Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ

Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Λογοτεχνικές θεωρίες
Ο σύγχρονος αναγνώστης προσλαμβάνει διαφορετικά τη λογοτεχνία σε σύγκριση με τον αναγνώστη του 19ου αιώνα Η ρομαντική θεωρία του 19ου αιώνα, αντιμετωπίζοντας τη λογοτεχνία ως ιστορία προσωπικοτήτων, έδωσε έμφαση στη σχέση βιογραφίας – λογοτεχνίας και στο λογοτεχνικό κανόνα, επιβάλλοντας προγράμματα σπουδών με εθνικούς και ιστορικούς στόχους.

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Λογοτεχνικές θεωρίες
Με τους φορμαλιστές, τους δομιστές και τους μεταδομιστές, γίνεται η μετατόπιση στις θεωρίες της αναγνωστικής ανταπόκρισης και της αισθητικής της πρόσληψης.

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Νεότερες Λογοτεχνικές θεωρίες
Με το να υπογραμμίζεται ο ενεργητικός ρόλος του αναγνώστη υπονομεύεται και η πίστη στην ορθή ερμηνεία. Δεν υπάρχουν πλέον ορθές ή λανθασμένες ερμηνείες, αφού δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια να αξιολογηθούν. Απλώς υπάρχουν αναγνώστες που ερμηνεύουν και η ερμηνεία τους είναι βασισμένη στις εκάστοτε συμβάσεις ανάγνωσης και ερμηνείας

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Επικράτηση των ηλεκτρονικών μέσων και το νέο περιβάλλον που δημιουργούν επηρεάζει τους συγγραφείς την πρόσληψη του λογοτεχνικού έργου τον σχετικό θεωρητικό λόγου

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Νέοι λογοτεχνικοί όροι
Ηλεκτρονική λογοτεχνία (e-literature) δικτυακή, ψηφιακή, υπολογιστική Κυβερνολογοτεχνία (cyber-literature) Υπερλογοτεχνία (hyperliterature) Ολοι οι όροι δηλώνουν την κυρίαρχη θέση της τεχνολογίας στην παραγωγή και πρόσβαση της λογοτεχνίας αυτής

Διαφορετικές οι απαιτήσεις ανάγνωσης
ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Η κυριαρχία της εικόνας συντελεί στη δημιουργία και ανάπτυξη της υπερλογοτεχνίας Διαφορετικές οι απαιτήσεις ανάγνωσης Σε μια ευρύτερη αντίληψη η ανάγνωση είναι μια υποκειμενική λειτουργία, με βάση τη θεωρία της αναγνωστικης ανταπόκρισης και της αισθητικής της πρόσληψης Κέντρο ενδιαφέροντος από συγγραφέα κειμενο αναγνώστη Ενεργός ρόλος του αναγνώστη Υπονομεύεται η πίστη στην ορθή ερμηνεία

Η διδασκαλία της Λογοτεχνίας με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Τα ψηφιακά κείμενα ευαγγελίζονται τη συναίρεση της ενδοκειμενικότητας με την διακειμενικότητα την ασυνέχεια, την κειμενική ρευστότητα, τη δομική ευελιξία.

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Η υπερλογοτεχνία (hyperliterature) παρουσιάζει με εμφανή τρόπο στην οθόνη του υπολογιστή τεχνικές οργάνωσης και διασάλευσης της αφηγηματικής τάξης, οι οποίες είχαν ήδη αναπτυχθεί στην έντυπη λογοτεχνία (συνεχείς παραβιάσεις της αφηγηματικής και χρονικής ακολουθίας, η δυναμική δομή και η ελαστικότητα στο χώρο)

Διδασκαλία της Λογοτεχνίας με ηλεκτρονικούς υπολογιστές
Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Η υπερκειμενική δομή Ευνοεί τη διακλαδωτή αφήγηση και την πολυεπίπεδη ανάπτυξη της εξιστόρησης Καταργεί τη μονοκρατορία του λόγου. Ενσωματώνει εικόνες, γραφικά, ήχο, κίνηση, βίντεο

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Τα υπερκειμενικά και πολυτροπικά κείμενα προτείνουν Ένα διαφορετικό, διαδραστικό και δυναμικό, επικοινωνιακό μοντέλο συγγραφής και πρόσληψης της λογοτεχνίας Ένα διαφορετικό είδος αναγνωστικής προσέγγισης και θεωρητικού λόγου για τη λογοτεχνια

ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ Ορος του Theodor Nelson στη δεκαετία ΄60 που περιγράφει το είδος ηλεκτρονικού κειμένου που το χαρακτηριστικο του είναι ότι δεν έχει ιεραρχημένη δομή Πρόκειται για πολυεπίπεδο κείμενο που διαμορφώνεται κάθε φορά κατά την ηλεκτρονική ανάγνωσή του

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ
Ο αναγνώστης μπορεί να ακολουθήσει πολλές διαδρομές ανάγνωσης και ενθαρρύνεται να μεταπηδήσει εύκολα και γρήγορα από το ένα «κεφάλαιο» στο άλλο. Μπορεί να δημιουργήσει τη δική του αναγνωστική διαδρομή

Στοιχεία υπερκειμενικής δομής ανιχνεύονται και σε έντυπα έργα μοντερνιστών η μεταμοντερνιστών συγγραφέων Το λογοτεχνικό υπερκείμενο είναι δυναμικό και διαδραστικό. Προϋποθέτει την ενεργητική συμμετοχή του αναγνώστη Εμβληματικό υπερλογοτεχνικό έργο θεωρείται το Afternoon του Michael Joyce – Δεν ύπάρχει καθόλου ιστορία, μόνο αναγνώσεις

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Παραδείγματα υπερλογοτεχνίας AFTERNOON
Εργο του Michael Joyce το οποίο γεννήθηκε το και συνεχίζει να πωλείται σε μορφή ψηφιακού δίσκου Περιλαμβάνει 539 αποσπάσματα και 951 υπερδεσμούς. Η πλοήγηση μέσα στο κείμενο επιτυγχάνεται με απαντήσεις ναἴ/όχι, με λεξεις κλειδιά και η ιστορία ξεδιπλώνεται ανάλογα με τη διαδρομή που χαράσσει ο αναγνώστης μέσα από την εναλλαγή αφηγητών. Πρόκειται για ένα κείμενο δίχως αρχή και τέλος

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Μϊλοραντ Πάβιτς ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ
Παραδείγματα υπερλογοτεχνίας Μϊλοραντ Πάβιτς ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Διήγημα για υπολογιστή και διαβήτη Μετάφραση: Ζώγια Μαυροειδή

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Σοφία Νικολαϊδου Πλανήτης Πρέσπα
Παραδείγματα υπερλογοτεχνίας Σοφία Νικολαϊδου Πλανήτης Πρέσπα Οι δεσμοί μεταξύ των κειμένων κρύβονται από παιχνίδια ήχου και προφοράς επιλεγμένων λέξεων

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ Κατάργηση της μονοκρατορία του λόγου
Ενσωμάτωση εικόνων , γραφικών , ήχου, βίντεο Συνομιλία τεχνών Προιόντα συνεργασίας : δημιουργούνται από περισσότερους από έναν συγγραφείς

Κυρίαρχο στοιχείο η δυναμική προοπτική της ανάγνωσης Τα ψηφιακά κείμενα διακινούνται και δημοσιεύονται σε δευτερόλεπτα σε όλο τον κόσμο Τροποποιούνται πολύ εύκολα

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟΥ
Εσωτερικός μονόλογος Μετατόπιση της αφηγηματικής γωνίας Παλίνδρομες κινήσεις στον αφηγηματικό χρόνο Διακλαδωτή αφήγηση και πολυεπίπεδη ανάπτυξη της εξιστόρησης

ΤΠΕ και ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Τα υπερκείμενα και τα πολυτροπικά κείμενα προτείνουν ένα διαφορετικό, διαδραστικό και δυναμικό, επικοινωνιακό μοντέλο συγγραφής και πρόσληψης της λογοτεχνίας

Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Τα λογοτεχνικά υπερκείμενα Συχνά αποτελούν προϊόντα συνεργασίας από περισσότερους από έναν συγγραφείς Επιτρέπουν την αμφίδρομη επικοινωνία και χαρακτηρίζονται από το στοιχείο της αλληλεπίδρασης Επιτρέπουν περισσότερες αναγνωστικές διαδρομές που δίνουν μορφή σε διαφορετικές εκδοχές του υπερκειμένου.

Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Η υπερλογοτεχνία ορίζει μια δυναμική τάση της σύγχρονης λογοτεχνίας εγκαινιάζει ένα νέο είδος ανάγνωσης δεν μπορεί να απουσιάζει από τις αναγνωστικές προσλαμβάνουσες των μαθητών

ΤΠΕ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΟΙ ΤΠΕ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Η υπερλογοτεχνία βρίσκεται έξω από το λογοτεχνικό κανόνα που είναι κύριο αντικείμενο διδασκαλίας του σχολικού μαθήματος

Οι ΤΠΕ στο μάθημα της λογοτεχνίας
Σχήμα που απεικονίζει την πορεία από τον συγγραφέα στο κείμενο και από το κείμενο στον αναγνώστη, στη σύντομη ιστορία της λογοτεχνικής θεωρίας κατά τον περασμένο αιώνα.

Συγγραφέας: πρόσδεση του έργου στην προσωπικότητα του συγγραφέα (βιογραφισμός, συγγραφική πρόθεση, συγγραφική αυθεντία) ▼ Κείμενο αυτονομία του κειμένου, ενδογενή κριτήρια, το κείμενο ως κλειστή δομή (Νέα Κριτική, φορμαλισμός, δομισμός) Αναγνώστης: Η στροφή προς τον αναγνώστη κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια στη λογοτεχνική θεωρία και βρίσκεται στον πυρήνα της κριτικής της αναγνωστικής ανταπόκρισης και της αισθητικής της πρόσληψης

Εμφανής η κυριαρχία της στροφής προς τον αναγνώστη και στη διδακτική της λογοτεχνίας

Προσεγγίσεις διδακτικής
Παραδοσιακό διδακτικό μοντέλο Σύγχρονο διδακτικό πρότυπο Ιστορική προσέγγιση Έμφαση στο γραμματολογικό κέλυφος: παράταξη συγγραφέων σε χρονολογική σειρά, ένταξη των έργων σε μια σειρά ομοειδούς παραγωγής, έμφαση στον λογοτεχνικό κανόνα, βιογραφισμός, γραμματολογική προσέγγιση. Κέντρο βάρους: ο συγγραφέας. Νέος τρόπος αντίληψης της ιστορικότητας: η ιστορικότητα της λογοτεχνίας ως θεσμού, η ιστορικότητα του λογοτεχνικού έργου, η ιστορικότητα του συγγραφέα, η ιστορικότητα του εκάστοτε αναγνώστη. Έμφαση στην ευρύτερη ιστορικότητα της στιγμής πρόσληψης αλλά και της στιγμής συγγραφής (εξέταση του γενικότερου κοινωνικού - ιδεολογικού πλαισίου μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε το κείμενο).

Παραδοσιακό διδακτικό μοντέλο Σύγχρονο διδακτικό πρότυπο Κειμενοκεντρικήπροσέγγιση Έμφαση στην αισθητική αξία. Κέντρο βάρους το κείμενο και ο αναγνώστης, ως παθητικός δέκτης Έμφαση στις δεξιότητες διευρυμένης ανάγνωσης, με εργαλεία και της ποιητικής, και στην τάξη ως ενεργή αναγνωστική κοινότητα. Στόχος: η φιλαναγνωσία και η ανάπτυξη της δημιουργικότητας και του αφηγηματικού γραμματισμού. Παιγνιώδεις δραστηριότητες αναγνώρισης και τροποποίησης των αφηγηματικών συμβάσεων (κειμενοκεντρική αντίληψη) – Δημιουργικές δραστηριότητες με έμφαση στην αυθεντικότητα και τη βιωματικότητα (επικοινωνιακή αντίληψη). Κέντρο βάρους: ο αναγνώστης ως συν-αφηγητής και συν-συγγραφέας

Παραδοσιακό διδακτικό μοντέλο Σύγχρονο διδακτικό πρότυπο Ερμηνευτική προσέγγιση Η ερμηνευτική ως σύστημα κανόνων με στόχο την εξακρίβωση ενός σταθερού και μοναδικού νοήματος. Έμφαση στην ερμηνευτική πολλαπλότητα. Ο ρόλος του ερμηνευτή ως ενεργού υποκειμένου παραγωγής νοήματος. Κέντρο βάρους το κείμενο όπως προσλαμβάνεται από τον αναγνώστη (επικοινωνιακή αντίληψη). Κριτικός πολιτιστικός γραμματισμός με έμφαση στις συμβολικές πρακτικές οργάνωσης του νοήματος. Κέντρο βάρους: ο πολιτισμός ως σημειωτικό σύστημα (κοι- νωνικοπολιτισμική αντίληψη) και ως πεδίο «κατασκευής» ταυτοτήτων

Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Οι ΤΠΕ μπορούν να συμβάλλουν στην πολυστρωματική πρόσληψη και την ανάδειξη του παιγνιώδους χαρακτήρα της έντυπης λογοτεχνίας

Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Ο επεξεργαστής κειμένου Ευνοεί τον πειραματισμό με τις λέξεις και τη δομή των λογοτεχνικών κειμένων Ευνοεί τις διορθώσεις και τις επάλληλες γραφές κατά τη δημιουργική γραφή. Αυτές καταδεικνύουν καλύτερα από καθετί άλλο στους μαθητές τη συγγραφική μηχανή, το δόλο και τα τεχνάσματά της.

Νέα δεδομένα για τη συγγραφή, την πρόσληψη και τη διδασκαλία της λογοτεχνίας Η μεταγραφή ενός λογοτεχνικού κειμένου με τη βοήθεια των πολυμέσων αναδεικνύει τη συνομιλία τεχνών στο εσωτερικό του και τη συνεργασία των αισθήσεων για την πρόσληψή του.

Προϋποθέσεις Απαιτείται αλλαγή στάσεων και όχι δεξιοτήτων Η τεχνολογία να μη δίνει το πρόσχημα για φυγόκεντρες αναγνώσεις που χρησιμοποιούν το λογοτεχνικό κείμενο ως αφορμή Για εστίαση στο ιστορικοκοινωνικό περικείμενο ή στο γραμματολογικό πλαίσιο, το νόημα του κειμένου σμικρύνεται και μονοδρομείται Η εικόνα και ο ήχος αντί να πολλαπλασιάζουν τους αναπαραστατικούς κώδικες και να συνομιλούν με το κείμενο, το εικονοποιούν, περιορίζοντας τη δυναμική δραστικότητα του

Προϋποθέσεις Η χρήση των ΤΠΕ να συνδέεται άμεσα με το μαθητοκεντρικό μοντέλο και την εποικοδομητική μάθηση Εστίαση στην πολυτροπική παρουσίαση του λογοτεχνικού έργου - διδακτική αξιοποίηση άλλων σημειωτικών συστημάτων, πέραν του γλωσσικού

Προϋποθέσεις Ή τεχνολογία να είναι ένα μέσο για την πρόσληψη του πολυτροπικού χαρακτήρα της λογοτεχνίας, ένα μέσο για διάβασμα και (δημιουργικό) γράψιμο, δηλαδή ένα μέσο γραμματισμού

Επιδιωκομένοι στόχοι Ενταξη Ν.Τ στη διδασκαλία της λογοτεχνίας Αμεση πρόσβαση σε ψηφιακές βιβλιοθήκες, λογοτεχνικά αρχεία, σώματα κειμένων και ηλεκτρονικές πηγές, ιστοσελιδες συγγραφέων Ψηφιοποίηση και ένταξη υλικου (εικόνες, video, αναγνώσεις ή μελοποιήσεις κειμένων )με ευφάνταστο τρόπο στο μάθημα

Παράδειγμα: Παραδοσιακή διδακτική προσέγγιση της λογοτεχνικής ιστορικότητας: Πριν από την ανάγνωση έργων της κρητικής αναγέννησης, ο εκπαιδευτικός δίνει πληροφορίες, αντλώντας και από το διαδίκτυο (αξιοποιώντας δηλαδή τις ΤΠΕ ως βιβλιοθήκη), για τη Βενετοκρατία στην Κρήτη και ζητήματα της βιογραφίας του Κορνάρου, ή αναθέτει ανάλογες εργασίες.

Σύγχρονη διδακτική προσέγγιση της λογοτεχνικής ιστορικότητας: Πώς λειτούργησε ο Ερωτόκριτος στην εποχή του; Τι είδους ιστορικού αναγνώστη εγγράφει το κείμενο εντός του; Ποια η ιστορία της πρόσληψής του; Πότε και γιατί βρίσκει τη θέση του στον λογοτεχνικό κανόνα;

Δύο άξονες μπορούμε να διακρίνουμε στη σύγχρονη διδακτική της λογοτεχνίας, ως προς τις δραστηριότητες που προβλέπονται για τους ίδιους τους μαθητές: η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας και της δημιουργικότητας, κυρίως μέσω της δημιουργίας αναγνωστικών κοινοτήτων και την παραγωγή προσωπικού λόγου (μονοτροπικού ή πολυτροπικού)· η κατανόηση, ανάλυση, ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων (συμπεριλαμβανομένου και του ιστορικού, κοινωνικού περικειμένου κτλ.).

Πρώτες διαπιστώσεις από τη διδασκαλία λογοτεχνίας με αξιοποίηση των ΤΠΕ Η χρήση καινοτόμων εργαλείων δε συνεπάγεται αντίστοιχη καινοτόμο προσέγγιση της διδασκαλίας Η χρήση πολυμεσικών εργαλείων μπορεί αντί να πολλαπλασιάζουν τους αναπαραστατικούς κώδικες του έργου και να συνομιλούν με το κείμενο, το εικονοποιούν, περιορίζοντας τη δυναμική δραστικότητά του.

Πρώτες διαπιστώσεις από τη διδασκαλία λογοτεχνίας με αξιοποίηση των ΤΠΕ Τάση εκπαιδευτικών για προσαρμογή των τεχνολογικών εργαλείων στο παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό μοντέλο

Πρώτες διαπιστώσεις από τη διδασκαλία λογοτεχνίας με αξιοποίηση των ΤΠΕ Διαδίκτυο: πολυτροπικό ως μέσο, μονοτροπικό ως διδακτική προσέγγιση Ακόμα και όταν η παρουσίαση του λογοτεχνικού κειμένου οργανώνεται μέσα από τη συνύπαρξη διαφορετικών σημειωτικών συστημάτων, δεν εξετάζεται το διαφορετικό σημασιακό φορτίο, το οποίο ο κάθε τρόπος συνεισφέρει στην πολυτροπική εκδοχή του λογοτεχνικού έργου

Πρώτες διαπιστώσεις από τη διδασκαλία λογοτεχνίας με αξιοποίηση των ΤΠΕ Ο λογοκεντρικός πυρήνας του μαθήματος ανέγγιχτος από τις ΤΠΕ Οι ΤΠΕ δεν συνεισφέρουν σε ένα νέο τρόπο πρόσληψης και ανάγνωσης της λογοτεχνίας, αλλά χρησιμοποιούνται κυρίως ως πηγή άντλησης πληροφοριών και ως εποπτικό υλικό για ένα λογοτεχνικό κείμενο, το οποίο έχει ήδη διδαχθεί στην τάξη, στο πλαίσιο της παραδοσιακής διδασκαλίας

Πρώτες διαπιστώσεις από τη διδασκαλία λογοτεχνίας με αξιοποίηση των ΤΠΕ Ευκαιριακή διδασκαλία, στην ώρα του Αναλυτικού Προγράμματος Η χρήση των ΤΠΕ μένει μετέωρη, ασυνεχής και χωρίς παιδαγωγικό ή επιστημονικό σαφή στόχο Η νέα κειμενική και επικοινωνιακή πραγματικότητα μένει εκτός της συστηματικής και κριτικής προσέγγισής της στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης

Τρεις εκδοχές διδακτικής αξιοποίησης των ΤΠΕ
ΤΠΕ και διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού Τρεις εκδοχές διδακτικής αξιοποίησης των ΤΠΕ 1. Αξιοποίηση σε παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας Αξιοποίηση των ΤΠΕ ως στοιχείου εντυπωσιασμού αλλά και ως βιβλιοθήκης πληροφόρησης, καθώς και για τη συγγραφή και δημοσίευση μαθητικών εργασιών. Οι ΤΠΕ αξιοποιούνται ως μια δραστηριότητα συμπληρωματική της συνήθους διδακτικής προσέγγισης

ΤΠΕ και διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού Τρεις εκδοχές διδακτικής αξιοποίησης των ΤΠΕ 2. Αξιοποίηση σε πιο καινοτόμες μορφές διδασκαλίας - νέος γραμματισμός Αξιοποίηση των ΤΠΕ ως εργαλείου συνεργασίας και επικοινωνίας και ως μέσου πρακτικής γραμματισμού: οι ΤΠΕ χρησιμοποιούνται για την παραγωγή (δημιουργικού, αυθεντικού, βιωματικού) λόγου, μονοτροπικού ή πολυτροπικού και σε διερευνητικές, συνεργατικές κατά προτίμηση, δραστηριότητες.

ΤΠΕ και διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού Τρεις εκδοχές διδακτικής αξιοποίησης των ΤΠΕ 3. Αξιοποίηση των ΤΠΕ στο πλαίσιο του κριτικού νέου γραμματισμού και της κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης Οι ΤΠΕ ως μέσο πρακτικής γραμματισμού αλλά και ως συστατικό στοιχείο της λογοτεχνίας, ως νέα γλώσσα και ως κοινωνική και πολιτισμική νοηματοδοτική πρακτική. Οι ΤΠΕ δεν εντάσσονται στην υπάρχουσα διδακτική πρακτική ως μέσο εμπλουτισμού αλλά προς την κατεύθυνση του μετασχηματισμού του περιεχομένου της διδασκαλίας

Δυνατότητες των ΤΠΕ για αξιοποίησή τους στη διδασκαλία του μαθήματος έτσι, ώστε να αναδειχθούν συστατικά χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού κειμένου

Αξιοποίηση του επεξεργαστή για τη δημιουργική γραφή Η δημιουργική γραφή αξιοποιώντας τον επεξεργαστή οργανώνει τις πολλαπλές εκδοχές του κειμένου, αναδεικνύει τη ρευστότητά του αποκαλύπτει με διαφάνεια τη συγγραφική διαδικασία και τη συγγραφική μηχανή

Αξιοποίηση του επεξεργαστή για τη δημιουργική γραφή Η δημιουργική γραφή αξιοποιώντας τον επεξεργαστή ευνοεί την αποστασιοποίηση του συγγραφέα από το κείμενό του μέσω της οθόνης διδάσκει πολλά και σημαντικά πράγματα για τη λογοτεχνία, την κατασκευή και τη λειτουργία της Αναδεικνύει τις πολλαπλές εκδοχές και δυνατότητες του λογοτεχνικού κειμένου για κατανόηση των μηχανισμών κατασκευής και λειτουργίας της λογοτεχνίας

Αξιοποίηση του επεξεργαστή για ανάδειξη του παιγνιώδους χαρακτήρα της λογοτεχνίας Αντικαταστάσεις λέξεων σε συνταγματικό και παραδειγματικό άξονα Καταστροφή της δομής και επανασυναρμολόγηση Χρωματισμός των λέξεων

Διδακτική πρόταση Αξιοποίηση του επεξεργαστή για δημιουργική γραφή Ερασιτεχνική ανάπλαση του λογοτεχνικού κειμένου Πολλαπλές εκδοχές ανάγνωσης και απόδοσης του λογοτεχνικού κειμένου

Διδακτική πρόταση Δημιουργία πολυτροπικής επαναγραφής των λογοτεχνικών κειμένων Σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία με άλλους μαθητές η και τους σύγχρονους λογοτέχνες Ηλεκτρονικά ημερολόγια ανάγνωσης Εικονικές αναγνωστικές κοινότητες

Αξιοποίηση των πολυμέσων για την κατασκευή πολυτροπικών λογοτεχνικών κειμένων Η χρήση των πολυμέσων βοηθά στη μεταφορά των γλωσσικών τρόπων του λογοτεχνικού κειμένου σε άλλους σημειωτικούς τρόπους Καταδεικνύει τη δραστικότητα της λογοτεχνικής γλώσσας Αναδεικνύει το ολιστικό μοντέλο πρόσληψης και παράστασης του κόσμου το οποίο κατασκευάζει η λογοτεχνία

Αξιοποίηση των πολυμέσων για την κατασκευή πολυτροπικών λογοτεχνικών κειμένων Ερασιτεχνική ανάπλαση του λογοτεχνικού κειμένου Πολλαπλές εκδοχές ανάγνωσης και απόδοσης του λογοτεχνικού κειμένου Η πολυμεσική παρουσίαση του λογοτεχνικού έργου από τους μαθητές –ή από ειδήμονες με στόχο τη σχολική ανάγνωση– αναδεικνύει πτυχές της εικονοποιίας, της μουσικότητας, της φωνητικής απόδοσης του λογοτεχνικού κειμένου, αλλά και τον εσωτερικό του ρυθμό

Υπερκείμενο: μια νέα μορφή οργάνωσης και παράστασης του λογοτεχνικού κειμένου Προβλήματα κατά τη μεταγραφή ενός συμβατικού λογοτεχνικού κειμένου από έντυπη μορφή σε υπερκειμενική Απώλεια της σειριακής ανάπτυξης του λογοτεχνικού κειμένου στην υπερκειμενική διάταξη του λόγου Οι μαθητές θα πρέπει να αποφασίσουν την αναδιοργάνωση της αφηγηματικής δομής έτσι, ώστε να δημιουργηθεί ένα ελαστικό και πολυεπίπεδο υπερκείμενο

Υπερκείμενο: μια νέα μορφή οργάνωσης και παράστασης του λογοτεχνικού κειμένου Η χρήση της τεχνολογίας μπορεί Να καταδείξει το μηχανισμό της συγγραφής και της οργάνωσης του αφηγηματικού λόγου Να αξιοποιήσει τα γλωσσικά τεχνάσματα ώστε η διδασκαλία της λογοτεχνίας να πραγματοποιείται σε ένα συμμετοχικό πλαίσιο με στόχο και την παραγωγή λογοτεχνικού κειμένου

Συγχρονική και ασύγχρονη επικοινωνία Ανάπτυξη εικονικών αναγνωστικών κοινοτήτων με Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο Με τη δυνατότητα συγχρονικής επικοινωνίας Με τη δυνατότητα δημιουργίας από τους μαθητές ιστολογίου ανάγνωσης

Συγχρονική και ασύγχρονη επικοινωνία Η δυνατότητα δημοσίευσης της αναγνωστικής αντίδρασης ή των συγγραφικών πονημάτων των μαθητών Χαρίζουν στα μαθητικά κείμενα επικοινωνιακό στόχο και επικοινωνιακή προοπτική, ενισχύοντας τη γλωσσική φρεσκάδα τους. Εκπαιδεύουν τους μαθητές και στους δυο ρόλους, αυτόν του συγγραφέα και αυτόν του αναγνώστη, εναλλάξ, προσφέροντας και στους δύο αυτούς ρόλους δημόσια έκφραση.

Προτάσεις για καινοτόμα αξιοποίηση των ΤΠΕ Αξιοποίηση του επεξεργαστή για λεκτικά και δομικά παίγνια, τα οποία αναδεικνύουν τους τρόπους κατασκευής του λογοτεχνικού νοήματος (Αντικαταστάσεις λέξεων στο συνταγματικό ή τον παραδειγματικό άξονα, καταστροφή και επανασυναρμολόγηση της δομής του κειμένου, χρωματισμός λέξεων κ.ά.π.

Προτάσεις για καινοτόμα αξιοποίηση των ΤΠΕ Χρήση των πολυμέσων για την κατασκευή πολυτροπικών λογοτεχνικών κειμένων, καθώς και η αναμόρφωση του λογοτεχνικού κειμένου, με βάση τη νέα υπερκειμενική δομή

Προτάσεις για καινοτόμα αξιοποίηση των ΤΠΕ Αξιοποίηση της ισχυρής επικοινωνιακής δυνατότητας της τεχνολογίας για Δημιουργία μιας εικονικής μαθητικής αναγνωστικής κοινότητας, η οποία δημοσιεύει φιλολογικά και λογοτεχνικά κείμενα στον παγκόσμιο ιστό. Οι μαθητές εμπλέκονται σε αυθεντικές συνθήκες επικοινωνίας, παράγουν τόσο ως αναγνώστες όσο και ως δοκιμαζόμενοι συγγραφείς γλωσσικό υλικό και επικοινωνούν μεταξύ τους

Από την ανασύσταση του γραμματολογικού πλαισίου και τη φιλολογική προσέγγιση του λογοτεχνικού κειμένου Στη δημιουργική γραφή με την αξιοποίηση του επεξεργαστή

Προτείνεται Χρήση πολυμέσων για την κατασκευή πολυτροπικών λογοτεχνικών κειμένων Η αναμόρφωση του λογοτεχνικού κειμένου με βάση τη νέα υπερκειμενική δομή Αξιοποίηση της ισχυρής επικοινωνιακής ικανότητας της τεχνολογίας

ΤΠΕ και διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού
Σύνδεση της διδακτικής της λογοτεχνίας με το θεωρητικό πλαίσιο των Πολυγραμματισμών και της Κριτικής Παιδαγωγικής.

Στόχοι του πολιτισμικού γραμματισμού Η καλλιέργεια σύνθετων (πολυτροπικών) γραμματισμών και η απομάκρυνση από την αποκλειστική διδασκαλία του λογοτεχνικού κανόνα, με άνοιγμα του μαθήματος και σε άλλα είδη κειμένων, όπως τα κόμικς, το θέατρο, ο κινηματογράφος κτλ.

ΤΠΕ και διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού.
Βασικός ρόλος, επομένως, των ΤΠΕ στο μάθημα της λογοτεχνίας, Η παραγωγή προσωπικού λόγου προκειμένου να αναπτυχθούν κριτικά εγγράμματα υποκείμενα, απαραίτητο να αντιμετωπίσουν οι μαθητές κριτικά κάθε παραγωγή λόγου

Διαβάζω το ίδιο σήμερα και αύριο; Διαβάζω το ίδιο ανά τους αιώνες; Διαβάζω το ίδιο με τον διπλανό μου; Τι διαβάζω; Πως διαβάζω; Γιατί διαβάζω; Τι σημαίνει συλλογική ανάγνωση;

Στόχοι του πολιτισμικού γραμματισμού Η αξιοποίηση κειμένων, όχι μόνο για τη διεύρυνση των γνωστικών και πολιτισμικών οριζόντων, αλλά και προκειμένου να αναπτυχθεί η κριτική και ταυτόχρονα δημιουργική σχέση των εκπαιδευομένων με το σύγχρονο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον, που θα επιτρέπει τον αναστοχασμό πάνω στις κοινωνικές αξίες, τους ρόλους, τις σχέσεις και τους θεσμούς. Συμβολική ενδυνάμωση και περαιτέρω ανάπτυξη της υποκειμενικότητας των μαθητών

Οι ΤΠΕ στο μάθημα της λογοτεχνίας δεν εξαντλούνται σε μέσο δημιουργικής γραφής, συνεργατικής εργασίας και επικοινωνίας· αποτελούν συστατικό στοιχείο του διδακτικού αντικειμένου.

Συνάφεια μέσου και αναπαράστασης, όχι σύμφωνα με ένα αιτιοκρατικό μοντέλο (π.χ. της κοινότοπης αντίληψης ότι το μέσο καθορίζει το μήνυμα) αλλά με βάση την ανάδειξη των ιδεολογικών μηχανισμών νοηματοδότησης και συγκρότησης ταυτοτήτων εντός του λογοτεχνικού κειμένου

Αντικείμενο ανάλυσης η ίδια η αναπαράσταση ως σημείωση (σημειωτικός τρόπος) λέξη-κλειδί η αφηγηματικότητα, ως ένας από τους τρόπους που νοηματοδοτούμε τον κόσμο (αλλά και τον εαυτό μας) η αφήγηση μια κωδικοποιημένη δραστηριότητα, που δεν αντανακλά, αλλά διαμορφώνει την πραγματικότητα.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ στο μάθημα της λογοτεχνίας με έμφαση στους διαφορετικούς σημειωτικούς τρόπους οργάνωσης του κειμένου και στο διαμεσολαβητικό ρόλο της τεχνολογίας της γραφής (είτε αυτή είναι το έντυπο, το ψηφιακό μέσο κτλ.), αλλά και την ανάλυση των ευρύτερων λόγων που δομούν, ρητά ή άρρητα, το κείμενο.

Παράδειγμα προσέγγισης υπερκειμενικής λογοτεχνίας: «ελέγχουμε το είδος της ανάγνωσης που μας υπαγορεύει το κείμενο [...] αν δηλαδή είναι γραμμική, τεθλασμένη ή υπερκειμενική, την πλαισίωση της εικόνας κ.ά. Εφόσον η ανάγνωση είναι υπερκειμενική, ελέγχουμε το είδος των συνδέσμων και το περιεχόμενό τους, ώστε να κατανοήσουμε το πώς και κατά πόσο συμβάλλουν στην κατασκευή του νοήματος. Παράλληλα σχολιάζουμε τους λοιπούς τροπισμούς που συμμετέχουν στην ηλεκτρονική αφήγηση, όπως τον ήχο, την κίνηση, τα εφέ κ.ά.». Εξετάζουμε, επιπλέον, όχι μόνο τις συμβάσεις και τις τεχνικές, αλλά επιχειρούμε να αναγνώσουμε κριτικά τους τρόπους αναπαράστασης σε σχέση με αξίες, πολιτισμικά στερεότυπα και το είδος της υποκειμενικότητας που διαπραγματεύονται

Τα περισσότερα, λογοτεχνικά υπερκείμενα δεν ανταποκρίνονται σε αυτά που ευαγγελίζεται η νέα ψηφιακή εποχή, Ηελευθερία του αναγνώστη αποδεικνύεται ουσιαστικά μια ψευδαίσθηση, εφόσον «ο συγγραφέας έχει σχεδιάσει και αποφασίσει εκ των προτέρων τις διαδρομές που θα ακολουθήσει ο αναγνώστης, έστω συνδυαστικά και τυχαία»

Την κριτική δραστηριότητα, μπορεί να ακολουθήσει μια δημιουργική, που θα βάλει τα ίδια τα παιδιά στη θέση συγγραφέα υπερκειμενικής λογοτεχνίας Εξοικειώνονται με ένα νέο λογοτεχνικό είδος (ή τουλάχιστον με μια νέα τροπικότητα του λογοτεχνικού λόγου) Βρίσκονται οι ίδιοι στη θέση του παραγωγού, κατανοούν τις ιδιαιτερότητές του και δραστηριοποιούνται δημιουργικά

ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Περιέχει Βιβλιογραφίες Ανθολογίες Μελέτες Οδηγούς και πηγές Συμφραστικούς πίνακες λέξεων Υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία της Νεότερης Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας

Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού
Ο κόμβος του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού περιλαμβάνει ενημέρωση για την ιστορία και τους σκοπούς του Σπουδαστηρίου τις βιογραφίες των ιδρυτών του Κ.Θ. Δημαρά και Γ.Π. Σαββίδη το Αρχείο Καβάφη (βιογραφία, έργα, βιβλιογραφία, δισκογραφία) ηλεκτρονικό ανθολόγιο κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και κατάλογο σχετικών συνδέσεων

Υλικό σχετικά με τον Καβάφη Ηλεκτρονικό ανθολόγιο αναγνώσεων, με 126 αναγνώσεις σε μορφή mp3 βιογραφία, προσωπικά σημειώματα, όλο του το ποιητικό έργο (αναγνωρισμένα, αποκηρυγμένα, κρυμμένα και ατελή ποιήματα, που μπορούν να ανακληθούν για ανάγνωση και να ακουστούν), πεζά έργα (αν και εδώ μένει να συμπληρωθούν τα κριτικά και προσωπικά πεζά) 10 φωτογραφίες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναφορά στη δισκογραφία, που βασίζεται στα καβαφικά ποιήματα βασική βιβλιογραφία για τον ποιητή

Αξιοποίησή του στην τάξη Δίνουμε τη δυνατότητα στους μαθητές μας να ασκηθούν στην έρευνα ενός λογοτεχνικού αρχείου και στη συνέχεια να συζητήσουν τα συμπεράσματα της έρευνάς τους. Ασκούνται στο να κρατούν σημειώσεις για την επικείμενη συζήτηση ενός θέματος, μετά από έρευνα των πηγών δραστηριότητα Μπορούν ακόμα να ασκηθούν στην υποστήριξη των απόψεών τους με επιχειρήματα στο πλαίσιο ενός στρογγυλού τραπεζιού.

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων (ΣΠΛ, Concordance) αποτελεί ένα εξειδικευμένο λεξικό, κάθε λεξικός τύπος ενός, λογοτεχνικού συνήθως, κειμένου καταγράφεται τόσες φορές όσες απαντά στο έργο αυτό, Πάντα συνοδεύεται από τα άμεσα συμφραζόμενά του (context, έκτασης κατά κανόνα ενός στίχου ή μιας αράδας) και από ακριβείς παραπομπές. Δεν παρέχονται ερμηνεύματα των λέξεων.

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Η συγκέντρωση των θεματικών μονάδων μαζί με τα συμφραζόμενά τους αποφέρει πολύτιμο υλικό για παρατηρήσεις πάνω στη μικροκλίμακα του οργανωμένου λόγου, την περίοδο, την παράγραφο, τη στροφή.

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων
ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων Πίνακας λέξεων ενός έργου ή ενός συγγραφέα Χρήση φιλολογική, γλωσσολογική, λεξικογραφική κριτική αποκατάσταση των κειμένων.

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Για τη διδασκαλία
ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων Για τη διδασκαλία Η ανίχνευση θεμάτων, μοτίβων, εικόνων Ανάλυση της δομής του κειμένου

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Συμφραστικός πίνακας για το Γ. Σεφέρη στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα Ποιήματα Τετράδιο γυμνασμάτων β Τα εντεψίζικα Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Συμφραστικός πίνακας για το Γ. Σεφέρη στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα Αλφαβητικός κατάλογος των λεξικών τύπων Συχνότητα εμφάνισης στο σύνολο του έργου Παραπομπή στο ποίημα Δυνατότητα σύνθετης αναζήτησης Ανά συλλογή Ανά τμήμα κειμένου (τίτλος, motto, τόπος) Ανά ποίημα

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ηλεκτρονικός Συμφραστικός Πϊνακας Λέξεων στο έργο του Γ. Σεφέρη Μαζί με τα συμφραζόμενά τους είναι σε θέση κανείς να παρακολουθήσει το ύφος και τις διακυμάνσεις που επιλέγει ο ποιητής Ο ΣΠΛ στην ψηφιοποιημένη του μορφή παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης κατά λήμμα και λεξικό τύπο και επιτρέπει την πρόσβαση από τον λεξικό τύπο σε ολόκληρο το ποίημα

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Στον έντυπο ΣΠΛ η συνήθης έκταση του παρεχόμενου context δεν ξεπερνά τη μία αράδα (100 περίπου χαρακτήρες περί τη λέξη-στόχο), στον ηλεκτρονικό ΣΠΛ μπορούμε να λάβουμε ολόκληρη παράγραφο, ολόκληρη στροφή ή και απεριόριστα μεγαλύτερα τμήματα κειμένου

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Γλωσσολογικές χρήσεις των Σ_Λ
ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Γλωσσολογικές χρήσεις των Σ_Λ Η παρακολούθηση των μονάδων λόγου και της συμπεριφοράς τους -γραμματικής, συντακτικής, σημασιολογικής (ιδιωτισμοί, σημασιολογικά πεδία λέξεων κλπ.)-, σε έναν ή περισσότερους συγγραφείς, σε ένα ή περισσότερα είδη κειμένων

ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο ΣΠΛ προλεξικογραφικό βοήθημα
ΣΥΜΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο ΣΠΛ προλεξικογραφικό βοήθημα η συγκέντρωση αυτούσιων δειγμάτων κειμένου/ παραθεμάτων από τις πηγές, για την τεκμηρίωση της φυσιογνωμίας και της σημασίας μιας λέξης, θεωρείται απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση, πριν αρχίσει να συντάσσεται ένα λεξικογραφικό λήμμα-άρθρο για τη λέξη αυτήν, τότε γίνεται φανερό γιατί ένα λεξικό προϋποθέτει -ιδεωδώς- μια σειρά ΣΠΛ για όλα τα κείμενα, όπου μαρτυρείται η ίδια λέξη

Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Η διδαΣκαλΙα τηΣ ΛογοτεχνΙαΣ με ηλεκτρονικοΥΣ υπολογιΣτΕΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια