ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Π.Υ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ ΑΝΤΙΠΥΡΑΡΧΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΑΙΣΑΡΗΣ

Μορφές Χρήσης Γης α/ α Μορφή Έκταση σε Στρέμματ α Ποσοστό επί τοις % 1.Δάση ,36 % 2.Δασικές (Μερικώς δασοσκεπείς) εκτάσεις ,02 % 3.Λιβαδικές εκτάσεις - Βοσκότοποι ,02 % 4.Γεωργικές καλλιέργειες ,18 % 5.Άγονες, βραχώδεις, λίμνες, ποτάμια, οικιστικές περιοχές ,42 % Σύνολο %

Ιδιαίτεροι Κίνδυνοι για τα Δάση της Περιοχής Ευθύνης μας, δημιουργούνται: από το γεγονός ότι τα δάση είτε περιβάλλονται είτε περιέχουν εντός τους, γεωργικές εκτάσεις καλλιεργούμενες με σιτηρά, με συνέπεια η καύση των καλαμιών μετά την συγκομιδή να ευθύνεται για ένα μεγάλο μέρος των πυρκαγιών. από το γεγονός ότι εντός των δασών διακινείται και διανυκτερεύει πληθώρα λαθρομεταναστών οι οποίοι για να επιβιώσουν ανάβουν φωτιές τις οποίες φεύγοντας εγκαταλείπουν κατά κανόνα αναμμένες. από το γεγονός ότι εντός των δασών υπάρχει μεγάλος αριθμός κτηνοτρόφων οι οποίοι βάζουν φωτιά για την διευκόλυνση της διάνοιξη μονοπατιών και «για να καταστρέψουν τα βάτα ώστε να βγει καλό χορτάρι».

Εθνικοί Δρυμοί - Περιοχές Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους Εθνικός Δρυμός Πίνδου: Η ζώνη προστασίας ανέρχεται σε στρέμματα από τα οποία στρέμματα αποτελούν τον πυρήνα. Όρος Όρλιακας: Η περικλειομένη περιοχή από την κοιλάδα του Βενέτικου ποταμού, κορυφογραμμή κάτω Καραβιάς, ράχη Κερασιάς, Όρλιακα, Κανδήλας και οικισμών Περιβολακίου, Ζιάκα, Πολυνερίου, Αναβρύτων, Μαυραναίων, Τρικώμου, Μοναχιτίου και Μικρολιβάδου (Μνημείο της φύσης), συνολικής έκτασης στεμμάτων.

Εδαφολογικές Συνθήκες Το μεγαλύτερο μέρος της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών είναι ορεινό ή λοφώδες, με κλίσεις που συχνά υπερβαίνουν το 50%. Απαντάται μεγάλη ποικιλία γεωλογικών σχηματισμών και πετρωμάτων όχι μόνο σε διαφορετικά μέρη αλλά και μέσα στα διάφορα δασικά συμπλέγματα. Γενικά όμως μπορούμε να πούμε ότι σε μεγάλο ποσοστό το έδαφος είναι προϊόν αποσάθρωσης των πετρωμάτων της περιοχής, μέτρια βαθύ, αμμοαργιλλώδες έως αργιλλοαμμώδες. Η σύσταση δηλαδή του εδάφους είναι τέτοια που ευνοούνται διαβρωτικά φαινόμενα πλην όμως η πλούσια βλάστηση της περιοχής ελαχιστοποιεί αυτά τα φαινόμενα

Οδικό Δίκτυο της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών · Εθνικό Οδικό δίκτυο Μήκος 82 χλμ · Επαρχιακό οδικό δίκτυο Μήκος 400 χλμ Εθνικό και επαρχιακό δίκτυο είναι σε καλή κατάσταση και σχεδόν στο σύνολό του ασφαλτοστρωμένο · Το μήκος του Δασικού οδικού δικτύου είναι περίπου 1200 χιλιόμετρα, του Αγροτικού δεν είναι καταμετρημένο. Είναι κυρίως χαλικοστρωμένα και χωμάτινα. Τα χαλικοστρωμένα τμήματα είναι βατά όλο το χρόνο, τα χωμάτινα παρουσιάζουν προβλήματα κυρίως το χειμώνα. Κάθε Άνοιξη αναλόγως των διατιθέμενων κονδυλίων συντηρούνται τμήματα του δασικού δικτύου από την Διεύθυνση Δασών Γρεβενών.

Στατιστικά Στοιχεία προηγούμενου έτους (2011) σε ότι αφορά δασικές-αγροτικές πυρκαγιές Καμένη έκταση (σε στρέμματα) ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΔΑΣΗΔΑΣΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΧΟΡΤ/ΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΚΑΛΑΜΙΑ ΒΑΛΤΟΙ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΥΠΟΛ/ΤΑ ΚΑΛ/ΓΙΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ,994,34,659,581344

Διατιθέμενο Προσωπικό Αντιπυρικής Περιόδου (έτους 2012) Ο αριθμός του μόνιμου προσωπικού είναι 32 στην Π.Υ. Γρεβενών και 13 για το Π.Κ. Δεσκάτης για το έτος 2012 Από φέτος (2012) προσλήφθηκαν 25 πυροσβέστες Πενταετούς Υποχρέωσης για την Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών. 16 στην Π.Υ. Γρεβενών και 9 στο Π.Κ. Δεσκάτης Επίσης δεν γνωρίζουμε τον αριθμό των εποχιακών υπαλλήλων που θα προσληφθούν για την φετινή αντιπυρική περίοδο και ποιο θα είναι το χρονικό διάστημα εργασίας τους.

Διατιθέμενα Μέσα της Π.Υ. Γρεβενών & των Πυροσβεστικών Κλιμακείων ΥπηρεσίαΥδροφόραΒραχιονοφόραΔιασωστικάΕπιβατικά Βοηθητικά Π.Υ. Γρεβενων 8112 Π.Κ. Δεσκάτης 4 Π.Κ. Περιβολίου 2 Π.Κ. Κρανιάς 2

Ενταγμένες στο μητρώο της Γ ενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας είναι οι εθελοντικές ομάδες του Κυνηγετικού Συλλόγου Γρεβενών, της Λέσχης 4χ4 και του Φυσιολατρικού Ορειβατικού Συλλόγου Δεσκάτης. Οι παραπάνω εθελοντικές ομάδες εκπαιδευτήκαν από την Πυροσβεστική Υπηρεσία κατά το έτος 2012 πάνω σε θέματα δασοπυρόσβεσης. Εθελοντικές Ομάδες Πολιτών της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών

Υδροστόμια – Υδατοδεξαμενές - Γεωφράγματα Πηγές ΥδροδότησηςΑριθμός Υδροδοστόμια177 Υδατοδεξαμενές Υδροληψία Επίγειων Μέσων 8 Υδατοδεξαμενές Υδροληψία Ελικοπτέρων 1 Γεωφράγματα26

Πυροφυλάκια Στο Νομό μας επανδρώνονται τέσσερα (4) Πυροφυλάκια στις εξής θέσεις: Φαγκοδίμτο Περιβολίου Μαυροβούνι Ανθρακιάς Τσούκα Καραλή Κρανιάς Κεραίες Βουνάσας Δεσκάτης Επίγεια Παρατήρηση

Κατά τη θερινή περίοδο στα όρια δράσης της Π.Υ. Έδρας Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών επανδρώνονται τα παρακάτω περιπολικά με επικεφαλής μόνιμο πυροσβεστικό υπάλληλο ή αμιγώς με πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης ή εποχικούς πυροσβέστες: α/ α Κωδικός κλήσης Θέση στάθμευσης Γρεβενών 31Διασταύρωση «Ταμπούρι» Δήμου Θ.Ζιάκα Γρεβενών 32 Κόμβος Ταξιάρχη Εγνατίας Οδού – Θα εκπέμπεται μόνο αν υπάρχει διαθέσιμο καθημερινά το ανάλογο προσωπικό για την επάνδρωση του. Δεσκάτης 31Θέση «Άγιος Νικόλαος» Δεσκάτης στο δρόμο προς Καταφύγιο Βουνάσας Κρανιάς 31Θέση «Ζωοδόχος Πηγή» επί της οδού Γρεβενών- Πριονίων Περιβολίου 31Διαδρομή από θέση «Στάνη Ντίζα» έως θέση «Σταυρός Βάλια Κάλντα» στα όρια του Εθνικού Δρυμού Επίγεια Παρατήρηση Διασπορά Οχημάτων

Επίγεια Επιτήρηση Μικτά Περίπολα Προβλέπεται η εκπομπή μικτού περιπόλου μόνο κατά το 2ο ή 3ο στάδιο ετοιμότητας με ευθύνη του 586 Κ.Ε.Ν. στην διαδρομή Γρεβενά-Μαυραναίοι-Φιλιππαίοι-Κουρούνα. Το μικτό περίπολο θα επανδρώνεται με πυροσβεστικό υπάλληλο μόνο εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα από την υπηρεσία μας. Περιπολίες άλλων φορέων Από τον Κυνηγετικό Σύλλογο Γρεβενών και την Ομοσπονδία Θηροφυλακής θα περιπολούν μετά από καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία με την Π.Υ., σε δρομολόγια που θα καθορίζονται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, επανδρωμένα από εθελοντές μέλη του Συλλόγου και της Ομοσπονδίας

Αναγγελία Πυρκαγιάς Η αναγγελία των δασικών πυρκαγιών μπορεί να γίνει προφορικά, ασύρματα και τηλεφωνικά στο τηλέφωνο 199 για οποιοδήποτε σημείο της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών. Σε κάθε περίπτωση αναγγελίας δασικής πυρκαγιάς πρέπει να συλλέγονται από τον τηλεφωνητή όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία για την πυρκαγιά, όπως: α) Θέση της πυρκαγιάς, β) Μέγεθος αυτής, γ) Είδος καιγόμενων υλικών (π. χ. πεύκα, οξιές, κέδρα, χόρτα κλπ.) δ) Ένταση και κατεύθυνση των ανέμων που πνέουν στην περιοχή και ε) Ρυθμό εξάπλωσης της πυρκαγιάς.

Κινητοποίηση Πυροσβεστικών Δυνάμεων Αμέσως μόλις γίνει αναγγελία πυρκαγιάς, ο τηλεφωνητής οφείλει αμέσως: α) Να κινητοποιήσει την πλησιέστερη στο σημείο, πυροσβεστική δύναμη, β) Να ενημερώσει τον επιχειρησιακό αξιωματικό, ο οποίος με τη σειρά του υποχρεούται να ενημερώσει τον Διοικητή της Υπηρεσίας ή τον αναπληρωτή του. γ) Να ενημερώσει το ΣΠΕΚ Δυτικής Μακεδονίας και τον Περιφερειακό Διοικητή Π.Υ. Δυτικής Μακεδονίας δ) Να εντοπίσει τις πλησιέστερες διαθέσιμες δυνάμεις, που θα χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση που ζητηθούν ενισχύσεις. Μεγάλη σημασία για την σωστή κινητοποίηση των δυνάμεων, παίζει η αρχική εκτίμηση που θα γίνει από τον επικεφαλής της δύναμης, που θα φτάσει πρώτη στο συμβάν. ε) Να εντοπίσει τις πλησιέστερες πηγές ύδατος.

Ενημέρωση - Συνδρομή Συναρμόδιων Φορέων Ο Τηλεφωνητής Υπηρεσίας είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τα γραφεία Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών για όλες τις υπαίθριες πυρκαγιές που εκδηλώνονται και κατατάσσονται στην μεσαία και μεγάλη κατηγορία. Σε περίπτωση που κρίνεται ότι οι δυνάμεις που μπορεί να κινητοποιήσει η Υπηρεσία μας δεν επαρκούν, ζητείται η συνδρομή των παραπάνω φορέων, του Στρατού και της ΕΛ. ΑΣ.. Δια μέσου των γραφείων Πολιτικής Προστασίας θα κινητοποιούνται όλες οι πολιτικές δυνάμεις του Νομού (προσωπικό και μηχανολογικός εξοπλισμός δημοσίων Υπηρεσιών και Ο.Τ.Α.).

Ετοιμότητα Πυροσβεστικών Δυνάμεων α. Οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες και τα Πυροσβεστικά Κλιμάκια λειτουργούν σε 24ώρη βάση, βρίσκονται σε συνεχή ετοιμότητα, και το εν υπηρεσία προσωπικό ενεργοποιείται εντός 1΄ της ώρας. β. Το προσωπικό κατανέμεται σε τρεις (3) βάρδιες, οι οποίες εναλλάσσονται σε υπηρεσία ανά 8ώρο. γ. Κάθε βάρδια συγκροτεί μία ή δύο Πυροσβεστικές Εξόδους, ανάλογα με τα οχήματα και το προσωπικό που διαθέτει κάθε φορά. δ. Για την αντιμετώπιση σοβαρών συμβάντων, όταν δεν επαρκεί το προσωπικό που είναι σε Υπηρεσία, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα από τον εσωτερικό κανονισμό της Υπηρεσίας περί Επιφυλακής προσωπικού, καθώς και όπως προβλέπεται από το Σχέδιο Προσέλευσης Προσωπικού

Στάδια Ετοιμότητας Κατά τη θερινή περίοδο εκδίδεται καθημερινά από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας χάρτης πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς για το σύνολο της χώρας. Ανάλογα με το δείκτη επικινδυνότητας, ο οποίος λαμβάνει τις τιμές 1, 2, 3, 4 & 5, της περιοχής μας προβλέπονται τρία στάδια ετοιμότητας

Πρώτο Στάδιο Ετοιμότητας Όταν ο δείκτης επικινδυνότητας είναι 1, 2, και 3 προβλέπονται όλα τα πάγια μέτρα που αναφέρονται στις προηγούμενες διαφάνειες. Τα 4 πυροφυλάκια & τα 5 περιπολικά

Δεύτερο Στάδιο Ετοιμότητας Όταν ο δείκτης επικινδυνότητας είναι 4, ενημερώνεται όλο το προσωπικό για αυξημένη ετοιμότητα και Επανδρώνεται ένα (1) κινητό Πυροφυλάκιο στη θέση Βασιλίτσα και ένα στη θέση Καγκέλια Αβδέλας. Ένα (1) περιπολικό με κωδικό κλήσης «Γρεβενών 33» εκπέμπεται στην θέση «Κουρούνα» Τοπικής Κοινότητας Φιλιππαίων, Δήμου Γρεβενών. Επίσης το περιπολικό «Κρανιάς 31» που εκπέμπεται από το Π.Κ. Κρανιάς στην θέση «Ζοωδόχος Πηγή» επί της οδού Γρεβενών-Πριονίων μετακινείται στη θέση «Τουρκόβρυση» κοντά στα όρια του Εθνικού Δρυμού Πίνδου Επίσης ενημερώνονται τα γραφεία Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών, το 586 Κ.Ε.Ν., η Διεύθυνση Δασών και η ΕΛ.ΑΣ. για αυξημένη ετοιμότητα

Τρίτο Στάδιο Ετοιμότητας Όταν ο δείκτης επικινδυνότητας είναι 5, έχουμε κατάσταση συναγερμού και τίθεται σε επιφυλακή όλη η δύναμη της υπηρεσίας. Εκπέμπεται ακόμη ένα (1) περιπολικό με κωδικό κλήσης «Γρεβενών 34» στην θέση «Αγία Παρασκευή» Τοπικής Κοινότητας Πολυνερίου για την μεγαλύτερη προστασία του ορεινού δασικού όγκου. Υπάρχει συνεχής επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Εξετάζεται η εφαρμογή μέτρων απαγόρευσης εισόδου σε ευαίσθητες δασικές περιοχές καθώς και κάθε άλλου μέτρου πρόληψης και προστασίας που θα αποφασισθεί από το Σ.Ο.Π.Π. της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών. Ειδοποιούνται τα τοπικά Μ.Μ.Ε. να ενημερώσουν το κοινό για τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης και επέκτασης πυρκαγιάς.

Κινητοποίηση Εναέριων Μέσων Η κινητοποίηση των εναέριων μέσων (αεροσκαφών - ελικοπτέρων) γίνεται δια μέσου του 199 Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο Υπηρεσιών Πυροσβεστικού Σώματος / Συντονιστικό Κέντρο Εναέριας Διαχείρισης που εδρεύει στην Αθήνα.

ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Μια καλά σχεδιασμένη προσβολή είναι καλύτερη από μια τυχαία και ανοργάνωτη επίθεση, που θα καταπονήσει το προσωπικό μας ίσως και χωρίς αποτέλεσμα. Πείρα και γνώσεις στην συμπεριφορά της πυρκαγιάς μας βοηθάν να την καταστείλουμε. Το μέτωπο είναι συνήθως το κρίσιμο σημείο σε μια πυρκαγιά. Όταν η πυρκαγιά καίει με μεγάλη ένταση και ταχύτητα, κάτω από ισχυρό άνεμο είναι πρακτικά αδύνατο να προβάλουμε το μέτωπο. Σε αυτές τις περιπτώσεις προβάλουμε τα πλευρά και τα νώτα της πυρκαγιάς κατά τη διάρκεια της ημέρας και αντιμετωπίζουμε το μέτωπο την νύχτα όταν ο αέρα κοπάσει. Αν διαθέτουμε εναέρια μέσα, αυτά μπορούν να προβάλουν το μέτωπο της πυρκαγιάς.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Οι μέθοδοι κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών χωρίζονται κυρίως σε δύο κατηγορίες: 1.Την άμεση προσβολή που οι πυροσβέστες σβήνουν απ’ ευθείας το μέτωπο της πυρκαγιάς και 2.Την έμμεση προσβολή, όπου επιλέγουμε μια γραμμή στην οποία η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς είναι ευκολότερη και επιχειρούμε να σταματήσουμε την πυρκαγιά. Αντικειμενικός μας σκοπός γενικότερα θα πρέπει να είναι το σβήσιμο της πυρκαγιάς κατά το δυνατόν ταχύτερα, ευκολότερα και με τον ασφαλέστερο τρόπο.

Άμεση Μέθοδος Προσβολής Η ομάδα επιτίθεται κατά το μέτωπο της πυρκαγιάς με όλα τα μέσα που διαθέτει. Αφού ελεγχθεί το μέτωπο, συνεχίζουμε προς τα πλευρά και τα νώτα της πυρκαγιάς. Στην περίπτωση που το μέτωπο είναι δύσκολο να ελεγχθεί, η προσβολή αρχίζει από τα πλευρά, έως ότου το επιτρέψουν οι συνθήκες. Η άμεση μέθοδος καταστολής της πυρκαγιάς χρησιμοποιείται συνήθως σε ελαφρά καύσιμη ύλη π.χ. χόρτα, λεπτά (μικρής διαμέτρου) υπολείμματα υλοτομιών, λεπτοί κλάδοι, χορτολιβαδική βλάστηση κτλ. και συνήθως σε έρπουσες πυρκαγιές. Εφόσον βέβαια ευνοούν οι συνθήκες, π.χ. καπνός, θερμότητα κτλ.

Έμμεση Μέθοδος Προσβολής Η τεχνική του ελέγχου της πυρκαγιάς μεταφέρεται μπροστά από το μέτωπο με την δημιουργία για παράδειγμα μιας αντιπυρικής ζώνης, ανακάμπτοντας έτσι την πρόοδο της πυρκαγιάς. Κατά την μέθοδο αυτή δημιουργείται μια γραμμή άμυνας (γραμμή ελέγχου ή πυρός) που μπορεί να είναι μια αντιπυρική ζώνη, παράλληλα σε κάποιο κομμάτι της περιμέτρου της πυρκαγιάς (κυρίως στο μέτωπο). Η καταστολή επιτυγχάνεται με το κάψιμο όλης της καύσιμης ύλης ή αφαίρεση αυτής που μεσολαβεί μεταξύ της γραμμής ελέγχου και της πυρκαγιάς.

Κριτήρια επιλογής της μεθόδου προσβολής Το είδος και ο όγκος του καυσίμου. Τη σύσταση και το βάθος του καυσίμου υπεδάφους. Την κλίση και το ανάγλυφο. Τη διεύθυνση και την ταχύτητα του ανέμου. Εάν κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές ή περιουσίες. Το διαθέσιμο προσωπικό και το βαθμό εκπαίδευσής τους.

Γενικοί Τρόποι Κατάσβεσης Πυροσβεστικές εγκαταστάσεις (εγκαταστάσεις νερού) Φορητά μέσα (αλυσοπρίονα, τσάπες, φτυάρια και επινότιοι ψεκαστήρες) Διάνοιξη αντιπυρικής ζώνης. Κατάκαυση (σταδιακή πυρπόληση της βλάστησης μεταξύ αντιπυρικής ζώνης και της επερχόμενης πυρκαγιάς) Αεροπυρόσβεση Αντιπύρ (φωτιά που μπαίνει από μια αντιπυρική ζώνη για να συγκρουστεί με την πυρκαγιά και να την σβήσει, εκμεταλλεύοντας τα θερμικά ανοδικά ρεύματα του αέρα που δημιουργούνται από την πυρκαγιά)

Κατασβεστικά υλικά 1.Χώμα 2.Νερό 3.Επιβραδυντικές 4.Διαβρεκτικά 5.Βελτιωτικά ροής 6.Πηκτικές 7.Πυροσβεστικοί αφροί 8.Ξηρή σκόνη