Φορολογικό σύστημα « Σ’ αυτό τον κόσμο τίποτα δεν είναι τόσο βέβαιο όσο ο θάνατος και η πληρωμή φόρου» Βενιαμίν Φραγκλίνος

Φορολογία και νομοθεσία Για να πείσουμε το λαό να προσφέρει, δεν πρέπει να έχει το αίσθημα ότι οι νόμοι είναι άδικοι, γι αυτό θέλουν μελέτη πριν εφαρμοστούν και όταν εφαρμοστούν μεγάλη διάρκεια ζωής.

Φορολογικό σύστημα. Ισορροπία Σε συνολικό επίπεδο, εάν πάρεις περισσότερο φόρο αφαιρείς ανάπτυξη, εάν πάρεις λιγότερο φόρο αφαιρείς «κοινωνικό κράτος» ή πρέπει να αφαιρέσεις «κράτος» ή παράγεις ελλείμματα.

Φορολογία και βεβαιότητα φόρου Απαιτείται άρτια βάση δεδομένων, αποτελεσματικές διασταυρώσεις και συνέπεια στην εφαρμογή, για να ισχύει ένας από τους βασικούς κανόνες της φορολογίας «η βεβαιότητα του φόρου»

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (1) Λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων και όχι φορολογία με ειδικά καθεστώτα. Έτσι ισχύει ο κανόνας των συγκρουομένων συμφερόντων Βοηθητικός προσδιορισμός του εισοδήματος των φορολογουμένων με βάση τα χρησιμοποιούμενα περιουσιακά στοιχεία. Δράσεις ελέγχου μεγάλων εισοδημάτων

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (2) Αλλαγή φιλοσοφίας στους φορολογικούς ελέγχους. Ανάλυση κινδύνου. Εθελοντική συμμόρφωση των φορολογουμένων με ενίσχυση των κριτηρίων αυτοελέγχου. Για την ενίσχυση της προσπάθειας αυτής καθιερώθηκε η υποχρέωση και ευθύνη των ορκωτών λογιστών να χορηγούν φορολογικό πιστοποιητικό και των λογιστών φοροτεχνικών να βεβαιώνουν την ακρίβεια των υποβαλλομένων δηλώσεων.

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (3) Ηλεκτρονική υποβολή και παρακολούθηση συναλλαγών και γενικά κάθε είδους οικονομικών πράξεων σε όλο το φάσμα των συναλλαγών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με άμεσο αποτέλεσμα τις γρήγορες διασταυρώσεις.

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (4) Διασύνδεση όλων των φορέων και Υπηρεσιών του Δημοσίου για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των οικονομικών πράξεων. Ηλεκτρονική υποβολή: δηλώσεων, καταστάσεων, γνωστοποιήσεων, πληρωμών και γενικά όλων των συναλλαγών με τις ΔΟΥ

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (5) Στόχος να γίνει η φοροδιαφυγή ασύμφορη Άρση του τραπεζικού και κάθε απορρήτου προς την φορολογική διοίκηση. Φορολογία αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας. Έλεγχος μέσω της μεταβολής της περιουσίας Περιουσιολόγιο Μην ξεχνάτε ότι εν τέλει ο πλούτος όσο και να περιπλανηθεί σε νομικά πρόσωπα κάποια στιγμή θα εμφανιστεί στο φυσικό πρόσωπο, είτε ως περιουσία είτε ως κατανάλωση και τρόπος ζωής.

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (6) ΚΒΣ - Κανόνες απεικόνισης συναλλαγών Ποινές και πρόστιμα. Εκλογίκευση Κανόνες στις Ενδοομιλικές τιμολογήσεις Αλλαγή στη διοικητική δομή των ελεγκτικών υπηρεσιών

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (7) Ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει όλους: Είναι η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος και εάν θελήσει κάποιος να το δηλώσει στην εφορία, αμέσως θα δοθούν τα στοιχεία του στο φορέα που το απαγορεύει και θα απολυθεί ή θα αντιμετωπίσει τις συνέπειες (φροντιστηρια). Η φορολογική δήλωση πρέπει να είναι απόρρητη έναντι όλων.

Φορολογικό σύστημα. Άξονες (8) Συμμετοχή των πολιτών. Αλλαγή αξιών. Κανένας να μη δικαιούται να αποδείξει ή διεκδικήσει αμοιβή ή οφειλόμενο ποσό εάν γι αυτό δεν προσκομίζει τιμολόγιο ή φορολογική απόδειξη έστω και εάν προσκομίζει στο δικαστήριο ή οπουδήποτε, άλλα αποδεικτικά στοιχεία ή μάρτυρες ότι το έργο εκτελέστηκε ή το αγαθό παραδόθηκε ή η υπηρεσία προσφέρθηκε.

Φορολογικό σύστημα. Αξίες Η οικονομική κρίση οδηγεί με φανερό τρόπο σε κρίση αξιών. Ίσως να αλλάξουμε απόψεις και στο θέμα της φορολογίας και να μην συμπράττουμε στη φοροδιαφυγή των άλλων

Φορολογικό σύστημα. Τήρηση κανόνων εκατέρωθεν Ο φορολογούμενος και η φορολογούσα αρχή παίζουνε σκάκι. Κανείς δεν θέλει να χαρίσει σε κανέναν. Το θέμα είναι να έχουμε κανόνες και να πειθαρχούμε σε αυτούς, για την λειτουργία και την εξυπηρέτηση του οργανωμένου συνόλου, αλλά και για να δημιουργούμε εμπιστοσύνη.

Στοιχεία από Γ.Γ.Π.Σ.

Το φορολογικό σύστημα είναι μέρος του δημοσιονομικού προβλήματος

Τα χαμηλά δημόσια έσοδα είναι μέρος του δημοσιονομικού προβλήματος Πηγή: Eurostat, AMECO

Τα φορολογικά έσοδα ως % του ΑΕΠ μειώνονται σταθερά Σημείωση: Τα φορολογικά έσοδα μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές αποτελούν την κυριότερη σταθερή πηγή δημοσίων εσόδων. Πηγή: Eurostat, AMECO 2009, με βάση εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων

Τα φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ Πηγή: Eurostat, AMECO

Συγκριτικά στοιχεία για τη διάρθρωση των φορολογικών εσόδων

Οι έμμεσοι φόροι ως % του ΑΕΠ είναι λίγο χαμηλότεροι από το μέσο όρο της ΕΕ Πηγή: Eurostat, AMECO

Τα έσοδα από άμεσους φόρους ως % του ΑΕΠ είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ Πηγή: Eurostat, AMECO

Για κάθε 1 ευρώ άμεσων φόρων οι Έλληνες πληρώνουν 1,56 ευρώ σε έμμεσους

Τα έσοδα και από τα φυσικά και από τα νομικά πρόσωπα είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ ως % του ΑΕΠ Πηγή: EC (2009) Taxation Trends in EU

Η Ελλάδα έχει τον πέμπτο χαμηλότερο συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων στον ΟΟΣΑ * Πρώτο έτος ισχύος αυτοτελούς φορολόγησης μερισμάτων (μόνο από) ΑΕ 10% Πηγή: ΟΟΣΑ

Στοιχεία από τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων

Το 85% των φορολογικών δηλώσεων φυσικών προσώπων αφορούν σε εισοδήματα κάτω των ευρώ

Το 94% των ατομικών εισοδημάτων που δηλώνονται από φυσικά πρόσωπα είναι κάτω των ευρώ Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, ΓΓΠΣ

Περισσότεροι από 5 εκ. φορολογούμενοι δηλώνουν ετήσιο ατομικό εισοδήματα κάτω από τις (1.000 ευρώ/μήνα) και περίπου 3 χιλιάδες πάνω από ευρώ ( ευρώ/μήνα) Αριθμός φορολογούμενων% επί του συνόλου ,27% ,89% ,35% ,26% ,19% ,03% ,00% ,00% άνω650,00% ΣΥΝΟΛΟ ,00% Κατανομή φορολογούμενων σε διάφορες κλίμακες εισοδημάτων, οικονομικό έτος 2008 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, ΓΓΠΣ

Το 73% των δηλωθέντων εισοδημάτων από ελεύθερα επαγγέλματα συγκεντρώνονται στα κλιμάκια κάτω από το αφορολόγητο όριο. Το 0,6% (2.557 άτομα) δηλώνει εισοδήματα άνω των ευρώ. Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, ΓΓΠΣ

Βάση των δηλώσεων το μέσο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες είναι το υψηλότερο Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, ΓΓΠΣ

Φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ

Πρόσφατη έκθεση της ΕΕ υπολογίζει ότι τα διαφυγόντα έσοδα από ΦΠΑ (λόγω εκπτώσεων, απαλλαγών και φοροδιαφυγής) ξεπερνούν τα 6,6 δις ευρώ Πηγή: EC, DG Taxation and Customs Union (21/9/2009), “Reckon” Study to quantify and analyse the VAT gap in the EU-25 Member States

Η Ελλάδα προκύπτει ότι έχει το μεγαλύτερο ποσοστό διαφυγόντων εσόδων από ΦΠΑ στην ΕΕ, 30% έναντι 12% του μέσου όρου της ΕΕ25 Πηγή: EC, DG Taxation and Customs Union (21/9/2009), “Reckon” Study to quantify and analyse the VAT gap in the EU-25 Member States

Μερικά συμπεράσματα

Τα δημόσια έσοδα μπορούν και πρέπει να ενισχυθούν: Τα ιστορικά και συγκριτικά στοιχεία δείχνουν ότι τα φορολογικά έσοδα είναι πολύ χαμηλά. Η Ελλάδα παρότι δεν έχει τους χαμηλότερους συντελεστές άμεσης και έμμεσης φορολόγησης στην ΕΕ έχει τα χαμηλότερα έσοδα από άμεση και έμμεση φορολόγηση ως % του ΑΕΠ. Το κύριο μέρος των φορολογικών εσόδων προέρχεται από ένα μικρό ποσοστό φορολογούμενων – κυρίως μισθωτών μεσαίων εισοδημάτων – και υπάρχει ανάγκη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης.

Η σχετική και πραγματική υστέρηση φορολογικών εσόδων οφείλεται: Στην εκτεταμένη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή Στις στρεβλώσεις που προκαλεί το ίδιο το σύστημα φορολόγησης – π.χ. αυτοτελής φορολόγηση, απαλλαγές χωρίς στόχευση κ.λπ. Στους ελλιπείς ελεγκτικούς μηχανισμούς Στην απουσία ισχυρών κινήτρων συμμόρφωσης και αποκάλυψης φορολογητέας ύλης Στην περιορισμένη προοδευτικότητα της φορολογικής κλίμακας Στους παράγοντες που οδηγούν σε μειωμένη φορολογική συνείδηση – όπως αδιαφάνεια, πολυπλοκότητα, χαμηλή ποιότητα δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών κ.λπ.

Προς ένα δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα

Στόχος είναι ένα νέο φορολογικό πλαίσιο σύμφωνο με συγκεκριμένες αρχές Είναι Δίκαιο, που οι φορολογούμενοι πολίτες συνεισφέρουν ισότιμα ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Αναδιανεμητικό, που συμβάλλει αποτελεσματικά στα έσοδα του προϋπολογισμού, αλλά δεν θα επιβαρύνει επιπλέον τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Αποτελεσματικό, που ενθαρρύνει με κίνητρα ή/και επιβάλλει τη συμμόρφωση και την αποκάλυψη της φορολογητέας ύλης. Αποδοτικό, που δεν δημιουργεί στρεβλώσεις. Απλό, που δεν δημιουργεί υψηλό διοικητικό και διαχειριστικό κόστος για τους πολίτες. Διαφανές, που βοηθά στην ανάκτηση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ πολίτη και κράτους.

Τομείς της αναμόρφωσης του φορολογικού συστήματος Φορολόγηση φυσικών προσώπων Φορολόγηση επιχειρήσεων Φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας Φορολογική διοίκηση και ελεγκτικοί μηχανισμοί Φοροδιαφυγή

Κατευθύνσεις για τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων Ενιαία προοδευτική τιμαριθμοποιημένη φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα Φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών στην κλίμακα των φυσικών προσώπων Κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης και χαριστικών φοροαπαλλαγών Γενίκευση του πόθεν έσχες στις φορολογικές δηλώσεις Λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων Σύστημα έκπτωσης φόρων μέσω αποδείξεων Φορολόγηση της υπεραξίας από βραχυχρόνιες χρηματιστηριακές συναλλαγές με συμψηφισμό των ζημιών

Κατευθύνσεις για τη φορολόγηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας Διαχωρισμός διανεμόμενων και αδιανέμητων κερδών Κατάργηση χαριστικών φοροαπαλλάγων προς επιχειρήσεις Κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων Υποχρέωση διατήρησης επαγγελματικών λογαριασμών στις τράπεζες, διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα και πρόσβαση των φορολογικών υπηρεσιών Φορολόγηση των συναλλαγών με εξωχώριες (offshore) εταιρείες Αποτελεσματικός έλεγχος όλων των ενδοομιλικών συναλλαγών

Κατευθύνσεις για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας Εφαρμογή της προοδευτικής φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας Επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και γονικών παροχών με υψηλότερο αφορολόγητο Αποτελεσματική φορολόγηση των offshore ακινήτων

Κατευθύνσεις για την αποτελεσματική λειτουργία των υπηρεσιών και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής Κατάρτιση από τη ΓΓΠΣ προγράμματος στοχευμένων διασταυρώσεων και διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων στη βάση των ευρημάτων Ηλεκτρονική παρακολούθηση της αγοράς των καυσίμων, για την πάταξη του λαθρεμπορίου Ηλεκτρονική και τεχνολογική υποστήριξη των φορολογικών διοικήσεων Επέκταση των διαδικτυακών υπηρεσιών και των συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την παροχή πρόσθετων υπηρεσιών στους φορολογούμενους Δημοσιοποίηση εισοδημάτων και φόρου από εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερα επαγγέλματα στο διαδίκτυο (εφαρμογή ν.2238/1994)

Θεματικές ενότητες : 1.Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων 2.Φορολογία εισοδήματος επιχειρήσεων 3.Φορολογία κεφαλαίου - περιουσίας 4.Έμμεσοι φόροι – δασμοί 5.Φορολογία και περιβάλλον 6.Ελεγκτικές διαδικασίες – φοροδιαφυγή 7.Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στη φορολογία 8.Έλεγχος και φορολόγηση εξωχώριων εταιρειών 9.Φορολογία και Τοπική Αυτοδιοίκηση 10.Είσπραξη φορολογικών εσόδων 11. Αναδιοργάνωση φορολογικών υπηρεσιών