ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ, ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΑΝΑΗ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ, ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΑΝΑΗ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ, ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ( ) Η ζωή και το έργο της, Συμβολή στην ιστορία γυναικών

2 ΕΠΟΠΤΡΙΑ: ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΒΑΜΒΑΚΙΔΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΤΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ
ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ( ) Η ζωή και το έργο της, Συμβολή στην ιστορία γυναικών ΕΠΟΠΤΡΙΑ: ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΒΑΜΒΑΚΙΔΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΗΤΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ ΝΙΚΟΣ ΖΑΙΚΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΠΟΠΤΣΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ, 2011 ΦΛΩΡΙΝΑ

3 ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ (1913-2009) Η ζωή και το έργο της
ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ( ) Η ζωή και το έργο της. Συμβολή στην ιστορία γυναικών

4 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Το ερευνητικό ερώτημα αφορά στη ζωή και στη δράση της Δανάης Στρατηγοπούλου, έτσι όπως αυτά εντοπίζονται στις πολλαπλές, πολυτροπικές αφηγήσεις από αυτήν και από τους συγχρόνους και μεταγενεστέρους της. Ειδικότερα αναζητούμε το μουσικό, βιωματικό, πολιτικό, κοινωνικό έργο της στα διάσπαρτα δημοσιευμένα αρχεία, περιοδικά, βιβλία και μουσικές συλλογές, που συνέλεξε ο φιλόλογος κ. Α. Πούλιος και παραχώρησε στον επίκουρο καθηγητή κ.Νίκο Ζάικο. Αυτό το υλικό ορίζουμε στο εξής ως αφηγήσεις.

5 ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ Στην περίπτωση που μελετούμε, εφαρμόζουμε την ανάλυση σε τρία βιογραφικά κείμενα, σε μία ποιητική συλλογή και σε μία συνέντευξη, στα οποία αναζητούμε τις διαφορετικές κατασκευές- δομές, που σημαίνουν τις ταυτότητες- ετερότητες της Δανάης. Ο όρος ετερότητα όπως τον χρησιμοποιούμε αναφέρεται στην ιστορία από τον Emmanuel Levinas στην σειρά δοκιμίων του, με τον τίτλο Alterity and Transcedence (1999). Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αργότερα στην ανθρωπολογία, στη μετα-αποικιοκρατική θεωρία και στη φεμινιστική κριτική. Η ετερότητα ερμηνεύεται γενικά, ως η ανταλλαγή της ταυτότητας [identity] με έναν άλλον εαυτό, η κατάσταση της αποξένωσης από τον συνειδητό εαυτό.

6 ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ (1913-2009) Η ζωή και το έργο της, Συμβολή στην ιστορία γυναικών

7 Το υλικό που μελετούμε είναι αφηγηματικό-γλωσσικό κείμενο
Π. Μαγουλά-Γαιτάνου (2002). Δανάη Αθήνα: Αγκυρα Δ. Στρατηγοπούλου (1986). Αττίκ Αθήνα: Εστία Ι.Δ. Κολλάρου κ Σία Δ. Στρατηγοπούλου (1982). Τραγουδώντας Αθήνα: Ανάτυπο από την έκδοση Γυναίκες στην Αντίσταση. Ι. Τριανταφυλλίδης (1998) Δανάη περ. Δίφωνο Ιούνιος, Δ. Στρατηγοπούλου (1992). Οι λέξεις Αθήνα Φυκίρης

8 ΜΕΘΟΔΟΙ Η ταξινόμηση του υλικού σε ένα δομημένο αρχείο αποτελεί τον πρώτο στόχο της έρευνάς μας. Στη συνέχεια εφαρμόζουμε στο υλικό ποιοτικές αναλύσεις. Στην ποιοτική έρευνα, τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν ξεκάθαρα προσδιορισμένες υποθέσεις από την αρχή. Οι υποθέσεις συνήθως αναπτύσσονται στις πρώτες φάσεις της έρευνας και αξιολογούνται με όρους εγκυρότητας και αλήθειας.

9 ΜΕΘΟΔΟΙ Οι τεχνικές που εφαρμόζουμε επικεντρώνονται
(α) στην «κοινωνικά κατασκευασμένη» φύση της πραγματικότητας, στις κοινωνικά κατασκευασμένες ετερότητες- ταυτότητες της Δανάης, μουσική, εκπαιδευτική, συγγραφική, συγγενική, αγωνιστική ταυτότητα. (β) στην κυκλική-διαλεκτική σχέση ανάμεσα στον ερευνητή και σε αυτό το οποίο μελετά,δηλαδή στη σχέση που προκύπτει ανάμεσα σε μας, ως σύγχρονες ερευνήτριες, και στην εποχή της Δανάης.

10 ΜΕΘΟΔΟΙ (γ) στις ιδιαίτερες καταστασιακές συνθήκες που περιορίζουν ή διευκολύνουν την έρευνα, όσον αφορά στο διάσπαρτο, αδημοσίευτο και δημοσιευμένο υλικό. (δ) στην αναπόφευκτη αξιακή φόρτιση κάθε ερευνητικής προσπάθειας: στην περίπτωση που μελετούμε, η σημαντική απόσταση από το μουσικό και ιστορικό συγκείμενο της Δανάης, μας προφυλάσσει από αξιακές φορτίσεις. (ε) στους σύνθετους τρόπους νοηματοδότησης της κοινωνικής εμπειρίας, δηλαδή στην εφαρμοσμένη σημειωτική ανάλυση που επιδιώκουμε στο μουσικό και βιογραφικό υλικό της Δανάης.

11 Η βιογραφία ως ερευνητικό εργαλείο
η βιογραφία είναι μια τεχνική και όχι μέθοδος, με την έννοια ότι οι ερευνητικές και ερμηνευτικές της δυνατότητες εξαρτώνται από τις ευρύτερες θεωρητικές και μεθοδολογικές επιλογές μας η βιογραφία μπορεί να φέρει στο φως όλη αυτή την γκάμα αντιλήψεων, ερμηνειών, στοιχείων της προσωπικότητας και κοινωνικών πρακτικών, που συγκροτούν οι "γυναίκες" ως κοινωνικό υποκείμενο.

12 ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ Η ψυχολογική ΑΛ που εφαρμόζουν οι Potter & Wetherell (1987) Discourse and Social Psychology μπορεί να περιγραφεί ως ένας συγκεκριμένος τρόπος ανάγνωσης – ανάγνωση για τον προσανατολισμό στη δράση (δηλαδή, τι κάνει αυτό το κείμενο;) και όχι απλά ανάγνωση για το νόημα, δηλαδή, τι λέει αυτό το κείμενο; στην περίπτωση που μελετούμε εφαρμόζουμε τη ψυχολογική ανάλυση λόγου σε τρία βιογραφικά κείμενα, μία συνέντευξη και μία ποιητική συλλογή, στα οποία αναζητούμε τις διαφορετικές κατασκευές-δομές, που σημαίνουν τις ταυτότητες- ετερότητες της Δανάης.

13 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΟΓΟΥ
Επίκληση κατηγοριών = α Ζωντανή περιγραφή = β Αφήγηση = γ Συστηματική αοριστία = δ

14 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΛ λογοδότηση με όρους εμπειρισμού = ε
η ρητορική του επιχειρήματος = στ διατυπώσεις της ακραίας περίπτωσης = ζ Συναίνεση και επιβεβαίωση = η Λίστες και αντιπαραβολές = θ

15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Έτσι για τo Ι. και ΙΙ. αφηγηματικό υλικό
προκύπτει η συνάρτηση σε ιεραρχική κλίμακα Α + Β + Γ + ΣΤ + Ζ + Η + Θ Επίκληση κατηγοριών + Ζωντανή περιγραφή+ Αφήγηση +η ρητορική του επιχειρήματος+ διατυπώσεις της ακραίας περίπτωσης+ Συναίνεση και επιβεβαίωση + Λίστες και αντιπαραβολές

16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Όπως παρατηρούμε λοιπόν τόσο η βιογράφος όσο και η ίδια η Δανάη επικαλούνται στις αληθοφανείς αφηγήσεις συνεχώς κοινωνικές ομάδες στις οποίες ανήκει η βιογραφούμενη-αυτοβιογραφούμενη. Έμφαση επίσης δίνεται στις διατυπώσεις ακραίας περίπτωσης, όπου οι περιγραφές κλιμακώνονται σε αντιθετικά σχήματα και επιχειρήματα.

17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ακολουθούν οι επαναλήψεις επιβεβαίωσης, διασταύρωσης πληροφοριών από συνεργάτες και κριτικούς και τέλος λίστες αντιπροσωπευτικών γνωρισμάτων, που αφορούν στη βιογραφούμενη ως μουσικό - στιχουργό + γυναίκα - ελλαδολάτρισσα + αγωνίστρια – κομμουνίστρια.

18 ΜΕΘΟΔΟΙ Συνδυαστικά χρησιμοποιούμε επίσης το αφηγηματικό σχήμα των Courtes & Greimas: πρόκειται για το canonical narrative schema (CNS) με το οποίο μπορούμε να οργανώσουμε τα στοιχεία κυρίως που αφορούν στη δράση και στη δομή της δίνοντας έμφαση σε πέντε μεταβλητές . Κοινός άξονας στα πέντε κείμενα είναι οι ποικίλοι αυτοπροσδιορισμοί και ετεροπροσδιορισμοί όσον αφορά στο χαρακτήρα, τη δράση και το έργο της Δανάης. Μονάδα ανάλυσης είναι οι φράσεις-αναφορές ως σημασιολογικό υλικό. Αρχικά αποδελτιώνουμε τις αφηγήσεις και εντοπίζουμε μόνο ποιοτικά τις αναφορές.

19 ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ δράση αρμοδιότητα επιτέλεση
χειρισμός της δράσης και αξιολόγηση της ίδιας της δράσης της

20 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Εφαρμόζοντας συνδυαστικά το κανονιστικό, αφηγηματικό σχήμα στα παραπάνω αποτελέσματα εντοπίζουμε, τόσο στο λόγο της βιογράφου αλλά και της αυτοβιογραφούμενης, ερμηνευτικά μοντέλα που επαναλαμβάνονται και αφορούν αποκλειστικά στη δράση ως διαλεκτική σύνθεση παιδείας και ζωής: έτσι όλες οι αφηγήσεις περιστρέφονται σε τρεις άξονες:

21 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΖΩΗ

22 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Το διπολικό σχήμα εναντίωσης ανάμεσα στο ελαφρολαικό vs ρεμπέτικο μεταφέρεται σε συμπληρωματικό διπολικό σχήμα ανάμεσα στο ελληνικό - ευρωπαϊκό vs ανατολίτικο – αράβικο και βεβαιώνει την αντίφαση ανάμεσα στην ευρωπαϊκή-φεμινιστική παιδεία/κουλτούρα vs ανατολίτικη – πατριαρχική.

23 ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΡΟΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΡΟΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΘΕΣΗ 1- Position 1 (term A) = ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ = ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΣΗ 2 - Position 2 (term B) = ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ - ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΗΤΑ=ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΘΕΣΗ 3- Position 3 (term not-B) = ΟΧΙ ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ – ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΣΗ 4 - Position 4 (term not-A) = ΟΧΙ ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ- ΟΧΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ

24 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Α.ΕΙΔΟΣ ΜΟΣΙΚΗΣ-ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΤΗΤΑ=ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ
Β. ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΗΤΑ=ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ -Β. ΟΧΙ ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ-ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΤΗΤΑ -Α. ΟΧΙ ΕΙΔΟΣ ΜΟΣΙΚΗΣ-ΟΧΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ

25 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ- ΑΛ & GREIMAS
Α ( συγγένεια + τόπος) Α + β + γ + στ +ζ (τόποι + συγγένειες + χρόνος) γ + στ + ζ + η (εκπαίδευση + γλώσσες + μουσική) Δόκιμος δημοσιογράφος + μάντρα Αττίκ + περιοδείες + ραδιόφωνο + εφημερίδα + θέατρο + διδασκαλίες Ζ + η + θ (δημοσιογραφική + μουσική + πολιτική δράση) Αττίκ + κατοχή + αντίσταση + εκδίωξη Α + στ +ζ + η + θ (κομμουνιστική δράση ) α (συγγένειες + φίλοι) Στ + ζ + η (γλωσσική δράση) Α + γ + ζ + η +θ ( αγωγή +μουσική επιλογή +Αττίκ) α + β + γ +ζ + η +θ (μουσική γλώσσα +Αττίκ + genre) Α + θ (συγγένειες + αγωγή + συνέχεια) Ζ + η (ευρωπαϊκό genre vs ανατολίτικο genre)

26 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ- ΥΛΙΚΟ Ι. & ΙΙ
Η πρώτη σταθερά που κατασκευάζεται από τη διαμεσολάβηση των δύο υποκειμένων (Υ1+Υ2 βιογράφου και βιογραφούμενης) αφορά στο τραγούδι και στο στίχο Στις αναφορές αυτές παρατηρούμε μία θεματική και ανθρωποκεντρική χρονογραμμή που μπορεί να σχηματοποιηθεί ως εξής αθώα + καθαρή + ζωή καλλιτεχνών + Αττίκ + αντίσταση + ταξίδια-Χιλή + φιλία + συγγένεια + συγγραφή

27 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ- ΥΛΙΚΟ Ι. & ΙΙ
μέσω ακραίας διατύπωσης (ζ) η Δανάη απομακρύνεται από τους άλλους καλλιτέχνες της ομάδας και γίνεται ανυπάκουη στα επικοινωνιακά παιχνίδια του εργοδότη-Αττίκ γιατί είναι ενάντια στο «συρφετό». Τεκμηριώνει την επιτυχία και την καθιέρωσή της στη πίστα, στην κουλτούρα και στη μουσική ποιότητα που προσφέρει. Έτσι υποστηρίζει τη ψυχαγωγική πνευματικότητα vs στη διασκεδαστική σωματικότητα.

28 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ- ΥΛΙΚΟ Ι. & ΙΙ
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει η Δανάη στη χρήση των όρων με στόχο να αυτοπροσδιορισθεί ως ανεξάρτητη ερμηνεύτρια πίστας vs υπάκουης ερμηνεύτριας θεατρικής σκηνής (επιθεώρηση). Ανεξαρτησία για την καλλιτέχνιδα σημαίνει ποικιλία και ελευθερία στις μουσικές επιλογές ενάντια στη ρουτίνα του επαναλαμβανόμενου ρεπερτορίου.

29 ΔΑΝΑΗ ΚΑΙ ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ Η Δανάη ως συνθέτης, στιχουργός, τραγουδίστρια καταγράφεται στην ελληνική μουσική με τα μουσικά είδη: δημοτικό τραγούδι, ελαφρο-λαϊκό και ρετρό τραγούδι, οπερέτα, μελοποιημένη ποίηση, καθώς επίσης και ευρωπαϊκό, νοτιοαμερικάνικο λατινογενές τραγούδι. Με την έκφραση «ελληνική μουσική» εννοούμε συνήθως την μουσική και τα τραγούδια, που δημιούργησαν και δημιουργούν Έλληνες και Ελληνίδες, επώνυμα ή ανώνυμα, ατομικά ή συλλογικά, στον ελλαδικό χώρο αλλά και εκτός αυτού.

30 genres

31 ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

32 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ Η συνέντευξη περιλαμβάνει 54 ερωτήσεις, που αφορούν στην προσωπική και επαγγελματική της ζωή. Αυτές τις αποδελτιώνουμε με μονάδα ανάλυσης τη φράση, που αφορά στις πολλαπλές ετερότητες της Δανάης. Σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση με ειλικρίνεια και εκφραστική δεξιότητα, η Δανάη αυτοσαρκάζεται και με σταθερότητα αυτοπροσδιορίζεται.

33 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ Οι φράσεις, που επιλέγει είναι αξιολογικές και καταδηλωτικές, χωρίς πρόσθετα ρητορικά και μεταφορικά σχήματα. Ακολουθώντας το κανονιστικό, αφηγηματικό σχήμα από τα λεγόμενα της προκύπτει η αναγκαία και διαλεκτική σχέση ανάμεσα στη ζωή –μουσική-τέχνη-ζωή.

34 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ Είμαι άνθρωπος ζωηρός και δεν παραπονιέμαι
Δε μ’ ενδιέφερε τόσο η μελωδία όσο ο λόγος Άρχισα την αντίσταση μου με το δημοτικό τραγούδι. Το 1942 μπαίνω στο ΕΑΜ κανονικά, στην οργανωμένη Αντίσταση είμαι ήπιος άνθρωπος, το όπλο μου ήταν το τραγούδι . Με έκλεισαν στις φυλακές Αβέρωφ. Ολόκληρο το 1944 το πέρασα στην παρανομία-στην Καλλιθέα. Επέστρεψα γιατί παντρευόταν η κόρη μου,, η Λήδα, και ξέρετε, όταν μια κοπέλα παντρεύεται, χάνει τη μισή δύναμή της. Οι τεράστιες επιτυχίες μου που άφησαν στη Κολούμπια τόσα κέρδη, απέδωσαν σε μένα 325 δρχ. για κάθε δίσκο. Ξέρεις ότι είμαι στους καταλόγους των μεταφραστών του (Πάμπλο Νερούδα) σε όλον τον κόσμο; δούλεψα πολύ στο πανεπιστήμιο στη Χιλή.

35 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ ……υπήρχαν έξι- επτά καλοί συνθέτες αλλά και καμιά 15αριά χασικλήδες οι οποίοι έπαιρναν εκατομμύρια για την προώθηση του ρεμπέτικου τραγουδιού…..…μην ξεχνάτε ότι ήταν λίγα μόνο χρόνια μετά τον πόλεμο, δηλαδή τότε που άνθησαν οι δουλειές όσων είχαν βγάλει λεφτά στην Κατοχή. Ο λαός ο δικός μας δεν ήταν ρεμπέτης, ούτε χασικλής. Και όταν ονομάζουμε κάτι «λαϊκό», πρέπει να προσέχουμε αυτήν τη λέξη. Όλοι έχουν μια ευθύνη……..τα κατώτερα ένστικτα άρχισαν να χαϊδεύονται. Φέρθηκα, βέβαια, σαν Δανάη, δεν φέρθηκα σαν άνθρωπος της πιάτσας, σαν επαγγελματίας …….μου έκλεψε το τραγούδι μου ( Γερακίνα)

36 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ Από την τελευταία φράση της Δανάης προκύπτει το ζήτημα αλληλοδανεισμού και επικάλυψης συνθετών και στιχουργών από το δημοτικό προς το λαϊκό, ελαφρολαικό, ρεμπέτικο τραγούδι, το οποίο αφορά πολλούς επώνυμους της εποχής ανάμεσα στους οποίους τον Χατζηδάκι, την Δανάη, τον Τσιτσάνη.

37 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ Παρατηρούμε ότι δίνεται έμφαση στην υλική βάση της σύνθετης καλλιτεχνικής ζωής, η οποία αποτελείται από αλληλοσυμπληρωματικές ικανότητες- αρμοδιότητες (φωνή + συγγραφή) από επιτελέσεις και χειρισμούς της καθημερινής δράσης (αγώνες + φυλάκιση) από θεωρητικές αντιφωνήσεις με αρνήσεις (δημοσιογραφικός λόγος + κριτική ενάντια στο ρεμπέτικο )

38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ-ΥΛΙΚΟ ΙΙΙ από εγκρίσεις και αξιολογήσεις του έργου της (μεταφράσεις + διδασκαλία) από δεσμούς ελληνικότητας και συγγένειας έτσι προκύπτουν οι σταθερές ετερότητες και αξίες που ταξινομούνται σε μία λίστα ενός χαρακτηρολογικού σχήματος: στιχουργός-μουσικός + δημοσιογράφος-μεταφράστρια + γυναίκα (αδελφή, ερωτευμένη, μητέρα)- ελλαδολάτρισσα + αγωνίστρια κομμουνίστρια + φεμινίστρια

39 ΙV- Ανάτυπο από την έκδοση Γυναίκες στην Αντίσταση
Από την αρχή φαίνεται το σημαινόμενο της μουσικής, ερμηνευτικής δράσης. Το αυτοβιογραφικό αυτό σημείωμα αποτελείται από 27 επιμέρους παραγράφους Σε πρωτοπρόσωπη, εξομολογητική, αφήγηση με δυναμικό ύφος η Δανάη αυτοπροσδιορίζεται εκ νέου σε ένα κείμενο με τίτλο «Τραγουδώντας» Σχηματίζεται έτσι μια βιωματική χρονογραμμή και ένα γεωγραφικό οδοιπορικό της μουσικής και κομμουνιστικής δράσης της

40 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ στο αυτοβιογραφικό αυτό κείμενο εντοπίζουμε και τις πέντε μεταβλητές ως δράση, αρμοδιότητες, επιτέλεση, χειρισμό της δράσης και αξιολόγηση της ίδιας της δράσης από τη Δανάη με άξονα τον κομμουνιστικό αγώνα.

41 V. Συλλογή- Οι λέξεις αναλύουμε τους τίτλους και τα 50 ποιήματα εφαρμόζοντας τη σημαντική ανάλυση του Greimas Η σημαντική ανάλυση και ειδικότερα η γλωσσική σημαντική βασίζεται στο σήμα, που είναι τμήμα του σημαινόμενου. Η επανάληψη ενός σήματος διαμορφώνει μια ισοτοπία. Σε κειμενικό επίπεδο, στο σύνολο των τίτλων και ποιημάτων αναζητούμε τα σήματα και τις ισοτοπίες με στόχο να διαχωρίσουμε τις θεματικές, αξιολογικές και μορφολογικές καταδηλώσεις και συνδηλώσεις.

42 V. Συλλογή- Οι λέξεις Όσον αφορά στην κατά genres ταξινόμηση προκύπτουν τέσσερις τύποι, που ωστόσο εμπλέκονται σε μικτούς τύπους με κυρίαρχο τον επικό Επικά-Πολεμικά, 7 ποιήματα Οικογενειακά, 7 ποιήματα Γνωστικά-εννοιολογικά, 24 ποιήματα Καθημερινά-πολιτικά, 12 ποιήματα

43 V. Συλλογή- Οι λέξεις Οι ισοτοπίες διαμορφώνονται μέσα από τα διπολικά αντιθετικά σχήματα πολέμου-θανάτου, επανάστασης-υποταγής και μέσα από τα διπολικά συμπληρωματικά σχήματα φύση- έρωτας, ζωή- επανάσταση, γυναίκα- άντρας (+-), γνώση-επανάσταση: οπότε η συνάρτηση που προκύπτει είναι αγώνας + επανάσταση χ (έρωτας + γνώση ) = ζωή.

44 V. Συλλογή- Οι λέξεις Όπως παρατηρούμε στην ποιητική αυτή συλλογή, ο αγωνιστικός κώδικας (επανάσταση vs κατεστημένο), ο κοινωνικός κώδικας (αστοί vs εργάτες), ο γεωγραφικός και ο ιστορικός κώδικας (τόποι + μνήμη) κατασκευάζουν τον αφηγηματικό πυρήνα 50 ποιημάτων, που γράφτηκαν μέσα στον πόλεμο, μέσα στη δικτατορία και στη μεταπολίτευση.

45 V. Συλλογή- Οι λέξεις Επιπρόσθετα εφόσον αναλύουμε τα 50 ποιήματα ως κείμενο- αφήγημα και με βάση τη συνάρτηση που έχει ήδη προκύψει, μπορούμε να εντοπίσουμε τους «γραμματικούς» ρόλους και χαρακτήρες του Greimas: Υποκείμενο= αγωνιστές Αντικείμενο= επανάσταση Αποστολέας= ζωή Παραλήπτης = οι λαοί Βοηθός= η γνώση Αντίπαλος= πόλεμος- κατεστημένο

46 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Απαντώντας στο α) ερευνητικό ερώτημα για τις ταυτότητες-ετερότητες της Δανάης ΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑ - Γαλαζοαίματη + μεταξιουργιώτισσα + μητέρα εκπαιδευτικό + παππού λόγιο + πατέρας δημοσιογράφος, μποέμ Γονείς + συγγένεια + τόπος + εκπαίδευση + γλώσσες + μουσική + δημοσιογράφος + μάντρα Αττίκ + περιοδείες + ραδιόφωνο + εφημερίδα + θέατρο + διδασκαλίες + Νερούδα + Κλαίρης + κατοχή + αντίσταση + εκδίωξη + κομμουνιστική δράση + Αλληλεγγύη + λαϊκό + ελληνικό + ρεμπέτικο + αμανέδες + λαός + άντρες + γάμος + εγγόνια + κυρία

47 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Β) Ποιές αναφορές γίνονται στον καθημερινό κόσμο της εμπειρίας; Χρονογραμμή ζωής Τόποι (Ελλάδα – Αθήνα και επαρχία + Ευρώπη - Γαλλία + Ν. Υόρκη + Χιλή, Μεξικό) Παιδεία (Γαλλικά = μητρική γλώσσα + ισπανικά + αγγλικά + εθνικό ωδείο + μέση εμπορική σχολή + γαλλική ακαδημία )

48 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΗΜΑΙΝΟΜΕΝΑ - στιχουργός-μουσικός + δημοσιογράφος-μεταφράστρια- συγγραφέας- εκπαιδευτικός + γυναίκα (αδελφή, ερωτευμένη, μητέρα) - ελλαδολάτρισσα + κομμουνίστρια + φεμινίστρια + ανεξάρτητη + σύντροφος παρθενική vs αμαρτωλή, ωραία vs άσχημη, εύθυμη vs λυπητερή

49 ζωή έρωτας Αγώνας επανάσταση γνώση