ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ε. Ε. Η Ε. Ε. είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην παγκόσμια σκηνή, δίνοντας μεγάλη έμφαση στο εμπόριο. Φιλελεύθερη εμπορική πολιτική - Άνοιγμα των αγορών Κοινές αρχές : κοινό εξωτερικό δασμολόγιο / σύναψη δασμολογικών και εμπορικών συμφωνιών / πολιτική ελέγχου εισαγωγών με μη δασμολογικά μέσα / πολιτική προώθησης εξαγωγών / μέτρα εμπορικής άμυνας. Διεξάγει εμπορικές διαπραγματεύσεις με : μεμονωμένα κράτη / περιφερειακές ομάδες πχ. ΕΖΕΣ, ASEAN/ σε διεθνές επίπεδο όπως ο Π. Ο. Ε.
Ε. Ε - ΕΜΠΟΡΙΟ (1)
Ε. Ε - ΕΜΠΟΡΙΟ (2)
ΕΙΔΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ (1) 1.Εμπορικές συμφωνίες : Βασίζονται στο άρθρο 207 ΣΛΕΕ Κοινή εμπορική πολιτική Προτιμησιακές ή μη Ακολουθούν τους κανόνες του Π. Ο. Ε. Έμφαση στις υπηρεσίες, τη πνευματική ιδιοκτησία και τις άμεσες ξένες επενδύσεις ( μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας ) 2.Εμπορικές συμφωνίες και συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας : Διάσταση αναπτυξιακής συνεργασίας Εμπορικές προτιμήσεις διαφόρων ειδών Παροχή ενίσχυσης από την Ε. Ε. προς το άλλο ή τα άλλα συμβαλλόμενα μερη
ΕΙΔΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ (2) 3.Συμφωνίες σύνδεσης : Βασίζονται στο άρθρο 217 ΣΛΕΕ « Αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις, κοινές δράσεις και ειδικές διαδικασίες » Τρεις κατηγορίες χωρών : 1) χώρες που επιδιώκουν να ενταχθούν ( Τουρκία, Δ. Βαλκάνια ) 2) διάφορα μεσογειακά κράτη 3) κράτη μη - μέλη της Ε. Ε. αλλά μέλη του Ε. Ο. Χ.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΑΨΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ (1) I. Υποβολή σύστασης Επιτροπής στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων για τη σύναψη εμπορικής συμφωνίας με κάποια χώρα ή οργανισμό. II. Το Συμβουλίου δίνει στην Επιτροπή οδηγίες για τις διαπραγματεύσεις. III. Λειτουργία Επιτροπής εξ ονόματος των κρατών μελών, περιθώριο ελιγμών. IV. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, λογοδοσία στην Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου του Συμβουλίου ( Επιτροπή π. άρθρου 133).
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΑΨΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ (2) V. Λογοδοσία της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ( μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας ). VI. Για την επίσημη έγκριση και υπογραφή συμφωνιών απαραίτητη η εξουσιοδότηση του Συμβουλίου και η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
« ΕΠΙΤΡΟΠΗ π. Α.133» ( Α.207) Αρμοδιότητες : βοηθά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη συνδέει με το Συμβουλίου. εξετάζει όλο το φάσμα των εμπορικών σχέσεων της Ε. Ε ( πολυμερείς και διμερείς με τρίτες χώρες ή με περιφερειακούς οργανισμούς ), δίνει κατευθύνσεις στην Επιτροπή για την συνέχεια των διαπραγματεύσεων συμβουλευτική ιδιότητα : εκφέρει γνώμη για πολιτικές που συνδέονται με το εμπόριο και επηρεάζονται απ αυτό και δεν προβαίνει σε ψηφοφορία. Συγκροτείται από Γενικούς Διευθυντές Εξωτερικού Εμπορίου σε μηνιαίες συνεδριάσεις και από Αναπληρωτές σε εβδομαδιαίες συνεδριασεις. Υπάγεται στον έλεγχο της Επιτροπής Μόνιμων Αντιπροσώπων οπότε δεν μπορεί να παραπέμψει ζητήματα εμπορικής πολιτικής απευθείας στους υπουργούς προς έγκριση.
ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (GATT) Τέθηκε σε ισχύ την 1 η Ιανουρίου 1948 23 συμβαλλόμενα κράτη Συμπαγές κείμενο 24 άρθρων Βασίζεται σε 2 απλές αρχές : A. Η Αρχή του « Μάλλον Ευνοούμενου Κράτους » B. Η Αρχή της « Ίσης Εθνικής Μεταχείρισης » Γύροι Διαπραγματεύσεων : 7 γύροι διαπραγματεύσεων Ουρουγουάης ( ): ο 8 ος γύρος από τον οποίο προέκυψε ο Π. Ο. Ε.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ( Π. Ο. Ε ) Οργανισμός με διεθνή νομική προσωπικότητα Μετεξέλιξη της GATT Ιδρυτική συμφωνία 15 Απριλίου 1994 στο Μαράκες του Μαρόκου και ισχύει από 1 η Ιανουαρίου Έδρα η Γενεύη, με 160 κράτη μέλη 9 ος γύρος διαπραγματεύσεων : Ντόχα (2001- )
ΜΕΛΗ ΤΟΥ Π. Ο. Ε.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ( Π. Ο. Ε.) Η Συμφωνία περιλαμβάνει τρία πολύ σημαντικά παραρτήματα : 1.Πολυμερείς Συμφωνίες Εμπορίου Αγαθών :GATT/ Συμφωνίες Γεωργίας / Υγειονομικών - Φυτοϋγειονομικών μέτρων (SPS)/ Άρση τεχνικών Εμποδίων στο Εμπόριο και Μέτρων Επενδύσεων (TRIMS)/ Συμφωνία για την εφαρμογή του άρθρου VI GATT/ Κανόνων Καταγωγής, Επιδοτήσεων και Αντισταθμιστικών Μέτρων και Μέτρα διασφάλισης 2.Γενική Συμφωνία Εμπορίου Υπηρεσίων (GATS) 3.Συμφωνία για τις Εμπορικές Πτυχές των Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας (TRIPS)
ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ Π. Ο. Ε. Διατυπώνονται στο προοίμιο της ιδρυτικής συμφωνίας Πρώτα, επαναλαμβάνονται οι στόχοι τη GATT με αναφορές : Στην ανύψωση των βιοτικών επιπέδων και εισοδημάτων Στην εξασφάλιση πλήρους απασχόλησης Στην διεύρυνση της παραγωγής και του εμπορίου Στην βέλτιστη χρήση παγκόσμιιων πόρων Δεύτερον, εμπλουτίζει τους στόχους με αναφορές : στο εμπόριο υπηρεσιών Στη προώθηση βιώσιμης ανάπτυξης, προστασία και διατήρηση περιβάλλοντος, συμβαδίζοντας με τα επίπεδα εθνικής οικονομικής ανάπτυξης Προσπάθειες για μεγαλύτερο μερίδιο ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου των αναπτυσσόμενων χωρών
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π. Ο. Ε. Αποτελεί το κοινό θεσμικό πλαίσιο που διέπει τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των κρατών. Παρέχει ένα κατάλληλο φόρουμ για περαιτέρω διαπραγματεύσεις για θέματα διεθνούς εμπορίου. Αναλαμβάνει τη διευθέτηση διενέξεων και διαφορών μέσω του « Μηχανισμου Επίλυσης των Διαφορών ». Εποπτεύει τις εμπορικές πολιτικές των κρατών. Συνεργάζεται με τους υπόλοιπους διεθνεις οργανισμούς όπως Δ. Ν. Τ. και Διεθνη Τράπεζα.
ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ Π. Ο. Ε. 1. Υπουργική Συνδιάσκεψη 2. Γενικό Συμβούλιο : συνέρχεται σε 2 ειδικούς σχηματισμούς : Ως όργανο Επισκόπησης Εμπορικών Πολιτικών Ως όργανο Επίλυσης Διαφορών 3. Επιτροπές 4. Γραμματεία
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Λαμβάνονται με συνέναιση, όταν δεν επιτυγχάνεται τότε η απόφαση λαμβάνεται με την πλειοψηφία των κρατών - μελών. Κάθε κράτος έχει 1 ψήφο, η Ε. Ε έχει 28 ψήφους. Ειδικές πλειοψηφίες : Χορήγηση αναστολών (3/4) Τροποποιήσεις των συμφωνιών (2/3), ωστόσο απαιτείται ομοφωνία για τις τροποποιήσεις : o Τις διατάξεις αναφορικά με τη χορήγηση αναστολών o Στις διατάξεις αναφορικά με τις προϋποθέσεις εφαρμογής της ρήτρας του μάλλον ευνοούμενου κράτους Οι προσχωρήσεις νέων μελών (2/3)
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ (1) Πεδίο εφαρμογής : Διαφορές που συνδέονται με τον Π. Ο. Ε. Διαφορές στα πλαίσια της εφαρμογής και ερμηνείας του διεθνους εμπορίου αγαθών. Διαφορές από την εφαρμογή της συμφωνίας για το διεθνές εμπόριο υπηρεσιών Διαφορές στο πλαίσιο της εφαρμογής για την προστασία των δικαιωμάτων βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας Υπάρχουν και ειδικές διαδικασίες πχ πρακτική dumping, ενισχύσεις, επιδοτήσεις
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ (2) Καινοτομίες : 1.Κεντρικό όργανο - Ανώτατο Όργανο Επίλυσης Διαφορών 2.Δημιουργία Εφετείου - δευτεροβάθμιο όργανο. Σε 1 ο στάδιο εξέταση από Panels 3.Προβλέπεται ρητά η αυτόματη υιοθέτηση και εφαρμογή των αποφάσεων 4.Δυνατότητα αντι - μέτρων απ το κράτος που έχει ζημιωθεί 5.Αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και το χρονοβόρο της GATT 6.Διαιτησία ως εναλλακτικό τρόπο επίλυσης των διαφορών
ΕΞΕΛΙΞΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ I. 1 η φάση : Στάδιο Διαβουλεύσεων και διαμεσολάβηση του Γενικού Διευθυντή του Π. Ο. Ε. II. 2 η φάση : Δικαιοδοτικό Στάδιο όπου έχουμε την ανάθεση στα Panels: Έρευνα μέσα σε 6 μήνες Κοινοποίηση απόφασης σε όλα τα κράτη μέλη Απόρριψη μόνο με ομοφωνία III. 3 η φάση : πάμε μόνο αν ασκηθεί έφεση από κάποιο κράτος μέλος σε ένα δευτεροβάθμιο όργανο (7- μέλη ) όπου ασκεί νομικό έλεγχο στα Panels, μέσα σε 2 μήνες IV. 4 η φάση : Στάδιο εκτέλεσης των ποινών στο παραβατικό κράτος
ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Π. Ο. Ε. Ως αμιγώς διεθνής οργανισμός, με σκοπό τη διαπραγμάτευση δασμών και ορισμό κανόνων εμπορίου και μόνο ( Η. Π. Α.) Κατά τις αναπτυσσόμενες χώρες η συμμετοχή τους στο Π. Ο. Ε. τους έχει ζημιώσει εξαιτίας των κανόνων, αίτημα : παροχής τεχνικής βοήθειας ( Ινδία, Ν. Αφρική, Αίγυπτος, Κίνα ) Μικρότερες ομαδοποιήσεις που υπερασπίζονται κοινά οικονομικά συμφέροντα ( Χώρες Cairns) Η Ε. Ε. υποστηρίζει ότι ο Π. Ο. Ε. είναι ένας διεθνής εμπορικός οργανισμός όπου πρέπει να συζητούνται όλα τα θέματα που σχετίζονται με το εμπόριο ( περιβάλλον, εργασιακά δικαιώματα )
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΤΟΝ Π. Ο. Ε. (1) Θέσεις Ε. Ε. : αειφόρος ανάπτυξη μέσω : Βελτίωσης ευρωπαϊκής οικονομίας Προώθηση οικονομικής ανάπτυξης και μεγέθυνσης Εξασφάλιση επιτυχούς διαχείρισης της παγκοσμιοποίησης Στόχοι Ε. Ε. : διεξαγωγή ενιαίου ολοκληρωμένου γύρου εμπορικών διαπραγματεύσεων : Εξασφάλιση ισόρροπων οφελών Σφαιρική οικονομική ανάπτυξη Περαιτέρω ενίσχυση ενός εμπορικού συστήματος βασισμένου σε κανόνες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΤΟΝ Π. Ο. Ε. (2) Η Ε. Ε. λειτουργεί σαν ενιαίος φορέας εκπροσωπείται από την Επιτροπή και όχι από τα κράτη μέλη Η Επιτροπή διαπραγματεύεται εμπορικές συμφωνίες και υπερασπίζεται τα συμφέροντα της Ε. Ε. ενώπιον του μηχανισμού επίλυσης διαφορών του Π. Ο. Ε, εξ ονόματος και των 28 κρατών μελών. Η Ε. Ε. είναι από τους συχνότερους χρήστες του Μηχανισμού Επίλυσης των Διαφορών Οποιοδήποτε αποτέλεσμα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΣΤΟΝ Π. Ο. Ε. (3) Σημασία στα « στα μη εμπορικά θέματα » ( προστασία της ζωής των ανθρώπων, ζώων - φυτών, ασφάλεια και ποιότητα τροφίμων ) Η πολιτική που ακολουθεί η Ε. Ε. σε θέματα γεωργίας του Π. Ο. Ε. είναι απόλυτα εξαρτώμενη με την Κοινή Αγροτική Πολιτική ( ΚΑΠ ). Στον τομέα των Υπηρεσιών η Ε. Ε. δεν αναλαμβάνει δεσμεύσεις για το άνοιγμα της αγοράς των οπτικοακουστικών υπηρεσιών, της εκπαίδευσης και της υγείας. Οι προτάσεις της Ε. Ε. υποβάλλονται υπό την αίρεση ότι θα ακολουθήσουν παρόμοιες προτάσεις από τα υπόλοιπα κράτη μελή του Π. Ο. Ε. Οι αναπτυσσόμενες χώρες υποστηρίζουν ότι η Ε. Ε. έχει αυστηρά κριτήρια Υ. Φ. Μ., προτεινόμενη λύση από την Ε. Ε. αναζήτηση διεθνών προτύπων Η Ε. Ε. είναι υπέρ της ενίσχυσης των διατάξεων της Συμφωνίας και όσον αφορά τις « Γεωγραφικές Ενδείξεις » διότι θα οδηγήσει στην ποιοτική αναβάθμιση της γεωργίας
ΓΥΡΟΣ ΤΗΣ ΝΤΟΧΑ Ή ΓΥΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Στόχος του Γύρου : μείωση της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα από τα οφέλη που θα επιτευχθούν με τη φιλελευθεροποίηση του εμπορίου. Οι διαπραγματεύσεις οδήγησαν σε αδιέξοδο. Από το 2006 άρχισε να ξεπερνιέται με υποχωρήσεις κυρίως των αναπτυγμένων χωρών.