρακολουθούν και οι τεταρτοετείς φοιτητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στα πλαίσια των δεδομένων των Σταθμών των δύο Σανατορίων, ενδιαφέρον παρουσιάζει μία μεγάλη χρονοσειρά μετρήσεων με κατα-θερμόμετρο. Οι τιμές που προκύπτουν από τις μετρήσεις του οργάνου αυτού, που γενικά είναι σπάνιες στη διεθνή βιβλιογραφία, είναι ενδεικτικές της ψυκτικής ικανότητας του περιβάλλοντος, μία βιοκλιματική παράμετρο, που το 1945 οι Siple and Passel, έθεσαν σαν βάση για έναν από τους πρώϊμους και πλέον διεθνώς γνωστούς βιομετεωρολογικούς – βιοκλιματικούς δείκτες (cooling power index) ο οποίος εξακολουθεί να εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα.

Οι μετρήσεις με κατα-θερμόμετρο στα Σανατόρια γίνονταν στους ειδικά διαμορφωμένους εξώστες όπου μεταφέρονταν οι ασθενείς καθημερινώς για να δεχθούν την επίδραση του ήλιου και του ανέμου. Στη φωτογραφία διακρίνονται οι εξώστες ασθενών στο Σανατόριο Βούλας στα μέσα της δεκαετίας του 1930, περίοδο που συμπίπτει με τις μετρήσεις του εκεί εγκατεστημένου Μετεωρολογικού Σταθμού του Εργαστηρίου

Πορεία της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας αέρος (οC) στους σταθμούς Βοτανικού, Πάρνηθας και Βούλας κατά το 1ο δεκαήμερο Ιουλίου του έτους 1940 Και οι δύο αυτοί Σταθμοί στα Σανατόρια λειτούργησαν μέχρι και το 1964 (τα Σανατόρια σταμάτησαν τη λειτουργία τους το 1960) κλείνοντας ταυτόχρονα και ένα σχεδόν 30ετούς διάρκειας κύκλο επιστημονικής δραστηριότητας του Εργαστηρίου, στον τομέα των επιπτώσεων ιδιαίτερων μετεωρολογικών συνθηκών στην υγεία του ατόμου. Η εκλεκτική συγγένεια των ερευνητικών ενδιαφερόντων του Εργαστηρίου σε θέματα επιπτώσεων κλιματικών συνθηκών στον ανθρώπινο πληθυσμό, επανέρχεται 20 έτη σχεδόν αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, σε εντελώς νέο πλαίσιο και με διαφορετική προοπτική, με την ερευνητική δραστηριότητα του Εργαστηρίου να εστιάζει στις επιπτώσεις των κλιματικών παραμέτρων στη θερμική άνεση του ανθρώπου όπως αυτή διαμορφώνεται στο αστικό και ορεινό περιβάλλον (μικρόκλιμα-βιόκλιμα), καθώς και στις επιβαρύνσεις – επιπτώσεις των ρύπων από τη διάχυση και διάδοσή τους σε συστήματα του γεωργικού και αστικού περιβάλλοντος, θέματα ενταγμένα πλέον, σύμφωνα με τα διεθνώς κείμενα, στη συναφή της Γεωργικής Μετεωρολογίας Επιστήμη της Βιοκλιματολογίας- Βιομετεωρολογίας.

Το εργαστήριο σήμερα Στη σημερινή του μορφή και δομή, το Εργαστήριο Γενικής και Γεωργικής Μετεωρολογίας καλύπτει τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές ανάγκες στον ευρύτερο τομέα της Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας καθώς και εφαρμογές σε εξειδικευμένους τομείς όπως (ΦΕΚ Τεύχος Πρώτο, με αριθμ. 72/ , Π.Δ. υπ’ αριθμ. 87, άρθρο 1, παράγραφος 2β).: - Μελέτη του καιρού και του κλίματος και των σχέσεών τους με τους φυτικούς και ζωϊκούς οργανισμούς - Φυτόκλιμα-Μικρόκλιμα-Βιόκλιμα - Ανάλυση και πρόβλεψη αγρομετεωρολογικών και βιοκλιματικών παραμέτρων με τη χρήση μετρήσεων πεδίου, εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων και ανάπτυξη και εφαρμογή μοντέλων περιβάλλοντος - Αντίξοα καιρικά φαινόμενα - Ρύπανση της ατμόσφαιρας Το Εργαστήριο έχει τεχνολογική και εργαστηριακή υποδομή για τη στήριξη θεμάτων έρευνας με ιδιαίτερη έμφαση στο γεωργικό, δασικό και αστικό περιβάλλον. Διαθέτει δύο ολοκληρωμένες και πλήρως εξοπλισμένες κινητές μονάδες μετεωρολογικών σταθμών, μονάδα φορητού μετεωρολογικού σταθμού με προσαρμογή για χρήση επί οχήματος, θερμική κάμερα υψηλής διακριτικής ανάλυσης, πλήθος αυτόνομων καταγραφικών θερμοκρασίας και σχετικής υγρασίας αέρα, σειρές φορητών οργάνων, όργανα πεδίου και εργαστηριακή υποδομή κλασσικών μετεωρολογικών οργάνων. Το Εργαστήριο λειτουργεί και συντηρεί τον ιστορικό Κλασσικό Σταθμό Α΄ Τάξης στη σημερινή του μορφή καθώς επίσης και έναν Αυτόματο Τηλεμετρικό Μετεωρολογικό Σταθμό (Α.Τ.Μ.Σ.). Ένας δεύτερος Α.Τ.Μ.Σ. λειτουργεί στο χώρο του κλασσικού σταθμού και καλύπτει κυρίως ερευνητικές ανάγκες στα πλαίσια αγρομετεωρολογικών και βιοκλιματικών πειραμάτων. Παράλληλα, το Εργαστήριο έχει την εποπτεία και την επιστημονική ευθύνη για τη λειτουργία τριών Αυτόματων Μετεωρολογικών Σταθμών στην ορεινή περιοχή του Δήμου Ναυπακτίας.

Ο Μετεωρολογικός Σταθμός Πάρνηθας Ο ιστορικός πλέον αυτός Μετεωρολογικός Σταθμός του Εργαστηρίου («Σταθμός Πάρνηθος»), ιδρύθηκε και λειτούργησε από το 1933 με τη συνεργασία της Γεωπονικής Σχολής και του Σανατορίου «Σανατόριο Γ. Φούγκ και Γ. Σταύρου» στην Πάρνηθα. Εγκαταστάθηκε εντός της περιοχής του Σανατορίου που ήταν υπό την διεύθυνση του ιατρού Ι. Βεγκλίδη (Γεωγραφικό Πλάτος 38ο 08΄ 46΄΄, Γεωγραφικό Μήκος 23ο 42΄ 52΄΄ και υψόμετρο 1000 m). Ο σκοπός του Σταθμού αυτού ήταν τριπλός: η εξυπηρέτηση του Σανατορίου από την άποψη των μετεωρολογικών και κλιματικών δεδομένων η γνώση των κλιματικών στοιχείων του γεωγραφικά υψηλότερου, μόνιμα τότε κατοικούμενου, σημείου της Αττικής η παροχή μετεωρολογικών δεδομένων για τη μελέτη δοκιμαστικών καλλιεργειών φυτών μεγάλης καλλιέργειας σε παρακείμενο πειραματικό αγρό («Ξερολίβαδο») που ήταν υπό τη Διεύθυνση του Καθηγητή Σ. Παπανδρέου του Εργαστηρίου Γενικής και Ειδικής Γεωργίας της Γεωπονικής Σχολής

Ο Μετεωρολογικός κλωβός του Σταθμού Πάρνηθας ήταν κιγκλιδωτός, μικρού μεγέθους (τύπου Stevenson) και τοποθετημένος σε αρκετή απόσταση από το κτίριο του Σανατορίου σε επαρκώς ανοικτό χώρο. Οι παρατηρήσεις εκτελούνταν από εσωτερικό ιατρό του Σανατορίου (πρώτος παρατηρητής ήταν ο Δ. Αθανασόπουλος) και ο Σταθμός περιελάμβανε τα εξής όργανα: 1. Βαρογράφο μεταλλικό, κατασκευής J. Richard Paris. 2. Ζεύγος ακροβαθμίων θερμομέτρων, κατασκευής R. Fuess. 3. Ψυχρόμετρο, με θερμόμετρα κατασκευής R. Fuess. 4. Θερμογράφο, κατασκευής J. Richard. 5. Υγρογράφο, κατασκευής J. Richard. 6. Δεκαπλασιαστικό βροχόμετρο των 100 mm, εγχώριας κατασκευής. 7. Κατά-θερμόμετρο με το οποίο γίνονταν μέτρηση της κατά-τιμής στον εξώστη των ασθενών καθημερινώς στις 14:00. Ιστορικά στοιχεία του Σταθμού αυτού υφίστανται από τη συστηματική έναρξη της λειτουργίας του το 1930 έως και το 1964, όπου σταμάτησε η λειτουργία του. Ο Μετεωρολογικός Σταθμός Πάρνηθας τη δεκαετία του 1930 μαζί με τον πρώτο παρατηρητή Δ. Αθανασόπουλο. Θερμοκρασία αέρα (μέση μηνιαία, απόλυτα μέγιστη, απόλυτα ελάχιστη) στους Μετεωρολογικούς Σταθμούς Πάρνηθας και Βοτανικού κατά το 1934, έτος με ιστορικό καύσωνα (24 Ιουλίου). (Επιλέξτε την εικόνα για μεγέθυνση).

Ο Μετεωρολογικός Σταθμός Βούλας Ο Μετεωρολογικός Σταθμός Βούλας είναι ο δεύτερος ιστορικός πλέον Μετεωρολογικός Σταθμός του Εργαστηρίου. Ιδρύθηκε και λειτούργησε από το 1938 με τη συνεργασία της Γεωπονικής Σχολής και του Νοσοκομείου «Ασκληπιείο» στη Βούλα Αττικής. Να σημειωθεί ότι το Νοσοκομείο «Ασκληπιείο» λειτουργούσε από το 1921 ως Σανατόριο για τη θεραπεία της φυματίωσης των οστών, των αρθρώσεων και του ραχιτισμού (κυρίως παιδιών) στον ίδιο χώρο που λειτουργεί και σήμερα (κτήμα 110 στρεμμάτων στην παραθαλάσσια περιοχή της Βούλας), ενώ το 1948 εξελίχθηκε σε Γενικό Ορθοπεδικό Νοσοκομείο. Ο σκοπός του Σταθμού αυτού ήταν κατά κύριο λόγο η εξυπηρέτηση του Νοσοκομείου και κυρίως του Σανατορίου από την άποψη των μετεωρολογικών και κλιματικών δεδομένων αλλά και η γνώση των κλιματικών στοιχείων μιας περιοχής με υψόμετρο κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας. Ο Μετεωρολογικός κλωβός του Σταθμού Βούλας ήταν κιγκλιδωτός, μικρού μεγέθους (τύπου Stevenson) και εγκατεστημένος μέσα στην περιοχή του Νοσοκομείου. Οι παρατηρήσεις εκτελούνταν από εσωτερικό ιατρό του Νοσοκομείου. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια αρκετών ετών στις μετρήσεις των τυπικών μετεωρολογικών παραμέτρων, συμπεριλήφθησαν και μετρήσεις θερμοκρασίας του θαλάσσιου ύδατος καθώς επίσης και παρατηρήσεις της κατάστασης της επιφάνειας της θάλασσας. Ιστορικά στοιχεία του σταθμού αυτού υφίστανται από τη συστηματική έναρξη της λειτουργίας του το 1938 έως και το 1964, όπου σταμάτησε η λειτουργία του. Πορεία της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας αέρος (οC) και της σχετικής υγρασίας (%) στους σταθμούς Βοτανικού, Πάρνηθας και Βούλας κατά το 1ο δεκαήμερο Ιουλίου του έτους 1940.

Για την μέτρηση θερμοκρασίας εδάφους χρησιμοποιήθηκαν 2 θερμόμετρα Α(0,05) και Β(0,3) cm κατά την διάρκεια κάθε ημέρας του μήνα,γίνονταν σταθερά 3 μετρήσεις στις ώρες 8πμ, 14μμ, 20μμ. Για την σύγκριση των θερμοκρασιακών αποτελεσμάτων επιλέγουμε τα δεδομένα που ελήφθησαν στις 14μ.μ. καθημερινά για τους 6 από τους 12 μήνες του 1934 για τον μετεωρολογικό σταθμό Πάρνηθας. Από την συλλογή των ιστορικών δεδομένων προκύπτουν τα παρακάτω γραφήματα.

ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ 1934

Για τα έτη 1940, 1941, 1942 χρησιμοποιήσαμε 2 σταθμούς συλλογής δεδομένων στην Βούλα και στην Πάρνηθα. Η διαδικασία συλλογής δεδομένων είναι ίδια που περιγράψαμε νωρίτερα. Τα γραφήματα παρουσιάζουν τα αποτελέσματα μετρήσεων στις 14μ.μ για τους μήνες Ιανουάριο και Ιούλιο στους σταθμούς Βούλας και Πάρνηθας.

1940 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

1940 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

1941 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

1941 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

1942 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

1942 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΥΛΑΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. CRITIKOS, Ein ausserordentlicher Temperaturfall in Athen in Monat April Meteorologische Zeitschrift, Heft 2. N. CRITIKOS, Ueber die Struktur des Taues. Gerlands Beitrage zur Geophysik. Bd. XXI, Heft 1. Β. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ Ελάχισται τιμαί της θερμοκρασίας εις την κορυφήν της χλόης. Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, 7, σ (ανακοινώθηκε από τον Δ. Αιγινήτη). Β. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ – Ι. ΒΕΓΚΛΙΔΗΣ. Σύγχρονοι έρευναι Ιατρικής Κλιματολογίας, ‘Ασκληπιός’, Αθήνα, Β. ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ Ποσοτικαί μετρήσεις επί της δρόσου εν Αθήναις. Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών, Απρίλιος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ Πρωτότυπο βιβλίο μετρήσεων από τον μετερωρολογικό σταθμό Βούλας (1942)