ΑΡΓΥΡΗ ΚΑΤΩΠΟΔΗ

6. Χρηματοδοτική /LEASING

Βασικές Έννοιες Leasing Η μίσθωση αποτελεί μια πηγή μεσοπρόθεσμης χρηματοδότησης για πολλές επιχειρήσεις. Η μίσθωση (leasing) είναι μια νομική σύμβαση μεταξύ δύο (συνήθως) μερών, όπου ο ιδιοκτήτης ενός περιουσιακού στοιχείου (ο εκμισθωτης-lessor) παραχωρεί σε κάποιον άλλο ( τον μισθωτή –lessee) το αποκλειστικό δικαίωμα της χρήσης του περιουσιακού στοιχείου, συνήθως για μια προσυμφωνημένη χρονική περίοδο, έναντι προσυμφωνημένων περιοδικών πληρωμών (μισθωμάτων). Η μίσθωση αυτή ονομάζεται άμεση μίσθωση (direct leasing)

‘Άμεση μίσθωση – Direct Leasing Με τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης, ο μισθωτής μπορεί να κάνει μια από τος ακόλουθες ενέργειες: - Να επιστρέψει το περιουσιακό στοιχείο ή - Να ανανεώσει τη μίσθωση με μίσθωμα χαμηλότερο από το ήδη ισχύον ή - Να αγοράσει το μισθωμένο περιουσιακό στοιχείο σε προκαθορισμένη συμβολική τιμή (συνήθως μέχρι το 5% επί του αρχικού κόστους ), η εξαγορά πάντως μπορεί να γίνει και πριν από τη λήξη του χρόνου σύμβασης.

Είδη Μισθώσεων Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες μισθώσεων, η λειτουργική μίσθωση και η χρηματοδοτική μίσθωση (σε κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες υπάρχουν και υποκατηγορίες). Επιπλέον υπάρχουν και ορισμένοι τύποι μισθώσεων οι οποίοι δεν μπορούν να ενταχθούν σε κάποια από τις δύο αυτές κατηγορίες.

Είδη Μισθώσεων Οι σημαντικότερες μορφές μισθώσεων είναι οι εξής: Η λειτουργική μίσθωση (operating lease) είναι μια μίσθωση με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: (1)Είναι βραχυπρόθεσμη, με διαρκεια μικρότερη από την οικονομική ζωή του περιουσιακού στοιχείου που μισθώνεται (2) μπορεί να ακυρωθεί από τον μισθωτή (εάν αυτός καταβάλλει όπως γίνεται συνήθως, κάποια χρηματική αποζημίωση στον εκμισθωτή) και (3) ο εκμισθωτής αναλαμβάνει την πλήρη συντήρηση του εκμισθωμένου πληροφοριακού στοιχείου.

Είδη Μισθώσεων Η χρηματοδοτική μίσθωση (financial lease) είναι μια μίσθωση με τα εξής χαρακτηριστικά: (1)είναι μεσοπρόθεσμη, με διάρκεια η οποία συνήθως αντιστοιχεί στην οικονομική ζωή του περιουσιακού στοιχείου που μισθώνεται, (2) δεν μπορεί να ακυρωθεί από τον μισθωτή και (3) ο εκμισθωτής ουδεμία υποχρέωση συντήρησης του εκμισθωμένου περιουσιακού στοιχείου αναλαμβάνει. Τα μισθώματα που καταβάλλονται καλύπτουν την αποπληρωμή του κόστους του περιουσιακού στοιχείου, καθώς επίσης και μια απόδοση χρημάτων του εκμισθωτού.

Είδη Μισθώσεων Η πώληση και επαναμίσθωση (sale and leaseback) είναι μια μίσθωση κατά την οποία μια επιχείρηση (ο μισθωτής) πωλεί ένα περιουσιακό στοιχείο σε μια εταιρία μισθώσεων (τον εκμισθωτή), κάνοντας συγχρόνως τη συμφωνία να το εκμισθώσει για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, πληρώνοντας ένα συγκεκριμένο μίσθωμα. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μορφή έμμεσης χρηματοδότησης (εναλλακτική ενός ενυπόθηκου δανείου – mortgage), η οποία προκύπτει συνήθως από την ανάγκη εύρεσης κεφαλαίων. Επιπλέον η μίσθωση αυτή παρέχει ένα φορολογικό πλεονέκτημα στον μισθωτή όταν πρόκειται για εμπορικά ή βιομηχανικά ακίνητα. Ενώ η κατοχή της γης δεν παρέχει τη δυνατότητα απόσβεσης, τα μισθώματα εκπίπτουν της φορολογίας και έμμεσα η επιχείρηση είναι ικανή να «αποσβέσει» την αξία της γης που κατέχει.

Είδη Μισθώσεων Η συμμετοχική ή μοχλευμένη μίσθωση (leveraged lease) είναι μια μίσθωση κατά την οποία ο εκμισθωτής δανείζεται ένα τμήμα των χρημάτων που χρειάζονται για την αγορά ενός περιουσιακού στοιχείου. Ενώ στις προηγούμενες μισθώσεις υπήρχαν δύο συνήθως μέρη, στη συμμετοχική μίσθωση προστίθεται και ένας τρίτος συμμετέχων. Αυτός είναι ο δανειστής, ο οποίος βοηθά στην χρηματοδότηση, που είναι απαραίτητη για να αποκτηθεί το περιουσιακό στοιχείο που θα εκμισθωθεί.

Είδη Μισθώσεων Η μίσθωση vendor (vendor lease) είναι μια μίσθωση κατά την οποία ο προμηθευτής αναλαμβάνει και τον ρόλο του εγγυητή για όλουε τους πελάτες του οι οποίοι είναι και πελάτες (μισθωτές) της εταιρίας των μισθώσεων. Πρόκειται για τη συνεργασία μεταξύ ενός προμηθευτή και μιας εταιρίας μισθώσεων, η οποία παρέχει έμμεση χρηματοδότηση των πωλήσεων του προμηθευτή και έχει ως σκοπό τη προώθηση των πωλήσεων και των δύο μερών.

Είδη Μισθώσεων Το είδος της μίσθωσης με την μεγαλύτερη ανάπτυξη διεθνώς είναι η χρηματοδοτική μίσθωση.

Πιθανά πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα της Χρηματοδοτικής Μίσθωσης Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της μίσθωσης έχει να κάνει με το κόστοε μετακύλισης διαφόρων δραστηριοτήτων. Όταν ένας μισθωτής εκμισθώνει ένα περιουσιακό στοιχείο ουσιαστικά μεταφέρει ορισμένες δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται με την ιδιοκτησία του περιουσιακού αυτού στοιχείου στον εκμισθωτή (για παράδειγμα φοροτεχνικές και λογιστικές διαδικασίες κτλπ).

Πιθανά πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα της Χρηματοδοτικής Μίσθωσης Πλεονεκτήματα: Χρηματοδότηση η οποία καλύπτει το 100% της αξίας και του ΦΠΑ του εκμισθωμένου περιουσιακού στοιχείου. Τα μισθώματα θεωρούνται λειτουργικές δαπάνες και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του μισθωτή. Με τη μίσθωση αποφεύγει ο μισθωτής τον κίνδυνο τεχνολογικής απαξίωσης του περιουσιακού αυτού στοιχείου. Ο εκμισθωτής μπορεί να αναλάβει αυτό τον κίνδυνο, λόγω της μεγαλύτερης δυνατότητας που έχει για διαφοροποίηση. Η μίσθωση παρέχει ευελιξία και ευκολία ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε επένδυσης., που δεν παρέχει συνήθως η τραπεζική χρηματοδότηση. Η μίσθωση παρέχει χρηματοδότηση η οποία δεν απεικονίζεται στον ισολογισμό του μισθωτή και επομένως δεν επηρεάζει την πιστοληπτική του ικανότητα. Με την μίσθωση δεν απαιτούνται, συνήθως εμπράγματες εξασφαλίσεις Με τη μίσθωση δεν εκταμιεύει ο μισθωτής άμεσα τον ΦΠΑ του περιουσιακού στοιχείου, αλλά κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Η μίσθωση παρέχει τη δυνατότητα διατήρησης της ρευστότητας του μισθωτή, καθώς δεν χρησιμοποιεί δικά του κεφάλαια για την προμήθεια του περιουσιακού στοιχείου ΟΙ συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν υπόκεινται σε τέλη χαρτόσημου ή άλλες επιβαρύνσεις. Η πώληση και η επαναμίσθωση παρέχει τη δυνατότητα έμμεσης χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσω της ρευστοποίησης μέρος του παγιοποιημένου ενεργητικού τους.

Πιθανά πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα της Χρηματοδοτικής Μίσθωσης Μειονεκτήματα Το μειονέκτημα της μίσθωσης το οποίο προέρχεται από τη διεθνή εμπειρία είναι ότι το κόστος είναι ελαφρώς υψηλότερο από το κόστος του τραπεζικού δανεισμού. Επομένως η επιλογή μεταξύ αυτοχρηματοδότησης, μίσθωσης ή αγοράς μέσω τραπεζικού δανεισμού, θα πρέπει να βασίζεται σε ειδική ανάλυση της κάθε περίπτωσης, καθώς τα δεδομένα διαφέρουν κάθε φορά. Το επιτόκιο το οποίο χρησιμοποιείται κυμαίνεται από εταιρία σε εταιρία και από χρονική περίοδο σε χρονική περίοδο. Το επιτόκιο αυτό μεταβάλλεται αναλόγως των διαφόρων συνθηκών που επικρατούν στην αγορά και η μεταβολή αυτή έχει ως συνέπεια και τη μεταβολή του μισθώματος. Άρα το μίσθωμα δεν είναι σταθερό και ανεξάρτητο των μεταβολών των τραπεζικών επιτοκίων.

Η ελληνική αγορά Σύμφωνα με το ελληνικό νομικό πλαίσιο, ισχύουν τα εξής: Αντικείμενο μίσθωσης μπορεί να είναι κινητό ή ακίνητο πράγμα το οποίο προορίζεται για επαγγελματική χρήση. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης είναι υποχρεωτικά ανώνυμες εταιρείες με αποκλειστικό σκοπό τις εργασίες χρηματοδοτικών μισθώσεων. Η διάρκεια της χρηματοδοτικής μίσθωσης είναι πάντοτε ορισμένη και εξαρτάται από τη διάρκεια της οικονομικής ζωής του εκμισθωμένου περιουσιακού στοιχείου. Η διάρκεια δεν μπορεί να συμφωνηθεί να είναι μικρότερη από 3 έτη για κινητά, 5 έτη για αεροσκάφη και 10 έτη για ακίνητα. Το μίσθωμα είναι σταθερό σ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης, εκτός εάν στη σύμβαση περιλαμβάνεται (όπως συνηθίζεται) «ρήτρα επιτοκίου», οπότε το μίσθωμα ακολουθεί τις αυξομειώσεις Τα μισθώματα καταβάλλονται συνήθως ανα μήνα, αλλα είναι δυνατό και ανα τρίμηνο ή εξάμηνο ή έτος.

Η ελληνική αγορά- διαδικασία 1. Ο υποψήφιος μισθωτής επιλέγει τον εξοπλισμό που επιθυμεί & τον προμηθευτή 2. Ο υποψήφιος μισθωτής παρέχει στον εκμισθωτή τεχνικές και διάφορες άλλες πληροφορίες σχετικές με τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη χρήση του 3. Ο υποψήφιος μισθωτής θα πρέπει να εφοδιάσει τον εκμισθωτή με διάφορα οικονομικά στοιχεία & πληροφορίες που αναφέρονται στην επιχείρηση του και αναγράφονται στην αίτηση 4. Η αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή από τον εκμισθωτή 5. Ο μισθωτής να δεχτεί τους όρους 6. Η σύμβαση υπογράφεται και από τους δυο ή τρεις 7. Η εταιρεία χρηματοδοτικής σύμβασης αγοράζει από τον προμηθευτή τον επιλεγμένο εξοπλισμό και τον μεταβιβάζει στον μισθωτή. 8. Με τη υπογραφή της σύμβασης μισθωτής υποχρεούται να καταβάλλει μια εφάπαξ αμοιβή για τα διάφορα διαχειριστικά έξοδα.. Η αμοιβή αυτή αντιστοιχεί στο σε ποσοστό από 0% έως 1% της αρχικής αξίας του εξοπλισμού. 9. Με την υπογραφή της σύμβασης, ο μισθωτής είναι απολύτως υπεύθυνος για το μίσθιο, την ασφάλεια, τη συντήρηση και την καλή του χρήση. 10. Ο μισθωτής υποχρεούται για τη σύναψη σύμβασης συντήρησης με την κατασκευάστρια επιχείρηση καθώς και για την ασφαλιστική του κάλυψη.

Αξιολόγηση της μίσθωσης Ο εκμισθωτής αξιολογεί μια χρηματοδοτική μίσθωση με τον ίδιο τρόπο όπως αξιολογεί μια επενδυτική πρόταση. Εάν η καθαρή παρούσα αξία της μίσθωσης είναι θετική (ή ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης είναι μεγαλύτερος του κόστους ευκαιρίας του εκμισθωτή), ο εκμισθωτής θα αποδεχτεί τη μίσθωση. Για να αποφασίσει μια επιχείρηση ποια μέθοδο θα επιλέξει θα πρέπει να συγκρίνει το κόστος της χρηματοδοτικής μίσθωσης με το κόστος του αντίστοιχου δανεισμού. Μέθοδος του καθαρού πλεονεκτήματος της μίσθωσης (net advantage to leasing – NAL), η οποία είναι παρόμοια με τη μέθοδο της καθαρής παρούσας αξίας. Εκτιμούμε την παρούσα αξία των μελλοντικών πρόσθετων ταμειακών εκροών του δανεισμού και από αυτή αφαιρούμε την παρούσα αξία των μελλοντικών πρόσθετων ταμειακών εκροών της μίσθωσης. NAL = Παρούσα αξία εκροών δανεισμού – Παρούσα αξία εκροών μίσθωσης Εάν το αποτέλεσμα είναι NAL > 0 τότε αποδεχόμαστε τη μίσθωση. Στην αντίθετη περίπτωση NAL < 0 αποδεχόμαστε την αγορά του εξοπλισμού με δανεισμό.

Σας ευχαριστώ