4 ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Το πρόσωπο που είναι νομικά ή/και οικονομικά υπεύθυνο για την επιχείρηση ονομάζεται κάτοχος της επιχείρησης. Συνήθως κάτοχος της επιχείρησης είναι αυτός που ασκεί τη διοίκηση της επιχείρησης. Ο κάτοχος της επιχείρησης είναι το πρόσωπο στο όνομα του οποίου λειτουργεί η επιχείρηση. Ο κάτοχος της επιχείρησης μπορεί να είναι ιδιοκτήτης, μισθωτής (νοικιάζει γη από τον ιδιοκτήτη της ο οποίος είναι ο «εκμισθωτής»), εμφυτευτής (αναλαμβάνει τις καλλιεργητικές επεμβάσεις στον αγρό), επικαρπωτής (καρπώνεται μέρος της σοδειάς ή της παραγωγής). Ο κάτοχος της επιχείρησης μπορεί να έχει παραχωρήσει πλήρη ή μερική εξουσία λήψης αποφάσεων στο διαχειριστή της επιχείρησης. ΠΟΛΥΠΡΟΣΩΠΕΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Εκτός από την ατομική επιχείρηση στην οποία κάτοχος είναι ένα άτομο, υπάρχουν επιχειρήσεις που λειτουργούν και παράγουν προϊόντα και στις οποίες κάτοχος είναι δύο ή και περισσότερα άτομα. Οι κάτοχοί τους (εταίροι) έχουν τους δικούς τους κανόνες για τη μεταξύ τους συνεργασία. Το εταιρικό δίκαιο ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των συνεργαζομένων καθώς και την υποχρέωση τήρησης ορισμένων σχέσεων των εργαζομένων προς τρίτους.

Το εταιρικό δίκαιο διαχωρίζεται : Στο εσωτερικό εταιρικό δίκαιο, που ρυθμίζει τις προϋποθέσεις, το περιεχόμενο και τις συνέπειες της συνεργασίας στις εσωτερικές σχέσεις των συνεργαζομένων κατόχων της επιχείρησης. Στο εξωτερικό εταιρικό δίκαιο, που ρυθμίζει τις προϋποθέσεις, το περιεχόμενο και τις συνέπειες της συνεργασίας στις εξωτερικές σχέσεις των συνεργαζομένων κατόχων της επιχείρησης, δηλαδή τις σχέσεις τους με τρίτους. ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Περιέχει δύο τουλάχιστον εταίρους, με ανάληψη εισφοράς από τον καθένα. Επίσης την υποχρέωση για επιδίωξη ορισμένου σκοπού με πράξεις προς τρίτους και αμοιβαιότητα της συμφωνίας αυτής. Τέλος, για την έννοια της ομόρρυθμης επιχείρησης επιβάλλεται να έχει συμφωνηθεί από τους εταίρους ως σκοπός η διενέργεια εμπορικών πράξεων. Επωνυμία της επιχείρησης: Πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ των εταίρων η επωνυμία της επιχείρησης ή να εξυπακούεται. Διακρίνουμε:

Ρητή επωνυμία: Ρητή εταιρική επωνυμία είναι επιταγή του νόμου και αποτελείται από το όνομα ενός τουλάχιστον εταίρου και από προσθήκη που δείχνει την ύπαρξη εταιρείας. Π.χ. «Χ και υιοί», «Χ και αδελφοί», «Χ – ομόρρυθμος εταιρεία», «Ζ και Συντροφία» (η γνωστή σύντμηση «και ΣΙΑ»). Γενικά αρκεί η επωνυμία να δείχνει ότι δεν είναι ατομική επωνυμία του κατονομαζόμενου σε αυτήν προσώπου. Σιωπηρή επωνυμία: Όταν η εταιρική σύμβαση δεν περιέχει ρητή συμφωνία επωνυμίας, τότε κατά επιταγή του νόμου πρέπει να θεωρηθεί ότι η επωνυμία είναι το σύνολο των ονομάτων των εταίρων. ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ (Ε.Ε) Η ετερόρρυθμη γεωργική επιχείρηση έχει σκοπό τη διενέργεια εμπορικών πράξεων υπό εταιρική επωνυμία και εταίρους που άλλοι ευθύνονται απεριόριστα και άλλοι ευθύνονται περιορισμένα για τα εταιρικά χρέη. Η ετερόρρυθμη επιχείρηση περιέχει όλα τα χαρακτηριστικά και χρειάζεται όλα τα στοιχεία της εταιρείας, δηλαδή δύο τουλάχιστον εταίρους, ανάληψη υποχρέωσης εισφοράς από τον καθένα, υποχρέωση επιδίωξης ορισμένου σκοπού με πράξεις που διενεργούνται προς τρίτους και αμοιβαιότητα της συμφωνίας αυτής.

Στην ετερόρρυθμη επιχείρηση, σε αντίθεση με την ομόρρυθμη επιχείρηση που όλοι οι εταίροι έχουν ακέραια της ευθύνη προς τα χρέη της εταιρείας υπάρχουν δύο κατηγορίες εταίρων, αυτοί που ευθύνονται απεριόριστα για τα εταιρικά χρέη και αυτοί που ευθύνονται περιορισμένα. Ομόρρυθμοι εταίροι: Οι εταίροι που ευθύνονται απεριόριστα (και με τη προσωπική τους περιουσία) για τα εταιρικά χρέη, ονομάζονται ομόρρυθμοι. Είναι ένας ή πολλοί και έχουν τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική σχέση όλα τα δικαιώματα και όλες τις υποχρεώσεις, όλες τις εξουσίες και όλες τις ευθύνες του εταίρου ομόρρυθμης εταιρείας. Για την έννοια της ετερόρρυθμης εταιρείας είναι απαραίτητη η συμμετοχή σε αυτήν ενός τουλάχιστον ομόρρυθμου εταίρου. Ετερόρρυθμοι εταίροι: Οι εταίροι που ευθύνονται περιορισμένα ονομάζονται ετερόρρυθμοι εταίροι και έχουν κατά τη διάρκεια ισχύος της εταιρείας ειδικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, ειδικές εξουσίες και ευθύνες που διαφέρουν από τους ομορρύθμους εταίρους.

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (Ε.Π.Ε.) Η Ε.Π.Ε. είναι νομικό πρόσωπο ιδρυόμενο από τα μέλη του με συμβολαιογραφική ιδρυτική σύμβαση που καθορίζει επωνυμία, έδρα, σκοπό, κεφάλαιο και μερίδια και υποβάλλεται σε δημοσίευση. Για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρεία με τη περιουσία της και όχι οι εταίροι της με την ατομική τους περιουσία. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (Α.Ε.) Η Α.Ε. είναι νομικό πρόσωπο που ιδρύεται από τα μέλη του με συμβολαιογραφική ιδρυτική πράξη που καθορίζει την επωνυμία, την έδρα, το κεφάλαιο, τις μετοχές, το σκοπό, τη διάρκεια και το διοικητικό συμβούλιο. Η ίδρυση περιλαμβάνει σύνταξη καταστατικού, κρατική έγκριση και δημοσίευση. Επίσης περιλαμβάνει την επωνυμία περιγραφικά και είναι δυνατό να υπάρχει και προσθήκη ονόματος, ιδρυτή, την έδρα της Α.Ε. και το σκοπό της. Καθορίζει επίσης το μετοχικό κεφάλαιο σε μετοχές ονομαστικής αξία. Γίνεται οπωσδήποτε πρόβλεψη για διοικητικό συμβούλιο τριών μελών τουλάχιστον ορισμένης θητείας. Διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο είναι ένα πολυμελές σώμα και το ανώτατο όργανο με απεριόριστη εξουσία εκπροσώπησης και διαχείρισης.

ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Όταν κάποιος αποφασίσει να ασχοληθεί με το αγροτικό επάγγελμα ως αρχηγός και κάτοχος γεωργικής επιχείρησης ή ως εταιρεία γεωργικής επιχείρησης, πρέπει να λάβουν υπόψη τους και να εξετάσουν αρκετούς παράγοντες κατά την εγκατάσταση της επιχείρησης, ώστε η μετέπειτα λειτουργία της να είναι επιτυχής και κερδοφόρα: Φυσικές συνθήκες: Αφορά το τοπικό μικροκλίμα που ενδεχομένως επικρατεί στη τοποθεσία που πρόκειται να εγκατασταθεί η γεωργική επιχείρηση. Τη μορφή και το ανάγλυφο της τοποθεσίας, τη θέση, δηλαδή το υψόμετρο και τη σύσταση του εδάφους από φυσικής και χημικής άποψης, στοιχείο που θα προσδιορίσει αργότερα τον τύπο των προστιθέμενων λιπασμάτων. Η γονιμότητα: Είναι η περιεκτικότητα του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά γεγονός που αργότερα θα επηρεάσει τις στρεμματικές αποδόσεις των καλλιεργειών. Επίσης, η σύσταση του εδάφους, δηλαδή τα οργανικά και ανόργανα υλικά από τα οποία αποτελείται το έδαφος χρήζουν ιδιαίτερης μελέτης, διότι θα καθορίσουν μελλοντικά όχι μόνο τον τύπο των καλλιεργειών αλλά και τον τύπο των λιπασμάτων.

Η υδατική κατάσταση: Είναι η μελέτη της τοποθεσίας από άποψη αρδευτικής ικανότητας, στοιχείο που θα προσδιορίσει τον τύπο των μελλοντικών καλλιεργειών. Αυτό σημαίνει και ανάλογη οικονομική ή όχι επιβάρυνση, αν το προς άρδευση νερό ευρίσκεται εντός του κτήματος ή όχι, αντλείται ή ενοικιάζεται. Το μέγεθος: Η έκταση μετριέται με το στρέμμα ή το εκτάριο. Ένα στρέμμα είναι τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.). Ένα εκτάριο είναι 10 στρέμματα. Μορφή της ιδιοκτησίας: Διακρίνουμε τρεις κύριες μορφές ιδιοκτησίας της γης: (α) την ιδιόκτητη, (β) με ενοίκιο, (γ) με μορτή. Αριθμός αγροτεμαχίων: Είναι ευνόητο ότι το ιδανικό είναι η ύπαρξη ενός ενιαίου αγροτεμαχίου. Απόσταση από τα κέντρα: Είναι αναγκαία η εκτίμηση των αποστάσεων από τα κέντρα διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, αλλά και από τα κέντρα προμήθειας εφοδίων και υλικών που είναι απαραίτητα κατά την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης. Συγκοινωνιακά μέσα: Πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά η συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση που υπάρχει και προσφέρεται στην υπό εγκατάσταση γεωργική επιχείρηση.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Έδαφος: Είναι η έκταση της γης που αποτελεί αντικείμενο εκμετάλλευσης του ανθρώπου για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων, δηλαδή την επιφάνεια της γης όπου ασκείται η γεωργία από τον άνθρωπο. Το έδαφος της γεωργικής επιχείρησης περιλαμβάνει όλες τις εκτάσεις που καλλιεργεί, ή χρησιμοποιούνται για τη βόσκηση των ζώων, η εγκατάσταση κτισμάτων και οι οποίες εκτάσεις ανήκουν σε αυτήν ή χρησιμοποιούνται έναντι καταβολής ενοικίου. Το περιβάλλον και οι φυσικές συνθήκες του εδάφους αφενός προσδιορίζουν τις δυνατές καλλιέργειες και χρήσεις του εδάφους, αφετέρου επηρεάζουν το μέγεθος και το είδος των απαιτούμενων ποσοτήτων από άλλους συντελεστές παραγωγής (π.χ. εργασία, λιπάσματα, νερό κ.λ.π. Οι γενικές χαρακτηριστικές ιδιότητες του εδάφους από γεωργοοικονομική άποψη είναι: - To αμετακίνητο γεωγραφικά: Η ιδιότητα αυτή συνεπάγεται ότι για ένα συγκεκριμένο έδαφος το φυσικό του περιβάλλον είναι δεδομένο, με όλες τις επιπτώσεις του στην ασκούμενη γεωργία σε αυτό το έδαφος.

Το αμετακίνητο του εδάφους επηρεάζει άμεσα; α) Την παραγωγική κατεύθυνση μιας επιχείρησης ή μιας περιοχής, δηλαδή ποια γεωργικά προϊόντα συμφέρει να παραχθούν (π.χ. σε ορεινή περιοχή δεν είναι δυνατό να παράγονται εσπεριδοειδή). β) Τις σχέσεις μεταξύ των ποσοτήτων των συντελεστών παραγωγής για την παραγωγή των προϊόντων, λόγω διαφοροποίησης του κόστους τους. Για παράδειγμα, αν σε μία περιοχή υπάρχει στενότητα εργατικού δυναμικού, δεν συνιστάται η εγκατάσταση καλλιεργειών με μεγάλες απαιτήσεις σε εργατικό δυναμικό. - Άφθαρτο: Δε μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου οι φυσικές ιδιότητες του εδάφους (η μηχανική, φυσικο – χημική και βιολογική του σύσταση). Αυτό σημαίνει ότι από οικονομική άποψη η αξία του εδάφους δε μειώνεται ούτε με την πάροδο του χρόνου ούτε λόγω της χρήσης του. Η αξία του εδάφους μάλλον αυξάνεται λόγω των βελτιωτικών επεμβάσεων του ανθρώπου σε αυτό. Λόγω άλλωστε του άφθαρτου και της σχετικής (συχνά) αύξησης της αξίας του εδάφους, αυτό θεωρείται από τις ασφαλέστερες επενδύσεις.

- Δεν αυξάνεται: Το ανεπαύξητο οδηγεί στην καλύτερη αξιοποίηση και χρησιμοποίηση του εδάφους, που σημαίνει από γεωργοοικονομική σκοπιά την προσπάθεια για περισσότερη εντατικοποίηση της παραγωγής με χρήση περισσότερων ποσοτήτων από τους υπόλοιπους συντελεστές παραγωγής (εργασία και κεφάλαια), όπως κτίσματα, μηχανήματα, λιπάσματα κ.λ.π. κατά μονάδα εδάφους. Εργασία: Η ανθρώπινη προσπάθεια μπορεί να είναι είτε σωματική – χειρωνακτική (σκάψιμο, βοτάνισμα, ράντισμα, συλλογή γεωργικών επιχειρήσεων) είτε πνευματική (κατάστρωση προγράμματος, επιστασία εργατών, τήρηση λογιστικών βιβλίων κ.λ.π.). Την προσπάθεια αυτή καλούμε εργασία. Εργασία με την γεωργο-οικονομική έννοια του συντελεστή παραγωγής, καλούμε κάθε ανθρώπινη προσπάθεια σωματική και πνευματική. Σε αντίθεση με τον συντελεστή έδαφος, η ανθρώπινη εργασία είναι ποσοτικά αυξομειώσιμη, μετακινείται εύκολα και, αφού προέρχεται από τον άνθρωπο, μπορεί να χαρακτηριστεί ως φθαρτή. Η γεωργική ανάπτυξη μιας χώρας συνδέεται με τη μείωση της χρησιμοποιούμενης εργασίας κατά μονάδα παραγόμενου προϊόντος. Η μείωση αυτή, οφείλεται στην ανάπτυξη της γεωργικής τεχνολογίας και στη συνεχή υποκατάσταση της εργασίας από το κεφάλαιο (μηχανήματα, εργαλεία, φάρμακα). Η μείωση αυτή της χρησιμοποιούμενης εργασίας κατά γεωργική επιχείρηση συνεπάγεται τη μείωση των απασχολούμενων κατοίκων μιας χώρας στη γεωργία (αγροτική έξοδος, μετανάστευση). Άλλωστε, το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού μιας χώρας που απασχολείται στον πρωτογενή τομέα είναι ένας δείκτης ανάπτυξης της χώρας αυτής.

Η χρησιμοποίηση της εργασίας στη γεωργία χαρακτηρίζεται από την άνιση και εποχική κατανομή των απαιτούμενων ωρών εργασίας. Το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται ιδιαίτερα στις φυτικές καλλιέργειες και λιγότερο στην κτηνοτροφία και είναι αποτέλεσμα του βιολογικού χαρακτήρα της γεωργικής παραγωγής, της φθαρτότητας πολλών γεωργικών προϊόντων και της εξάρτησης πολλών γεωργικών εργασιών από το κλίμα. Κατά το σχεδιασμό της γεωργικής επιχείρησης πρέπει να αξιοποιείται τα διαθέσιμα εργατικά χέρια και να αναζητούνται εποχιακοί εργάτες με την προϋπόθεση ότι αυτό συμφέρει οικονομικά. Αμοιβή είναι η οικονομική απαίτηση του εργαζόμενου για την εργασία που προσφέρει. - Το ύψος της αμοιβής του εργαζόμενου καθορίζεται κυρίως με βάση την απόδοση του και το γενικότερο επίπεδο των ημερομισθίων στην περιοχή. - Οι μορφές με τις οποίες παρέχεται η αμοιβή είναι αφενός σε χρήμα, αφετέρου σε είδος (ποσοστό συγκομιδής κ.λ.π.). - Το ύψος της αμοιβής του εργαζόμενου καθορίζεται με βάση: (α) τη διάρκεια της εργασίας, (β) το εκτελεσθέν έργο (κατ’αποκοπή), (γ) το συνδυασμό και των δύο.

Ο καθορισμός της αμοιβής με βάση τη χρονική διάρκεια της εργασίας ενδείκνυται για εργασίες στο γεωργικό τομέα που απαιτούν επιμέλεια και δεν μπορεί να ελεγχθεί εύκολα το τελικό αποτέλεσμα (π.χ. κλάδεμα, κορυφολόγημα κ.λ.π.). Η κατ’ αποκοπή αμοιβή των εργαζομένων στηρίζεται στο εκτελούμενο έργο μετρούμενο σε στρέμματα (αμοιβή ανά στρέμμα για τη διασπορά λιπάσματος), σε κιλά (αμοιβή ανά κιλό συγκομιζόμενου βάμβακος χειροσυλλογής), ανά δέντρο (αμοιβή ανά δέντρο για το κλάδεμά τους) κ.λ.π. Η αμοιβή που συνδυάζει τη χρονική διάρκεια και το εκτελεσθέν έργο στηρίζεται κυρίως στο ημερομίσθιο με την υποχρέωση όμως του εργαζόμενου να τελιώσει ορισμένο έργο (π.χ. σταβλίτης για στάβλο ορισμένων ζώων κ.λ.π.). Εάν η χρησιμοποιούμενη εργασία είναι ίση με τη διαθέσιμη στη γεωργική επιχείρηση, τότε μιλάμε για πλήρη απασχόληση. Εάν η χρησιμοποιούμενη εργασία είναι μικρότερη από τη διαθέσιμη στη γεωργική επιχείρηση, τότε μιλάμε για υποαπασχόληση. Εάν η χρησιμοποιούμενη εργασία είναι μεγαλύτερη από τη διαθέσιμη στη γεωργική επιχείρηση, τότε μιλάμε για υπεραπασχόληση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Κεφάλαιο εννοούμε συντελεστές παραγωγής μη ανθρώπινους και μη φυσικούς, δηλαδή άλλους εκτός από το έδαφος και την εργασία. Οι συντελεστές αυτοί της παραγωγής είναι αποτέλεσμα προηγούμενης παραγωγικής δραστηριότητας του ανθρώπου με χρήση εργασίας, φυσικών πόρων και άλλων κεφαλαιουχικών αγαθών (κτίσματα, μηχανήματα, φυτείες κ.λ.π.). Τα κεφαλαιουχικά αγαθά είναι φθαρτά (περιορισμένη διάρκεια χρήσης στην παραγωγική διαδικασία). Τα κεφαλαιουχικά αγαθά διακρίνονται: - Μόνιμο ή πάγιο ή κτηματικό κεφάλαιο: (α) έδαφος, (β) έγγειες βελτιώσεις, (γ) τα κτίσματα (αποθήκες, στάβλοι κ.λ.π.), (γ) οι πολυετείς φυτείες (δενδρώνες, αμπελώνες, πολυετείς θάμνοι, δασικά δέντρα κ.λ.π.). - Ημιμόνιμο ή ημιπάγιο κεφάλαιο: (α) το ζωικό κεφάλαιο, (β) γεωργικός εξοπλισμός (μηχανήματα, ελκυστήρες, αντλητικά και ψεκαστικά μηχανήματα, κλαδευτήρια κ.ά.), σκεύη και υλικά διαρκείας (κιβώτια, πλαστικά καλύμματα, κλαδευτήρια κ.ά). - Κυκλοφοριακό ή αναλώσιμο κεφάλαιο : (α) εφόδια, αποθέματα, υλικά (σπόροι, λιπάσματα, φάρμακα, ζωοτροφές, υλικά συσκευασίας κ.λ.π.), (β) τα παχυνόμενα ζώα (μόσχοι, χοιρίδια, αρνιά κ.λ.π.), (γ) ηρτημένη εσοδεία (τα προϊόντα που δεν έχουν ωριμάσει και δεν συγκομίσθηκαν ακόμα από τα φυτά μονοετών ή πολυετών καλλιεργειών)

- Μετρητά, καταθέσεις, απαιτήσεις έναντι τρίτων : Γραμμάτια, επιταγές κ.λ.π.) Το μόνιμο και ημιμόνιμο κεφάλαιο ονομάζεται και σταθερό κεφάλαιο, ενώ το κυκλοφοριακό ονομάζεται και μεταβλητό κεφάλαιο. Το σύνολο των κεφαλαιουχικών αγαθών μιας γεωργικής επιχείρησης, δηλαδή το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων ή η συνολική αξία των συντελεστών παραγωγής που διαθέτει η γεωργική επιχείρηση (πλην της εργασίας), αποτελεί το ενεργητικό της γεωργικής επιχείρησης. Όμως η γεωργική επιχείρηση μπορεί να οφείλει μέρος ή το σύνολο των περιουσιακών της στοιχείων σε τρίτους (με τη μορφή πληρωτέων λογαριασμών, δανείων κ.λ.π.). Οι υποχρεώσεις αυτές αποτελούν το παθητικό της γεωργικής επιχείρησης. Καθαρή περιουσία της γεωργικής επιχείρησης ονομάζουμε τη διαφορά μεταξύ Ενεργητικού και Παθητικού της γεωργικής επιχείρησης. Τα τρία αυτά στοιχεία παρουσιάζονται στον ισολογισμό της γεωργικής επιχείρησης.

Ο ισολογισμός είναι ένας πίνακας που παρουσιάζει την περιουσιακή κατάσταση της γεωργικής επιχείρησης (και την κατανομή της στους διαφόρους κλάδους; Παραγωγής), σε ορισμένη ημερομηνία (στο τέλος κάθε γεωργικού ή ημερολογιακού έτους). Από τον ισολογισμό και τα αποτελέσματα της δραστηριότητας της επιχείρησης εξάγονται δείκτες που εμφανίζουν την οικονομική ευρωστία ή μη της γεωργικής επιχείρησης. Η σύγκριση των ισολογισμών της αρχής και τέλους του έτους δείχνει τη μεταβολή των περιουσιακών στοιχείων της γεωργικής επιχείρησης στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Για την ακριβή εκτίμηση του ενεργητικού της γεωργικής επιχείρησης απαιτείται ακριβής εκτίμηση των επιμέρους κεφαλαιουχικών αγαθών. Οι διάφοροι μέθοδοι εκτίμησης των κεφαλαιουχικών αγαθών της γεωργικής επιχείρησης βασίζονται κυρίως: Στο κόστος απόκτησης του αγαθού (αγορά υλικών, δενδρύλλια). Στην τρέχουσα τιμή πώλησης του αγαθού (προϊόντα, ζώα κ.λ.π.). Στο κόστος αντικατάστασης του αγαθού. Στην κεφαλαιοποίηση των αναμενόμενων προσόδων (εκτιμώμενη αξία των αναμενόμενων προσόδων).