A.M. Proust, 1838, λιθογραφία Άποψη του λιμανιού και το Πανδοχείο του Τζελέπη Μ. Δημόκας, 1879, υδατογραφία Άποψη της Ακτής Τζελέπη Καρτποστάλ, 1932, εκδόσεις.

Παρουσίαση με θέμα: "A.M. Proust, 1838, λιθογραφία Άποψη του λιμανιού και το Πανδοχείο του Τζελέπη Μ. Δημόκας, 1879, υδατογραφία Άποψη της Ακτής Τζελέπη Καρτποστάλ, 1932, εκδόσεις."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 A.M. Proust, 1838, λιθογραφία Άποψη του λιμανιού και το Πανδοχείο του Τζελέπη Μ. Δημόκας, 1879, υδατογραφία Άποψη της Ακτής Τζελέπη Καρτποστάλ, 1932, εκδόσεις ΔΕΛΤΑ Η Ακτή Μιαούλη καπνισμένη από τα ατμόπλοια… Στο λιθόστρωτο διακρίνονται οι σιδηροδρομικές γραμμές του τραμ της παραλίας. Γρηγόρης Ξάνθος, 2005, φωτογραφία Άποψη Ακτής Ποσειδώνος και Ακτής Μιαούλη Πηγή: Γιάννης Ε. Χατζημανωλάκης, Το χρονικό μιας πολιτείας ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1835-2005. Έκδ. Δήμου Πειραιά, Πειραιάς 2005, σελ. 147. Πηγή: Βασίλης Π. Πισιμίσης, Το Ρολόι του Πειραιά το παλιό Δημαρχείο. Έκδ. «συλλογές», Αθήνα 2003, σελ. 42. Πηγή: Νικόλας Σ. Ντόριζας, Τα κτίρια του Πειραιά κατά το 19ο αιώνα. Έκδ. ΑΣΤΗΡ, Αθήνα 1997, σελ. 47. Πηγή: Γιάννης Ε. Χατζημανωλάκης, Το χρονικό μιας πολιτείας ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1835-2005. Έκδ. Δήμου Πειραιά, Πειραιάς 2005, σελ. 76. Α. Πειραιάς Α.1 Α.1 αΑ.1 β Α.1 γ Α.1 δ 1. Παρατηρούμε, συζητούμε και αποφασίζουμε για τη λογική χρονική διάταξη των Α.1 α, Α.1 β, Α.1 γ, Α.1 δ. 2. Εκτυπώνουμε και τοποθετούμε τις εικόνες σε χαρτόνι με λογική χρονική συνέχεια. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/Α. Πειραιάς/Α1 3. Παρουσιάζουμε το χαρτόνι και συζητάμε για τις παρατηρήσεις και συμπεράσματά μας. Επιπλέον εικόνες για επιλογή ή εμπλουτισμό της ιστορικής γραμμής μας. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/Α. Πειραιάς /Α1 πρόσθετα ΝΑΒΓ

2 Πηγή: Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς. Έκδ. «συλλογές», Αθήνα 2005, σελ. 34. Α. Πειραιάς Α.2 Α.2 α Α.2 β 1. Παρατηρούμε, καταγράφουμε και περιγράφουμε τα Α.2 α, Α.2 β. 2. Αξιοποιώντας τις παρατηρήσεις, καταγραφές και περιγραφές διατυπώνουμε την άποψή μας αναφορικά με την πόλη, τον πληθυσμό, τις δραστηριότητες και ενασχολήσεις των κατοίκων, τα κτήρια, το λιμάνι, τα είδη των πλοίων: ΝΑΒΓ Ο Πειραιάς του 1900 Άποψη του Porto Leone, 1837, γκραβούρα Πηγή: Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς. Έκδ. «συλλογές», Αθήνα 2005, σελ. 35. Α.2 β Α.2 α

3 Πηγή: [Ελληνική Γεωγραφική Εγκυκλοπαίδεια. Έκδ. ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΝΙΑΤΕΑΣ, τόμος 3ος, σελ. 146]. Β. Ζώνες Β.1 Βιομηχανική ζώνη Β.1 α Β.1 β 1. Παρατηρούμε το χάρτη Β.1 α. Με τη βοήθεια του πίνακα Β.1 β αναφέρουμε με ποιες βιομηχανικές μονάδες αντιστοιχούν οι αριθμοί του χάρτη καθώς και σε ποιες περιοχές της πόλης βρίσκονται αυτές. 2. α)Εκτυπώνουμε και μεγεθύνουμε το χάρτη Β.1 α. β)Εκτυπώνουμε το έγγραφο «Σήμανση Βιομηχανικών Μονάδων». γ)Κόβουμε και τοποθετούμε τα σήματα στη σωστή θέση πάνω στο χάρτη. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/Β.Ζώνες/Β1 ΝΑΒΓ Ενδεικτικός πίνακας βιομηχανικών μονάδων κατά περιοχή 1Εργοστάσιο Αδελφών Ρετσίνα ΚλωστοϋφαντουργείοΑρχή Θηβών 2"Ήφαιστος" Μηχανουργείο - ΝαυπηγείοΑγ. Διονύσιος (λιμάνι) 3"Η Εργάνη Αθηνά" ΜηχανουργείοΑγ. Διονύσιος (λιμάνι) 4Εργοστάσιο Κούπα ΜηχανουργείοΑγ. Σοφιά (λιμάνι) 5Εργοστάσιο Δηλαβέρη ΚεραμοποιείαΑρχή Θηβών (Λεύκα) 6Εργοστάσιο Μπαρμπαρέσου ΟινοπνευματοποιείοΠειραιώς 7Εργοστάσιο Μεταξά ΟινοπνευματοποιείοΑκτή Ποσειδώνος (Γούναρη) 8Ναυπηγείο ΒασιλειάδηΑκτή Βασιλειάδη (λιμάνι) 9Εργοστάσιο Λιπασμάτων ΑΕΕΧΠΛ Χημική ΒιομηχανίαΑκτή Δραπετσώνας (λιμάνι) 10Εργοστάσιο ΧΡΩΠΕΙ Χημική ΒιομηχανίαΠειραιώς 11Εργοστάσιο Φινόπουλος – ΗΒΗ ΟινοπνευματοποιείοΠειραιώς 12Εργοστάσιο ΕΛΑΪΣ ΕλαιουργίαΠειραιώς 13Εργοστάσιο ΙΟΝ Επεξεργασία σοκολάτας και κακάοΠειραιώς

4 Β. Ζώνες Β.2 Β.2 α 1.Στο πέρασμα του χρόνου στον Πειραιά ήρθαν και κατοίκησαν ομάδες ανθρώπων που είχαν κοινό τόπο καταγωγής επιλέγοντας ως επί το πλείστον την ίδια περιοχή (συνοικία - γειτονιά). Αντλούμε στοιχεία από το Β.2 α και καταγράφουμε α) τόποι καταγωγής ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. β) συνοικίες …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2.Στο πέρασμα του χρόνου στη συνοικία μας (σχολείο – σπίτι)… ήρθαν και κατοίκησαν … Αναζητούμε πληροφορίες, καταγράφουμε προφορικές μαρτυρίες και συνθέτουμε ένα κείμενο με την ιστορία της δικής μας συνοικίας και των ανθρώπων που έζησαν και ζουν σ’ αυτή. Για την καταγραφή των προφορικών μαρτυριών καλό είναι να τηρήσουμε τα εξής: Ονοματεπώνυμο, ηλικία, τόπος γέννησης, τόπος διαμονής, οικογενειακή κατάσταση, επάγγελμα. Σχέση με το πρόσωπο που καταγράφει τη μαρτυρία, χρονική διάρκεια καταγραφής, τόπος καταγραφής και ημερομηνία. 3.Επιδιώκουμε τη συνεργασία με μαθητές σχολείων από άλλες συνοικίες της περιοχής. Ενημερώνουμε για τη δραστηριότητά μας. Ζητάμε να κάνουν το ίδιο για τη δική τους συνοικία με απώτερο σκοπό να συνθέσουμε τα κείμενα μας και να αποτυπώσουμε μια εικόνα της πόλης μας. ΝΑΒΓ Πηγή: Γεώργιος Α. Σταϊνχάουερ-Ματίνα Γ. Μαλικούτη-Βάσιας Τσοκόπουλος, Πειραιάς κέντρο ναυτιλίας και πολιτισμού. Έκδ. ΕΦΕΣΟΣ, Αθήνα, σελ. 246 και 262.

5 Β. Ζώνες Β.3 Β.3 α 1.Αναζητούμε τις λέξεις που μας είναι άγνωστες στο Β.3 α συμπληρώνουμε τον πίνακα και κατόπιν αντιστοιχούμε ό,τι ταιριάζει στις δύο στήλες. ΝΑΒΓ ΛΕΞΗΕΡΜΗΝΕΙΑ

6 Γ. Μέσα μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων Γ.1 Γ.1 α 1. Παρατηρούμε τις φωτογραφίες του Γ.1 α και συζητούμε για τις κατηγορίες και τα είδη των μέσων μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων καθώς και για την εξελικτική τους πορεία. 2. Εκτυπώνουμε και τοποθετούμε τις εικόνες σε χαρτόνι διαχωρίζοντας τις σε τρεις κατηγορίες (χερσαία σταθερής τροχιάς, χερσαία μη σταθερής τροχιάς, πλωτά) με σειρά που να παρουσιάζεται η εξέλιξη του μέσου. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/Γ. Μέσα μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων/Γ.1 ΝΑΒΓ

7 Γ. Μέσα μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων Γ.2 Γ.2 β 1. Σχηματίζουμε τη λέξη ΠΕΙΡΑΙΑΣ με τις ναυτικές σημαίες του Γ.2 α (ζωγραφίζοντας ή εκτυπώνοντας ή και τοποθετώντας σε χαρτόνι). 2. Σχηματίζουμε με το ίδιο τρόπο και παρουσιάζουμε λέξεις δικής μας επιλογής. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/Γ. Μέσα μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων/Γ.2/Γ.2 α 3. Γράφουμε τη λέξη ΠΕΙΡΑΙΑΣ με τελείες και παύλες που συμβολίζουν τα σήματα μορς του Γ.2 β. 4. Σχηματίζω τη λέξη ΠΕΙΡΑΙΑΣ με σήματα μορς αναβοσβήνοντας ένα φακό ή χτυπώντας ένα μολύβι πάνω στο τραπέζι (Για να σχηματίσω την τελεία (.) ανάβω – σβήνω γρήγορα το φακό…, για την παύλα (-) ανάβω – σβήνω πιο αργά το φακό…) ΝΑΒΓ Γ.2 α

8 Δ. ΚΤΗΡΙΑ Δ.1 Δ.1 α Πηγή: Νικόλας Σ. Ντόριζας, Τα κτίρια του Πειραιά κατά το 19ο αιώνα. Έκδ. ΑΣΤΗΡ, Αθήνα 1997, σελ. 111-113. Πηγή: Σταματίνα Μαλικούτη, ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1834 - 1912. Έκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2004, σελ. 267. Δ.1 β Πηγή: Σταματίνα Μαλικούτ, ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1834 - 1912. Έκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2004, σελ. 267- 269. Δ.1 γ Πηγή: Σταματίνα Μαλικούτη, ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1834 - 1912. Έκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2004, σελ. 131, 132 Δ.1 δ Δ.1 ε Πηγή: Γεώργιος Α. Σταϊνχάουερ-Ματίνα Γ. Μαλικούτη-Βάσιας Τσοκόπουλος, Πειραιάς κέντρο ναυτιλίας και πολιτισμού. Έκδ. ΕΦΕΣΟΣ, Αθήνα, σελ. 278.

9 ΝΑΒΓ 1.Αντλώντας στοιχεία από τα Δ.1 α, Δ.1 β, Δ.1 γ, Δ.1 δ, Δ.1 ε κείμενα και τις φωτογραφίες του Δ.1 στ α) αναζητούμε την περιοχή που βρίσκονται (π.χ. λιμάνι – ακτή Ξαβερίου ή Καστέλα) β) συμπληρώνουμε τον πίνακα: Δημοτικό Θέατρο Σταθμός ΗλεκτρικούΣταθμός Λαρίσης Σταθμός ΠελοποννήσουΧατζηκυριάκειο Ίδρυμα Πηγή: Σταματίνα Μαλικούτη, ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1834 - 1912. Έκδ. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, 2004, σελ. 269. Πηγή: Νικόλας Σ. Ντόριζας, Τα κτίρια του Πειραιά κατά το 19ο αιώνα. Έκδ. ΑΣΤΗΡ, Αθήνα 1997, σελ. 130. Πηγή: Νικόλας Σ. Ντόριζας, Τα κτίρια του Πειραιά κατά το 19ο αιώνα. Έκδ. ΑΣΤΗΡ, Αθήνα 1997, σελ. 110. Πηγή: http://www.dp.gr Πηγή: Ιακώβου Γ. Βαγιάκη, Αναζητώντας το χθες του Πειραιώς. Έκδ. «συλλογές», Αθήνα 2005, σελ. 34. Δ.1 στ ΚΤΗΡΙΟΟΝΟΜΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΗΛΙΚΙΑΧΡΗΣΗ Δ.1 α Δ.1 β Δ.1 γ Δ.1 δ Δ. 1 ε 2.Δημιουργούμε τρία χαρτόνια εργασίας ένα για κάθε κτήριο σταθμού (Λαρίσης – Πελοποννήσου – Ηλεκτρικού) όπου θα τοποθετήσουμε: α) φωτογραφίες δικές μας β) μαρτυρίες εργαζομένων, επιβατών ή όποιου άλλου μπορεί να μας δώσει στοιχεία γι’ αυτό το κτήριο γ) σκίτσα, γκραβούρες, έργα τέχνης, ζωγραφιές δικές μας 3.Ετοιμάζουμε ένα ενημερωτικό φυλλάδιο για έναν ή και για όλους τους σταθμούς. α) τίτλος: το όνομα του σταθμού β) κείμενο: ό,τι πιστεύουμε πιο σημαντικό γ) εμπλουτισμός: φωτογραφίες, σκίτσα, σχεδιαγράμματα ή ζωγραφιές δ) δράση: διανομή και παρουσίαση.

10 Ε. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Ε.1 ΝΑΒΓ 1.Βρισκόμαστε στην προβλήτα του λιμανιού της φαντασίας μας. Αποτυπώνουμε γραπτά τις επαγγελματικές ασχολίες που «ακούμε» - «βλέπουμε» γύρω μας (σε όποια χρονική περίοδο θέλουμε). Τίτλος: «Ακούω» - «Βλέπω» 2. α) Περιηγούμαστε σε χώρους και προβλήτες του λιμανιού. Καταγράφουμε τις επαγγελματικές ασχολίες που παρατηρούμε γύρω μας. Συμπληρώνουμε την καταγραφή μας ρωτώντας τους ανθρώπους που εργάζονται εκεί. β) Επιλέγουμε δύο αντιπροσωπευτικά επαγγέλματα (ως προς το χώρο και τις επαγγελματικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται σ’ αυτόν) και αναζητώντας επαγγελματίες του είδους αντλούμε όσα στοιχεία μπορούν να μας δώσουν (συνέντευξη) για το επάγγελμά τους. 3.Αποτυπώνουμε γραπτά τις επαγγελματικές ασχολίες που συναντήσαμε. Τίτλος: Άκουσα – Είδα

11 Ε. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Ε.2 ΝΑΒΓ 1.Τοποθετούμε στον πίνακα τα επαγγέλματα με τη σειρά που εμφανίζονται: σαλπιγκτής, θερμαστής, εργάτης κλωστοϋφαντουργίας, αχθοφόρος, αρμενιστής, αγωγιάτης, μηχανοδηγός, τηλεγραφητής 2.Αναφέρουμε τα επαγγέλματα που θα χρησιμοποιήσουμε στον παρακάτω πίνακα για μια δική μας μεταφορά (προϊόντος ή ανθρώπων): ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

12 Ο ΘΕΡΜΑΣΤΗΣ Ζεϊμπέκικο, Γ. Μπάτη, 1934 Μηχανικός στη μηχανή και ναύτης στο τιμόνι και ο θερμαστής στο στόκολο μ’ έξη φωτιές μαλώνει. Αγάντα θερμαστάκι μου και ρίχνε τις φτυαριές σου μέσα στο καζανάκι σου να φτιάξουν οι φωτιές σου. Καργά, ρασκέτα, αχ, και λοστό το Μπέη να περάσω και μεσ’ του Κάρντιφ τα νερά εκεί να πα’ ν’ αράξω. Μα η φωτιά είναι φωτιά μα η φωτιά είναι λαύρα, κι η θάλασσα μου τα ‘κανε τα σωθικά μου μαύρα. Στόκολο: το λεβητοστάσιο του πλοίου, από την αγγλική λέξη stokehold. Ρασκέτα: εργαλείο που έσπρωχναν το κάρβουνο. Μπέης: Από την αγγλική λέξη bay, που σημαίνει κόλπος. Εδώ πρόκειται για το Βισκαϊκό κόλπo (Bay Biscay) στα βόρεια της Ισπανίας. Η έκφραση «το Μπέη να περάσω», κοινότατη στους ναυτικούς, έδειχνε τις δυσκολίες που παρουσιάζει η ναυσιπλοΐα στην περιοχή αυτή από τις επικρατούσες διαρκώς κακές καιρικές συνθήκες. Καρντίφ: λιμάνι της Ουαλίας. ΣΤ. ΤΕΧΝΕΣ ΣΤ.1 «Ο πατέρας μου -μύρο το κύμα που τον τύλιξε!- δεν είχε σκοπό να με κάνει ναυτικό. Μακριά, έλεγε, παιδί μου, από τ' άτιμο στοιχειό! Δεν έχει πίστη, δεν έχει έλεος. Λάτρεψε την όσο θες, δόξασε την -εκείνη το σκοπό της! Μην κοιτάς που χαμογελά, που σου τάζει θησαυρούς. Αργά - γρήγορα θα σου σκάψει το λάκκο ή θα σε ρίξει πετσί και κόκαλο, άχρηστο στον κόσμο. Και τάλεγε αυτά ο άνθρωπος που έφαγε τη ζωή του στο καράβι, που ο πατέρας, ο πάππος, ο προπάππος, όλοι ως τη ρίζα της γενιάς ξεψύχησαν στο παλαμάρι. Μα δεν τα έλεγε μόνον αυτός αλλά κι οι άλλοι γέροντες του νησιού, οι απόμαχοι των άρμενων, τώρα κι οι νιότεροι, που είχαν ακόμη τους κάλους στα χέρια, όταν κάθιζαν στον καφενέ, κουνούσαν το κεφάλι και στενάζοντας έλεγαν: "Η θάλασσα δεν έχει πια ψωμί. Ας είχα ένα κλήμα στη στεριά και μαύρη πέτρα να ρίξω πίσω μου". Η αλήθεια είναι πως πολλοί τους όχι κλήμα, αλλά νησί ολάκερο μπορούσαν ν' αποχτήσουν με τα χρήματα τους. Μα τα έριχναν όλα στη θάλασσα. Παράβγαιναν ποιος θα χτίσει μεγαλύτερο καράβι" ποιος να πρωτογίνει καπετάνιος». Πηγή: Σοφία Γιαλουράκη, το Κουτί της Τέχνης. Έκδ. ΔΙΠΤΥΧΟ, 2005, σελ. 186 Πηγή: Ημερολόγιο 2006 το λιμάνι της αγωνίας, ο Πειραιάς και το ρεμπέτικο τραγούδι. Έκδ. Δημιουργικό Εργαστήρι, Πειραιάς 2006. Πηγή: Σοφία Γιαλουράκη, το Κουτί της Τέχνης. Έκδ. ΔΙΠΤΥΧΟ, 2005, σελ. 145 ΣΤ.1 α ΣΤ.1 β ΣΤ.1 γ

13 ΝΑΒΓ 1.Μελετούμε τις πηγές ΣΤ.1 α, ΣΤ.1 β, ΣΤ.1 γ. *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/ΣΤ. Τέχνες/ΣΤ1 α) Αναζητούμε τη γνωστική, συναισθηματική και αισθητική πλευρά των τριών αυτών έργων (χώρια το καθένα και όλα μαζί σαν ένα) μέσω των οποίων «συνομιλήσαμε» μαζί τους. β) Μεταφέρουμε σε κείμενο τις σημαντικότερες πλευρές αυτής της «συνομιλίας». γ) Βάζουμε στο κείμενο τίτλο αντιπροσωπευτικό των «κοινών» στοιχείων της θεματολογίας των έργων. 2.Αναζητούμε ή κατασκευάζουμε έργα με «κοινά» στοιχεία θεματολογίας για την πόλη μας. α) Επιλέγουμε έναν τίτλο αντιπροσωπευτικό των «κοινών» στοιχείων της θεματολογίας των έργων που χρησιμοποιήσαμε. β) Παρουσιάζουμε τα συνδεδεμένα έργα με ποικίλους τρόπους (δραματοποίηση, απαγγελία, λόγο, αφίσα…) Πειραιάς, λιμάνι, νεοκλασικά κτίρια, παλιές συνοικίες, γειτονιές με... οσμή περασμένων δεκαετιών και χαμένων πατρίδων. Ένας ζωντανός λαϊκός πολιτισμός που αφήνει τα χνάρια του πάνω στην τέχνη. Ζωγραφική και ζωγράφοι... που εμπνέονται από όλες αυτές τις εικόνες που συνθέτουν τη μορφή της περιοχής. Ο Πειραιάς και τα νησιά του, κύριο θέμα στα έργα μεγάλων καλλιτεχνών. Μουσική και μουσικοί... που συνθέτουν και ερμηνεύουν εμπνευσμένοι από τη μουσική παράδοση των νησιών και από τούρκικα ζεϊμπέκικα, τα σμυρναίικα και τους ελληνικούς αμανέδες. Φωτογραφία και φωτογράφοι... που επιδιώκουν να «φυλακίσουν» με μία μόνο κίνηση αυτή την ομορφιά και τη ζωντάνια. ΣΤ.1 δ Πηγή: http://www.nomarxiapeiraia.gr

14 ΣΤ.1 στ ΣΤ.1 ε Πηγή: Πρόγραμμα Νόστος – Ομάδα φωτογραφίας, Η αρχαιολογία του χτες, Βιομηχανικά κτίρια του Πειραιά. Έκδ. ΚΕ.Θ.Ε.Α., Πειραιάς 2005, σελ. 18 και σελ. 43 Πηγή: http://www.dpgr.gr 3.Δημιουργούμε και παρουσιάζουμε απεικονίσεις της πόλης μας. ΣΤ.1 ζ Πηγή: Γρηγοράτος Διονύσης, «Τετράς. Η ξακουστή του Πειραιώς», ταινία Ή … *CD/Πειραιάς - Μεταφορές/ΣΤ. Τέχνες/ΣΤ1