ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ Ανάλυση της Νοσηλευτικής Διεργασίας - Κριτική Σκέψη
Νοσηλευτική διεργασία Είναι μια συνεργασία ανάμεσα σε νοσηλευτή και ασθενή που έχει σαν σκοπό Να αξιολογήσει την ανάγκη για νοσηλευτική φροντίδα Να προγραμματίσει και να εφαρμόσει την φροντίδα Να αξιολογήσει τα αποτελέσματα της φροντίδας Ο ασθενής είναι πάντα το κέντρο και υπάρχουν πάντοτε συγκεκριμένοι στόχοι
Νοσηλευτική διεργασία Αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της κλινικής νοσηλευτικής Είναι ένας συστηματικός τρόπος για την παροχή αυτόνομης νοσηλευτικής πρακτικής. Τα βήματα της νοσηλευτικής διεργασίας περιέχουν Εκτίμηση των προβλημάτων του ασθενή Σχηματισμός της νοσηλευτικής διάγνωσης Προσδιορισμός αναμενόμενων αποτελεσμάτων Σχεδιασμός ενός πλάνου φροντίδας που θα επιτύχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα και θα λύσει τα προβλήματα του ασθενή Εφαρμογή του πλάνου φροντίδας Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του σχεδίου
Νοσηλευτική Διεργασία είναι τρόπος σκέψης και δράσης που βασίζεται στην επιστημονική μεθοδολογία, η οποία χρησιμοποιείται από επιστήμονες για την επίλυση προβλημάτων
ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Η νοσηλευτική είναι μια επιστήμη η οποία συνδυάζει επιστημονική γνώση και μεθόδους έρευνας. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την δική τους μεθοδολογία για την επίλυση των προβλημάτων. Η νοσηλευτική διεργασία είναι ένας τρόπος σκέψης και δράσης που βασίζεται στην επιστημονική μεθοδολογία
Βήματα Επιστημονικής Μεθοδολογίας Προσδιορισμός του προβλήματος και συλλογή πληροφοριών Ανάλυση των δεδομένων Επεξεργασία λύσης-απόφαση Εφαρμογή απόφασης Αξιολόγηση απόφασης
Νοσηλευτική διεργασία Αποτελείται από πέντε βήματα ή στάδια που είναι αλληλοσχετιζόμενα, αλληλοεξαρτώμενα, δυναμικά, ευέλικτα και συχνά επικαλύπτονται Εκτίμηση Νοσηλευτική Διάγνωση Σχεδιασμός Εφαρμογή Αξιολόγηση
Χρησιμότητα της νοσηλευτικής διεργασίας Εφαρμογή των νοσηλευτικών γνώσεων και δεξιοτήτων με οργανωμένο και στοχευμένο τρόπο Τρόπος αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ των νοσηλευτών από διαφορετικές ειδικότητες Αποτελεί κοινό σύστημα αναφοράς και κοινή ορολογία που λειτουργεί ως βάση της για την βελτίωση της νοσηλευτικής πρακτικής Η χρήση της νοσηλευτικής διεργασίας βοηθά στην οριοθέτηση ενός ανεξάρτητου πεδίου δράσης Ορίζοντας με σαφήνεια τα προβλήματα που μπορεί στην συνέχεια να τα διαχειριστεί αυτόνομα, ακυρώνεται η άποψη ότι η νοσηλευτική πράξη βασίζεται κυρίως στις ιατρικές οδηγίες Η νοσηλευτική βρίσκεται σε φάση επαγγελματικής εξέλιξης
Τα πέντε στοιχεία της Νοσηλευτικής Διεργασίας είναι Εκτίμηση της κατάστασης Νοσηλευτική Διάγνωση Προγραμματισμός Εφαρμογή Εκτίμηση των αποτελεσμάτων
ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ Διερεύνηση της κατάστασης υγείας των ασθενών. Προσδιορισμός των πραγματικών ή δυνητικών προβλημάτων υγειονομικής φροντίδας.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ Καθορισμός των επιθυμητών αποτελεσμάτων. Εφαρμογή συγκεκριμένων νοσηλευτικών παρεμβάσεων. Αξιολόγηση της παρεχόμενης φροντίδας.
Θεωρητικές γνώσεις. Επαγγελματική πείρα Ο νοσηλευτής για την εφαρμογή της νοσηλευτικής διεργασίας θα πρέπει να διαθέτει: Θεωρητικές γνώσεις. Επαγγελματική πείρα Γνώσεις επικοινωνίας που είναι απαραίτητες για τη συνεργασία νοσηλευτή-ασθενή.
Εκτίμηση Κατάστασης Συλλογή, Οργάνωση, Καταγραφή και Πιστοποίηση των πληροφοριών που αφορούν την κατάσταση υγείας ενός ασθενή Τα δεδομένα λαμβάνονται από τον ασθενή, την οικογένεια, τις διαγνωστικές εξετάσεις και από τους άλλους επαγγελματίες που ασχολούνται με τη φροντίδα υγείας
Τύποι πληροφοριών υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία Τύποι πληροφοριών υποκειμενικά και αντικειμενικά στοιχεία Τα υποκειμενικά στοιχεία, Άμεσες πήγες-ο ασθενής αποτελεί την άμεση και κύρια πηγή στοιχείων (εκτός εάν ο ασθενής είναι πάρα πολύ άρρωστος, νέος ή ταραγμένος για να επικοινωνήσει με σαφήνεια). Τα υποκειμενικά στοιχεία λέγονται επίσης και συμπτώματα και είναι προφανή μόνο στον ίδιο τον ασθενή και μπορούν να περιγραφούν ή να ελεγχθούν μόνο από τον ίδιο π.χ. πονοκέφαλος, κνησμός, μυρμήγκιασμα στα πόδια Δευτερεύουσες πηγές μπορεί να είναι οι άνθρωποι υποστήριξης, οικογένεια, αρχεία ασθενών, άλλοι επαγγελματίες υγείας, βιβλιογραφία κλπ. Τα υποκειμενικά στοιχεία περιλαμβάνουν επίσης: συναισθήματα αξίες αντιλήψεις Τα αντικειμενικά στοιχεία (κλινικά σημεία) είναι ανιχνεύσιμα από έναν αντικειμενικό παρατηρητή, είναι ορατά και γίνονται αντιληπτά κατά την φυσική – κλινική εξέταση π.χ. ζωτικά σημεία, αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων, αποτελέσματα φυσικής εξέτασης π.χ. οίδημα, ερυθρότητα, ωχρότητα, κυάνωση
Νοσηλευτική Διάγνωση Η διαδικασία με την οποία ταξινομούνται οι πληροφορίες και αναλύονται έτσι ώστε να προσδιορίζονται τα υπαρκτά και πιθανά προβλήματα υγείας Λαμβάνονται υπόψη και οι παράγοντες που συμβάλλουν στο πρόβλημα
Προγραμματισμός Είναι σειρά βημάτων με την οποία ο Νοσηλευτής και ο ασθενής θέτουν προτεραιότητες και στόχους προκειμένου να επιλύσουν τα προβλήματα Οι στόχοι διατυπώνονται ως αναμενόμενα αποτελέσματα Νοσηλευτής και Ασθενής επιλέγουν παρεμβάσεις Οι παρεμβάσεις θα συμβάλουν στην υλοποίηση των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων Τα αναμενόμενα αποτελέσματα και οι νοσηλευτικές παρεμβάσεις καταγράφονται
Εφαρμογή Εκτέλεση των νοσηλευτικών παρεμβάσεων με συστηματοποιημένο τρόπο Ο Νοσηλευτής είτε τις εκτελεί ο ίδιος, είτε τις μεταβιβάζει στο κατάλληλο άτομο Οι αντιδράσεις του ασθενή στην παρεχόμενη φροντίδα καταγράφονται στο διάγραμμα
Αξιολόγηση Η αποτίμηση της απάντησης του ασθενή στις νοσηλευτικές παρεμβάσεις Οι απαντήσεις συγκρίνονται με τα αναμενόμενα αποτελέσματα για να διαπιστωθεί εάν και σε πιο βαθμό έχουν επιτευχθεί οι στόχοι Επανεξετάζεται ολόκληρο το πρόγραμμα νοσηλευτικής φροντίδας και γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές
Επομένως οι στόχοι της συστηματικής, δυναμικής διεργασίας είναι : Διερεύνηση της κατάστασης υγείας των ασθενών Προσδιορισμός των πραγματικών ή των πιθανών προβλημάτων υγείας Καθορισμός των επιθυμητών αποτελεσμάτων Εφαρμογή συγκεκριμένων νοσηλευτικών παρεμβάσεων Αξιολόγηση της παρεχόμενης φροντίδας
Η συμμετοχή του ασθενή στη διαδικασία σχεδιασμού της νοσηλευτικής φροντίδας έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη επιτυχία του σχεδίου φροντίδας
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Τα δεδομένα που απαιτούνται για την εκτίμηση της κατάστασης λαμβάνονται: Από τον ασθενή Την οικογένεια Τον ιατρό Τις διαγνωστικές εξετάσεις Από άλλους επαγγελματίες υγείας.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ (CRITICAL THINKING) Η κριτική σκέψη είναι καθοδηγούμενη, σκόπιμη πνευματική δραστηριότητα, με την οποία : Αξιολογούνται ιδέες και πληροφορίες Καταρτίζονται προγράμματα Επιλέγονται αποτελέσματα
ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Οι νοσηλευτές εφαρμόζουν την κριτική σκέψη στη διαδικασία επίλυσης των προβλημάτων των ασθενών και στη λήψη καλύτερων αποφάσεων Έτσι η κριτική σκέψη, η επίλυση των προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων είναι αλληλένδετες διαδικασίες με την δημιουργικότητα να ενισχύει το αποτέλεσμα
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Αποτελεί σημαντικό στοιχείο της κριτικής σκέψης. Οι νοσηλευτές που συνδυάζουν την δημιουργικότητα και την κριτική σκέψη μπορούν να βρουν εξειδικευμένες λύσεις σε ειδικά προβλήματα Η δημιουργική σκέψη αποκτάται όταν ο νοσηλευτής αντιμετωπίζει μια κατάσταση ασθενή όπου οι παραδοσιακές παρεμβάσεις δεν είναι αποτελεσματικές
ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Είναι ουσιαστική διαδικασία για την ασφαλή, επαρκή και επιδέξια νοσηλευτική παρέμβαση Οι αποφάσεις που λαμβάνονται καθημερινά από τους νοσηλευτές σχετικά με τη νοσηλεία και την αξιοποίηση περιορισμένων πόρων, τους αναγκάζει να σκεφτούν και να ενεργήσουν σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις
ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Ο έλληνας φιλόσοφος Σωκράτης ανέπτυξε τη <<Σωκρατική μέθοδο>> δηλαδή θέτω ένα ερώτημα και αναζητώ μία απάντηση.
ΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η Σωκρατική μέθοδος είναι μία τεχνική κατά την οποία μπορεί κάποιος: Να ερευνήσει κάτω από την επιφάνεια Να εξετάσει τις προϋποθέσεις Να ερευνήσει τις απόψεις Να διαχωρίσει ανάμεσα σε αυτό που γνωρίζει και αυτό που πιστεύει.
ΟΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Εφαρμόζοντας γνώσεις άλλων επιστημονικών πεδίων Αντιμετωπίζοντας ένα περιβάλλον συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών Λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις που συχνά καθορίζουν την εξέλιξη των ασθενών ή και την επιβίωσή τους
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Εμπειρική μέθοδος κατά την οποία εφαρμόζεται ένας αριθμός προσεγγίσεων με σκοπό την εξεύρεση της λύσης Διαίσθηση είναι η κατανόηση και αντίληψη εννοιών χωρίς την ενσυνείδητη χρήση της αιτιολόγησης. Είναι γνωστή ως 6η αίσθηση, προαίσθηση, ένστικτο, συναίσθημα ή καχυποψία Ερευνητική διαδικασία/επιστημονικά τροποποιημένη μέθοδος
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Προσδιορίστε με σαφήνεια το πρόβλημα. Λάβετε υπόψη όλες τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις του προβλήματος. Λάβετε υπόψη όλα τα πιθανά αποτελέ-σματα για την κάθε εναλλακτική λύση.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ 4. Προβλέψτε την πιθανότητα να συμβεί το κάθε αποτέλεσμα. 5. Επιλέξτε την εναλλακτική εκείνη λύση που διασφαλίζει τη μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας με τις λιγότερες πιθανότητες δυσάρεστων αποτελεσμάτων.
Η ΛΗΨΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Η λήψη των αποφάσεων είναι απαραίτητη για την επίλυση του προβλήματος Οι νοσηλευτές παίρνουν αποφάσεις σε κάθε στάδιο της νοσηλευτικής διεργασίας εφαρμόζοντας κριτική σκέψη Επιλέγονται οι καλύτερες ενέργειες προκειμένου να επιτευχθούν οι επιθυμητοί στόχοι
ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Αποτελεσματική μελέτη Αποτελεσματική καταγραφή Αποτελεσματική επικοινωνία Προσεκτική ακρόαση
ΑΛΛΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Διατηρεί ένα «ανοιχτό μυαλό» Αναγνωρίζει προκαταλήψεις και τα όριά του. Επιμένει στην αναζήτηση μιας λύσης. Διαχωρίζει τις σχετικές από τις μη σχετικές πληροφορίες. Διακρίνει τις ασάφειες. Προσδιορίζει τις πληροφορίες που λείπουν. Λαμβάνει υπόψη του όλες τις πιθανότητες.
ΑΛΛΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Αναγνωρίζει και συμμετέχει στα αισθήματα του άλλου. Χρησιμοποιεί οργανωμένη και συστηματική προσέγγιση στα προβλήματα. Επαληθεύει την ακρίβεια και την αξιοπιστία των πληροφοριών. Λαμβάνει υπόψη του όλες τις πιθανές λύσεις πριν λάβει μια απόφαση. Αποδέχεται ότι δεν γνωρίζει κάτι.
ΑΛΛΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Επιχειρηματολογεί με λογική Αγωνίζεται για την τελειότητα και την βελτίωση. Εξαγάγει έγκυρα συμπεράσματα από τα γεγονότα και τα δεδομένα. Θέτει προτεραιότητες και παίρνει προσεκτικά μελετημένες αποφάσεις. Είναι ευέλικτος, ρεαλιστικός, δημιουργικός, μετριόφρων, ειλικρινής, παρατηρητικός και διορατικός.
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο νοσηλευτής όταν αντιμετωπίζει πολλαπλές ανάγκες ασθενών πρέπει να θέτει προτεραιότητες και να αποφασίσει ποιόν ασθενή θα βοηθήσει πρώτα. Εδώ απαραίτητα θα εφαρμόσει την κριτική σκέψη.
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο καθορισμός προτεραιοτήτων περιλαμβάνει την τοποθέτηση νοσηλευτικών διαγνώσεων ή παρεμβάσεων κατά σειρά σημαντικότητας. Οι νοσηλευτές χρησιμοποιούν την ιεράρχηση προτεραιοτήτων για την οργάνωση της εργασίας και την ανάθεση καθηκόντων.
ΥΨΗΛΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Είναι αυτά που απειλούν άμεσα τη ζωή. ΜΕΣΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Είναι αυτά που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία ή την ικανότητα αντιμετώπισης. ΧΑΜΗΛΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. Είναι αυτά που δεν έχουν σοβαρή επίπτωση στο άτομο αν δεν αντιμετωπισθούν την ίδια μέρα ή εβδο-μάδα.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΣΚΕΨΗΣ Στόχος του νοσηλευτή είναι η απόφασή του να μην προκαλέσει σε κάποιον από τους ασθενείς την ελάχιστη τραυματική κατάσταση (ψυχολογική ή συναισθηματική). Η κριτική σκέψη βελτιώνει τη διαδικασία επίλυσης των προβλημάτων.