Τα Ξωκλήσια του Λιτοχώρου

ΤΟ ΞΩΚΛΗΣΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Το εξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται νοτιοανατολικά του Λιτοχώρου και ανήκει στην ενορία του Αγ.Νικολάου. Χτίστηκε το 1909 επί Τουρκοκρατίας με τις δαπάνες των Λιτοχωριτών οι οποίοι δωροδόκησαν τους Τούρκους για να επιτρέψουν το χτίσιμο του ναού το οποίο γινόνταν από το υστέρημα τους. Παρόλα αυτά, δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως τόπος συνάντησης ή ως κρυσφήγετο κατά την διάρκεια του πολέμου.Είναι το μόνο εξωκκλήσι του Λιτοχώρου με γυναικονίτη. Επίσης, οι εικόνες που υπάρχουν στον ναό είναι μεταγεννέστερες. Το τέμπλο του είναι ξύλινο χειροποίητο στο οποίο δεξιά βρίσκεται η εικόνα του Χριστού η οποία χτίστηκε το 1879 μ.Χ., δίπλα του Ιωάννη του Προδρόμου ενώ από την αριστερή πλευρά η εικόνα της Παναγίας που κατασκευάστηκε το 1878 μ.Χ. Ακόμη, υπάρχουν η εικόνα του Αγ.Διονυσίου και της Παναγίας στον γυναικονίτη, η μόνη αναπαράσταση γυναίκας μέσα στον ναό. Ωστόσο, όλες οι εικόνες φθάρθηκαν λόγω των κεριών και των θυμιαματών που χρησιμοποιούνταν. Ο ουρανός του ναού έχει ξύλινες λεπτομέρειες και η ταπείνωση του Χριστού είναι ζωγραφισμένη στον τοίχο. Τέλος, στο προαύλιο του υπάρχει η Παναγία Δεξιά, ένα μικρό παρεκκλήσι που χτίστηκε πρόσφατα. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον πατέρα Άγγελο που μας ξενάγησε στον ναό και που είχε την ευγένια να μας προσφέρει κεράσματα και να συζητήσει μαζί μας στον όμορφο χώρο της αυλής

ΤΟ ΞΩΚΛΗΣΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Η Αγία Παρασκευή είναι ένα μικρό ξωκλήσι που βρίσκεται στους πρόποδες του Ολύμπου. Χτίστηκε από την οικογένεια Μόχλα περίπου το 1920,για ιδιωτικές λατρευτικές ανάγκες. Είναι ένας μονόκλιτος ναός βασιλικού ρυθμού. Δεν έχει παλιά ψηφιδωτά και οι αγιογραφίες του είναι πρόσφατες. Οι εικόνες του είναι κλασσικές και οι περισσότερες είναι δωρεά πιστών. Έχει ένα παλιό, ξύλινο εντυπωσιακό τέμπλο και πέτρινο πάτωμα. Η σημερινή της μορφή είναι και η αρχική της αφού δεν έγιναν σημαντικές προσθήκες. Πρόσφατα έγινε διαμόρφωση του αύλειου χώρου. Σύμφωνα με μαρτυρίες γερόντων κατά τη Γερμανική κατοχή έγιναν τρεις απόπειρες ανατίναξης αλλά δεν υπήρξε καμία καταστροφή. Τέλος, κάθε καλοκαίρι την παραμονή και ανήμερα της γιορτής της Αγίας Παρασκευής γίνεται πανηγυρική λειτουργία.

ΤΟ ΞΩΚΛΗΣΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΛΟΜΟΝΗΣ

Η ΑΓΙΑ ΣΟΛΟΜΟΝΗ Το εκκλησάκι της αγίας Σολομονής ανεγέρθηκε το 1504 στη μνήμη του οσιομάρτυρος Νικολάου και παραμένει άγνωστο το πότε και γιατί μετονομάστηκε σε ναό της αγίας Σολομονής. Πριν υποστεί τις τελευταίες αυθαίρετες επεμβάσεις στη μορφή του,ήταν χαμηλό χωρίς παράθυρα και τον πολύ διακριτικό φωτισμό του, τον εξασφάλιζε από τους φεγγίτες της οροφής του. Στον επισκέπτη εντύπωση προκαλούν παρά τη φθορά τους, οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού, καθώς και η νεότερη προσθήκη ενός ευρύχωρου πρόναου.Μέσα στον πρόναο υπάρχει και ένα καβούκι θαλάσσιας χελώνας που αποτελεί για την τοπική κοινωνία σημαντικό στοιχείο της πίστης. Σύμφωνα με την παράδοση πριν πολλά χρόνια κάποιοι Λιτοχωρίτες ναυτικοί περισυνέλεξαν από το πέλαγος το καβούκι και το χάρισαν στο εκκλησάκι.Κάποια γυναίκα με το άρρωστο παιδί της ζήτησε το θαύμα της αγίας που είναι προστάτιδα των παιδιών, και το ακούμπησε μέσα στο καβούκι για να περάσει την νύχτα. Την άλλη μέρα το παιδί έγινε καλά.Από τότε έγινε έθιμο την μέρα της γιορτής της όλες οι μητέρες να βάζουν μέσα στο καβούκι τα παιδιά τους για να έχουν καλή υγεία.

Σύμφωνα με παλιά παράδοση μέσα στο χώρο της εκκλησίας λειτούργησε στα χρόνια της Τουρκοκατίας κρυφό σχολειό.Την παράδοση επιβεβαιώνει το γεγονός ότι τον 18 ο αιώνα αρκετοί Λιτοχωρίτες είχαν στοιχειώδεις γνώσεις ανάγνωσης και γραφής και μερικοί με πιο σημαντική παιδεία. Ακόμη και η διαμόρφωση του κτιρίου της με την διακριτική εξωτερική εμφάνιση και κυρίως με τον ειδικά διαμορφωμένο πρόναο συνηγορεί στην άποψηαυτή. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο Κοσμάς ο Αιτωλός επισκέφτηκε αυτή την περίοδο το Λιτόχωρο και όχι τυχαία, γιατί η ύπαρξη κρυφού σχολειού ασφαλώς τον απασχόλησε μέσα στα πλαίσια της εθνικής συνείδησης, που θα αποκτούσαν οι Έλληνες μέσα από την μόρφωση τους. Έτσι και αν ακόμη δεν υπήρχε σχολείο πριν από αυτή την επίσκεψη σίγουρα ιδρύθηκε κατά τον χρόνο παραμονής του στην περιοχή. Σήμερα η αγία Σολομονή παραμένει μετόχι του αγίου Διονυσίου και κάθε χρόνο την 1 η Αυγούστου που γιορτάζει, γίνεται θεία λειτουργία από τους μοναχούς της μονής.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ά ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΓΚΟΥΝΤΑΡΑ ΣΤΥΛΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΟΥΝΤΣΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΟΝΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΠΟΥΛΑΚΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΒΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΒΑΡΝΑ ΘΩΜΑΗ ΚΑΝΑΒΟΥΡΑ ΦΑΝΗ ΣΙΣΜΑΝΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ ΜΑΥΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΤΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΕΛΛΙΟΥ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΤΣΙΟΥΚΑΝΑΡΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΜΠΑΛΑΝΙΚΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΧΑΝΔΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΝΑΖΛΙΔΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΜΗΤΡΟΥΛΑ ΑΣΗΜΙΝΑ