ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΣΤΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ : ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΑΘΗΝΑΙ 2014.

Παρουσίαση με θέμα: "ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΣΤΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ : ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΑΘΗΝΑΙ 2014."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΣΤΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ : ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΑΘΗΝΑΙ 2014

2 Κεφάλαιο 1: Ορίζοντας την αστική γεωργία Σύμφωνα με τον Οργανισμό για τα Τρόφιμα και την Γεωργία του ΟΗΕ (FAO) μπορεί να οριστεί η αστική γεωργία ώς η καλλιέργεια φυτών και η εκτροφή ζώων μέσα στον αστικό ιστό και στις παρυφές της πόλης. Αυτό που διαφοροποιεί την αστική γεωργία από την γεωργία στον αγροτικό χώρο είναι ότι η αστική γεώργία ασκείται από τους κατοίκους της πόλης με σκοπό την οικιάκη χρήση, χρησιμοποιώντα, φυσικούς πόρους της πόλης ενώ τα προιόντα και οι υπηρεσίες της απευθύνονται στους κατοίκους της πόλης. Με άλλα λόγια, η αστική γεωργία είναι ενσωματωμένη και αλληλεπιδρά με το οικολογικό σύστημα της πόλης και την αστική οικονομία.

3 Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Columbia παράλληλα η έννοια της αστικής γεωργίας μπορεί να περιλαμβάνει διαφορετικές προσεγγίσεις γαι την παραγωγή τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης τς γεωργίας στο επίπεδο του εδάφους, σε δώματα κτιρίων, υδροπονιακές και θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Μέσα στον όρο εντάσσονται και δραστηριότητες μέσω των οποίων παράγονται τρόφιμα, που δεν συμπεριλαμβάνονται στον τομέα γεωργίας όπως υδατοκαλλιέργειες και μελισσοκομία. Η αστική γεωργία λοιπόν είναι η καλλιέργεια φρούτων, λαχανικών και άλλων προιόντων στην πόλη και πιο συγκεκριμένα στη γειτονία στην αυλή μιας πολυκατοικίας ενός σχολείου, νοσοκομείου ή στρατοπέδου, έτσι ώστε οι κάτοικοι να προμηθεύονται φρέσκα προιόνα άμεσα και με χαμηλό κόστος, ενώ δημιουργούνται θέσεις εργασίας και πρασινίζουν οι μεγαλουπόλεις. Αυτή ηγεωργία διακρίνεται από την αγροτική, καθώς είναι πλήρως ενσωματωμένη στο αστικό οικονομικό και οικολογικό σύστημα των πόλεων.

4 Αστική γεωργία... από το παρελθόν Η αστική γεωργία όπως είπαμε, δεν είναι τωρινή ιδέα. Είναι συνδεδεμένη με την επιβίωση της πόλεις και των πολιτών. Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, όπως πολέμους, επιδρομές, αναταραχές, φυσικές καταστρόφες κ.α. Εμφανίζονται αστικοί λαχανόκηποι από τις αρχές του δεκάτου ένατου αιώνα ταυτόχρονα με την ανάπτυξη της βιομηχανικής πόλης, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της φτώχειας της μεγάλης εργατικής μάζας των πόλεων, καθώς και σε ζητήματα επισιτισμού που προκύπτουν σε περιόδους κρίσης.

5 Οι Κήποι της Ανακούφισης Εμφανίστηκαν στις Η.Π.Α. κατά το κραχ του 1929-1930 και στόχευαν στην εξασφάλιση τροφής κι εργασίας των ευπαθών κοινωνικών ομάδων αλλά και την ψυχολογική ανάταση των κατοίκων ομάδων αλλά και στην ψυχολογική ανάταση των κατοίκων των πόλεων.

6 Οι Κήποι της Νίκης Εμφανίστηκαν κατα την περίοδο των Α’ και Β’ παγκοσμίων πολεμών, σε Η.Π.Α., Καναδά, Ην. Βασίλειο, ως μια οργανωμενή προσπάθεια αποφυγής των επισιτιστικών κρίσεωνπου σίγουρα θα προέκυπταν εξ αιτίας των πολέμων. Ως μια δεύτερη αποστόλη τους είχαν τον ανεφοδιασμό των στρατιωτών πρακτικά συνείσφερε στην τώνωση του ηθικού των αμαχών.Κάποιους από εκείνους τους λαχανόκηπους του Λονδίνου είναι ενεργοί κι αποτελούν αξιοθέατο.

7 Μια ματιά στον πλανήτη Στην πόλη του Βανκούβερ στον Καναδά, περιπου το 44% των κατοίκων καλλιεργούν εδώμιμα προιόντα στις αυλές, στα μπαλκόνια αλλά και στα παρτέρια που βρίσκονται σε έναν από τους 17 δημοτικούς κήπους της πόλης κι έχουν παραχωρηθεί για το λόγο αυτό. Στο Πεκίνο, επιδίδεται ο κόσμος μαζικά στην αστική γεωργία.Τα νοικοκυριά που απασχολούνται σε γεωργικές εργασίες ανέρχονται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες, ενώ μέσα στην πόλη το 2014 υπήρχαν περισσότεροι απο 2400 αγροτουριστικούς κήπους για όσους δεν διαθέτουν δικό τους χώρο, άλλα ήθελαν να καλλιεργήσουν τη γη και να έχουν δικά τους προιοντα.

8 Στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας οι τοπικές αρχές επιδοτούν τους κατοίκους να καλλιεργήσουν τους απόκρημνους λόφους που περιβάλλουν την πόλη για να αποφευχθεί ο κίνδυνος διάβρωσης του εδάφους. Στη Βοστόνη, η αστική γεωργία > και την οικονομία. Έτσι με ένα πρόγραμμα τροφίμων, νέοι απά υποβαθμισμένες και φτωχές γειτονιές, εκπαιδεύονται στην αγροτική ζωή, στην παραγωγή τροφίμων, νέοι από υποβαθμισμένες και φτωχές γειτονιές εκπαιδεύονται στην αγροτική ζωή, στην παραγωγή τροφίμων μέσα στην πόλη και την οργάνωση κέτερινγκ. Στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης πρασίνισαν κι οι ουρανοξύστες.Στην ταράτσα των κεντρικών γραφείων της Μ.Κ.Ο > έχει δημιουργηθεί βιολογικός λαχανόκηπος. Λαχανόκηπο επίσης έχει και στην ταράτσα του δημαρχείου του Σικάγο, ενώ στο Τόκιο η νέα πολεοδομική ρύθμιση απαιτεί από τις νέες οικοδομές με εμβαδόν μεγαλύτερο από 1.000 τ.μ. να καλύπτουν το 20% της με ταρατσόκηπους με βλάστηση που μειώνει το ενεργειακό κόστος.

9 Αστικοί λαχανόκηποι στο Ντακάρ- Σενεγάλη Πηγή: F.A.O. (1999).

10 ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΚΟΥΒΑΣ Η Αβάνα της Κούβας η πρωτεύουσα της αστικής γεωργίας. Από τη δεκαετία του 90 μέχρι σήμερα, το κουβανέζικο πρόγραμμα αστικής γεωργίας εξασφάλισε επάρκεια τροφίμων στους περίπου 2,2 εκατομμύρια πολίτες της ξεπερνώντας την επισιτιστική κρίση. Το παράδειγμα της Κούβας θα πρέπει να σταθεί ως οδηγός επιβίωσης και για την Ελλάδα αλλά και για όλες τις χώρες που αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της ύφεσης και ταυτόχρονα έχουν παράδοση στην γεωργία. Σύντομο Ιστορικό Η Κούβα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσης το 1989, βρέθηκε σε τραγική οικονομική και πολιτική θέση. Χάνει μεσα σε μια στιγμή τον μοναδικό πελάτη της σε ζαχαροκάλαμο, βασικό προμηθευτή της σε τρόφιμα, έχασε την πρόσβαση σε ορυκτά καύσιμα. Ξεκίνησε η διανομη τροφίμων απο την κυβέρνηση, αλλά τα πραγμάτα χειροτέρευσαν μετά το εμπάργκο που επέβαλλαν οι Η.Π.Α. Ήταν φανερό πως έπρεπε να βρεθεί λύση επιβίωσης του πληθυσμού.

11 Η απάντηση δόθηκε Με κεντρικό σύνθημα, να μην μείνει ούτε σπιθαμή γής ακαλλιέργητη, σε ολόκληρη την Αβάνα άρχιζαν να εμφανίζονται αστικοί κήποι και εγχειρήματα αυτοκαλλιέργειας. Γενικά η αστική γεωργία στην Αβάνα είναι ένα σύστημα εντατικής οργανικής καλλιέργειας που επιδιώκει την παραγωγή μιας ποικιλλίας φυτών και ζωών το χρόνο. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στη σωστή χρήση του νερού, την προσεκτική διαχείριση της γονιμότητας του εδάφους και γενικότερα την προστασία του περιβάλλοντος. Η υποστήριξη της κυβέρνησης υπήρξε μεγάλη, καθώς πολλοί κρατικοί οργανισμοί ηγούνται της προσπάθειας να οργανωθεί και να γίνει πιο αποτελεσματική όλη αυτή προσπάθεια. Όλα αυτά βέβαια με τη θέσπιση αυστηρών ποιοτικών κριτηρίων όπως η ολική απαγόρευση φυτοφαρμάκων. Το ενδιαφέρον όλων των εμπλεκομένων για συνεχή βελτίωση και καθημερινά δοκιμάζονται στην

12 Η Κουβανική Κυβέρνηση Πρωτοπορεί Το 1993 με νόμο, η κυβέρνηση της Κούβας χωρίζει τα μεγάλα κρατικά αγροκτήματα και δημιουργεί τις λεγόμενες Βασικές Μονάδες Συναιτεριστικής Παραγωγής. Με την κίνηση αυτή δίνεται τέλος στον κρατικό συγκεντρωτισμό και προωθείται μια σχέση ευθύνης-σύνδεσης των εργατών, στη γη όπου δουλεύουν.

13 Συνέχεια της προσπάθειας Βασική προτεραιότητα δόθηκε στο να διασφαλιστεί η γη για παραγωγή τροφίμων. Έτσι διασφαλίστηκε το δικαίωμα χρήσης γης για τους καλλεργητές τροφίμων. Το νέο Υπουργείο Ανάπτυξης της Αστικής Γεωργίας που δημιουργήθηκε ανέλαβε αυτό το έργο κι άλλαξε τους πολεοδομικούς κανονισμούς ώστε οι καλλιεργητές να έχουν νομική προτεραιότητα σε κάθε αχρησιμοποίητο χώρο. Οι πολίτες που θέλουν να εμπλακούν με όλη αυτή τη δραστηριότητα, μπορούσαν να κάνουν μια αίτηση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Έτσι με ελάχιστη γραφειοκρατία και γρήγορα καθε αναξιοποίητη ιδιωτική γη δίνονταν ως επικαρπία σε όποιον ήθελε να καλλιεργήσει τρόφιμα.

14 Συστήματα Καλλιέργιας (Κούβα) Το 1998 λειτουργούσαν επίσημα πάνω από 8000 αναγνωρισμένες μονάδες αγροτικής παραγωγής, στις οποίες απασχολούνταν πάνω από 30000 άτομα. Α. Λαϊκοί Κήποι Οι κηποί αυτοί εμφανίστηκαν αυθόρμητα σε αυλές, μπαλκόνια,ταράτσες σαν απάντηση στην κρίση. Β. Βασικές Μονάδες Συναιτεριστικής Παραγωγής Προέκυψαν απο τη διάσπαση μεγάλων αγροτικών αγροκτημάτων. Βρίσκονται σε όλη τη χώρα και συνήθως αποτελούνται από 5-10 μέλη.Παράγουν διάφορα προιόντα,με τις 16 βασικότερες να εστιάζονται στην παραγώγη γάλακτος.

15 Γ. Συναιτεριστικές Μονάδες Εφοδιασμού Η παραγωγή αυτών των μονάδων κατευθύνεται στον εφοδιασμό της καντίνας των εργοστασιών. Οι περισσότερες όμως από αυτές παράγουν πλεόνασμα, που πωλείται στους εργαζόμενους φθηνά. Μπορούν επίσης να πωληθούν στο κοινό. Δ. Ιδιωτικά Αγροκτήματα Μέσα στα όρια της πόλης της Αβάνας υπάρχει ένας αριθμός ιδιωτικών αγροκτημάτων. Η μέση έκταση τους είναι 130 στρέμματα.Το μεγαλύτερο μέρος του γάλακτος και των κομμένων λουλουδιών που πωλούνται στην Αβάνα προέρχεται απο αυτα τα αγροκτήματα.Το γάλα δεν πωλείται στις αγορές παραγωγής, αλλά διανέμεται μέσω του κρατικού συστήματος διανομής. Ε. Κρατικά Αγροκτήματα Υπάρχουν 3 κρατικές αγροτικές επιχειρήσεις στην Αβάνα. Κάθε επιχείρηση ειναι οργανωμένη σε δημοτικά αγροκτήματα που τροφοδοτούν την επιχείριση σε λογικές τιμές. Το προιόν μετά διανέμεται από το κρατικό συστημά διανομής.

16 ΣΤ. Organoponicos κι εντατικοί κήποι Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αστικής γεωργίας της Αβάνας ειναι τα λεγόμενα organoponicos. Είναι κήποι ζαρντινιέρες κι υψωμένα παρτέρια με υψηλή περιεκτικότητα κομπόστ και χρησιμοποιούνται κυρίως για εντατική παραγωγή λαχανικών. Το σύστημα λειτουργεί καλά στο αστικό περιβάλλον για παραδείγμα σε πλακόστρωτα οικόπεδα η σε αγροτεμάχια με άγονο χώμα. Μερικά organoponicos ειναι ενταγμένα σε μια κρατική επιχείρηση, ενώ άλλα ειναι οργανωμένα σε Βασικές Μονάδες Συναιτεριστικής Παραγωγής. Έχουν υψηλή παραγωγικότητα. Το μεγαλύτερο organoponito διευθύνεται απο την Ομοσπονδία Κουβανέζικων Γυναικών κι απασχολεί 140 γυναίκες. Εκεί που το χώμα είναι κατάλληλο, το σύστημα των organoponicos βαθμιαία αντικαθίστανται απο τους εντατικούς κήπους –huerto insesivos.Οι κήποι αυτοί αξιοποιούν σε υψώμενα παρτέρια χωρίς τοιχώματα. Οι 800 περίπου μονάδες organoponicos καλύπτουν πάνω από 3900 στρέμματα κι έχουν μέση παράγωγη 21 gr ανα ml.

17 ΛΟΝΔΙΝΟ, ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ Το Λονδίνο παρόλο που συνεισφέρει ελάχιστα στη συνολική παραγωγή της Βρετανίας παρατηρήται μια ποικιλλία. Έχουμε καλιέργειες εμπόρικου χαρακτήρα στα περίχωρα της πόλης μέχρι καλλιέργειες σε ακάλυπτους χώρους, είτε ιδιόκτητους είτε διαχειριζόμενους από τις τοπικές αρχές σε ιδιωτικούς κήπους, πρεβάζια παραθύρων και μπαλκόνια κατοικιών. Οι προσεγγίσεις σε σχέση με τις αστικές καλλιέργειες περιλαμβάνουν εμπορικές επειχειρήσεις, ατομικές οπωροκηπευτικές δραστηριότητες και κοινοτικές καλλιέργειες τροφίμων ενώ το εύρος των παραγόμενων τροφίμων είναι μεγάλο.

18 ΑΣΤΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ. ΓΙΑΤΙ ΤΩΡΑ? Το ζήτημα της αστικής φτώχειας και του υποσιτισμού εισάγεται πλέον στην ατζέντα των πολιτικών σε Ευρώπη και Αμερική γιατι η οικονομική κρίση δημιουργεί διογκόμενους θύλακες φτώχειας σε όλες τις μεγαλουπόλεις των ανεπτυγμένων χωρών (FAO 2010). Το ενδιαφέρον του κόσμου για τις αστικές καλλιέργειες όλο κι αυξάνεται κάθως αυξάνεται η ανησυχία για την ποιότητα των παραγόμενων τροφίμων, αλλά και το πόσο το σύστημα θα μπορεί να ανταποκρίνονται και να λειτουργεί αποτελεσματικά, στο να τους προμηθεύει επαρκώς τα αστικά κέντρα με τρόφιμα. Η γενικότερη υποβάμιση του περιβάλλοντος οδηγεί μεγάλη μερίδα του πληθυσμού οτι η αστική καλλιέργεια μπορεί να αποτελεί μέρος του εύρους των λύσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του επιπέδου ζωής στις μεγαλουπόλεις αλλά και την εξασφάλισης της βιωσιμότητάς τους στο πέρασμα του χρόνου.

19 Συνοπτικά, η αστική γεωργία μπορεί να προσφέρει μια συμπληρωματική στρατηγική για τη μείωση της αστικής φτώχειας και της επισιτιστικής κρίσης κι ανασφάλειας. Στη μείωση των δαπανών προμήθειας και εμπορίας τροφίμων σε αστικές περιοχές με βάση την αγροτική παραγωγή, ενώ ενισχύεται η διαχείριση του αστίκου περιβάλλοντος. Η παραγωγή τροφίμων στην πόλη, είναι σε πολλές περιπτώσεις μια απάντηση των φτωχών αστών στην ανεπαρκή, αναξιόπιστη κι ακανόνιστη πρόσβαση σε τρόφιμα, καθώς και στη έλλειψη που έχουν σε χρήματα και πόρους. Σε πιο ανεπτυγμένες χώρες, με την έννοια της οικονομικής ανάπτυξης, η αστική γεωργία μπορεί να έχει ένα δικό της ρόλο στη φυσική και ψυχολογική χαλάρωση, αντί για την παραγωγή τροφίμων αποκλειστηκά. Επίσης, αστικά και περιαστικά αγροκτήματα μπορούν να αναλάβουν ένα σημαντικό ρόλο στην παροχή ευκαιριών αγοράς κι αναψυχής για τους πολίτες όπως ανοιχτά στο κοινό περιβόλια, ψυχαγωγικές διαδρομές, αγορά τροφίμων επί τόπου στο αγρόκτημα κ.α. ή εκπαιδευτικές λειτουργίες φέρνοντας σε επαφή τους νέους με τη φύση.

20 ΦΟΡΕΙΣ - ΘΕΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Η σημασία της αστικής γεωργίας αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο από διεθνείς οργανισμούς όπως: UNCED(Agenda 21) UNCHS ( Habitat ) FAO ( Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας ) CGIAR(Διεθνη γεωργικα Ερευνητικα Κεντρα) Επιπλέον, το κίνημα των αστικών καλλιεργειών δρα καταλυτικά για συναιτερισμούς μεταξύ ακαδημαΪκών, δημοτικών οργανισμών, κοινοτικών φορέων, μη κερδοσκοπικών προσώπων κι αγροτών. Ανοίγοντας έτσι νέα διεπιστημονικά πέδια που ενώνουν τη γεωργία, της επιχειρησεις,τη δημοσια υγεια,τη μηχανικη,την αρχιτεκτονικη και τον σχεδιασμο αλλα και τα μεσα ενημερωσης. Καθώς γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι η πολυπλοκότητα των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν οι αστικές περιοχές τον εικοστό πρώτο αιώνα και γίνονται αναγκαίες μη συμβατικές συνεργασίες και τολμηρές, δημιουργικές στρατηγικές, η προοπτική της καλλιέργειας τροφίμων μέσα στις πόλεις θα συνεχίσει να προκαλεί και να εμπνέει.

21 Κεφάλαιο 2: Αστικές καλλιέργειες στα μεγάλα αστικά κέντρα Οι αστικές καλλιέργειες αποτελούν επίσης κομμάτι ευρύτερων στρατηγικών που εμπεριέχουν την δημιουργία παραγωγικών πράσινων χώρων και αποσκοπούν στην άμεση διαχείρηση απρόβλεπτων προβλημάτων των πόλεων, όπως το ζήτημα της υπερχείλισης των υπονόμων σε πέριόδους έντονων βροχοπτώσεων. Τα μεγάλα αστικά κέντρα αντιμετωπίζουν επίσης το πρόβλημα της αυξανόμενης ενεργειακής χρήσης, ειδικά κατά τους θερινούς μήνες με την χρήση των κλιματιστικών. Τα προβλήματα αυτά είναι δυνατόν να μετριασθούν με την δημιουργία περισσοτέρων πράσινων χώρων με αστικές καλλιέργειες αποτελούν μία μέθοδο λύσης λόγω των δυνατοτήτων τους να παρέχουν τα παραπάνω οφέλη και επιπλέον να αποτελούν καθ’ ευατόν τους ένα παραγωγικό κομμάτι γης. Ακόμα οι αστικές καλλιέργειες μπορούν να μειώσουν τα περιβαλλοντικά και οικονομικά κόστη της διαχείρισης των αστικών απορριμάτων με το να παρέχουν εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης των οργανικών απορριμάτων μέσα από διαδικασίες κομποστοποίησης.

22 Τύποι αστικών καλλιεργειών Οι τύποι των αστικών καλλιεργειών μπορούν να διαχωριστούν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες: 1.Καλλιέργειες στο επίπεδο του εδάφους (Ground- base agriculture) 2.Καλλιέργειες σε δωμάτια κτιρίων (Roof-top agriculture) 3.Καλλιέργειες ελεγχόμενου περιβάλλοντος (Controlled- environment agriculture) 4.Κατακόρυφες καλλιέργειες (Vertical farming)

23 Χωρικές κλίμακες εφαρμογής της αστικής γεωργίας Η αστική γεωργία και ιδιαίτερα στις περιπτώσεις της καλλιέργειας στο επίπεδο του εδάφους αλλά και στα δώματα μέσω της ενταξής της στο σχεδιασμό μπορεί να μεταμορφώσει τις μεγαλουπόλεις σε πολυλειτουργικούς χώρους χρήσιμους- φιλικούς και ωφέλιμους για το περιβάλλον. Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις κλίμακες του χώρου. Οι εφαρμογές μπορεί να αφορούν μια ολόκληρη πόλη με τους υπαίθριους χώρους και την κάθε μονάδα κτιρίου. Στη κατηγορία των δημόσιων υπαίθριων χώρων ανοίκουν τα πάρκα, οι πλατείες, οι κήποι, τα αλσύλια, οι χώροι στάθμευσης και οι περιβάλλοντες χώροι σχολείων και νοσοκομείων που πολλοί εξ’ αυτόν λόγω του λαθεμένου σχεδιασμού τους δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των χρηστών τους, είναι απαραίτητη λοιπόν η αξιοποίησή τους ως μέσω αναβάθμισης του αστικού τοπιού. Σε πολλές χώρες εχουν χοροθετηθεί καλλιέργειες μικρής κλίμακας σε ανοικτούς χώρους διαμωρφωμένους ή μη. Οι αστικές πλατείες αποτελούν το κατ’ εξοχήν πεδίο δημόσιας ζωής και δράσης. Ακόμη και σε άκρως αστικοποιημένες περιοχές υπάρχουν αδόμητοι χώροι που αποτελούν αστικά κενά και χώροι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χώροι εφαρμογής της αστικής γεωργίας.

24 Κοινοτικοί κήποι: αστικοί και δημοτικοί λαχανόκηποι Πρόκειται για ειδικά διαμορφωμένο δημόσιο λαχανόκηπο που βρίσκεται εντός των αστικών περιοχών, όπου οι πολίτες μπορούν να καλλιεργούν οι ίδιοι τα λαχανικά τους σε ειδικά διαμορφωμένους ατομικούς χώρους για να καλύψουν τις ατομικές τους ανάγκες. Σήμερα στη χώρα μας, λειτουργούν αρκετοί λαχανόκηποι με πρωτοβουλίες δήμων, ΚΑΠΗ, Συλλόγων, Κοινωνικών και Οικολογικών Οργανώσεων, Σχολείων και άλλων φορέων.

25 Οι αστικοί λαχανόκηποι την εποχή της κρίσης Οι αστικοί λαχανόκηποι θεωρούνται ότι συνεισφέρουν στην ιδιοπαραγωγή φρέσκων προιόντων, στην οικονομική ελάφρυνση των ευπαθών κοινωνικών ομάδων,στην επανασύσταση του θεσμού της γειτονίας, στην ψυχική υγεία των πολιτών, στο πρασίνισμα και τον εξωραίσμο του αστικού τοπίου κτλ. Επιπροσθέτως, γίνεται λόγος γύρω από την περιβαλλοντκή συνεισφορά των αστικών λαχανόκηπων (κομποστοποίηση μείωση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος και συμβολή στον περιορισμό των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου αλλά και στη συμβολή τους στη διάδοση της περιβαλλόντικής συνείδησης και παιδείας, ιδιαίτερα για τα παιδιά που είναι αποκομένα από τον φυσικό χώρο και το αγροτικό περιβάλλον) αναγνωρίζεται δηλαδή ο πολυλειτουργικός χαρακτήρας της αστικής γεωργίας, με την έννοια ότι πέρα από τα τρόφιμα η αστική γεωργία παράγει και δημόσια αγαθά όπως τοπία, βιοποικιλότητα, πολιτισμικά αγαθά, περιβαλλοντική εκπαίδευση και συνεπώς η προστιθέμενη αξια της είναι πολλαπλάσια της αξίας παραγωγής των αγροτικών προιόντων (Aubry et al. 2012).

26 Βασικά ερωτήματα και διαφαινόμενες προοπτικές για τους δημοτικούς λαχανόκηπους Το βασικό έρωτημα όμως το οποίο τίθεται είναι κατά πόσο οι δημοτικοί λαχανόκηποι είναι βιώσιμοι και θα έχουν διάρκεια σε βάθος χρόνου. Ο προβληματισμός αυτος αφορά τόσο τις δημοτικές αρχές οι οποίες υλοποιούν σχετικά προγράμματα στην πόλη τους, όσο και τους ίδιους τους καλλιεργητές που αιτήθηκαν να ενταχθούν στον λαχανόκηπο και είναι ήδη εγκατεστημένοι σε αυτόν.

27 Στο αυτοδιοικητικό επίπεδο ερωτήματα στρέφονται κατ’ αρχήν γύρω από το κατά πόσο η αστική γεωργία θα αποκτήσει θεσμική υπόσταση και θα προστατεύεται, ως εκ τούτου – ως χρήση γής έναντι των ανταγωνιστικότερων και περισσότερο καρδοφόρων οικιστικών χρήσεων. Οι Δήμοι θα εντάξουν την αστική γεωργία στον αστικό σχεδιασμό, στο βαθμό που της αναγνωρίζεται ο πολυλειτουργικός της χαρακτήρας και η συμβολή της στην βιωσιμότητα των πόλεων ή μήπως τελικά οι δημοτικοί λαχανόκηποι θα παραμείνουν στην ασαφή σφαίρα του προσωρινού και συγκυριακού για όσο διάστημα η οικονομική κρίση θα κρατήσει την κατηγορία και το επενδυτικό ενδιαφέρον των κατασκευαστών σε χαμηλά επίπεδα; Προς το παρών, οι δημοτικοί λαχανόκηποι δεν δημιουργούν συγκρούσεις στις χρήσης γής, αντίθετα συσπειρώνουν τους πολίτες με κοινό στόχο να διεκδικήσουν την οικοιοποίηση των διαθέσιμων δημόσιων χώρων και ενισχύουν τον κοινωνικό δεσμό, ξαναζωντανεύοντας τις γειτονίες, δημιουργώντας χώρους πρασίνου και αναψυχής.

28 Προς το παρών απαντήσεις δεν υπάρχουν, μπορούμε όμως να κρατήσουμε ότι η αστική γεωργία είναι η καλλιέργεια της γής και του υπαίθριου αστικού χώρου ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Αυτή τη στιγμή λειτουργούν αρκετοί κοινωνικοί λαχανόκηποι στην Ελλάδα κι αναμένεται η δημιουργία περισσότερων. Στην Αθήνα χαρακτηριστική είναι η προσπάθεια του Δήμου Αμαρουσίου που διέθεσε 50 μικρά αγροτεμμάχια των 25 τ.μ. το καθένα σε αναξιοποίητους χώρους της περιοχής. Μια παρόμοια προσπάθεια να ενσωματωθεί η παραγωγική χρήση στο σχεδιασμό των πάρκων, όπου εκτός των άλλων θα αποτελεί χώρο εκπαίδευσης κι αναψυχής, επιχειρήθηκε στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης, που δεν συνεχίστηκε ομως

29 Ο Δημοτικός Βιοαγρός Αλεξανδρούπολης αποτελείται από 27 στρέμματα στην άκρη της πόλης, χωρισμένα σε 290 τεμάχια των 70-80 τ.μ., έχει βασικές υποδομές κι η επιλογή των δικαιούχων γίνεται βάση κοινωνικών κριτηρίων. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 2012. Οι πρώτοι 271 καλλιεργητές εγκαταστάθηκαν τον Οκτώβριο του 2012 κι Απρίλιο του 2013.Το 10 % της παραγωγής προσφέρεται στο Δημοτικό Κοινωνικό Παντοπωλείο.

30 Ο Δημοτικός Λαχανόκηπος Θέρμης αποτελείται από 15 στρέμματα στον περιαστικό χώρο, χωρίσμενο σε 180 αγροτεμάχια των 50-80 τ.μ., έχει βασικές υποδομές για τη βιώσιμη λειτουργία του. Οι δικαίουχοι κρίνονται με βάση κοινωνικών κριτηρίων. Δημιουργήθηκε στις αρχές του 2012 κι οι πρώτοι 50 καλλιεργητές εγκαταστάθηκαν τον Ιούνιο του 2013

31 Το παράδειγμα του κοινωνικού Λαχανόκηπου του Καπή Δήμου Ξάνθης Ξεκίνησε τη λειτουργία του, το 2002. Καταλαμβάνει έκταση 5 στρεμμάτων περίπου, χωρισμένη σε 120 τεμάχια των 28 τ.μ. το καθένα εντός του αστικού ιστού της πόλης κάτω από το κλειστό γήπεδο του Δήμου που άνηκε παλιά στον καπνικό σταθμό Ξάνθης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Διαθέτει κανονισμό λειτουργίας. (Πηγή: γεωτεχνικό επιμελητήριο, παράρτημα Αν. Μακεδονιας)

32 Παραδείγματα εξωτερικού Στο εξωτερικό τα παραδείγματα είναι πόλλα και με μεγαλύτερη παράδοση άνω των 150 ετών, υπάρχει και νομοθετική τους κατοχύρωση. Ονομαστικά κάποιες οργανώσεις Διεθνές γραφείο εδαφικών τεμαχίων κι οικογενειακών κήπων. ΕυρωπαΪκή ομοσπονδία αστικών κτημάτων. Αμερικανική ένωση κοινοτικής κηπευτικής. Ομοσπονδία αστικών κτημάτων και κοινοτικών κήπων στην Μεγάλη Βρετανία. Ένα δίκτυο πρωτοβουλιών στις Η.Π.Α. έστρεψε το ενδιαφέρον στην ενσωμάτωση της αστικής γεωργίας στις σχολικές αυλές. Σε σχολείο στο ΜπέρκλεΫ της Καλιφόρνιας έχει δημιουργηθεί από το 1995 έκταση 1 στρέμματος με στόχο την εξοικείωση των μαθητών με την καλύτερη καλλιεργητική διαδικασία και την κατανάλωση βιολογικών προΪόντων. Ένα σχολείο στο Σηάτλ το οποίο ενσωμάτωση ένα θερμοκήπιο για την περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών αλλά και για τη βρώση των παραγώμενων λαχανικών αποκλειστικά από τους ίδιους ( Lacasse M, Haddad L, 2009 ).

33 Εφαρμογή στο ακίνητο Δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στα πολεοδομικά κέντρα και την σχεδόν οξεία έλλειψη ελεύθερων χώρων στο επίπεδο του εδάφους, είναι απαραίτητη η γεωργική αξιοποίηση οποιονδήποτε χώρων στα κτήρια ως αντισταθμιστικό μέτρο στην υφιστάμενη κατάσταση. Λαμβάνοντας υπ΄όψη το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυμού κατοικεί σε αστικές περιόχες, πολλές πρωτοβουλίες του ιδιωτικού αλλά και του δημόσιου τομέα προτείνουν λύσεις που στρέφονται στην ενσωμάτωση της γεωργίας σε όλο το οικοδόμημα και όχι μόνο στο επίπεδο του εδάφους. Η κατακόρυφη γεωργία θεωρείται από πολλούς ειδικούς επιστήμονες ως «πρωτοποριακή λύση» αφού προσφέρει πολυάριθμα ωφέλη, ξεπερνώντας προβλήματα που η παραδοσιακή γεωργία δεν μπορεί.

34 Ορισμένα παραδείγματα Ο Dr. Despommier, καθηγητής Δημόσιας Υγείας και Περιβαλλοντικής Υγιεινής στο Πανεπιστήμιο του Columbia και εφευρέτης της ιδέας αυτής, φαντάζεται το μέλλον με πολυώροφα θερμοκήπια μέσα στα αστικά κέντρα που θα δημιουργούν οικολογική ισορροπία, τα φυτά θα αναπτύσσονται με υδροπονική μέθοδο σε απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον, αναπτυξή τους σε υπόστρωμα και τροφοδότησή τους με τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες μέσω ηλεκτρονικών αυτόματων συστημάτων. Ο ίδιος υποστηρίζει πως εγκατάσταση 30 ορόφων με μέγεθος όσο ενα οικοδομικό τετράγωνο,θα είναι σε θέση να παράγει τροφή για 50.000 ανθρώπους.Με 160 τέτοια κτήρια θα ήταν δυνατό να τρφούν όλοι οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης. Άλλο παράδειγμα είναι το Dragonfly project από τον αρχιτέκτονα Vincent Callbaut, όπου προτείνεται η κατασκευή ενός πρωτότυπου κτηρίου ειδικά σχεδιασμένο για το Roosevelt Island της Νέας Υόρκης, ως λύση στην έλλειψη τροφίμων είναι σχεδιασμένο κάθετα, εκτεινόμενο σε 132 ορόφους καλλιεργήσιμους χώρους για φρούτα, δημητριακά κ.α. περιλαμβάνει κι άλλες χρήσεις όπως στέγαση γραφείων, εργαστηρίων, κατοικιων. Πηγή (http://www.kevio.com/dragonfly-a-metabolic-farm-for-new- york-city-in-the-future/)

35 Καλλιέργιες σε δώματα Ενώ όλα αυτά μπορεί να ακουγόνται σε κάποιους ως πρωτοποριακά, ανεφάρμοστα και ξένα ως προς την ελληνική πραγματικότητα,η αλήθεια είναι ότι μια άμεσα εφαρμόσιμη λύση είναι οι καλλιέργειες σε δώματα. Ώθηση για την παραγωγή τροφίμων στα δώματα δίνεται λόγω των υψηλών τιμών της αστικής γης, της πίεσης που εντοπίζεται από ανταγωνιστικές χρήσεις, όπως οικιακή. Ταρατσόκηποι-πράσινες ταράτσες Οι ταρατσόκηποι είναι παραγωγικοί κήποι λαχανικών στις ταράτσες των κτηρίων.Αποτελούν εύκολες κατασκευές με απλά υλικά, αποδοτικές, μειώνοντας το οικολογικό αποτύπωμα των κτηρίων της πόλης.Μπορούν να μειώσουν και τη σπατάλη ενέργειας μειώνοντας τα καύσιμα που χρειάζονται για να ψυχανθούν και να ζεσταθούν τα κτήρια. Οι πράσινες ταράτσες αποτελούνται από καλλωπιστικά φυτά, είναι αισθητικοί κήποι κι έχουν σκοπό τη ψυχαγωγία του παρατηρητή.

36

37 Πηγή: http://inhabitat.com/nyc/wp-content/blogs.dir/2/files/2011/06/Brooklyn-Grange-by-Cyrus-Dowlatshahi2.jpg

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΙΔΕΕΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Αειφόρος καλλιέργεια (περμακουλτούρα) Θεωρείται ο συνειδητός σχεδιασμός κι η διατήρηση παραγωγικών, αγροτικών οικοσυστημάτων που έχουν την ποικιλομορφία, τη σταθερότητα και την αντοχή των φυσικών οικοσυστημάτων. Η ιδέα είναι η δημιουργία ενος βιώσιμου οικοσυστήματος στην αυλή του σπιτιού μας, ώστε να δημιουργήσουμε ένα μέρος χαλάρωσης αλλά και παραγωγικό.

39 Κηπουρική σε δοχεία και γλάστρες

40 Κηπουρική σε παρτέρια Κατάλληλη για πολυκατοικίες με ακάλυπτους χώρους και μεγάλες βεράντες. Ένας απο τους καλύτερους τρόπους για να καλλιεργήσουμε λαχανικά ειναι να τα φυτέψουμε σε υψωμένα παρτέρια. Όταν το χώμα είναι υψωμένο, στεγνώνει πιο γρήγορα, ζεσταίνεται ευκολότερα και παρέχει βαθύτερο έδαφος για να αναπτυχθούν οι ρίζες των φυτών. Πολυκαλλιέργεια σε μικρούς κήπους Είναι η ανάμειξη των φυτών μέσα σε έναν κήπο για να έχουμε πολλές καλλιέργειες με τη μια, σε συνδυασμό με την εντατική κηπουρική. Βασίζεται σε μαζική φύτευση, σε ανάπτυξη των φυτων καθ’ ύψος, σε συνδυασμό φυτών μεταξύ τους και σε συγκεκριμένες αποστάσεις ανάμεσα στα φυτά.

41 Ιδέες για αστικά παρτέρια

42 Πηγή: http://www.motherearthliving.com/Magazine%96-.jpg

43

44 Οικιακό θερμοκηπιάκι Ένα οικιακό θερμοκηπιάκι βασικά είναι ένα φτηνότερο και περιορισμένο σε μέγεθος θερμοκήπιο. Είναι ένας κλειστός χώρος ανάπτυξης των φυτών που βρίσκεται στο ύπαιθρο.Μπορούμε μέσα σε αυτό να βάλουμε ετήσια ή πολυετή φυτά ή να τοποθετούμε φυντάνια για να σκληραγωγηθούν πριν τα μεταφυτεύσουμε στον κήπο. Το θερμοκηπιάκι αυτό που προσφέρει είναι ηλιακή ακτινοβολία μεγάλη, προστασία από τον άνεμο και υψηλότερη θερμοκρασία απο το περιβάλλον, αφού οι ακτίνες του ηλίου θερμαίνουν το εσωτερικό του. Σακουλόκηποι για λαχανικά Είναι ιδανική λύση για κατασκευές εκτάκτου ανάγκης καθώς επιτρέπουν την καλλιέργεια λαχανικών σε πολύ περιορισμένο χώρο. Είναι ιδανική για αστική γεωργία κι αποτελούν φθηνή λύση.

45 Κομπόστ Τα κομπόστ είναι ένα σκούρο, εύθρυπο υλικό που δημιουργείται από μικροοργανισμούς που διασπούν ύλες όπως φύλλα, κομμένο γρασίδι και κάποια απορρίματα από την κουζίνα μας. Παρέχει θρεπτικές ουσίες στα φυτά και βελτιώνει τη δομή κάθε τύπου χώματος αφρατίζοντάς το. Βελτιώνει την κατακράτηση νερού, γιατί μπορεί να απορροφά σχεδόν το διπλάσιο του βάρους του σε νερό. Η μετατροπή των απομειναριών του κήπου ή της καλλιέργειας μας σε κομπόστ, έχει πολλά πλεονεκτήματα. Είναι ένας τρόπος να μειώσουμε τα σκουπίδια που παράγουμε αλλα και να τα πεταξουμε σεβόμενοι το περιβάλλον. Το κομπόστ είναι ένα εξαιρετικό πρόσθετο χώματος το οποίο βελτιώνει την υγεία και τη δομή τόσο των αργιλικών όσο και των αμμώδων εδαφών. Μπορούμε να το προσθέσουμε στο πάνω μέρος του χώματος σαν επίστρωμα. Αν το αναμείξουμε και με άλλα στοχεία φτιάχνουμε ένα καλό φυτόχωμα.

46 Μανιτάρια Η καλλιέργεια φαγώσιμων μανιταριών είναι μια εξαιρετική λύση αστικής γεωργίας. Είναι εξαιρετική πηγή πρωτεινών. Δεν απαιτούν ιδιαίτερες συνθήκες κι ούτε επίσης μεγάλους χώρους. Έτσι ανάλογα με την ποικίλια μπορείτε να καλλιεργήσετε μανιτάρια σε λίγα τετραγωνικά, στην αυλή, στον κήπο, σε μια αποθήκη, στο γκαράζ, στο υπόγειο κτλπ.

47 Πιθανά ωφέλη – Πιθανά προβλήματα Α. Πιθανά ωφέλη Συνοπτικά λοιπόν, η άσκηση της αστικής γεωργίας προσφέρει πολλά ώφελη στον άνθρωπο, στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Ενισχύει την επάρκεια τροφίμων της τοπικής κοινωνίας και φέρνει τα προιόντα κόντα στις τοπικές αγορές. Εξασφαλίζει ένα μέρος του συνόλου των τροφίμων μιας οικογένειας. Ενισχύει την εργασία και την απασχόληση. Πρασινίζει τις πόλεις, διαχειρίζεται σωστά τα απορρίματα. Έχουμε μεγάλη μείωση των δαπανών ενέργειας από τις μεταφορές, καθώς και περιορισμό των καυσαερίων απο τα μεσά μεταφοράς. Ενισχύει τη βιοποικιλότητα και την παραγωγή τοπικών ποικιλλιών. Η αστική γεωργία συνοψίζει πολλά ωφέλη κάνοντας την ολοκληρώμενη πρόταση για έξοδο από την κρίση που βιώνουμε σε όλα τα επίπεδα.

48 Β.Πιθανά προβλήματα εφαρμογής Παρά τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες πολλά θέματα προκύπτουν. Το βασικότερο είναι η έλλειψη χώρου στις πόλεις. Έτσι η χρήση του ακινήτου με σκοπό την εφαρμογή αστικών καλλιεργητικών πρακτικών θα αποτελεί την τελευταία επιλογή. Δηλαδή η αγορά πάντα στρέφεται στις οικονομικά αποδοτικότερες επιλογές. Έτσι οι ιδιοκτήτες των ακινήτων ενδιαφέρονται για το μέγιστο δυνατό οικονομικό ώφελος όπως κι οι επενδυτές. Έτσι προτιμάται να διατεθεί το ακίνητο για χώρο σταύθμευσης, οικιακή χρήση πάρα ( στις περισσοτερες περιπτώσεις ) καθιστά δύσκολη την εφαρμογή της γεωργίας στην πράξη. Ένα αλλο σημαντικό ζήτημα που τιθέται, είναι τα πιθανά προβλήματα υγείας που μπορεί να προκληθούν από τη γεωργική δραστηριότητα, στο αστικό περιβάλλον, είτε μέσω της αφομοίωσης από τα φυτά των βαρέων μετάλλων ή άλλων τοξινών από μολυσμένα εδάφη η από το νερό άρδευσης, είτε μέσω της χρήσης φυτοφαρμάκων και χημικών. Σε εγκαταλελλειμένες εκτάσεις πρώην βιομηχανικών περιοχών η επαναχρησιμοποίηση του εδάφους περιπλέκεται καθώς μπορεί να έχουμε παρουσία ξένων προσμείξεων, όπως βενζίνη, ντίζελ, αμίαντος, βαρέα μέταλλα, διαλύτες, λιπαντικά, οξέα και τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια.

49 Γ. Προβλήματα στην Ελλάδα Στην Ελλάδα, ο τρόπος πολεοδομικής συγκρότησης των πόλεων κι η έλλειψη αδόμητων χώρων δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για την ενσωμάτωση της γεωργίας στους δημόσιους χώρους. Παράλληλα, όσον αφορά τον ιδιωτικό ακάλυπτο χώρο, με την αλλαγή του οικοδομικού συστήματος και τη μείωση του συντελεστή κάλυψης δίνεται η δυνάτοτητα προσαύξησης του υπαίθριου χώρου και της αξιοποίησης είτε των ακάλυπτων χώρων είτε των πρασιών για ένταξη της παραγωγικής χρήσης με στόχο την αυτοκατανάλωση.

50 Στην Αθήνα, στις περιοχές με υψηλότερο βιοτικό επίπεδο οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, καθώς το σύστημα δόμησης είναι ελεύθερο κι οι συντελεστές κάλυψης χαμηλοί. Αντίθετα στο κέντρο οι διαφαινόμενες δυνατότητες βελτίωσης είναι μικρότερες καθώς το συστήμα είναι συνεχές και στο ήδη πυκνά δομημένο αστικό περιβάλλον, υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες να εφαρμοστεί η αλλαγή του συντελεστή κάλυψης. Ωστόσο με τα υπάρχοντα δεδομένα, η δυνατότητα αξιοποίησης των υπαίθριων κενών ανάμεσα στους κτηριακούς όγκους μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βήμα. Οι ακάλυπτοι χώροι τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται σαν χώροι που υπολειτουργούν που ωστόσο μπορούν να δώσουν λύσεις.

51 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τις τελευταίες δεκαετίες με τους φρενήρης ρυθμούς κίνησης της αγοράς και τον πλουτισμό, που επικράτησε ως ιδανικο, έχοντας ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της σχέσης ανθρώπου-φύσης. Όμως η έντονη αστικοποίηση, η ολοένα και βαθύτερη οικονομική ύφεση κι η κρίση στη διάθεση των τροφίμων ωθούν σε αλλαγές στον τρόπο ιεράρχησης των θεμάτων που έχουν σημασία. Η αστική γεωργία είναι ένας τομέας που μπορεί να γίνει ο πυλώνας σε μια νέα προσέγγιση, στον σχεδιασμό του μέλλοντος των μεγαλουπόλεων. Η παραγωγική χρήση μπορεί να ενσωματωθεί σε διαφορετικά μεγέθη, από έναν αστικό κήπο μεχρί τους δημόσιους χώρους ολόκληρης της πόλης. Για να πραγματοποιηθεί αυτό όμως θα πρέπει να υπάρξουν δραστηριότητες που θα στοχεύουν στη μετατροπή των κενών χώρων για την παραγωγική χρήση,είτε αφορά το δημόσιο ( αξιοποίηση αστικών κενών, ενσωμάτωση της αστικής γεωργίας σε πάρκα και πλατείες είτε τον ιδιωτικό χώρο ( σε ακάλυπτους και δώματα).

52 Οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν ότι η αστική γεωργία θα έχει μακροπρόθεσμα σημαντικό ρόλο ως δίκτυ ασφαλείας για τα ευάλωτα αστικά νοικοκυριά. Η δημιουργία των κοινοτικών λαχανόκηπων θα έχει ψυχολογικά αποτελέσματα σε μη παραγωγικές ομάδες όπως ηλικιωμένοι, άνεργοι, αποφυλακισμένοι κ.α. Μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για κοινοτική, κοινωνική κι οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο ενώ οι ευκαιρίες και τα ωφέλη είναι αξιοσημείωτα, παρουσιάζονται εμπόδια και περιορισμοί στην εφαρμογή που σχετίζονται με προβλήματα στον αστικό σχεδιασμό λόγω του ανταγωνισμού των χρήσεων, με την οικονομική δυσχέρεια κάποιων κοινωνικών ομάδων αλλά και με θέματα υγείας που πιθανό να προκύψουν. Όσον αφορά τις δυνατότητες εφαρμογής της στην Ελλάδα, είναι σαφώς πιο περιορισμένες σε σχέση με άλλες χώρες του εξωτερικού, τόσο λόγω του τρόπου δόμησης όσο και της έλλειψης κατάλληλων πολιτικών κατευθύνσεων. Παρόλαταυτα γίνονται κάποιες κινήσεις και πρωτοβουλίες είτε θεσμικά (Δήμοι),είτε ως ομάδες (ΑΓΡΟΣ) καθώς και από μεμονωμένα άτομα. Η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι σε καιρό κρίσης η συνεργασία ανθρώπων με σκοπό τη διατήρηση η και καλυτέρευση του βιωτικού επιπέδου τους, είναι μονόδρομος. Ας δώσουμε λοιπόν την ευκαιρία στην αστική γεωργία να γίνει το μέσο επίλυσης των συγκεκριμένων προβλημάτων μας.