Επιστημονική - Επιμορφωτική Συνάντηση Εκπ/κων Μουσικής Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης 2014 θέμα: ''Η διδασκαλία τραγουδιών σχετικά με τις σχολικές εορτές και τις εθνικές επετείους, και η σύνδεσή τους με τη μουσική γνώση'' Δρ Γιώτα Τηγανούρια Σχολική Σύμβουλος Μουσικής Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης

Δειγματική Διδασκαλία σε Ε' ή ΣΤ΄ τάξη δημοτικού ή σε τάξεις γυμνασίου Πρόταση: το τραγούδι “Δώδεκα παιδιά” Προβλεπόμενη διάρκεια: 1 διδακτική ώρα Υλικά: εποπτικό υλικό (καρτέλες), διαπασών, (φλογέρα), πιάνο ή αρμόνιο, κρουστά όργανα, CD player

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχοι Μεθοδολογία Αφόρμηση Ανάπτυξη Εναλλακτικές προτάσεις διδασκαλίας Διασύνδεση με τα περιεχόμενα των οργανωτών του ΑΠΣ, με τα σχολικά εγχειρίδια Μουσικής & άλλα μαθήματα ή εγχειρίδια Αξιολόγηση

ΣΤΟΧΟΙ- Οι μαθητές επιδιώκεται: ● Να παίζουν ρυθμικές φράσεις με τέταρτα, όγδοα, δέκατα έκτα και μισά ● Να διακρίνουν την πορεία της μελωδικής γραμμής (ανεβαίνει, κατεβαίνει, μένει στο ίδιο) ● Να τραγουδούν με τονική ακρίβεια τα διαστήματα 3μ, 2Μ, 4Κ, 6μ, 8Κ και 2μ ● Να ακούσουν, να αναγνωρίσουν, να διαβάσουν, να τραγουδήσουν και να γράψουν στο πεντάγραμμο πάνω στην έκταση: σολ-μι-ρε-σι1 & σι-λα-σολ-φα#-μι. Να αυτοσχεδιάσουν σ' αυτή. ● Να συνδέσουν τη μουσική με τον λόγο αντιστοιχίζοντας νότες με συλλαβές & κατανοώντας ότι μέσου του ήχου περιγράφουμε και εκφράζουμε τον ποιητικό λόγο

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Το μάθημα της Μουσικής πρέπει να έχει βιωματικό- ενεργητικό χαρακτήρα είναι εργαστηριακό μάθημα και εμπεριέχει σχεδόν πάντα τη μουσική πράξη (συνειδητό τραγούδι- παίξιμο ρυθμού) Προσεγγίζεται μέσα από διαδικασίες άμεσης & έμμεσης διδασκαλίας (ακρόαση, μέσω της μίμησης εκμάθηση και εκτέλεση). Ακολουθεί γραφή- ανάγνωση

Αφόρμηση: η σύνδεση του μαθήματος (τραγουδιού) με την επέτειο του Πολυτεχνείου, την λειτουργία και το ρόλο του στην κοινωνία, ή τη σχέση του με άλλα γνωστικά αντικείμενα. Ένταξη του μαθήματος σε ένα πλαίσιο.

Ανάπτυξη- Στάδια διδασκαλίας Ρυθμικές φράσεις με τέταρτα, όγδοα, δέκατα έκτα, μισά (παίξιμο, χωρισμός σε ομάδες, εποπτικό υλικό: καρτέλες, αυτοσχεδιασμός) Εξαγωγή ρυθμού του τραγουδιού Σταδιακό χτίσιμο των μελωδικών διαστημάτων που χρησιμοποιούνται (3μ, 2Μ, 4Κ, 6μ, 8Κ, 2μ) Σολφέζ οι νότες του τραγουδιού μέσα από τον πίνακα. Ο δάσκαλος τραγουδά δείχνοντας τις νότες. Επαναλαμβάνουμε όλοι μαζί φράση- φράση Ακούμε σολφέζ και βρίσκουμε τη δομή του Τραγουδάμε το τραγούδι και ρωτάμε τα παιδιά να καταλάβουν την αντιστοιχία νοτών- συλλαβών. Προβληματισμός- Συγκέντρωση- Σκέψη – Προσεχτική ακρόαση) Πολυτεχνείο νοήματα και συμβολισμοί του κειμένου0 – αφόρμηση: ποιητές και μουσικοί του Πολυτεχνείου)

Σταδιακή παρουσίαση των μουσικών εννοιών - εργαλείων Ρυθμικές αξίες -ρυθμικές φράσεις Μελωδικές Στήλες -μελωδικά διαστήματα Πεντάγραμμο Σολφέζ ανά φράση– ακούω, σκέφτομαι, τραγουδώ Δομή Κείμενο τραγουδιού- Αφόρμηση- νοήματα συμβολισμοί

1. Ομαδοσυνεργατική προσέγγιση Σε ομάδες 2 ή περισσότερων ατόμων βοηθώντας ο ένας τον άλλον κατανοούν τι σημαίνει σωστό τραγούδι: ● παίρνω τόνο, ● ακούω & κουρδίζω, ● τοποθέτηση φωνής, ● ηχεία προσώπου, ● στάση σώματος, ● όλοι μαζί στον ίδιο τόνο ● συντονισμός- ● συνεργασία- ● πειθαρχία- μέσα από τον ήχο,

2. Εξατομικευμένη διδασκαλία Απαραίτητο να δουλεύουμε ατομικά με κάθε μαθητή- συγκεκριμένο αριθμό σε κάθε μάθημα τότε μόνο ● κατανοούμε εμείς και οι μαθητές αδυναμίες & υπεροχές ακούγοντας καθαρά & συγκεντρωμένα ● Μαθαίνουν να ακούνε ● Τίθενται στόχοι ● Υπάρχει εξέλιξη και λόγος ύπαρξης των προσπαθειών για τον καθένα ξεχωριστά ● Ενδυναμώνουν οι μαθητές ● Ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους ● Ξεδιπλώνονται οι εκφραστικές τους δυνατότητες

Εναλλακτικές προτάσεις διδασκαλίας ● Άλλα τραγούδια σχολικών εορτών και ● εθνικών επετείων και ● κάθε τραγούδι που το αναλύουμε μέσα σ' αυτό το πλαίσιο

Εργαλεία διαφοροποιημένης διδασκαλίας Εποπτικά μέσα (καρτέλες) Στήλες – χειρονομίες Τραγούδι εξ ακοής, βιωματικά /συνειδητή γνώση της μελωδίας του (Η δραματοποίηση των στίχων Κινήσεις του σώματος για την απόδοση της μελωδικής γραμμής και των μουσ. διαστημάτων)

Διασύνδεση με τα περιεχόμενα των οργανωτών του ΑΠΣ, με τα σχολικά εγχειρίδια Μουσικής & άλλα μαθήματα ή εγχειρίδια 1ος οργανωτής: προσεγγίζω και κατανοώ βασικές έννοιες και τα στοιχεία της μουσικής: ρυθμός, τονικό ύψος, γραφή,ανάγνωση, ακρόαση, εκτέλεση, ηχόχρωμα 2ος οργανωτής: Γνωρίζω είδη μουσικής: μελοποιημένη ποίηση – σχολικές επέτειοι Ακρόαση το τραγούδι (περιγραφή ερμηνείας,ενορχήστρωσης)

Αξιολόγηση- Αυτοαξιόλογηση Ψυχοκινητικό τομέα: αποδίδουν οι μαθητές με τονική ακρίβεια το τραγούδι; χειρίζονται το ρυθμό με άνεση; Γνωστικό τομέα: Κατανοούν τα μουσικά σύμβολα; Μπορούν να γράψουν και να διαβάσουν το τραγούδι; Συναισθηματικό τομέα: μπορούν με αυτοπεποίθηση και σιγουριά να αυτενεργήσουν να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν μπροστά στους συμμαθητές τους;

ΥΛΗ Ε ΄ΣΤ΄ δημοτικού & Γυμνάσιο 1ος ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ: βασικές έννοιες και τα στοιχεία της μουσικής Ρυθμός: όλες οι ρυθμικές αξίες Μελωδικό υλικό: πεντατονικές- τρόποι- κλίμακες Συνήχηση: Ισοκράτης, μελωδικά ostinati, με δύο ή τρείς νότες, απλές δίφωνες ή τρίφωνες μελωδίες Μορφή: κατανόηση της μορφής των τραγουδιών αβ, αβγ, αα1, ΑΒαβ κ.ά. Δυναμική αγωγή: όλες οι ενδείξεις Ρυθμική αγωγή: οι περισσότερες ενδείξεις Ηχόχρωμα

2ος ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ: Επιλέγω διάφορα είδη μουσικής συγχρονικά, διαχρονικά, γεωγραφικά: Ελληνική Μουσική Παράδοση, Μελοποιημένη ποίηση, Λόγια Δυτική Μουσική, Μουσικές του κόσμου 3ος ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ: Σύνδεση της μουσικής με άλλες τέχνες και επιστήμες: Θέατρο- Θέατρο Σκιών  Κίνηση- Χορός- Όπερα  Ποίηση – Λογοτεχνία  Εικαστικά – Ζωγραφική  Κινηματογράφος  Αρχαία τραγωδία  Ζωγραφική- Μουσική  Ιστορία τέχνης 4ος ΟΡΓΑΝΩΤΗΣ: Μουσική εντός και εκτός σχολείου: Μουσικές εκδηλώσεις, Εκπαιδευτικές συναυλίες, Μουσειακή αγωγή κ.ά.

Μπορούμε να μεταδώσουμε στους μαθητές μας την αγάπη για τη Μουσική & βιωματική μουσική ακρόαση, να φτιάξουμε όχι μόνο μουσικούς αλλά κυρίως καλούς ακροατές, Να μεταφέρουμε στους μαθητές μας τη γνώση για τη μουσική ερμηνεία και το σωστό τραγούδι. Αυτή, μέσα από τη μουσική πράξη θα συμβάλει στην πνευματική ολοκλήρωση και ψυχική αρμονία των μαθητών μας, με αντίκτυπο το κοινωνικό σύνολο!

Σας ευχαριστώ πολύ!