ΗΠΕΙΡΟΙ - ΩΚΕΑΝΟΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΗΠΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΩΚΕΑΝΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΗΠΕΙΡΩΝ ΞΗΡΑ: καταλαμβάνει το 29% της επιφάνειας της γης, ενώ η ΘΑΛΑΣΣΑ το 71%. ΗΠΕΙΡΟΣ: Μεγάλα και συνεχή τμήματα ξηράς που διαχωρίζονται μεταξύ τους από μεγάλες μάζες νερού. Η γεωλογική προσέγγιση επεκτείνει τα όρια της ηπείρου, ώστε να συμπεριλαμβάνει την υφαλοκρηπίδα και τα νησιά που κάποτε αποτελούσαν μέρος της.

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΗΠΕΙΡΩΝ Η πολιτιστική προσέγγιση επεκτείνει τα όρια της ηπείρου ώστε να συμπεριλαμβάνει νησιά στον ωκεανό αλλά και άλλα ηπειρωτικά τμήματα, πέρα της υφαλοκρηπίδας. Αυστραλία – Ν. Ζηλανδία – Νησιά Ευρώπη – Ασία Κλίμα: ο μέσος όρος των καιρικών συνθηκών που επικρατεί σε μια περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ Τροπική ή Διακεκαυμένη: δέχεται κάθετα τις ηλιακές ακτίνες (0 – 23 ο 27΄) Βόρεια & Νότια Εύκρατη: καταλληλότερη θερμοκρασία για ανθρώπινη δραστηριότητα (23 ο 27΄- 66 ο 33΄) Βόρεια & Νότια κατεψυγμένη: Η ψυχρότερες ζώνες του πλανήτη. Διαδοχή μέρας - νύχτας

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΛΙΜΑΤΩΝ Ισημερινό: μεγάλες βροχές, σταθερές θερμοκρασίες, απουσία εποχών Τροπικό: θερμοί και ξηροί χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια με έντονες βροχές Εύκρατο: μέτριες θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις. Διακρίνεται στο Ωκεάνιο, στο Μεσογειακό και το Ηπειρωτικό.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΛΙΜΑΤΩΝ Κλίμα ερήμου: θερμοκρασία 45 ο την ημέρα και -5 ο τη νύχτα Πολικό: χαρακτηρίζεται από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και ο χειμώνας διαρκεί όλο το χρόνο.

ΕΥΡΩΠΗ Βρίσκεται στο Βόρειο ημισφαίριο και είναι η πέμπτη σε μέγεθος (10,180,000 Km 2 )και η δεύτερη σε πληθυσμό (738 mil, 2009) Βρέχεται από το Β. Παγωμένο Ωκεανό, τη Μεσόγειο θάλασσα, και τον Ατλαντικό Ωκεανό. Όρια προς Ανατολάς τα Ουράλια όρη και η οροσειρά του Καυκάσου

ΚΟΛΠΟΙ ΕΥΡΩΠΗΣ Gulf of Bothnia (Βαλτική) Gulf of Helgoland (Β. Θάλασσα) Arkhangetsk bay (Λευκή Θάλασσα) Bay of Biskay (Ατλαντικός) Gulf of lion (Μεσόγειος) Θερμαϊκός (Μεσόγειος)

ΘΑΛΑΣΣΕΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Βαλτική θάλασσα Βόρεια θάλασσα Λευκή θάλασσα Αδριατική θάλασσα Θάλασσα Μάγχης Θάλασσα Νορβηγίας Μαύρη θάλασσα Μεσόγειος θάλασσα

ΑΣΙΑ Η μεγαλύτερη ήπειρος (43,810,000 Km 2 ). Καταλαμβάνει το 1/3 της συνολικής έκτασης της γης, βρίσκεται σχεδόν όλη στο Β. ημισφαίριο και κατοικείται από τα 3/5 του παγκόσμιου πληθυσμού. Ορίζεται προς βορρά από τον Αρκτικό Ωκεανό, προς Ανατολικά από τον Ειρηνικό, προς Νότια από τον Ινδικό Ωκεανό και Δυτικά από τα Ουράλια όρη, τον Καύκασο, τη Μαύρη θάλασσα, το Αιγαίο πέλαγος. Συνδέεται με την Αφρική μέσω της διώρυγας του Σουέζ ενώ χωρίζεται από την Αμερική στα βορειοανατολικά από το Βερίγγειο Πορθμό.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΑΣΙΑΣ Ανατολική: Κίνα, Μογγολία, Β & Ν Κορέα, Ιαπωνία, Ταιβάν Νοτιοανατολική: Ταϊλάνδη, Μιανμάρ, Καμπότζη, Λάος, Βιετνάμ, Μαλαισία, Σιγκαπούρη, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Μπρουνέι Νότια: Πακιστάν, Ινδία, Μαλδίβες, Σρι Λάνκα, Νεπάλ, Μπουτάν

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΑΣΙΑΣ Νοτιοδυτική: Αφγανιστάν, Ιράν, Ιράκ, Τουρκία, Συρία, Λίβανος, Ισραήλ, Ιορδανία, Σαουδ. Αραβία, Ηνωμ. Αραβικά Εμιράτα, Υεμένη, Κουβέιτ, Μπαχρέιν, Κατάρ, Ομάν. Τα περισσότερα από αυτά τα κράτη θεωρούνται ότι ανήκουν στη Μέση Ανατολή. Ρωσία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ταντζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν

ΘΑΛΑΣΣΕΣ ΑΣΙΑΣ Θάλασσα Bering Θάλασσα Okhotsk Sea of Japan China sea Yellow sea Jawa sea Arabian sea Andaman sea

ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΙ ΑΣΙΑΣ Χερσόνησος Αραβίας Ινδική χερσόνησος Χερσόνησος Μαλαισίας Χερσόνησος Ινδοκίνας Χερσόνησος Κορέας Χερσόνησος Καμτσάτκα Χερσόνησος Ανατολίας

ΝΗΣΙΑ ΑΣΙΑΣ Σρι Λάνκα Μαλδίβες Andaman & Nicobar Ινδονησία Φιλιππίνες (Luzon & Mindanao) TaiwanHainan Νησιά Ιαπωνίας ΣαχαλίνηΜπαχρεϊν

ΑΦΡΙΚΗ Τρίτη σε μέγεθος ήπειρος (30,370,000 Km 2 ) που κατοικείται από το 14,7% του παγκοσμίου πληθυσμού (999 mil.) Εκτείνεται και από τις δύο πλευρές του Ισημερινού, έχει φτωχό θαλάσσιο διαμελισμό, ελάχιστους κόλπους και ελάχιστα φυσικά λιμάνια

ΝΗΣΙΑ ΑΦΡΙΚΗΣ ΜαδαγασκάρηΖανζιβάρηΠέμπαΜαυρίκιος Reunion (Γαλλία) Αγία Ελένη & Ascension (M. Βρετανία) Κανάρια νησιά (Ισπανία) Μαδέρα (Πορτογαλία)

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΦΡΙΚΗΣ Βόρεια: Αίγυπτος, Αλγερία, Λιβύη, Μαρόκο, Τυνησία Ανατολική: Αιθιοπία, Ερυθραία, Κένυα, Κομόρες, Ουγκάντα, Σεϋχέλλες, Σομαλία Σουδάν, Τανζανία, Τζιμπουτί Κεντρική: Γκαμπόν, Δημοκρατία του Κονγκό, Ισημερινή Γουινέα, Καμερούν, Ζαΐρ, Μπουρούντι, Ρουάντα, Τσαντ

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΦΡΙΚΗΣ Δυτική: Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάμπια, Γκάνα, Γουινέα, Γουινέα Μπισσάου, Λιβερία, Μάλι, Μαυριτανία, Μπενίν, Μπουργκίνα, Νίγηρας, Νιγηρία, Πράσινο Ακρωτήριο, Σενεγάλη, Σιέρα Λεόνε, Τόγκο Νότια: Αγκόλα, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Λεσότο, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μαυρίκιος, Μοζαμβίκη, Μποτσουάνα, Ναμίμπια, Νότια Αφρική, Σουαζιλάνδη

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΦΡΙΚΗΣ Οροσειρά Άτλαντα Σημαντικά όρη: Κένυα, Καμερούν, Τιμπέστι, Ρουβενζόρι Ψηλότερο σημείο το Κιλιμάντζαρο (5,895 m) Χαμηλότερο σημείο η λίμνη Ασάλ (- 153 m) Λίμνες: Βικτώρια, Νιάσα, Ταγκανίκα, Τσαντ, Ροδόλφου, Αλβέρτου, Νγκάμι

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΦΡΙΚΗΣ Ποτάμια: Νείλος (μεγαλύτερος σε μήκος του κόσμου), Νίγηρας, Κογκό, Ζαμβέζης, Σενεγάλης Έρημοι: Σαχάρα, Kαλαχάρι, από τις μεγαλύτερες του κόσμου.

ΑΜΕΡΙΚΗ ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ Έκταση 24,490,000 Km2, καταλαμβάνει το 16,5% της επιφάνειας της γης και χωρίζεται από το νότιο τμήμα της ηπείρου με το κανάλι του Παναμά. Βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό στα ανατολικά, από τον Ειρηνικό στα Δυτικά, από το Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό στα Βόρεια και από την Καραϊβική θάλασσα και τον κόλπο του Μεξικού στα νότια

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Β.ΑΜΕΡΙΚΗΣ Χερσόνησοι: Florida, California, Yucatan Νησιά: Βερμούδες, Μπαχάμες, Χαβάη Οροσειρές: Βραχώδη όρη, Σιέρρα Νεβάδα, Σιέρρα Μάδρε, οροσειρά Αλάσκας, Απαλάχια όρη Ποταμοί: Yukon, Columbia, Colorado, Mississipi, Mizouri, McKenzi Λίμνες: Iris, Huron, Ontario, Superior

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ Συνολική έκταση 523,000 Km 2 Κράτη: Guatemala, El Salvador, Costa Rica, Belize, Nicaragua, Honduras, Panama Σεισμογενής περιοχή με 14 ενεργά ηφαίστεια Ακτογραμμή Ειρηνικού 2,830 Km Ακτογραμμή Καραϊβικής 2,740 Km

NOTIA AMEΡIKH Έκταση 17,840,000 Km2, και καταλαμβάνει το 12% της επιφάνειας της γης Βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό στα ανατολικά, από τον Ειρηνικό στα δυτικά, από την Καραϊβική θάλασσα και τον κόλπο του Μεξικού στα βόρεια και από το Νότιο Παγωμένο Ωκεανό στα νότια

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Ν. ΑΜΕΡΙΚΗΣ Kράτη: Argentina, Venezuela, Bolivia, Brazil, Equador, Peru, Chile, Surinam, Colombia, Guiana, Paraguay Χερσόνησοι: Guajira, Paranagua, Valdes,Taitao Νησιά: Easter, Juan Fernandes, Galapangos, Falkland Oροσειρές: Andes (7,000m), Aconcaqua (6,962m)

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ Ν. ΑΜΕΡΙΚΗΣ Ποταμοί: Αμαζόνιος (δεύτερος σε μήκος), Ορινόκος, Παρανάς Λίμνες: λίγες με σημαντικότερη την Τιτικάκα σε υψόμετρο 3,812m

ΩΚΕΑΝΙΑ Είναι νησιωτική ήπειρος που βρίσκεται ανάμεσα στον Ινδικό και νότιο Ειρηνικό Ωκεανό. Θεωρείται ως σύμπλεγμα που αποτελείται από την Αυστραλία, τη Ν. Ζηλανδία, τη Ν. Γουινέα και τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού Η συνολική έκταση ανέρχεται στα 8,500,000 Km 2

ΩΚΕΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Βρέχεται βόρεια από τη θάλασσα Τimor και τη θάλασσα Arafura, ανατολικά από τη θάλασσα των Κοραλιών και τη θάλασσα της Τασμανίας, ενώ νότια και δυτικά από τον Ινδικό Ωκεανό Έκταση μαζί με Τασμανία 7,692,024 Km 2 Μέσο υψόμετρο 330m Οροσειρές στα ανατολικά Μπλε όρη και Αυστραλιανές Άλπεις

ΩΚΕΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ Έρημοι: Μεγάλη Αμμώδης έρημος, Gibson desert, Victoria desert Λίμνες: Eyre (αλμυρή) Η ακτογραμμή είναι ομαλή με λίγους κόλπους και ακρωτήρια

ΩΚΕΑΝΙΑ Ν. ΖΗΛΑΝΔΙΑ Βρίσκεται στα ανατολικά της Αυστραλίας Αποτελείται από δύο μεγάλα νησιά North & South, το Stewart και πολλά μικρότερα νησιά. Κύρια λιμάνια: Auckland, Wellington, Tauranga, Lyttelton

ΩΚΕΑΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ Πρόκειται για ένα σύνολο 20, ,000 νησιών στα νότια του τροπικού του Καρκίνου. Διακρίνονται στα ψηλά και στα χαμηλά Μελανησία: Παπούα Νέα Γουινέα, Νέα Καληδονία, νησιά Βανουάτου, Φίτζι, Σολομώντα, Τόρρες Μικρονησία: νησιά Μαριάνες, Γκουάμ, Παλάου, Ναούρου, Κιριμπάτι

ΩΚΕΑΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ Πολυνησία: καλύπτει μια μεγάλη περιοχή στο Ν. Ειρηνικό αλλά τα νησιά είναι μικρά (ηφαιστειογενή ή κοραλλιογενείς ατόλες) Ενδεικτικά: Χαβάη, Ροτούμα, Σαμόα, Τόγκα, Τουβαλού, νησιά Κουκ.

ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ Βρίσκεται στο Ν. Πόλο της γης. Είναι μονίμως καλυμμένη από πάγο Έκταση 13,720,000 Km 2 Βρέχεται από όλες τις πλευρές της από τον Ν. Παγωμένο Ωκεανό Ο Ν. Πόλος βρίσκεται στο μέσον ενός οροπεδίου ύψους 2000m Θερμοκρασίες -90 ο C έως -60 ο C

ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ Νησιά: Balleny, Ross, Scot, Όρη: Discovery, Melbourne (4,500m) Όαση Bonger

ΩΚΕΑΝΟΙ Υδρόσφαιρα: ο υδάτινος όγκος που περιβάλλει τη γη Προέρχεται κυρίως από βροχές και χιόνια, εκ των οποίων το 1/3 αποτελεί τα επιφανειακά νερά (ωκεανοί, θάλασσες, λίμνες, ποταμοί), το 1/3 τα νερά βάθους και το 1/3 εξατμίζεται και επανέρχεται στην ατμόσφαιρα ως υδρατμοί.

ΩΚΕΑΝΟΙ Καλύπτουν το 70,8% της επιφάνειας της γης, δηλ. 361,254,000 Km 2. Τα βάθη τους κυμαίνονται από 3-4 Km έως και 11Km. Η μέση αλατότητα είναι περίπου 0,35% με οριακές τιμές 0,33% και 0,37%

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΩΚΕΑΝΩΝ Ωκεανοί: Ειρηνικός, Ατλαντικός, Ινδικός, Β. Παγωμένος, Ν. Παγωμένος Εκτεταμένη επιφάνεια Μεγάλη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ τους (επιφανειακά και υποθαλάσσια) Μεγάλο βάθος των νερών Η μεγάλη απόσταση που συνήθως χωρίζει τις ακτές των ηπείρων

ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Ονομασία από τον Τιτάνα Άτλαντα Έκταση 76,762,000 Km 2 Μέσο βάθος 3,844 m Eκτείνεται μεταξύ της Αμερικής στα δυτικά, της Ευρώπης και της Αφρικής στα ανατολικά, ενώ στα βόρεια επικοινωνεί με τον Αρκτικό και στα νότια με την Ανταρκτική

ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ Βόρειο ισημερινό ρεύμα: δημιουργείται στα βόρεια του Πράσινου ακρωτηρίου και κινείται δυτικά Νότιο ισημερινό ρεύμα: Αρχίζει από τις δυτικές ακτές της Αφρικής και κινείται δυτικά Ισημερινό αντίρρευμα: κινείται προς τα ανατολικά μεταξύ του Βορείου και Νοτίου ρεύματος Κλάδοι ρευμάτων: το πιο αξιοσημείωτο είναι το ρεύμα του κόλπου (gulf stream)

ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Mare Pacificum: Ειρηνική θάλασσα, ονομάστηκε από τον Μαγγελάνο Έκταση 155,557,000 Km2. Είναι ο μεγαλύτερος ωκεανός. Καταλαμβάνει το 30,5% της έκτασης της γης Μέσο βάθος: 4300m Εκτείνεται μεταξύ Αμερικής στα ανατολικά και Ασίας και Ωκεανίας στα δυτικά, προς βορρά επικοινωνεί με την Αρκτική μέσω του Βερίγγειου πορθμού, ενώ προς νότο συναντά το Ν. Παγωμένο Ωκεανό και την Ανταρκτική

ΡΕΥΜΑΤΑ ΕΙΡΗΝΙΚΟΥ Βόρειο ισημερινό ρεύμα: κινείται προς τα δυτικά Νότιο ισημερινό ρεύμα: κινείται προς τα δυτικά Ισημερινό αντίρρευμα: κινείται προς τα ανατολικά. Πιο σημαντικός κλάδος το Kuroshio

ΙΝΔΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Ονομάστηκε λόγω των Ινδιών Έκταση 68,556,000 Km2 Μέσο βάθος: 3900 m Εκτείνεται μεταξύ της Αφρικής στα δυτικά και της Ασίας στα βόρεια και ανατολικά, της Αυστραλίας στα ανατολικά, ενώ προς νότο συναντά το Ν. Παγωμένο Ωκεανό και την Ανταρκτική

ΡΕΥΜΑΤΑ ΙΝΔΙΚΟΥ Ακολουθούν γενικά την πορεία των ρευμάτων του Ειρηνικού και του Ατλαντικού Παρουσιάζουν διαφορές που οφείλονται στους μουσώνες Λόγω των μουσώνων δημιουργείται το ισχυρό εποχικό ρεύμα (monsoon current) που κινείται προς ανατολικά και νοτιοανατολικά κατά το πλάτος της Αραβικής θάλασσας

ΒΟΡΕΙΟΣ ΠΑΓΩΜΕΝΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Είναι ο μικρότερος και ο πιο ρηχός Έκταση 20,327,000 Km2, αντιστοιχεί στο 2,8% της επιφάνειας της γης Μέσο βάθος: 1050 m Μήκος ακτογραμμής: 45,390 Km To κέντρο του καλύπτεται μόνιμα με πάγο μέσου πάχους 3m Περιβάλλεται από τις βόρειες ακτές της Ευρώπης, της Ασίας, της βόρειας Αμερικής και από αρκετά νησιά με σημαντικότερο τη Γροιλανδία

ΝΟΤΙΟΣ ΠΑΓΩΜΕΝΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Έκταση 14,056,000 Km και αντιστοιχεί στο 4% της επιφάνειας της γης Μέσο βάθος: 4,500 m Θάλασσες: Amudsen, Bellingshausen, Ross, Sea of Scotland, Weddel To κάλυμμα πάγου είναι περίπου 19 mil Km 2