ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 1 ο

Ο όρος marketing είναι πολύ ευρύς και περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που γίνονται κατά τη διακίνηση των προϊόντων από τους τόπους παραγωγής τους έως τα κέντρα κατανάλωσης καθώς και εκείνες που καθοδηγούν την παραγωγή προς τα προϊόντα που ζητούν οι καταναλωτές. Ο όρος αποδίδεται στην ελληνική γλώσσα με τον όρο Εμπορία και μερικές φορές με τον όρο μεταποίηση – διακίνηση – διάθεση. Ο όρος Εμπορία: - Για τους παραγωγούς: Σημαίνει πώληση των προϊόντων τους στους διάφορους αγοραστές (χονδρέμποροι, μεταποιητές, εξαγωγείς κ.ά.). - Για τους καταναλωτές: Σημαίνει αγορά προϊόντων από τα διάφορα καταστήματα λιανοπώλησης (οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, supermarket κ.ά) για κατανάλωση. - Για τους μεταποιητές: Σημαίνει συγκέντρωση των προϊόντων των αγροτών από τους τόπους παραγωγής τους στα εργοστάσια, στη συνέχεια μεταποίησή τους σε διάφορες μορφές τροφίμων και τέλος προώθησής τους στις αγορές. - Για τους εξαγωγείς: Σημαίνει εξεύρεση αγορών σε άλλες χώρες και μεταφορά και πώληση των προϊόντων στις αγορές αυτές. - Για τους χονδρέμπορους: Σημαίνει αγορά προϊόντων από τους παραγωγούς σε σχετικά μεγάλες ποσότητες και στη συνέχεια πώλησή τους στους καταναλωτές σε σχετικά μικρές ποσότητες. - Για τους λιανοπωλητές: Σημαίνει αγορά προϊόντων από τους χονδρέμπορους ή μεταποιητές ή απευθείας από τους παραγωγούς σε σχετικά μεγάλες ποσότητες και στη συνέχεια πώλησή τους στους καταναλωτές σε σχετικά μικρές ποσότητες.

Αγροτικό μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων ονομάζεται ο επιστημονικός κλάδος που ασχολείται με το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται από τη στιγμή που τα προϊόντα παραλαμβάνονται από τους παραγωγούς στους τόπους παραγωγής τους μέχρι τη στιγμή που προωθούνται στα κέντρα κατανάλωσης και παραδίδονται στα χέρια των καταναλωτών, καθώς και η καθοδήγηση της αγροτικής παραγωγής προς τα προϊόντα εκείνα που ζητούνται στην αγορά. Από τον παραπάνω ορισμό γίνεται φανερό πως το μάρκετινγκ δεν ασχολείται μόνο με τη διάθεση των προϊόντων (πώληση) αλλά με ολόκληρη δέσμη σπουδαίων δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται σε όλο το φάσμα το οποίο παρεμβάλλεται μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης (τυποποίηση, συσκευασία, μεταποίηση, μεταφορές, αποθήκευση, έρευνα αγοράς, διαφήμιση, πώληση, τιμολόγηση). Τις δραστηριότητες αυτές το μάρκετινγκ τις πραγματοποιεί άλλοτε στο τέλος της όλης παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή μετά τη συγκομιδή των αγροτικών προϊόντων, οπότε προσπαθεί να βρει αγορές για να τα διαθέσει και μάλιστα σε ικανοποιητικές τιμές (μάρκετινγκ ουραγός) και άλλοτε στην αρχή της όλης παραγωγικής διαδικασίας οπότε προσπαθεί να καθοδηγήσει την αγροτική παραγωγή προς εκείνες τις κατευθύνσεις (είδη και ποικιλίες σε συγκεκριμένη ποιότητα και ποσότητα) που ζητούν οι αγοραστές (μάρκετινγκ ηγέτης). Το έργο του μάρκετινγκ είναι διπλό: (α) να προωθήσει τα ήδη παραχθέντα προϊόντα από τους τόπους παραγωγής τους στα κέντρα κατανάλωσης (κλασσική εμπορία) και (β) να κατευθύνει την αγροτική παραγωγή προς τα προϊόντα που ζητούνται στην αγορά (σύγχρονη εμπορία).

Το Κλασσικό Μάρκετινγκ είναι προσανατολισμένο προς την παραγωγή, δηλαδή οι παραγωγοί παράγουν όποια προϊόντα θέλουν ή μπορούν και στη συνέχεια προσπαθούν να τα διαθέσουν στην αγορά (ολιγότερο αναπτυγμένες χώρες). Το Σύγχρονο Μάρκετινγκ είναι προσανατολισμένο προς την αγορά, που σημαίνει πρώτα διαπιστώνει τι ζητείται στην αγορά με τη βοήθεια της έρευνας αγοράς και στη συνέχεια ενημερώνει ή συμβουλεύει τους παραγωγούς να παράγουν τα προϊόντα αυτά για να τα πωλήσουν ευκολότερα και σε ικανοποιητικές τιμές (αναπτυγμένες χώρες).

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Αντικείμενο μελέτης της Εμπορίας είναι: (α) οι λειτουργίες της εμπορίας, (β) η διαμόρφωση των τιμών, (γ) το κόστος εμπορίας των αγροτικών προϊόντων, (δ) η συμπεριφορά του καταναλωτή, (ε) η δομή αγοράς, (στ) οι φορείς εμπορίας κ.ά. (α) Οι λειτουργίες της εμπορίας (δραστηριότητες που πραγματοποιούνται κατά τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων από την παραγωγή ως την κατανάλωση), είναι το σπουδαιότερο αντικείμενο της εμπορίας γιατί ο αριθμός, το είδος και η ποιότητά τους που συνοδεύουν τα αγροτικά προϊόντα κατά τη διακίνησή τους επηρεάζουν σημαντικά την αποδοτικότητα εμπορίας τους και συνεπώς τα εισοδήματα των παραγωγών και την ευημερία των καταναλωτών, (β) η συμπεριφορά καταναλωτή συμβάλλει στον προσανατολισμό της αγροτικής παραγωγής προς τις προτιμήσεις των καταναλωτών (ευκολότερη διάθεση και ικανοποιητικές τιμές), (γ) η δομή αγοράς, δηλαδή ο αριθμός και το μέγεθος των αγοραστών και των πωλητών, ο βαθμός διαφοροποίησης των προϊόντων και η ευκολία εισόδου των αγοραστών και των πωλητών στον κλάδο δραστηριότητάς τους, επηρεάζει, (ε) η διαμόρφωση τιμών αναλύει τη ζήτηση και την προσφορά των προϊόντων και πως επηρεάζουν το ύψος σχηματισμού των τιμών τους, (στ) οι φορείς εμπορίας από άποψη αριθμού, φύσης και οργάνωσης επηρεάζουν σημαντικά το κόστος εμπορίας και συνεπώς τις τιμές των αγροτικών προϊόντων που αμείβονται οι παραγωγοί και καταβάλλουν οι καταναλωτές (ζ) η μελέτη του κόστους εμπορίας αποσκοπεί στη διερεύνηση των δυνατοτήτων μείωσης του κόστους εμπορίας των αγροτικών προϊόντων.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 1.Ανάλογα με το αντικείμενο μελέτης διακρίνεται σε: (α) Γενική Εμπορία (μελετά τις γενικές αρχές που ισχύουν σε όλα τα αγροτικά προϊόντα όπως για παράδειγμα λειτουργίες εμπορίας κ.λ.π., (β) Ειδική Εμπορία (μελετά την εμπορία ενός μόνο προϊόντος αλλά σε όλες τις λειτουργίες του, τους φορείς εμπορίας κ.λ.π. 2.Ανάλογα με το πεδίο μελέτης που καλύπτει διακρίνεται σε (α) Μακρο-Εμπορία (μελετά το σύστημα εμπορίας μιας ολόκληρης χώρας στο σύνολό της και (β) Μικρο-Εμπορία (μελετά το σύστημα εμπορίας μιας ατομικής επιχείρησης). 3.Ανάλογα με το αν οι φορείς εμπορίας συμμετέχουν ή όχι στην κίνηση των αγροτικών προιόντων από τους παραγωγούς μέχρι τους καταναλωτές, η Εμπορία διακρίνεται σε: (α) Άμεση Εμπορία (κανένας φορέας εμπορίας δεν παρεμβάλλεται μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών κατά τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων και (β) Έμμεση Εμπορία (κατά τη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς ως τους καταναλωτές παρεμβάλλονται διάφοροι φορείς εμπορίας π.χ. χονδρέμποροι, λιανέμποροι κ.ά).

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Λειτουργίες Εμπορίας ή υπηρεσίες εμπορίας ονομάζονται οι διάφορες δραστηριότητες της εμπορίας που πραγματοποιούνται για την προώθηση των αγροτικών προϊόντων από τους τόπους παραγωγής ως τα κέντρα κατανάλωσης και για τον προσανατολισμό της παραγωγής τους προς τις ανάγκες της αγοράς. Οι κυριότερες λειτουργίες εμπορίας είναι: - Η τυποποίηση (διαχωρισμός των προϊόντων σε ποιότητες και η ανάλογη τιμολόγησή τους). - Η συσκευασία (τοποθέτηση σε ειδικά υλικά για την προστασία τους και η αποτελεσματική διακίνησή τους). - Η ταυτοποίηση (προσδιορισμός της ταυτότητας των προϊόντων με τη βοήθεια των εμπορικών σημάτων). - Οι μεταφορές - Η αποθήκευση - Η μεταποίηση - Η πληροφόρηση της αγοράς - Η έρευνα αγοράς - Η διαφήμιση - Η αγορά - Η πώληση - Η τιμολόγηση - Η ανάληψη κινδύνων εμπορίας - Η χρηματοδότηση

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Κατά μία ταξινόμηση οι λειτουργίες εμπορίας χωρίζονται: 1.Συγκέντρωση: Η μεταφορά των προϊόντων από τα χωράφια ή τους στάβλους σε κεντρικά σημεία επεξεργασίας ή αποθήκευσής τους (διαλογητήρια, συσκευαστήρια, αποθήκες- ψυγεία, σφαγεία, εργοστάσια μεταποίησης κ.λ.π.). 2.Επεξεργασία: Κάθε είδους διεργασία που γίνεται σε ένα προϊόν προκειμένου να προωθηθεί στην αγορά για πώληση. Συνήθως εννοούνται η μεταποίηση, η τυποποίηση και η συσκευασία των αγροτικών προϊόντων. 3.Διανομή: Εννοείται η διάθεση των αγροτικών προϊόντων στους αγοραστές και βασικά το χονδρεμπόριο και το λιανεμπόριο. Κατά μία άλλη ταξινόμηση οι λειτουργίες εμπορίας χωρίζονται: 1.Οικονομικές λειτουργίες εμπορίας: Αγορά, πώληση αγροτικών προϊόντων, η χρηματοδότηση και η ανάληψη κινδύνων εμπορίας κ.ά. 2.Τεχνικές ή φυσικές λειτουργίες εμπορίας: Τυποποίηση, συσκευασία, μεταποίηση, μεταφορές κ.ά.

Μια τρίτη ταξινόμηση των λειτουργιών εμπορίας είναι: 1.Προπαρασκευαστικές λειτουργίες: Τυποποίηση – Συσκευασία - Ταυτοποίηση. 2.Λειτουργίες Εφοδιασμού: Μεταφορές – Αποθήκευση – Μεταποίηση. 3.Ενημερωτικές λειτουργίες: Πληροφόρηση αγοράς – Έρευνα αγοράς – Διαφήμιση. 4.Διευκολυντικές λειτουργίες: Ανάληψη κινδύνων εμπορίας – Χρηματοδότηση εμπορίας 5.Ανταλλακτικές λειτουργίες: Αγορά – Πώληση – Τιμολόγηση Προπαρασκευαστικές λειτουργίες εμπορίας ονομάζονται εκείνες οι δραστηριότητες που προκαλεί η Εμπορία για να προετοιμάσει τα προϊόντα για την αγορά δηλαδή να τα καταστήσει έτοιμα προς πώληση. Λειτουργίες εφοδιασμού ονομάζονται εκείνες οι δραστηριότητες εμπορίας που αποβλέπουν στο να καταστήσουν διαθέσιμα τα προϊόντα στον κατάλληλο τόπο, χρόνο και μορφή. Ενημερωτικές λειτουργίες ονομάζονται εκείνες οι δραστηριότητες εμπορίας που αποσκοπούν να ενημερώσουν το καταναλωτικό κοινό για τα διάφορα χαρακτηριστικά των προϊόντων και έτσι να συμβάλλουν στην προώθηση των πωλήσεών τους. Διευκολυντικές λειτουργίες ονομάζονται εκείνες οι δραστηριότητες που πραγματοποιεί το μάρκετινγκ για να υποβοηθήσει ή να καταστήσει δυνατή την ομαλή διακίνηση και την ανταλλαγή των προϊόντων. Ανταλλακτικές λειτουργίες ονομάζονται εκείνες οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται για τη μεταβίβαση του τίτλου κυριότητα των προϊόντων. Στην Εμπορία Αγροτικών Προιόντων η λειτουργία της αγοράς ταυτίζεται με τη λειτουργία της συγκέντρωσης ενώ η λειτουργία της πώλησης ταυτίζεται με τις λειτουργίες του χονδρεμπορίου και του λιανεμπορίου.

ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Ασφαλής διακίνηση των αγροτικών προϊόντων: Για τους παραγωγούς σημαίνει διάθεση μεγαλύτερης ποσότητας και συγκριτικά υψηλότερες γεωργικές τιμές – Για τους φορείς εμπορίας σημαίνει αυξημένες πωλήσεις και συνεπώς υψηλότερα συνολικά καθαρά κέρδη – Για το κράτος σημαίνει υψηλότερο εθνικό εισόδημα αφού μεγαλύτερη θα είναι η εμπορεύσιμη ποσότητά τους και συνεπώς υψηλότερη θα είναι η συνολική αξία τους. Άρα ανάλογη θα είναι η συμβολή τους στην αύξηση του εθνικού εισοδήματος. Μείωση του κόστους εμπορίας: Μπορεί να συμβάλλει τόσο στην αύξηση των γεωργικών τιμών όσο και στη μείωση των λιανικών τιμών. Αν αυτό συμβεί τότε θα αυξηθούν τόσο τα ονομαστικά εισοδήματα των παραγωγών όσο και τα πραγματικά εισοδήματα των καταναλωτών. Επί πλέον, αποτελεί σπουδαίο παράγοντα αύξησης των καθαρών κερδών των φορέων εμπορίας ή βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας στην εθνική και διεθνή αγορά που κυρίως επιδιώκει το κράτος γιατί αυξάνουν οι εξαγωγές και η εισροή ξένου συναλλάγματος και έτσι αυξάνει το εθνικό προϊόν. Διακίνηση τυποποιημένων προϊόντων: Οι καταναλωτές αγοράζουν τις ποιότητες που θέλουν ή μπορούν οικονομικά να αγοράσουν. Έτσι ικανοποιούνται περισσότερο και γι αυτό αγοράζουν μεγαλύτερες ποσότητες. Άρα η διατροφή τους είναι καλύτερη και το επίπεδο ευημερία τους υψηλότερο Για τους παραγωγούς οι μεγαλύτερες ποσότητες κατανάλωσης των προϊόντων τους σημαίνει και αυξημένες πωλήσεις. Αυτές σημαίνουν υψηλότερα γεωργικά εισοδήματα.

Συνεχής, έγκαιρη, πλήρης και ορθή πληροφόρηση εμπορίας: Καλή πληροφόρηση για τα είδη και τις ποιότητες των διακινούμενων αγροτικών προϊόντων και τις τιμές λιανικής πώλησης διαμορφώνουν ανάλογα την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών. Αυτή η πληροφόρηση επιδρά ανάλογα στην παραγωγική συμπεριφορά των αγροτών, δηλαδή στην παραγωγή εκείνων των προϊόντων που ζητούν οι καταναλωτές περισσότερο και οι αντίστοιχες γεωργικές τιμές τους είναι υψηλότερες. Οι φορείς εμπορίας προβαίνουν στην ανάλογη τοποθέτηση των διακινούμενων προϊόντων στις αγορές εκείνες όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση και ικανοποιητικές τιμές διάθεσής τους. Το κράτος κατορθώνει να επιτύχει καλύτερο προγραμματισμό της αγροτικής παραγωγής.

ΣΚΟΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ Βέβαιη διάθεση των αγροτικών προϊόντων. Πώληση των προϊόντων σε υψηλότερες γεωργικές τιμές. Άμεση διάθεση των προϊόντων και πληρωμή των αγροτών. ΣΚΟΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Συνεχής ροή των ζητούμενων προϊόντων στους καταναλωτές. Ην εμπορία πρέπει να προμηθεύει στους καταναλωτές τα προϊόντα σε αρκετές ποσότητες ώστε να ικανοποιούν πλήρως τις ανάγκες διατροφής τους. Επί πλέον, η ροή των προϊόντων θα πρέπει να είναι συνεχής και κανονική ώστε να αποφεύγονται τεχνητές ελλείψεις τους που μπορεί να οδηγούν σε υψηλές τιμές και ελλιπή διατροφή των καταναλωτών. Διάθεση των προϊόντων σε χαμηλές λιανικές τιμές (λογικές τιμές). Προσφορά ανόθευτων και υγιεινών προϊόντων.

ΣΚΟΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Μεγιστοποίηση της ποσότητας πώλησης των προϊόντων. Στην αύξηση της ποσότητας πώλησης μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά οι φορείς εμπορίας με την καλύτερη οργάνωσή τους, την έγκαιρη διάθεσή τους στον τόπο όπου ζητούνται τα προϊόντα και με την διεύρυνση του χρόνου διάθεσής τους. Αύξηση των συνολικών καθαρών κερδών. Η αύξηση μπορεί να επιτευχθεί με τις εξής δύο διαφορετικές στρατηγικές εμπορίας: - Πώληση μεγάλης ποσότητας προϊόντων με μικρό κέρδος ανά μονάδα προϊόντος και συνεπώς με χαμηλότερη τιμή - Πώληση μικρής ποσότητας προϊόντων με μεγάλο κέρδος ανά μονάδα προϊόντος και συνεπώς με υψηλότερη τιμή. Η αύξηση του μεριδίου αγοράς. Μεταβίβαση των επιθυμιών των καταναλωτών στους παραγωγούς.

ΣΚΟΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Προώθηση της απασχόλησης. Η εμπορία πρέπει να συμβάλλει στην αύξηση της απασχόλησης έτσι ώστε μεγαλύτερες ποσότητες αγροτικών προϊόντων να παραχθούν και συνεπώς υψηλότερα εισοδήματα να πραγματοποιηθούν για τους εμπλεκόμενους φορείς σε όλο το φάσμα της εμπορίας των αγροτικών προϊόντων. Ορθολογικότερη χρησιμοποίηση των γεωργικών πόρων. Αύξηση των εξαγωγών.

ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Η σπουδαιότητα της εμπορίας για τους παραγωγούς. Προσδιορίζει το ύψος του ονομαστικού εισοδήματος και συνεπώς το επίπεδο ευημερίας τους. Το ύψος του γεωργικού εισοδήματος των παραγωγών από ένα οποιοδήποτε αγροτικό προϊόν ισούται με το γινόμενο της ποσότητας πώλησης του προϊόντος επί την γεωργική τιμή πώλησής του. Η εμπορία με την προώθηση των πωλήσεων των αγροτικών προϊόντων και την επίτευξη υψηλοτέρων τιμών συμβάλλει στην αύξηση του γεωργικού εισοδήματος των παραγωγών και από την ποσότητα και από την τιμή πώλησης. Η σπουδαιότητα της εμπορίας για τους καταναλωτές. Προσδιορίζει το ύψος του πραγματικού εισοδήματος των καταναλωτών, δηλαδή την αγοραστική δύναμη του ορισμένου ονομαστικού εισοδήματος των καταναλωτών και συνεπώς καθορίζει το επίπεδο ευημερίας τους. Επομένως, σε όσο χαμηλότερες τιμές αγοράζουν οι καταναλωτές τα αγροτικά προϊόντα τόσο μεγαλύτερες ποσότητές τους αγοράζουν με συγκεκριμένο ονομαστικό εισόδημα και συνεπώς θα βρίσκονται σε τόσο καλύτερη οικονομική κατάσταση. Η διακίνηση με το χαμηλότερο δυνατό κόστος από τους τόπους παραγωγής στα κέντρα κατανάλωσης και η διάθεση σε σχετικά χαμηλές τιμές στους καταναλωτές, συμβάλλει ουσιαστικά στην ευημέριά τους. Η σπουδαιότητα της εμπορίας για τους φορείς μεταποίησης και εμπορίας. Η διακίνηση των νωπών και μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων με το χαμηλότερο δυνατό κόστος εμπορίας, τα καθιστά πιο ανταγωνιστικά στην εθνική και διεθνή αγορά. Έτσι αυξάνουν οι πωλήσεις των προϊόντων και συνεπώς τα συνολικά κέρδη των φορέων μεταποίησης και εμπορίας των αγροτικών προϊόντων. Αυτό τους ενθαρρύνει να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους για να αυξήσουν τα δικά τους εισοδήματα. Έτσι αυξάνεται και το εθνικό εισόδημα της Χώρας και συνεπώς βελτιώνεται το γενικό επίπεδο ευημερίας του λαού.

Η σπουδαιότητα της ευημερίας για το κράτος. Η Εμπορία προσδιορίζει το ύψος του εθνικού εισοδήματος και συνεπώς το επίπεδο ευημερίας του λαού. Όσο καλύτερα αμείβονται οι παραγωγοί για τα προϊόντα τους και όσο φθηνότερα τα αγοράζουν οι καταναλωτές τόσο καλύτερα διατρέφονται και τόσο περισσότερο ευημερεί η χώρα. Επιπλέον, η αύξηση των εξαγωγών προκαλεί την εισροή ξένου συναλλάγματος στην χώρα και συντελεί στην οικονομική της ανάπτυξη.

ΤΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Οι χρησιμότητες που μπορούν να δημιουργηθούν κατά την παραγωγική διαδικασία είναι: Η χρησιμότητα της μορφής: Είναι η δημιουργία νέων μορφών προϊόντων (παραγωγή εντελώς νέων προϊόντων) ή η δημιουργία διάφορων υπηρεσιών εμπορίας που δίνουν νέα εμφάνιση στα προιόντα (π.χ. συσκευασία). Η χρησιμότητα του τόπου: Είναι η χρησιμότητα που αποκτά ένα αγροτικό προϊόν με το να καθίσταται διαθέσιμο στους καταναλωτές όπου αυτοί βρίσκονται. Δημιουργείται από τη λειτουργία της μεταφοράς με τη βοήθεια της οποίας τα αγροτικά προϊόντα μεταφέρονται από τόπους παραγωγής στα κέντρα κατανάλωσης. Η χρησιμότητα χρόνου: Είναι η χρησιμότητα που αποκτά ένα αγροτικό προϊόν με το να καθίσταται διαθέσιμο στους καταναλωτές όποτε αυτοί τα χρειάζονται. Δημιουργείται από τη λειτουργία της αποθήκευσης με τη βοήθεια της οποίας τα αγροτικά προϊόντα προσφέρονται στην αγορά όταν εκδηλώνεται η ζήτησή τους. Η χρησιμότητα κυριότητας: Είναι η χρησιμότητα που αποκτά ένα αγροτικό προϊόν με το να περιέρχεται στα χέρια των αγοραστών. Δημιουργείται από τις λειτουργίες της πώλησης και της αγοράς με την βοήθεια των οποίων μεταβιβάζεται η κυριότητά τους από τους γεωργούς που τα παράγουν στους καταναλωτές που τα καταναλώνουν. Η Εμπορία είναι σημαντική παραγωγική οικονομική δραστηριότητα γιατί καθιστά τα αγροτικά προϊόντα χρήσιμα στους ανθρώπους με το να τους τα προσφέρει στη μορφή που τα επιθυμούν, στον τόπο όπου κατοικούν, τον χρόνο που τα χρειάζονται και φυσικά εφόσον περιέλθουν στην κυριότητά τους και έτσι μπορέσουν να τα καταναλώσουν.

Η Εμπορία είναι πιο παραγωγική δραστηριότητα από αυτή την ίδια την Παραγωγή, γιατί ενώ η Εμπορία παράγει και τις τέσσερις χρησιμότητες (μορφής, τόπου, χρόνου και κυριότητας), αντίθετα η Παραγωγή παράγει μόνο μια χρησιμότητα αυτήν της μορφής. ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η εμπορία αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης, αφού τα παραλαμβάνει από τους παραγωγούς και τα παραδίδει στους καταναλωτές. Σε μια σύγχρονη αγροτική οικονομία θα πρέπει να προπορεύεται η εμπορία (έρευνα αγοράς και διαπίστωση ποια προϊόντα, ποικιλίες, ποιότητες, ποσότητες και τιμές ζητούνται στην εθνική και διεθνή αγορά) και να ακολουθεί η παραγωγή. Έτσι θα πωληθούν ευκολότερα, γρηγορότερα και σε υψηλότερες τιμές. Η παραγωγή και η διάθεση των αγροτικών προϊόντων πρέπει να συντονίζονται και να προχωρούν παράλληλα και όχι η μία χωριστά από την άλλη, για να μεγιστοποιηθούν οι ωφέλειες τόσο για τους παραγωγούς όσο και για τους καταναλωτές. Δηλαδή η παραγωγή πρέπει να παράγει προϊόντα που ζητούνται στην αγορά σε όσο το δυνατόν χαμηλότερο κόστος και καλύτερη ποιότητα ενώ η εμπορία πρέπει να προσφέρει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες σε όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα και χαμηλότερο κόστος.

ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Αποδοτικότητα εμπορίας ονομάζεται ο λόγος των ωφελειών εμπορίας προς το κόστος εμπορίας (προσφορά περισσοτέρων και καλυτέρων υπηρεσιών εμπορίας – συσκευασία, αποθήκευση κ.λ.π.- με το χαμηλότερο δυνατό κόστος). Οι ωφέλειες εμπορίας είναι οι χρησιμότητες τόπου, χρόνου, μορφής και κυριότητας που προσδίδει η Εμπορία στα αγροτικά προϊόντα με τις διάφορες υπηρεσίες που προσφέρει κατά τη διακίνηση των προϊόντων αυτών και οι οποίες προκαλούν ικανοποίηση στους καταναλωτές. Οι ωφέλειες εμπορίας εκφράζονται ικανοποιητικά με την προστιθέμενη αξία δηλαδή την επί πλέον αξία που αποκτούν τα αγροτικά προϊόντα από τις διάφορες υπηρεσίες εμπορίας που τα συνοδεύουν κατά τη διακίνησή τους από τους παραγωγούς ως τους καταναλωτές.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΥΞΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 1.Η χρησιμοποίηση βελτιωμένης τεχνολογίας. 2.Η εκπαίδευση των εργαζομένων 3.Η ορθολογική οργάνωση του συστήματος εμπορίας 4.Η πληροφόρηση της αγοράς 5.Η δημιουργία ανταγωνιστικών συνθηκών