Διδακτικό σενάριο.

Παρουσίαση με θέμα: "Διδακτικό σενάριο."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Διδακτικό σενάριο

2 Διδακτικό σενάριο Ως διδακτικό σενάριο, θεωρούμε την περιγραφή μιας πλήρους διδακτικής παρέμβασης με εστιασμένο γνωστικό αντικείμενο, συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, προβληματική, διδακτικές στρατηγικές και κατάλληλες δραστηριότητες καθώς και διαδικασία αξιολόγησης. Ένα διδακτικό σενάριο μπορεί να έχει διάρκεια περισσότερων από μία διδακτικών ωρών.

3 Άρα ένα διδακτικό σενάριο περιέχει:
α) την προβληματική του β) το περιεχόμενο και τη μορφή γ) την ακολουθούμενη διδακτική μεθοδολογία δ) τις ακολουθούμενες διδακτικές στρατηγικές ε) την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

4 Σχέδιο εργασίας (project)
Εξειδικευμένο, οργανωμένο πρόγραμμα Παρακολουθεί τη δομή του σχεδίου μαθήματος Στηρίζεται σε συμμετοχικές ερευνητικές μεθόδους μάθησης Στάδια: διαμόρφωση θέματος, στοχοθεσία, υλικό, δραστηριότητες, αξιολόγηση Ομαδοσυνεργατικό, μαθητοκεντρικό Μεταπλάθεται, τροποποιείται Ανοικτή διαδικασία

5 Σενάριο και σχέδιο μαθήματος
Το σχέδιο μαθήματος αποτελεί και αυτό λεπτομερή περιγραφή μιας διδασκαλίας Ο όρος σχέδιο μαθήματος είναι παλιότερος Έχει συνδεθεί με μηχανιστική (μπιχεβιοριστική) περιγραφή μιας διδασκαλίας (περιγραφή φάσεων και σταδίων (αφόρμηση, ανάπτυξη, ανακεφαλαίωση…) Αντιθέτως, σε ένα διδακτικό σενάριο περιλαμβάνονται στοιχεία όπως η αλληλεπίδραση και οι ρόλοι των συμμετεχόντων, οι αντιλήψεις των μαθητών, τα διδακτικά εμπόδια για τη μάθηση και τονίζεται η συνεργατική διάσταση Στη σύγχρονη διδακτική, οι όροι τείνουν να ταυτίζονται.

6 Σενάριο και διδακτική ενότητα
Διδακτική ενότητα: Δίνει το γενικό παιδαγωγικό πλαίσιο. Μπορεί να εμπνεύσει διαφορετικά σενάρια. Τα σημεία των προτεινόμενων σεναρίων πιθανόν αλλάζουν και διαμορφώνονται από τον εκπαιδευτικό, ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης του. Σενάριο: Παραδειγματική εκδοχή, πρόταση για την οργάνωση της διδασκαλίας μιας διδακτικής ενότητας.

7 Διδακτικό σενάριο Αξιοποιεί την περιγραφή μιας πραγματικής σχολικής τάξης, σαν μία «μελέτη περίπτωσης», δηλαδή ξεκινά από τις συγκεκριμένες συνθήκες. Διαφοροποιημένο σχέδιο διδασκαλίας Μαθητοκεντρικό, με υπολογισμό του μαθησιακού προφίλ των μαθητών Λεπτομερές στην περιγραφή του Περιλαμβάνει ατομική και ομαδική εργασία των μαθητών Έχει ορισμένα οργανωτικά γνωρίσματα του σχεδίου μαθήματος και του σχεδίου εργασίας

8 Σενάριο και δραστηριότητες
Ένα διδακτικό σενάριο υλοποιείται μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων Στο πλαίσιό του περιγράφονται: η δομή του η ροή των δραστηριοτήτων οι ρόλοι διδάσκοντα-διδασκομένων και η αλληλεπίδραση τους με τα χρησιμοποιούμενά μέσα και υλικά

9 1. Πρότυπη δομή σεναρίου 1. Τίτλος και το θέμα του σεναρίου 2. Η τάξη ή οι τάξεις στις οποίες απευθύνεται 3. Συμβατότητα με το αναλυτικό πρόγραμμα 4. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές Σε περίπτωση που προτείνετε διαθεματικό σενάριο, αναφέρετε ποια γνωστικά αντικείμενα ή γνωστικές περιοχές εμπλέκονται στο σενάριο. 5. Προαπαιτούμενες και προϋπάρχουσες γνώσεις Είναι κατάλληλο το σενάριο για το επίπεδο των γνώσεων των μαθητών; Πώς το σενάριο εντάσσει οργανικά τις προϋπάρχουσες γνώσεις στην οικοδόμηση της νέας γνώσης; 6. Πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των μαθητών Αναφέρατε ποιες είναι οι πιθανές προϊδέες, τα ενδεχόμενα λάθη και οι γνωστικές δυσκολίες του μαθητή σχετικά με το προς μελέτη γνωστικό αντικείμενο. Το σενάριο πρέπει να προτείνει λύσεις μετασχηματισμού τους.

10 2. Πρότυπη δομή σεναρίου 7. Σκοπός και στόχοι
Οι στόχοι μπορεί να είναι γνωστικοί, όπως η κατανόηση εννοιών ή η οικοδόμηση γνώσεων, μπορεί να αναφέρονται σε δεξιότητες ή να αφορούν σε στάσεις και αξίες. Ως προ το γνωστικό αντικείμενο Ως προς τις ΤΠΕ Ως προς τη διαδικασία μάθησης Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που θα περιγράψετε στη συνέχεια θα πρέπει να καλύπτουν το σύνολο των διδακτικών στόχων.

11 3. Πρότυπη δομή σεναρίου 8. Κατηγορία λογισμικού – Συνδυασμός κατηγοριών λογισμικού (λογισμικά, εργαλεία, υπηρεσίες) Αναφέρετε ποια ή ποιες κατηγορίες λογισμικού θα χρησιμοποιήσετε κατά τη διεξαγωγή του σεναρίου σας. Αιτιολογήστε σύντομα την επιλογή σας. Ειδικότερη αναφορά πρέπει να γίνει στην προστιθέμενη αξία από την εφαρμογή των ΤΠΕ. Μπορείτε επίσης να αναφερθείτε σε συγκεκριμένα λογισμικά αλλά είναι απαραίτητο να προσδιορίσετε την ή τις κατηγορίες στις οποίες ανήκουν (π.χ. λογισμικά γενικής χρήσης όπως επεξεργασία κειμένου ή λογιστικά φύλλα, υπολογιστικά περιβάλλοντα όπως οπτικοποιήσεις, προσομοιώσεις ή μοντελοποιήσεις, εφαρμογές διαδικτύου, λογισμικά κλειστού τύπου, κλπ.).

12 4. Πρότυπη δομή σεναρίου 9. Διάρκεια Σημειώστε πόσες περίπου διδακτικές ώρες απαιτούνται για την υλοποίηση του σεναρίου. 10. Οργάνωση τάξης & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή Εξηγήστε πως θα οργανώσετε την τάξη σας (π.χ. οργάνωση σε ομάδες, κάθε παιδί σε ένα υπολογιστή, χρήση ενός μόνου υπολογιστή στην τάξη κλπ.) και αιτιολογείστε σύντομα την επιλογή σας. Αναφέρετε την υλικοτεχνική υποδομή που κρίνετε απαραίτητη για την υλοποίηση του σεναρίου, τα εποπτικά μέσα, τα όργανα και τα άλλα εν γένει υλικά (π.χ. υπολογιστές, πίνακες, προβολικό μηχάνημα, κλπ.) καθώς και τον τρόπο αξιοποίησής τους στο πλαίσιο του σεναρίου.

13 5. Πρότυπη δομή σεναρίου 11. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου Βασιστείτε στις θεωρίες μάθησης για να αναφέρατε την ακολουθούμενη διδακτική μέθοδο και τις προτεινόμενες δραστηριότητες για τους μαθητές στο πλαίσιο του σεναρίου αναδεικνύοντας την προστιθέμενη αξία από την ενσωμάτωση του/των λογισμικών στο σενάριο. Περιγράψτε τις δυνατές ενέργειες του εκπαιδευτικού, τη συναρμογή τους με τις ενέργειες των μαθητών σε συνάρτηση με τα Φύλλα εργασίας για την επίτευξη των διδακτικών στόχων.

14 Δραστηριότητες υλοποίησης εκπαιδευτικού σεναρίου

15 6. Πρότυπη δομή σεναρίου 12. Φύλλα εργασίας
Περιγράψτε συνοπτικά τα βασικά σημεία ενδεικτικού φύλλου εργασίας για τους μαθητές, το οποίο καλύπτει μέρος του σεναρίου και περιέχει δύο ή τρεις το πολύ δραστηριότητες. 10. Αξιολόγηση του μαθητή και του σεναρίου 11. Πρόσθετες πληροφορίες Σημειώστε πρόσθετες πληροφορίες που θεωρείτε αναγκαίες για την αξιολόγηση του σεναρίου. Για παράδειγμα, προσαρμογές, επεκτάσεις ή άλλες αλλαγές στο περιεχόμενο ή στις διαδικασίες που θεωρήσατε αναγκαίες. Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό που θα το χρησιμοποιήσει και βιβλιογραφία.

16 Δραστηριότητες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας
Διαμόρφωση κατάλληλου συναισθηματικού κλίματος και κλίματος ασφάλειας για το μαθητή (Διατυπώστε ένα εισαγωγικό σχόλιο που θα χρησιμοποιήσετε) • Διαμόρφωση κατάλληλης αφόρμησης για το μάθημα (Διατυπώστε ένα εισαγωγικό σχόλιο ώστε να προκαλέσετε το ενδιαφέρον του μαθητή για το μάθημα) Ενημέρωση των μαθητών για το τι θα επακολουθήσει (Με πολύ λίγες λέξεις) Ενημέρωση των μαθητών για τον σκοπό και τους στόχους του μαθήματος (Μετά το τέλος του μαθήματος θα πρέπει να είστε σε θέση να….) • Διερεύνηση προϋπάρχουσας και προαπαιτούμενης γνώσης (Τι ξέρετε για…) • Διερεύνηση ιδεών, αντιλήψεων, αναπαραστάσεων (Τι έχετε ακούσει ή διαβάσει για… Τι νομίζετε για…)

17 Δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου
Τι τύπου διδακτικές στρατηγικές χρησιμοποιεί το εκπαιδευτικό σενάριο; Ποιες είναι οι απαιτούμενες ενέργειες από τον εκπαιδευτικό για την υλοποίησή τους; Τι τύπου διδακτικές καταστάσεις ευνοεί το εκπαιδευτικό σενάριο (όπως ατομικές ή συλλογικές, κλειστές ή ανοικτές, επεκτάσιμες). Ποιες είναι οι απαιτούμενες ενέργειες από τον εκπαιδευτικό για την υλοποίησή τους; Τι τύπου διδακτικές βοήθειες7 προτείνει το σενάριο; Ποιες είναι οι απαιτούμενες ενέργειες από τον εκπαιδευτικό για την υλοποίησή τους; Πώς εξελίσσεται η διαδικασία με τις παρεμβάσεις του εκπαιδευτικού; Προτείνει γνωστικού τύπου συγκρούσεις και ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού και του χρησιμοποιούμενου εκπαιδευτικού υλικού ή λογισμικού σε αυτή τη διαδικασία; Πώς οργανώνονται οι αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους μαθητές, το χρησιμοποιούμενο υλικό και τον εκπαιδευτικό; Πώς ευνοείται η ουσιαστική συνεργασία ανάμεσα σε μαθητές και εκπαιδευτικό; Το σενάριο ευνοεί τον πειραματισμό και επιτρέπει στο μαθητή να διερευνήσει και να ανακαλύψει τη γνώση;

18 Δραστηριότητες εμπέδωσης του γνωστικού αντικειμένου
Ποιες ερωτήσεις εμπέδωσης θέτει το σενάριο ώστε να ενθαρρύνεται η κατασκευή της γνώσης από τους μαθητές λαμβάνοντας υπόψη τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν για την προς μελέτη έννοια; Ποιες δραστηριότητες εξάσκησης και πρακτικής προτείνει το σενάριο που αφορούν άμεσα τις γνώσεις που πρέπει να εμπεδωθούν; Τι τύπου προβληματικές καταστάσεις προτείνονται στους μαθητές μέσω του σεναρίου ώστε να υποστηριχθεί η εμπέδωση των γνώσεων που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιό του;

19 Δραστηριότητες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου
Ασκήσεις σωστού – λάθους, πολλαπλών επιλογών, συμπλήρωσης κενών, κλπ. Ερωτήσεις αξιολόγησης (ανοικτού τύπου) που θέτει το σενάριο ώστε να διερευνηθεί η κατανόηση της υπό μελέτη έννοιας από τους μαθητές. Δραστηριότητες σχεδίασης (π.χ. κάνουν μία ζωγραφιά, δημιουργούν ένα διάγραμμα ροής), Δραστηριότητες εννοιολογικής χαρτογράφησης (δημιουργούν έναν νοητικό χάρτη), Δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων, Δραστηριότητες κατασκευής (π.χ. δημιουργούν μια κατασκευή).

20 Μεταγνωστικές δραστηριότητες
Σύνοψη του μαθήματος και των νέων γνώσεων που αποκτήθηκαν (συνήθως δημιουργείται ένα διάγραμμα σύνοψης ή ένας εννοιολογικός χάρτης). Αντιπαραβολή των αρχικών ιδεών και αναπαραστάσεων των μαθητών με τις νέες γνώσεις που αποκτήθηκαν στο μάθημα (τι πιστεύαμε αρχικά, τι νέο έχουμε μάθει, πως έχουν αλλάξει οι ιδέες και οι απόψεις μας …). Μπορεί να υλοποιηθεί με τη σύγκριση αρχικών και τελικών εννοιολογικών χαρτών. Δουλειά για το σπίτι (να περιγραφεί σαφώς, όταν απαιτείται από το σενάριο) Μεταγνωστική αξιολόγηση (τι κερδίσατε από αυτό το μάθημα;)

21 Διεπιστημονικότητα - Διαθεματικότητα
Διεπιστημονικότητα: εμπλοκή περισσότερων της μιας γνωστικών περιοχών στη μελέτη ενός φαινομένου. Διαθεματικότητα: επέκταση της ανάλυσης ενός αντικειμένου σε σφαίρες που εκτείνονται πέρα από τα αυστηρά όρια μιας γνωστικής περιοχής, προκειμένου η μελέτη αυτή να εγγραφεί σε ένα γενικότερο πλαίσιο και να διασυνδεθεί με άλλες έννοιες. Το ζητούμενο είναι η υπέρβαση των ορίων που θέτουν τα επιμέρους μαθήματα. Συνεπώς: κατά το σχεδιασμό της διδασκαλίας του ο δάσκαλος πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τον κάθετο και τον οριζόντιο συντονισμό των διδακτικών ενοτήτων. Διεπιστημονικότητα: π.χ. το Πυθαγόρειο θεώρημα μπορεί να μελετηθεί από μαθηματική πλευρά αλλά και από γλωσσική Διαθεματικότητα: π.χ. το Πυθαγόρειο θεώρημα εξετάζεται ως προς την ιστορία του, το ρόλο που έπαιξε στα Μαθηματικά, αλλά και άλλους τομείς ανθρώπινων δραστηριοτήτων κτλ.

22 1. Η συμβολή των ΤΠΕ στο επίπεδο του περιεχομένου: το ψηφιακό υλικό αυξάνει απεριόριστα τις δυνατότητες για ανεύρεση και συνδυασμό πληροφοριών οι μαθητές καλούνται να το εντοπίσουν, να το ελέγξουν (ως προς την εγκυρότητα, την νομιμότητα, την πληρότητα), να το μορφοποιήσουν και να το συνδυάσουν, ώστε να επιλύσουν κάποιο πρόβλημα.

23 2. Η συμβολή των ΤΠΕ Στο επίπεδο της διεκπεραίωσης και οργάνωσης των δεδομένων που είναι απαραίτητα για την επεξεργασία ενός θέματος. Αν ένα θέμα πρέπει να τεθεί για συζήτηση μπορεί να τεθεί σε μια discussion list ή σε ένα e-forum για ασύγχρονη συζήτηση ή να τεθεί σε ένα chat room για μια online σύγχρονη συζήτηση. Όταν όμως μια ομάδα μαθητών θέλει να εκθέσει ορισμένα στοιχεία και επιθυμεί το σχολιασμό τους, καλό εργαλείο είναι μία σελίδα ιστολογίου (blog) Εάν πρόκειται για ένα ομαδοσυνεργατικό project, η χρήση σελίδων wikis είναι πιο ενδεδειγμένη.

24 3. Η συμβολή των ΤΠΕ Στην προέκταση των πρακτικών αυτών και για την επεξεργασία δεδομένων και την επικοινωνία, τυπικό παράδειγμα διδακτικής μεθοδολογίας που βασίζεται στις ΤΠΕ με πολύ μεγάλη διάδοση στον Αγγλοσαξωνικό χώρο είναι τα Web Quests. ( ) Τα Webjects αποτελούν μία επέκταση των Web Quests σε projects σχετικά μεγάλης διάρκειας (μερικών μηνών).

25 Κριτήρια αξιολόγησης σεναρίων
Το βασικό κριτήριο της αξιολόγησης της ποιότητας ενός σεναρίου είναι το κατά πόσο είναι εντάξιμο στο κύριο διδακτικό έργο και την καθημερινή πραγματικότητα του σχολείου καθώς επίσης και πόσο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των στόχων του σχολικού αναλυτικού προγράμματος.

26 Ειδικότερα Να έχει ξεκάθαρους επιδιωκόμενους διδακτικούς στόχους, να βασίζεται σε καλά τεκμηριωμένη παιδαγωγική θεώρηση, και να γίνεται σαφής η σύνδεση του με το αναλυτικό πρόγραμμα. Να διευκολύνει τη διαθεματική προσέγγιση. Να ενισχύει τη διερευνητική, ομαδική και ενεργητική μάθηση.

27 Να αξιοποιεί τις Τ.Π.Ε. (υπερμέσα, δικτυακές υπηρεσίες, εκπαιδευτικό λογισμικό ανοικτού τύπου) και όπου είναι δυνατόν τη δυνατότητα πολλαπλών ταυτόχρονων αναπαραστάσεων. Επιθυμητό θα ήταν όπου είναι δυνατό να δίνονται περισσότερες από μία εναλλακτικές επιλογές στη χρήση Τ.Π.Ε. Να παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να το επεκτείνει είτε προσθέτοντας νέες δραστηριότητες στο ίδιο θεματικό πεδίο είτε εφαρμόζοντάς το σε άλλο γνωστικό αντικείμενο.

28 Ειδικότερα για το δημοτικό σχολείο
απλότητα, ξεκάθαρους ρόλους για κάθε μαθητή, σαφή ορισμό της αλληλεπίδρασης, πρόβλεψη του χρόνου έκαστης δραστηριότητας, αξιοποίηση της φυσικής τάσης του παιδιού για διερεύνηση και δημιουργικότητα, δυνατότητα καλλιέργειας όχι μόνο δεξιοτήτων, αλλά και στάσεων ζωής, παροχή ευκαιριών για συνεργατικότητα μεταξύ μαθητών στο στενό πλαίσιο της σχολικής τάξης ή ακόμα καλύτερα στο πλαίσιο εικονικών τάξεων μεταξύ διαφορετικών σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.

29 Δεδομένης της συνθετότητας της εκπαιδευτικής πράξης αλλά και των ιδιαίτερων αναγκών της κάθε τάξης, είναι συχνά αναγκαίο να μπορεί ο εκπαιδευτικός να προσαρμόζει ή και να δημιουργεί τα δικά του εκπαιδευτικά σενάρια ώστε να καλύπτει τις πραγματικές διδακτικές του ανάγκες. Το εκπαιδευτικό σενάριο με χρήση ΤΠΕ εντάσσεται στο υφιστάμενο πρόγραμμα σπουδών, χρησιμοποιεί κατάλληλες διδακτικές στρατηγικές και αποσκοπεί στην επίτευξη ενός μαθησιακού αποτελέσματος μέσω της χρήσης κατάλληλου υπολογιστικού περιβάλλοντος (εκπαιδευτικό λογισμικό ή και υλικό).

30 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ: «Ποιος μιλάει τώρα;»
Προτεινόμενη διάρκεια: 6 δίωρα μαθήματα σε 3 εβδομάδες, συνολικά περίπου 12 ώρες

31 Διδακτικοί στόχοι Μαθησιακοί
Να αντιληφθούν οι μαθητές την επικοινωνιακή λειτουργία του ευθέως και του πλαγίου λόγου, καθώς και τις συναφείς λειτουργικές διαφορές μεταξύ του προφορικού και του γραπτού λόγου Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι στον ευθύ λόγο τα κείμενα αναπαράγονται κατ’ ευθείαν, ενώ στον πλάγιο οι διάλογοι περιγράφονται μέσω αφήγησης η οποία δεν χρησιμοποιεί με ακρίβεια τα λόγια που μεταφέρονται. Να εξοικειωθούν με τη διαδικασία μετατροπής του ευθέως λόγου σε πλάγιο

32 Παιδαγωγικοί στόχοι Να αναπτυχθούν διδακτικές στρατηγικές και μέθοδοι οι οποίες ενισχύουν την εκμάθηση των γλωσσικών συμβάσεων των διαλόγων. Να ασκηθούν στις στρατηγικές της επανεγγραφής και της εκ νέου επεξεργασίας κειμένων, εικόνων, ιστοριών. Ως προς τον κριτικό εγγραμματισμό Να υποστηριχθεί η ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών να αποδίδουν τις επικοινωνιακές προθέσεις των κειμένων που ακούν ή διαβάζουν Ως προς τον τεχνολογικό εγγραμματισμό Να χρησιμοποιούν πολυμεσικά εργαλεία και τεχνικές που ευνοούν την αυτόνομη μάθηση.

33 Εξοπλισμός και οργάνωση της τάξης
Η εφαρμογή του διδακτικού σεναρίου προϋποθέτει εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή του διαδραστικού πίνακα, καθώς και με τον επεξεργαστή κειμένου (Word) και ένα πρόγραμμα ζωγραφικής (π.χ. Tux Paint, RNA). Θα χρειαστεί και χρήση ενός προγράμματος για κατασκευή εικονογραφημένων ιστοριών (π.χ. Comic Book Creator 2). Αν υπάρχει διαδραστικός πίνακας, το σενάριο διεξάγεται στην τάξη, διαφορετικά στην αίθουσα της πληροφορικής του σχολείου. Στη δεύτερη περίπτωση οι ομάδες των μαθητών σχηματίζονται ανάλογα και με τον αριθμό των τερματικών. Εκτυπωτής, κατά προτίμηση έγχρωμος.

34 Μεθόδευση της διδασκαλίας Πρώτη δραστηριότητα: Χρήση εικονογραφημένων ιστοριών για την επισήμανση διαλόγων σε ευθύ λόγο 1η ώρα: Ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει στον διαδραστικό πίνακα, στον υπολογιστή ή σε έντυπο μία σύντομη εικονογραφημένη ιστορία. Προκειμένου να επιτευχθεί η άσκηση των μαθητών στη σύνθεση κειμένου σε ευθύ λόγο, οι διάλογοι στα συννεφάκια χρειάζεται να έχουν τη μορφή ελλειπτικών προτάσεων με χρήση επιφωνημάτων και επιφωνηματικών εκφράσεων. Αφού διαβάσουν τους διαλόγους, οι μαθητές καλούνται να εντοπίσουν τους βασικούς χαρακτήρες, να αφηγηθούν την ιστορία και να αποδώσουν το νόημα των διαλόγων που βρίσκονται στα «συννεφάκια». Οι χαρακτήρες και τα λεγόμενά τους υπογραμμίζονται με τρόπο ανάλογο προς το μέσον παρουσίασης της ιστορίας και τις δυνατότητες των αντίστοιχων λογισμικών τους (διαδραστικός πίνακας ή Η/Υ).

35 2η ώρα: Με τη χρήση του διαδραστικού πίνακα ή του Η/Υ ή με απλή αντιγραφή –αν χρησιμοποιείται έντυπο- τα «συννεφάκια» αποσπώνται από την εικονογραφημένη ιστορία και αντιγράφονται σε μία νέα σελίδα, όπου χρησιμοποιούνται για τη διήγηση της ιστορίας μόνο με λέξεις. Το κείμενο της ιστορίας μπορεί να γραφεί συνεργατικά στον διαδραστικό πίνακα, στον υπολογιστή ή στο χαρτί. Επειδή ακόμη δεν έχουν διδαχθεί οι κανόνες για τη στίξη του πλαγίου λόγου, τα κείμενα των διαλόγων παραμένουν με τη μορφή που είχαν μέσα στα «συννεφάκια». Στο τέλος, κάθε μαθητής παίρνει μία εκτύπωση του κειμένου, ενώ το κείμενο αποθηκεύεται στον Η/Υ.

36 Δεύτερη δραστηριότητα: Εκμάθηση και χρήση της κατάλληλης διαδικασίας για τη μετατροπή των ελλειπτικών κειμένων των διαλόγων σε πληρέστερο ευθύ λόγο. 1η ώρα: Στον διαδραστικό πίνακα, στον υπολογιστή, στον συμβατικό πίνακα ή σε έντυπο πίνακα ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει στην τάξη τους κανόνες για τα σημεία στίξης κατά την καταγραφή διαλόγων σε ευθύ λόγο. Η παρουσίαση αυτή έχει προετοιμαστεί από πριν, αλλά κατά τη διάρκεια του μαθήματος μπορεί να συμπληρωθεί ή να μεταβληθεί ως προς τη διατύπωση, με τη χρήση υπογραμμίσεων, χρωματισμό λέξεων ή φράσεων, προσθήκη σημειώσεων και παραδειγμάτων.

37 Τρίτη δραστηριότητα: Μετατροπή του ευθέως λόγου σε πλάγιο με τη χρήση των κατάλληλων σημείων στίξης.
1η ώρα: Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί τον διαδραστικό πίνακα ή τον ηλεκτρονικό υπολογιστή για να παρουσιάσει την ιστορία σε ευθύ λόγο όπως ολοκληρώθηκε στο προηγούμενο μάθημα και προσκαλεί τους μαθητές να επεξεργαστούν το κείμενο ξανά, ώστε να το μεταφέρουν στον πλάγιο λόγο, με τη συμμετοχή όλων και τη συνεργασία σε μικρές ομάδες (3-4 μαθητών). Παρουσιάζονται στον διαδραστικό πίνακα ή στον Η/Υ οι κανόνες της μετατροπής. Κάθε ομάδα μπορεί να αναλάβει να μετατρέψει ένα τμήμα του κειμένου και να ελέγξει την εργασία των άλλων ομάδων, ανάλογα με τον χρόνο που διατίθεται βάσει του ρυθμού της όλης εργασίας.

38 Τέταρτη δραστηριότητα: Χρήση πολυμεσικών εργαλείων και τεχνικών για την υποστήριξη της αυτόνομης μάθησης. Ο διαδραστικός πίνακας ή οι υπολογιστές συνδέονται με το διαδίκτυο για την εύρεση του ιστότοπου ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή εικονογραφημένης ιστορίας. Είναι εύλογο ότι ο εκπαιδευτικός έχει προηγουμένως περιεργαστεί το λογισμικό της επιλογής τους και έχει αποκτήσει ευχέρεια ως προς την πλοήγηση σε αυτό, καθώς και ως προς τον χειρισμό των δυνατοτήτων του για την κατασκευή εικονογραφημένης ιστορίας.

39 Αφού παρουσιαστούν στους μαθητές ορισμένα παραδείγματα και διερευνηθεί από κοινού ο τρόπος χρήσης του λογισμικού για την κατασκευή της ιστορίας, οι μαθητές καλούνται να εργαστούν ανά δύο (ζεύγη) ή, όσοι προτιμούν, μόνοι τους στον διαδραστικό πίνακα ή στον Η/Υ, ώστε να κατασκευάσουν μία σύντομη ακολουθία εικόνων (τουλάχιστον τρεις και έως έξι) με τουλάχιστον δύο χαρακτήρες μαζί με τα συννεφάκια των διαλόγων. Μόλις ολοκληρωθεί κάθε εικόνα, αποθηκεύεται.

40 Πέμπτη δραστηριότητα: Δημιουργική επεξεργασία και παραγωγή κειμένων, ζωγραφιές και εικόνες.
Προβάλλονται πάλι οι εικόνες που προέκυψαν από τη χρήση του λογισμικού και αυτή τη φορά οι μαθητές καλούνται να συνθέσουν και να εισαγάγουν κατάλληλα κείμενα ευθέως λόγου στα «συννεφάκια» διαλόγου, καθώς και να προσθέσουν μία περιγραφή στα αριστερά κάθε εικόνας χρησιμοποιώντας ευθύ λόγο. Στο τέλος, η εργασία αποθηκεύεται στον Η/Υ.

41 Έκτη δραστηριότητα: Ολοκλήρωση της επεξεργασίας και της παραγωγής κειμένων, καθώς και του εικαστικού τμήματος της ιστορίας 1η ώρα: Οι μαθητές καλούνται να μετατρέψουν τον ευθύ λόγο των περιγραφών σε πλάγιο καθώς και τον ευθύ λόγο των διαλόγων σε πλάγιο. Η εργασία γίνεται πάλι είτε στον διαδραστικό πίνακα είτε στον Η/Υ. Το κείμενο των περιγραφών βρίσκεται στο δεξί μέρος των εικόνων, ενώ το κείμενο των διαλόγων γράφεται σε αρχείο κειμένου.

42 2η ώρα: Η εργασία εκτυπώνεται, έτσι ώστε να προκύψουν δύο έντυπα – βιβλία. Το πρώτο θα έχει τη μορφή εικονογραφημένης ιστορίας και το δεύτερο τη μορφή αφηγήματος σε πλάγιο λόγο. Κάθε έντυπο – βιβλίο μπορεί να εισάγεται με μία περιγραφή των κανόνων που εφαρμόσθηκαν για την γραφή του κειμένου σε ευθύ λόγο και τη μετατροπή του σε πλάγιο. Μπορεί επίσης να φιλοτεχνηθεί εξώφυλλο για κάθε έντυπο –βιβλίο, είτε με ζωγραφική των μαθητών σε χαρτί ή σε ηλεκτρονικό πρόγραμμα ζωγραφικής (π.χ. Tux Paint, RNA) είτε με σύνθεση ηλεκτρονικών εικόνων – κολάζ, με αναζήτηση εικόνων σε μία ηλεκτρονική μηχανή όπως η “Google”. Κάθε μαθητής παίρνει αντίτυπα από τα δύο βιβλία – έντυπα και μπορεί να ξανακοιτάξει και να περιεργαστεί τα στάδια της όλης εργασίας, έτσι όπως έχουν αποθηκευτεί σε ηλεκτρονικά αρχεία στον διαδραστικό πίνακα ή στον Η/Υ .

43 Επέκταση Στη συνέχεια κάθε μαθητής μπορεί να κατασκευάσει, μόνος του ή σε συνεργασία με άλλους, άλλη, ίσως εκτενέστερη, εικονογραφημένη ιστορία, στον εξωσχολικό χρόνο του, ώστε να παρουσιαστούν όλες οι ιστορίες σε ειδική εκδήλωση στο σχολείο και οι καλύτερες να εκτυπωθούν, να δοθούν και σε μαθητές άλλων τάξεων και να παραμείνουν στη βιβλιοθήκη της τάξης ή του σχολείου.

44 Aξιολόγηση Εκτός από τη συνηθισμένη διαμορφωτική αξιολόγηση εκ μέρους του εκπαιδευτικού της επίδοσης των μαθητών και της ίδιας της ιδέας και της εφαρμογής του σεναρίου, αντικείμενο αξιολόγησης μπορεί κατά περίπτωση να αποτελέσουν οι εικονογραφημένες ιστορίες των μαθητών από τους συμμαθητές τους, με κριτήρια όπως «Η πιο αστεία ιστορία», με ανάλογα «βραβεία».

45 Βιβλιογραφία για τον εκπαιδευτικό
Βακαλούδη Α Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις νέες Τεχνολογίες. Διδακτικά σενάρια στα φιλολογικά μαθήματα. Αθήνα: Πατάκης. Κόμης, Β. Μισιρλή, Α. και Σκουντζής, Α. (2010). Διαδραστικά συστήματα διδασκαλίας και η αξιοποιήσή τους στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη» του Ε.Π. «Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση. Επιμορφωτικό υλικό ΠΕ60/70 Μικρόπουλος, Τ. Α. & Μπέλλου Ι Σενάρια διδασκαλίας με υπολογιστή. Αθήνα: Κλειδάριθμος