ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ: Επιλογή θέματος Διευθέτηση θέματος Παρουσίαση αποτελεσμάτων.

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ: Επιλογή θέματος Διευθέτηση θέματος Παρουσίαση αποτελεσμάτων."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΓΑΛΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ: Επιλογή θέματος Διευθέτηση θέματος Παρουσίαση αποτελεσμάτων

3 ΛΟΓΟΙ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ 1)Απόκτηση Ακαδημαϊκού Τίτλου: α) Πτυχίο β) Μεταπτυχιακό δίπλωμα γ) Διδακτορικό δ) Post Doc 2)Επαγγελματική ενασχόληση: α) Ακαδημαϊκή καριέρα β) Ιδιωτική απασχόληση

4 ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1)Εκμάθηση της προσωπικής ή συλλογικής εργασίας. 2)Εκμάθηση παρουσίασης αποτελεσμάτων με γραπτό ή προφορικό λόγο. 3)Εκμάθηση τοποθέτησης ορίων στην μελέτη.

5 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 1)Πτυχίο: έως 15% 2)Μεταπτυχιακό δίπλωμα 15-25% 3)Διδακτορικό 55-70% 4)Post Doc 70-100%

6 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 1)Βιβλιογραφικές 2)Περιγραφικές 3)Συγκριτικές 4)Πειραματικές 5)Θεωρητικές κ.α.

7 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μεγάλη εξάρτηση των προηγούμενων από τον επιστημονικό κλάδο στον οποίο αναφερόμαστε, πχ ποια είναι η διαφοροποίηση ενός πειραματικού συστήματος ως προς την δομή μεταξύ ενός κοινωνιολόγου και ενός ηλεκτρολόγου;

8 ΜΕΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μέθοδος προσέγγισης του θέματος Επίλυση θέματος Παρουσίαση αποτελεσμάτων

9 ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Περιγραφή των φαινομένων που υπεισέρχονται. Ερμηνεία των φαινομένων προσδιορίζοντας τις αλληλεπιδράσεις που ενυπάρχουν. Πρόβλεψη παραπλήσιων φαινομένων. Έλεγχος της κατεύθυνσης προς την οποία θα εξελιχθούν παραπλήσια φαινόμενα.

10 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Είδη επιστημονικών μελετών Τρόπος σύνταξης επιστημονικής εργασίας Ακαδημαϊκή γραφή Αναζήτηση βιβλιογραφίας Σύνταξη βιβλιογραφίας-Τρόποι παραπομπής Σχεδιασμός & οργάνωση έρευνας Παρουσίαση μελέτης

11 ΣΚΟΠΟΣ Μετά την ολοκλήρωση των παραδόσεων θα μπορείτε να: εργάζεστε με μεθοδικό τρόπο για τη σύνταξη επιστημονικών μελετών διαχειρίζεστε και να χρησιμοποιείτε τις πηγές (ψηφιακές και έντυπες) αναζητείτε και να συντάσσετε βιβλιογραφία γνωρίζετε τα στάδια και την οργάνωση επιστημονικής έρευνας και αρχειοθέτησης παρουσιάζετε μια εργασία

12 Σχεδιασμός της έρευνας Ο σχεδιασμός της έρευνας περιλαμβάνει σε ένα αρχικό στάδιο: 1)Πεδίο ενασχόλησης. 2)Συλλογή πληροφοριών από βιβλιογραφία και δημοσιεύσεις (τα δυο πρώτα πεδία δημιουργούν περιοριστικούς παράγοντες στην εξέλιξη της εργασίας). 3)Καθορισμός σκοπού της έρευνας και ποια ερωτήματα αναμένεται να απαντηθούν. 4) Σχεδιασμός της μελέτης που ακολουθούμε 5) Πρόβλεψη της μεθόδου επεξεργασίας των αποτελεσμάτων

13 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Επιστημονική εργασία είναι: ένα δακτυλογραφημένο κείμενο έκτασης 3 έως 200 και παραπάνω σελίδων, εκπονείται στο πλαίσιο σπουδών, κατάρτισης, εκπαίδευσης, επιστημονικής εξειδίκευσης, συντάσσεται από ένα ή περισσότερα άτομα, αναφέρεται σ’ ένα θέμα συγγενές με το γνωστικό αντικείμενο σπουδής, ακολουθεί τους κανόνες της επιστημονικής προσέγγισης.

14 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Αυτονομία Διανοητική σε βάθος προσέγγιση Συμβολή στη γνώση Υιοθέτηση κριτικής στάσης Διαπραγμάτευση ενός νέου ή ελάχιστα γνωστού θέματος Επεξεργασία προτάσεων

15 ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Δημιουργία νέας γνώσης μέσα από την αξιοποίηση και την κριτική θεώρηση της υπάρχουσας γνώσης Ανάπτυξη κριτικού και δημιουργικού πνεύματος του ερευνητή Έκθεση και παρουσίαση της γνώσης με δημιουργικό, ενδιαφέροντα και κατανοητό τρόπο Εξάσκηση στη συγγραφή Συστηματοποίηση της γνώσης Παράδοση της εργασίας εντός χρονικών ορίων (deadline) Ανάπτυξη συνεργασιών

16 ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ Γνωριμία με βιβλιοθήκες και αρχεία Καλλιέργεια της ερευνητικής ικανότητας Εκμάθηση ερευνητικών μεθόδων Ανάπτυξη νέων ερευνητικών δεδομένων και νέων θεωρητικών προσεγγίσεων Ώθηση των συζητήσεων στην επιστημονική κοινότητα μετά τη δημοσίευση νέων προσεγγίσεων ή δεδομένων

17 ΛΟΓΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΜΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Συγγράφουμε μια εργασία για να: οριοθετήσουμε ένα θέμα, ανατρέχουμε σε πηγές πληροφόρησης, συγκεντρώνουμε το πληροφοριακό υλικό, κατατάσσουμε το πληροφοριακό υλικό, προβληματιζόμαστε για ένα θέμα, αναλύουμε τις πληροφορίες, εξετάσουμε τις απόψεις των άλλων με κριτικό πνεύμα, ταξινομούμε τις ιδέες μας, διατυπώνουμε τις ιδέες μας με τρόπο κατανοητό, εκφραζόμαστε γραπτά, προωθούμε την επιστήμη

18 ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Δεν πρέπει να αποστηθίζετε ένα δεδομένο χωρίς πρώτα να το αξιολογείτε και να το κριτικάρετε. Δεν πρέπει να εφαρμόζετε μια επιστημονική μέθοδο, χωρίς πρώτα να έχετε κατανοήσει τις λειτουργίες και τους σκοπούς της. Αμφισβητήστε, κριτικάρετε, ανατρέψτε παλαιότερες θεωρίες Συνεχή διόρθωση παλαιότερων εργασιών σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να διαπιστώσετε την πρόοδό σας και τη διαφορετική οπτική που αντιμετωπίζετε τα πράγματα

19 ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Συστηματική ενασχόληση και επανάληψη με θέματα που διδαχθήκατε στο παρελθόν Δημιουργήστε νέες κατηγορίες, έννοιες και ταξινομήσεις Μην γίνεστε κλώνοι των δασκάλων σας Αναζητήστε νέες κατευθύνσεις που θα διαμορφώσουν τις συνθήκες για κριτική, διαφωνία και ανατροπή

20 ΓΕΝΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Περιγραφική Αναλυτική Επιχειρηματολογική

21 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ Ο συγγραφέας μέσω της ικανότητας σκέψης και περιγραφής να οργανώσει το υλικό του, τις ιδέες του, τις εμπειρίες, τη φαντασία και τις γενικές του γνώσεις. Είδη περιγραφικής εργασίας: Στοχαστική Αφηρημένη

22 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ Διαίρεση υλικού σε ενότητες που καθορίζει ο συγγραφέας της εργασίας και εξαρτώνται από το θέμα της εργασίας. Είδη αναλυτικής εργασίας: Αιτιολογική Συστηματική

23 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ Δίνεται έμφαση στην ικανότητα σκέψης και οργάνωσης των ιδεών του συγγραφέα. Ο συντάκτης της εργασίας παρουσιάζει την άποψή του με λογικά επιχειρήματα.

24 ΑΤΟΜΙΚΗ VS ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ατομική εξαρτάται από τις δυνατότητες ενός ατόμου χωρίς προβλήματα συνεργασίας Ομαδική Εξαρτάται από τις δυνατότητες κάθε ενός ατόμου και της μεταξύ τους συνεργασίας Μικρότερη πρόσβασηΜεγαλύτερη πρόσβαση Αυτονομία, δυσκολίες επιλύσεων Έλλειψη αυτονομίας ευκολίες επιλύσεων Συγγραφή ΑτομικήΣυγγραφή Συλλογική Οι επιλογές είναι καθοριστικέςΟι επιλογές δεν είναι καθοριστικές Κύριος των αποφάσεωνΔιαρκής διαπραγμάτευση Μία δυσκολία μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα Μια ομάδα μπορεί να περιορίσει τα προβλήματα Οι επιλογές είναι καθοριστικέςΑπαιτείται συμφωνία Απαιτεί περισσότερο χρόνο, αλλά υπάρχει ομοιογένεια Απαιτεί λιγότερο χρόνο, αλλά υπάρχει πρόβλημα ανομοιογένειας Συνολική αντίληψη του θέματοςΟυσιαστική και αποτελεσματική επικοινωνία Εξαρτάται από τις δυνατότητες ενός ατόμου Μπορεί να είναι πιο εκτενής

25 ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΓΡΑΦΗ Η έννοια της ακαδημαϊκής γραφής συνδέεται με την επιστημονική γραφή και την επιστημονικότητα σε διάφορους τύπους κειμένων. Επίσης, σχετίζεται με την επιστημονική έρευνα και μεθοδολογία, ανάλογα με το είδος της εργασίας.

26 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ Η γλώσσα θα πρέπει να δομεί νόημα και να μην αποτελεί απλό αγωγό μεταβίβασης σκέψεων Η απλή χρήση τεχνικών όρων δεν είναι επαρκής, για να χαρακτηριστεί ένα κείμενο επιστημονικό Η ακαδημαϊκή γραφή ανάλογα με το είδος της εργασίας καθιερώνει τους δικούς της κανόνες έκφρασης Ο λόγος δεν πρέπει να έχει απλοϊκό ύφος ή εκφράσεις της καθομιλουμένης Σοβαρό ύφος, με πρόθεση να πληροφορήσει τον αναγνώστη και να προσφέρει μια κριτική θεώρηση των πραγμάτων Χρήση παθητικής φωνής Ειδικοί όροι με βάση το επιστημονικό αντικείμενο Ανάλογα και με το επιστημονικό αντικείμενο, αλλά και το είδος της εργασίας εξαρτάται και η εξειδίκευση της ορολογίας και το είδος του κειμένου.

27 ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Οι μαθητές για την είσοδό τους στο Πανεπιστήμιο προετοιμάζονται μέσω ενός συστήματος που δεν καλλιεργεί ιδιαίτερα την κριτική σκέψη. Υπάρχει ένα μεγάλο κενό μεταξύ του σχολείου και των απαιτήσεων των πανεπιστημιακών μαθημάτων. Η έννοια της εργασίας για τους περισσότερους πρωτοετείς φοιτητές συνδέεται με τη χρήση του επεξεργαστή κειμένου (Word), του διαδικτύου και της διαδικασίας «Αντιγραφή-Επικόλληση». Στο σχολείο μπορεί αυτή η διαδικασία να μην είναι κατακριτέα, αλλά για το Πανεπιστήμιο δεν αποτελεί το ενδεδειγμένο και αποδεκτό τρόπο εργασίας και έρευνας. Έτσι, κυριαρχεί το χαρακτηριστικό της λογοκλοπής.

28 ΒΑΣΙΚΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Προβληματική δομή και ελλείψεις στα περιεχόμενα Απουσία παραπομπών και βιβλιογραφικών αναφορών Αντιγραφή αυτούσιων κειμένων Υφολογική αδυναμία-εκφραστικά λάθη Γραμματικά, συντακτικά, ορθογραφικά λάθη

29 ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μελέτη σε βάθος του υπό διαπραγμάτευση θέματος Συλλογή περισσότερων πληροφοριών και κριτική αξιολόγησή τους Η συγγραφή αυτών των εργασιών βοηθά τον φοιτητή να εξασκηθεί και σταδιακά να διαμορφώσει το προσωπικό του ύφος και την προσωπική του επιστημονική ταυτότητα Η φοιτητική εργασία δεν αποσκοπεί απαραίτητα στην παράθεση γνώσεων, αλλά μπορεί να αποτελέσει μια κριτική επεξεργασία ενός θέματος Ακρίβεια στην επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση

30 ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πλήρης κατανόηση του θέματος και σωστή διαχείριση των πηγών Σωστές παραπομπές και βιβλιογραφικές αναφορές (απαγορεύεται η λογοκλοπή) Ανάπτυξη επιχειρηματολογίας Σαφής και λιτός λόγος Σύντομες προτάσεις και προσοχή στα σημεία στίξης Προσοχή στα συντακτικά και ορθογραφικά λάθη Χρήση ρημάτων, όπως: παρατηρώ, αναλύω, κρίνω, συγκρίνω, συσχετίζω, αντιπαραθέτω, επιχειρηματολογώ, τεκμηριώνω, οργανώνω, επιλέγω, σχεδιάζω, ορίζω, διαπιστώνω, επισημαίνω, συζητώ, ερμηνεύω, αξιολογώ, γενικεύω, συνοψίζω, προτείνω.

31 ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η φοιτητική εργασία αποτελεί ουσιαστικά μια προπόνηση με σκοπό την κατανόηση του τρόπου διαχείρισης των πηγών και της κριτικής επεξεργασίας των πληροφοριών. Είναι η διαδικασία που έχει σκοπό την αποφυγή του εγκυκλοπαιδισμού και της λογοκλοπής από τα εγχειρίδια του διδάσκοντα. Προετοιμάζει τους μελλοντικούς ερευνητές.

32 ΕΙΔΗ Φοιτητική εργασία Πτυχιακή ή διπλωματική εργασία Μεταπτυχιακή εργασία (master) Διδακτορική διατριβή Μεταδιδακτορική διατριβή Επιστημονικό Άρθρο Εισήγηση Μονογραφία Εγχειρίδιο Έκθεση Βιβλιογραφική έκθεση Πραγματεία Εργαστηριακή αναφορά Επιστημονική πρόταση

33 ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Απαλλακτική ή πριμοδοτική σ’ ένα μάθημα Ο φοιτητής ασχολείται με τα ζητήματα μιας συγκεκριμένης επιστημονικής περιοχής με την οποία σχετίζεται το μάθημα. Συνήθως μελετάται η βιβλιογραφία του μαθήματος Η εργασία σχετίζεται μ’ ένα τομέα της ύλης του μαθήματος και ο φοιτητής καλείται με τα επιχειρήματα που αναπτύσσει να αποδείξει πόσο καλά έχει κατανοήσει το αντικείμενο που πραγματεύτηκε. Ο καθηγητής του μαθήματος ορίζει το θέμα, την ύλη, την έκταση και το χρόνο παράδοσης

34 ΠΤΥΧΙΑΚΗ-ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εργασία που υλοποιείται συνήθως στο τελευταίο έτος των σπουδών και έχει σκοπό την ενασχόληση του φοιτητή με κάποιο συγκεκριμένο θέμα διάρκειας ενός τουλάχιστον εξαμήνου. Δεν υπάρχει σ’ όλες τις σχολές η απαίτηση για την κατάθεση πτυχιακής εργασίας. Βέβαια, σε ορισμένες είναι προαπαιτούμενο για τη λήψη του πτυχίου. Ανατίθεται σ’ ένα φοιτητή ή ομάδα δύο ή τριών φοιτητών, εφόσον όμως έχουν συμπληρώσει συγκεκριμένο αριθμό εξαμήνων και έχουν περατώσει συγκεκριμένο αριθμό διδακτικών μονάδων (ECTS). Ο φοιτητής οφείλει να αναζητήσει και να συγκεντρώσει όλες τις σχετικές πηγές με το θέμα του και να τις σχολιάσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κληθεί να πραγματοποιήσει κάποια έρευνα Ανάλογα με το θέμα της εργασίας καλείται να οργανώσει το υλικό που έχει συγκεντρώσει και να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της έρευνάς του με τον κατάλληλο σχολιασμό. Το θέμα συνήθως δίνεται από τον καθηγητή και με την ολοκλήρωση της εργασίας, αυτή παρουσιάζεται σε τριμελή επιτροπή.

35 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εργασία για την απόκτηση μεταπτυχιακού διπλώματος. Εκπονείται από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών τους σπουδών και είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη του μεταπτυχιακού τίτλου. Η μεταπτυχιακή εργασία έχει αυξημένες απαιτήσεις ως προς τη διάρθρωση, την οργάνωση και την υλοποίηση. Η κύρια απαίτηση είναι να αποδείξει ο μεταπτυχιακός φοιτητής πως έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται σωστά και με πρωτοτυπία τις πηγές, να παραπέμπει σ’ αυτές σωστά και να αναλύει εξειδικευμένα επιστημονικά θέματα.

36 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Εργασία για την απόκτηση διδακτορικού διπλώματος, που είναι ο ανώτερος τίτλος σπουδών. Αποτελεί μια επιστημονική μελέτη με αντικείμενο ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, που αναπτύσσεται σ’ όλη του την έκταση και επιδιώκεται να δοθεί μια πρωτότυπη ερμηνεία. Χρονικό περιθώριο κατ’ ελάχιστον τα 3 έτη. Ανοικτή υπεράσπιση μπροστά σε επταμελή επιτροπή ακαδημαϊκών Συνήθως μέρη ή τα αποτελέσματα της διατριβής δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά. Οι διδακτορικές διατριβές θα πρέπει να: έχουν στοιχεία πρωτοτυπίας (παραγωγή νέας γνώσης), εφαρμόζουν σωστά τις μεθόδους και τεχνικές έρευνας. Είναι γραμμένες και παρουσιασμένες με άρτιο τρόπο από πλευράς οργάνωσης και επιστημονικής γλώσσας. Παρουσιάζουν επιστημονικά πορίσματα. Εκφράζονται με τον κώδικα της επιστημονικής γλωσσικής επικοινωνίας. Τηρούν τους όρους της επιστημονικής δεοντολογίας.

37 ΜΕΤΑΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Για τη διεξαγωγή της μεταδιδακτορικής έρευνας απαιτείται η κατοχή διδακτορικού τίτλου. Εκπονείται υπό την επίβλεψη ενός καθηγητή ή ενός ερευνητικού κέντρου. Αποτελεί ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση σε κάποιο από τα θέματα της διδακτορικής διατριβής.

38 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΑΡΘΡΟ Κείμενο που απευθύνεται στην επιστημονική κοινότητα, που ασχολείται με συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. Δημοσιεύεται σε επιστημονικό περιοδικό, συλλογικούς τόμους, εγκυκλοπαίδειες, ηλεκτρονικά επιστημονικά περιοδικά. Σύντομο και περιεκτικό (10 με 20 σελίδες). Στην αρχή περιλαμβάνει μια περίληψη (abstract), που ενημερώνει συνοπτικά για το περιεχόμενο και τα ευρήματα του άρθρου. Συνήθως αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική συμβολή Θίγει και θέτει προβλήματα, ενώ δίδει αφορμές για σκέψη και σχολιασμό Πολλές φορές παρουσιάζονται και έρευνες εν εξελίξει και ανάλογα με την κριτική που ασκείται στον ερευνητής ή τους ερευνητές, προχωρούν σε βελτιώσεις. Η δημοσίευση ενός άρθρου σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό φανερώνει ότι η έρευνα βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο. Η δημοσίευση αποφασίζεται από κριτική επιτροπή, που αποτελείται από άτομα γνώστες του ευρύτερου γνωστικού αντικειμένου με το οποίο σχετίζεται το άρθρο.

39 ΕΙΣΗΓΗΣΗ Η ίδια λογική και οι ίδιες αρχές ισχύουν και για τις εισηγήσεις στα συνέδρια. Ο ερευνητής έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει την εργασία του δια ζώσης και να ανταλλάξει απόψεις με συναδέλφους του σε διεθνή ή πανελλήνια συνέδρια. Η δια ζώσης αλληλεπίδραση βοηθά τον ερευνητή για την προσωπική του βελτίωση και τις επόμενες επιστημονικές του επιλογές.

40 ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ Σύντομο σύγγραμμα στο οποίο συγκεντρώνονται θεμελιώδεις γνώσεις κάποιας επιστήμης ή τέχνης. Μικρό σε μέγεθος (όσο το μέγεθος των χειρών) Δεν υπάρχει η απαίτηση της πρωτοτυπίας, καθώς ο σκοπός είναι η μετάδοση βασικών αρχών μιας επιστήμης Παρέχει την ύλη με συστηματικό τρόπο.

41 ΕΚΘΕΣΗ Παρουσίαση στοιχείων κατ’ ακρίβεια σχετικά με κάποιο ζήτημα, στην οποία εκφράζεται η άποψη του συντάκτη. Στο πανεπιστήμιο: 1. Μπορεί να ζητηθεί από τους φοιτητές να ετοιμάσουν ένα κείμενο με βάση την ύλη που έχουν διδαχθεί. 2. Προεργασία, για τη συγκέντρωση αρχικών με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μιας συλλογικής σκέψεων επιστημονικής εργασίας 3. Πρόταση για την ανάληψη ενός συγκεκριμένου θέματος σε μεταπτυχιακό ή διδακτορικό επίπεδο.

42 ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ Η συστηματική κριτική ενός νέου συνήθως επιστημονικού έργου Η κριτική ασκείται από ένα ερευνητή είτε εξαιτίας κοινών ερευνητικών ενδιαφερόντων είτε επειδή του ζητήθηκε από ένα εκδοτικό οίκο, από ένα επιστημονικό περιοδικό ή και από τον ίδιο το συγγραφέα. Δύσκολο και χρήσιμο εγχείρημα, που απαιτεί δύο βασικές προϋποθέσεις: 1. Ο κριτής πρέπει να είναι γνώστης του αντικειμένου, για να δικαιολογήσει την κρίση του 2. Η κριτική πρέπει να διέπεται από αντικειμενικότητα

43 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ο μελετητής καλείται να συγκεντρώσει όλα τα στοιχεία, όλες τις πηγές και τα δεδομένα, που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα και σχετίζονται μ’ ένα επιστημονικό αντικείμενο, μια επιστημονική θεωρία, ένα λογοτεχνικό είδος ή οποιοδήποτε θέμα.

44 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Αφορά ως επί το πλείστον τις θετικές και εφαρμοσμένες επιστήμες Τα αποτελέσματα και η ερμηνεία των πειραμάτων και των project που επιτελούν ερευνητές και φοιτητές στα πλαίσια μαθημάτων ή ερευνητικών προγραμμάτων.

45 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Παρουσιάζονται στοιχεία για ιδέες και προτάσεις με σκοπό τη μελλοντική έρευνα. Συνήθως μια τέτοια πρόταση υποβάλλεται για έρευνα στο πλαίσιο μεταπτυχιακής εργασίας, διδακτορικής έρευνας, επιστημονικής έρευνας σε κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα. Η επιστημονική πρόταση έχει σκοπό να: 1. δικαιολογήσει γιατί η έρευνα είναι απαραίτητη στο συγκεκριμένο τομέα, 2. εξηγήσει πως προκύπτει η πρόταση για τη νέα έρευνα, 3. παρουσιάσει τη μεθοδολογία υλοποίησης της έρευνας. Επίσης, η πρόταση για επιστημονική έρευνα περιλαμβάνει και άλλες κατηγορίες, όπως χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμός, κ.α.

46 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΩΝ Ποσοτικές έρευνες (Τα δεδομένα τους παρουσιάζονται ποσοτικά, με αριθμούς, οι οποίοι κωδικοποιούνται, αναλύονται και ερμηνεύονται με στατιστικά σχήματα- διαγράμματα και στατιστικούς δείκτες) Ποιοτικές έρευνες (Τα δεδομένα τους παρουσιάζονται με ποιοτικά- κατηγορικά με λεκτικά σχήματα ή σύμβολα, που κατατάσσονται σε κατηγορίες, π.χ. φύλο, επάγγελμα, ειδικότητα, ιδιότητα, και μπορεί ακόμα να κωδικοποιηθούν ποσοτικά, να αναλυθούν και να ερμηνευτούν)

47 ΣΥΝΤΑΞΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

48 Σύνταξη Βιβλιογραφίας Σύνταξη βιβλιογραφίας/ Βιβλιογραφική αποδελτίωση Βιβλιογραφική περιγραφή πηγών- Προγράμματα Διαχείρισης Βιβλιογραφίας Παρουσίαση διεθνών συστημάτων παραπομπής Πρακτική άσκηση στον τρόπο παραπομπής

49 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ Οι παραπομπές θα πρέπει να δίνουν ακριβείς λεπτομέρειες των πηγών που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας, ώστε ο αναγνώστης να έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει το υλικό που παραπέμπεται. Υπάρχουν δύο τρόποι για την εισαγωγή παραπομπών: Εισαγωγή στο κείμενο εκθέτη-αριθμού στο σημείο που αντλήθηκε από άλλη πηγή και ταυτόχρονα υποσημείωση είτε στο κάτω μέρος της σελίδας είτε στο τέλος της εργασίας με τον ίδιο εκθέτη-αριθμό. Εισαγωγή παρένθεσης μέσα στο κείμενο αμέσως μετά από το σημείο που αντλήθηκε από άλλη πηγή. Εντός της παρένθεσης γράφεται μόνο το επίθετο του συγγραφέα, η χρονολογία δημοσίευσης και ανάλογα με το πρότυπο παραπομπών που χρησιμοποιούμε ο αριθμός σελίδας ή σελίδων. Στο τέλος της εργασίας καταγράφονται τα πλήρη στοιχεία της πηγής που χρησιμοποιήσαμε.

50 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ Για το σύστημα παραπομπής προτιμάμε τους αριθμούς. Εκτός από την ακριβή πηγή της αναφοράς στις παραπομπές μπορούμε να: δώσουμε συμπληρωματικές βιβλιογραφικές πληροφορίες, διαθέσουμε άλλα κείμενα που υποστηρίζουν την ίδια ή αντίθετη άποψη (βλ. επίσης,…), κάνουμε εξωτερική παραπομπή-όταν θέλουμε να επισημάνουμε ότι κάποιο κείμενο μιλά για το ίδιο θέμα (βλ. ), κάνουμε εσωτερική παραπομπή-όταν έχουμε μιλήσει για κάποιο θέμα σ’ άλλο σημείο της εργασίας (βλ. κεφάλαιο Α), αναπτύξουμε την άποψή μας, δίνοντας περισσότερες λεπτομέρειες, αποσαφηνίσουμε μια άποψη, δώσουμε ενδείξεις για μια μετάφραση (μετάφραση δική μας).

51 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ Όταν οι συγγραφείς είναι περισσότεροι από τρεις, στην υποσημείωση αναφέρεται ολόκληρο το όνομα του πρώτου συγγραφέα, και ακολουθείται από το κ.ά./ et al. Ο τίτλος των βιβλίων, των περιοδικών και των τόμων δίνεται πάντα σε μορφή πλάγιας γραμματοσειράς (italics), ενώ οι τίτλοι των άρθρων μπαίνουν μέσα σε εισαγωγικά. Η πλήρης παράθεση των βιβλιογραφικών δεδομένων θα πρέπει να δίνεται κατά την πρώτη αναφορά και εμφάνιση της πηγής εντός του κειμένου. Επόμενες αναφορές της ίδιας πηγής θα πρέπει να έχουν περιληπτική μορφή, όπου είναι δυνατό, ή να χρησιμοποιείται η συντομογραφία. Αρκετές παραπομπές ή σχόλια μπορεί να συμπεριληφθούν στην ίδια υποσημείωση διαχωρίζοντας τις με ερωτηματικό (;) όταν πρόκειται σε αγγλικό κείμενο ή με την άνω τελεία (˙) όταν πρόκειται για ελληνικό κείμενο.

52 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΣΕ ΤΙ ΠΑΡΑΠΕΜΠΟΥΜΕ ; Βιβλία Άρθρα Περιοδικά Πρακτικά συνεδρίων Διατριβές Εφημερίδες Εισηγήσεις-Διαλέξεις

53 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ Αρχεία Κριτικές εκδόσεις Διαδικτυακές πηγές Βάσεις δεδομένων Εικόνες Νόμους Εκθέσεις Οπτικοακουστικό υλικό Συνεντεύξεις

54 ΑΝΑΦΟΡΕΣ Ως προς την παράθεση χωρίου συγγραφέα, μπορούμε να έχουμε δύο ειδών αναφορών: Κείμενα που θα γίνουν αντικείμενο ερμηνείας ή κριτικής Κείμενα που θα επικαλεστούμε, για να υποστηρίξουμε ή επιβεβαιώσουμε την άποψή μας Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι απαραίτητο κατά την ακριβή αναπαραγωγή του κειμένου ενός συγγραφέα να υποδεικνύουμε την πηγή και να χρησιμοποιούμε εισαγωγικά!

55 ΑΝΑΦΟΡΕΣ Σε ορισμένες εξειδικευμένες εργασίες είναι απαραίτητο να παραπέμπουμε στο συγγραφέα και στην έκδοση στην πρωτότυπη γλώσσα. Αν η αναφορά είναι σε ξένη γλώσσα, τότε θα πρέπει να προτείνετε την μετάφραση σε υποσημείωση στο κάτω μέρος της σελίδας. Όταν μια αναφορά είναι σύντομη, την ενσωματώνουμε στο κείμενο μέσα σε εισαγωγικά. Αν είναι μακροσκελής, την βάζουμε πιο μέσα, αφήνοντας ένα μεγαλύτερο περιθώριο αριστερά και χρησιμοποιώντας πλάγια γράμματα. Οι αναφορές πρέπει να αναπαράγονται με απόλυτη ακρίβεια. Δεν τις διορθώνουμε, δεν αλλάζουμε στίξη, δεν υπογραμμίζουμε κάποια λέξη. Αν παρουσιάζει κάποιο λάθος, δεν το διορθώνουμε, το επισημαίνουμε μέσα σε παρένθεση. Αν κάνουμε κάποια παρέμβαση, θα πρέπει να το αναφέρουμε σε υποσημείωση. Αν θέλουμε να παραλείψουμε λέξεις ή φράσεις στη μέση της αναφοράς, τις αντικαθιστούμε με (….) Επαναλαμβάνουμε πως η παραπομπή στο κείμενο που αναφέρουμε πρέπει να είναι απολύτως ακριβής, για να βρει εύκολα ο αναγνώστης την πηγή και τη σελίδα απ’ όπου προέρχεται η αναφορά.

56 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Αναφέρουμε μόνο τις πηγές και το υλικό που χρησιμοποιήσαμε στην εργασία. Η σύνταξη γίνεται με απόλυτη αλφαβητική σειρά. Τοποθετούμε χωριστά τα ελληνόγλωσσα από τα ξενόγλωσσα έργα. Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται διαχωρισμός της βιβλιογραφίας σε κατηγορίες (Πηγές, βοηθήματα, ηλεκτρονικές πηγές, βιβλία, άρθρα, εκθέσεις, κ.α.). Σε περίπτωση που ένας συγγραφέας έχει παραπάνω από δύο έργα, τότε τοποθετούμε τα έργα κατά χρονολογική σειρά, ξεκινώντας από το παλαιότερο προς το πιο πρόσφατο. Επίσης, δεν επαναλαμβάνουμε το όνομά του, αλλά στη θέση του βάζουμε είτε μία παύλα είτε τη φράση (του ίδιου). Αν έχει δύο έργα την ίδια χρονιά, τότε δίπλα στη χρονολογία προχωρούμε σε μια αρίθμηση με μικρό γράμμα από τη λατινική αλφάβητο. Δηλαδή, στο ένα έργο θα βάλουμε π.χ. 2001a, στο επόμενο 2001b, και ούτω καθεξής.

57 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πληροφορίες που χρειαζόμαστε για τη βιβλιογραφική παραπομπή: Όνομα συγγραφέα Τίτλος εργασίας (βιβλίο, άρθρο, λήμμα) Τόπος έκδοσης Χρονολογία έκδοσης Εκδοτικός οίκος Σελίδα ή σελίδες Τίτλος περιοδικού Τεύχος-αριθμός (Vol.-no.) Σειρά url DOI Τίτλος συνεδρίου Τόμος Αριθμός έκδοσης (πολλές φορές αναγράφεται και ως εκθέτης μπροστά από το έτος έκδοσης) Επιμελητής έκδοσης Μεταφραστής (αν υπάρχει μετάφραση ενός έργου, τότε καλό είναι μετά την αναγραφή του έτους έκδοσης στη μεταφρασμένη γλώσσα να γράψουμε μέσα σε αγκύλες το έτος έκδοσης του έργου στην πρωτότυπη γλώσσα Ημερομηνία ανάκτησης ηλεκτρονικού συνδέσμου

58 ΒΙΒΛΙΟ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ-ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΡΑΦΙΑ Η βιβλιογραφία τοποθετείται στο τέλος της εργασίας. Αναφέρουμε μόνο τις πηγές και το υλικό που χρησιμοποιήσαμε στην εργασία. Η σύνταξη γίνεται με απόλυτη αλφαβητική σειρά. Τοποθετούμε χωριστά τα ελληνόγλωσσα από τα ξενόγλωσσα έργα. Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται διαχωρισμός της βιβλιογραφίας σε κατηγορίες (Πηγές, βοηθήματα, ηλεκτρονικές πηγές, βιβλία, άρθρα, εκθέσεις, κ.α.). Σε περίπτωση που ένας συγγραφέας έχει παραπάνω από δύο έργα, τότε τοποθετούμε τα έργα κατά χρονολογική σειρά, ξεκινώντας από το παλαιότερο προς το πιο πρόσφατο. Επίσης, δεν επαναλαμβάνουμε το όνομά του, αλλά στη θέση του βάζουμε είτε μία παύλα είτε τη φράση (του ίδιου). Αν έχει δύο έργα την ίδια χρονιά, τότε δίπλα στη χρονολογία προχωρούμε σε μια αρίθμηση με μικρό γράμμα από τη λατινική αλφάβητο. Δηλαδή, στο ένα έργο θα βάλουμε π.χ. 2001a, στο επόμενο 2001b, και ούτω καθεξής.

59 ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Το σύστημα APA καθιερώθηκε από την Αμερικανική Ένωση Ψυχολογίας και πλέον είναι το συνηθισμένο πρότυπο παραπομπής στις επιστημονικές εργασίες των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών. Το σύστημα APA χρησιμοποιεί τη μέθοδος παραπομπής συγγραφέας, έτος εντός παρένθεσης μέσα στο κείμενο. Αντίστοιχα, το σύστημα Harvard χρησιμοποιεί την ίδια μέθοδο παραπομπών. Δεν ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο ίδρυμα, οπότε πολλές φορές μπορεί να συναντήσετε μικρές διαφορές. Είναι το πιο κοινό σύστημα σε βιβλιογραφικές αναφορές παγκοσμίως. Το σύστημα Chicago, εκτός από το σύστημα συγγραφέας-έτος, περιλαμβάνει και το σύστημα παραπομπών με υποσημειώσεις είτε στο κάτω μέρος της σελίδας είτε στο τέλος της εργασίας. Στο σύστημα MLA χρησιμοποιείται το σύστημα παραπομπών εντός κειμένου, αλλά εδώ υπάρχει η ιδιομορφία πως χρησιμοποιείται το επίθετο του συγγραφέα και δίπλα ο αριθμός σελίδας από το έργο που παραπέμπουμε.

60 ΒΙΒΛΙΟ ΣΕ ΕΝΤΥΠΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕ ΕΝΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ APA (Αθανασίου, 2007) ή Σύμφωνα με τον Αθανασίου (2007)… Harvard (Αθανασίου, 2007) ή Σύμφωνα με τον Αθανασίου (2007)… Chicago Λ. Αθανασίου, Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής: Ποιοτικές και Ποσοτικές Προσεγγίσεις (Αθήνα: Εκδόσεις Εφύρα, 2007), 35. MLA (Αθανασίου 35) ή Ο Αθανασίου σημειώνει πως … (35). Παραπομπή Βιβλιογραφική Αναφορά 17 APA Αθανασίου, Λ. (2007). Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής: Ποιοτικές και Ποσοτικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Εφύρα. Harvard Αθανασίου, Λ. (2007) Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής: Ποιοτικές και Ποσοτικές Προσεγγίσεις. Αθήνα, Εκδόσεις Εφύρα. Chicago Αθανασίου, Λ. Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής: Ποιοτικές και Ποσοτικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Εφύρα, 2007. MLA Αθανασίου, Λ. Μέθοδοι και Τεχνικές Έρευνας στις Επιστήμες της Αγωγής: Ποιοτικές και Ποσοτικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Εφύρα, 2007.

61 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ APA Όπως στην περίπτωση του βιβλίου της έντυπης μορφής Harvard Όπως στην περίπτωση του βιβλίου της έντυπης μορφής Chicago C.A. Zimring, Cash for your Τrash: Scrap Recycling in America [eBook version] (2005), http://site.ebrary.com/lib/cgcc. MLA Όπως στην περίπτωση του βιβλίου της έντυπης μορφής Παραπομπή Βιβλιογραφική Αναφορά 18 APA Zimring, C.A. (2005). Cash for your Τrash: Scrap Recycling in America [eBook version]. Ανακτήθηκε 9 Απριλίου, 2012, από http://site.ebrary.com/lib/cgcc Harvard Zimring, C.A. (2005) Cash for your Τrash: Scrap Recycling in America. Ανακτήθηκε από: http://site.ebrary.com/lib/cgcc [9 Απριλίου, 2012]. Chicago Zimring, C.A. Cash for your Τrash: Scrap Recycling in America [eBook version] (2005). http://site.ebrary.com/lib/cgcc (ανακτήθηκε 9 Απριλίου 2012). MLA Zimring, C.A. Cash for your Τrash: Scrap Recycling in America [eBook version] (2005). http://site.ebrary.com/lib/cgcc. 9 Απριλίου 2012.

62 ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΔΥΟ Ή ΤΡΕΙΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ APA (Ντολιοπούλου & Γουργιώτου, 2008) ή Έρευνα των Ντολιοπούλου και Γουργιώτου (2008) έδειξε ότι… Harvard (Ντολιοπούλου & Γουργιώτου, 2008) ή Έρευνα των Ντολιοπούλου και Γουργιώτου (2008) έδειξε ότι… Chicago Ε. Ντολιοπούλου και Ε. Γουργιώτου, Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική (Αθήνα: Gutenberg, 2008), 28. MLA (Ντολιοπούλου και Γουργιώτου, 28) ή Έρευνα των Ντολιοπούλου και Γουργιώτου έδειξε ότι… (28). Παραπομπή Βιβλιογραφική Αναφορά 19 APA Ντολιοπούλου, Ε. & Γουργιώτου, Ε. (2008). Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg. Harvard Ντολιοπούλου, Ε. & Γουργιώτου, Ε. (2008) Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα, Gutenberg. Chicago Ντολιοπούλου, Ε. και Ε. Γουργιώτου, Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg, 2008. MLA Ντολιοπούλου, Ε. και Ε. Γουργιώτου, Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg, 2008

63 ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ APA (Ysseldyke et al., 2006) Harvard (Ysseldyke et al., 2006) Chicago J. Ysseldyke and others, School Psychology: A blueprint for training and practice III (Bethesda: National Association of School Psychologists, 2006), 205. MLA (Ysseldyke et al., 205) Παραπομπή Βιβλιογραφική Αναφορά 20 APA Ysseldyke, J., Burns, M., Dawson, P., Kelley, B., Morrison, D., Ortiz, S., Rosenfield, S. & Telzrow, C. (2006). School Psychology: A blueprint for training and practice III. Bethesda: National Association of School Psychologists. Harvard Ysseldyke, J., Burns, M., Dawson, P., Kelley, B., Morrison, D., Ortiz, S., Rosenfield, S. & Telzrow, C. (2006) School Psychology: A blueprint for training and practice III. Bethesda, National Association of School Psychologists. Chicago Ysseldyke, J., M. Burns, P. Dawson, B. Kelley, D. Morrison, S. Ortiz, S. Rosenfield, and C. Telzrow, School Psychology: A blueprint for training and practice III. Bethesda: National Association of School Psychologists, 2006. MLA Ysseldyke, J., et al. Bethesda: National Association of School Psychologists, 2006.

64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΤΟΜΟ APA Όπως και τα βιβλία Harvard Όπως και τα βιβλία Chicago Μ. Κασσωτάκης, «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, σκοποί και στόχοι», Στο Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Θεωρία και πράξη, επιμ. Μ. Κασσωτάκης 45, (Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δάρδανος, 2004). MLA Όπως και τα βιβλία Παραπομπή Βιβλιογραφική Αναφορά 21 APA Κασσωτάκης, Μ. (2004). Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, σκοποί και στόχοι. Στο Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.), Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Θεωρία και πράξη (σσ. 43- 59). Αθήνα: Τυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος. Harvard Κασσωτάκης, Μ. (2004) Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, σκοποί και στόχοι. Στο Μ. Κασσωτάκης (Επιμ.) Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Θεωρία και πράξη. Αθήνα, Τυπωθήτω-Γιώργος Δάρδανος, σσ. 43-59. Chicago Κασσωτάκης, Μ. «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, σκοποί και στόχοι», Στο Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Θεωρία και πράξη, επιμ. Μ. Κασσωτάκης 43-59. Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δάρδανος, 2004. MLA Κασσωτάκης, Μ. «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Εννοιολογικές διασαφηνίσεις, σκοποί και στόχοι». Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός: Θεωρία και πράξη. Επιμ. Μ. Κασσωτάκης. Αθήνα: Τυπωθήτω- Γιώργος Δάρδανος, 2004. 43-59.

65 Σχεδιασμός & οργάνωση έρευνας Στάδια επιστημονικής έρευνας Μέθοδοι επιστημονικής έρευνας Παραδείγματα οργάνωσης έρευνας Ποσοτικές μέθοδοι Ποιοτικές μέθοδοι Μέθοδοι συλλογής δεδομένων-Τεχνικές

66 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Η μεθοδική αναζήτηση που κάνει κάποιος για να προσθέσει κάτι επιπλέον στη γνώση του και στις γνώσεις των άλλων, με την ανακάλυψη σημαντικών πραγμάτων ή απόψεων. Είναι απαραίτητο λοιπόν η έρευνα να προσθέσει κάτι σημαντικό στην υφιστάμενη γνώση. Η επιστημονική έρευνα χαρακτηρίζεται από την ιδιότητα της επαναληψιμότητας (δηλαδή να επαναληφθεί ολόκληρη η διαδικασία της έρευνας και να καταλήξει στα ίδια συμπεράσματα) Παραγωγή επιστημονικών θεωριών, που μπορούν να δοκιμαστούν και να διερευνηθούν αν είναι εφαρμόσιμες σε διάφορα παραδείγματα

67 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η επιστημονική έρευνα ταξινομείται σε επιμέρους είδη με βάση συγκεκριμένα κριτήρια: Δυνατότητα αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων (βασική ή εφαρμοσμένη) Επιδιωκόμενος σκοπός (περιγραφική ή ερμηνευτική) Μέθοδος (πειραματική, ιστορική, κλινική, εθνογραφική, παρατήρηση, στατιστική, κ.α.) Μορφή και τόπος διεξαγωγής (ποσοτική ή ποιοτική, εργαστηριακή, επιτόπια ή βιβλιογραφική) Χρονική διάρκεια (συγχρονική ή διαχρονική) Αριθμός ερευνητών (ατομική ή ομαδική) Αριθμός συμμετεχόντων (δειγματοληπτική, δημοσκοπική ή ατομική)

68 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Η μεθοδολογία είναι το ολοκληρωμένο σύνολο διαδικασιών και μεθόδων, που μπορούν να εφαρμοστούν από ένα επιστήμονα, για να διεξάγει μια ερευνητική διαδικασία. Η μεθοδολογία περιλαμβάνει ορθολογικές τεχνικές και διαδικασίες που πραγματοποιούνται με λογικά στάδια, συνδέονται μεταξύ τους, και έχουν σκοπό να επιλύσουν και να πραγματευτούν ένα πρόβλημα. Ανάλογα με το αντικείμενο της έρευνας υπάρχουν διαφορετικές μεθοδολογίες, καθώς κάθε επιστήμη χρησιμοποιεί διαφορετικές τεχνικές, όργανα και μεθόδους, για να συλλέξει, ταξινομήσει και κωδικοποιήσει τα δεδομένα της

69 Φύση της έρευνας παραγωγή θεωρίας, έλεγχος θεωρίας, περιγραφή κατάστασης ενός επιστημονικού τομέα, επίλυση κάποιου προβλήματος

70 ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ A)Φάση Σχεδιασμού : 1 ) Προσδιορισμός πεδίου μελέτης 2) Επιλογή θέματος μελέτης 3) Επιλογή προσέγγισης 4) Σχέδιο μελέτης B)Φάση Εκτέλεσης : 1) Συγκέντρωση δεδομένων 2) Ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων 3) Παρουσίαση αποτελεσμάτων

71 ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Δομημένη προσέγγιση στη μεθοδολογία έρευνας (κύκλος της έρευνας-όλα τα στάδια συνδέονται μεταξύ τους). Σε κάθε στάδιο υπάρχουν παραγόμενα αποτελέσματα: Γενικός σκοπός και ειδικοί στόχοι Επιλογή ή κατασκευή οργάνων μέτρησης και είδος έρευνας Μέθοδος συλλογής δεδομένων Διαδικασία συλλογής δεδομένων Στατιστική επεξεργασία Αποτελέσματα Επικύρωση αποτελεσμάτων

72 ΚΥΚΛΟΣ ΤΥΠΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Γενικός σκοπός και ειδικοί στόχοι Επιλογή ή κατασκευή οργάνων μέτρησης Μέθοδος συλλογής δεδομένων Διαδικασία συλλογής δεδομένων Στατιστική Ανάλυση Αποτελέσματα Επικύρωση εγκυρότητας αποτελεσμάτων

73 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ποιοτικές έρευνες: Με τον όρο ποιοτικές μέθοδοι έρευνας εννοούμε ένα σύνολο ερμηνευτικών και διερευνητικών μεθόδων, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε διάφορες επιστήμες για να περιγράψουν, να αποκωδικοποιήσουν, να μεταφράσουν και να αποδώσουν κάποιο νόημα σε ένα φαινόμενο. Να εξηγήσουν και να αναλύσουν τους λόγους εμφάνισης του φαινομένου αυτού. Ποσοτικές έρευνες: Με τον όρο ποσοτικές μέθοδοι έρευνας εννοούμε ένα σύνολο μεθόδων που χρησιμοποιούνται σε διάφορες επιστήμες για να αναλύουν την ποσότητα εμφάνισης των φαινομένων που εξετάζονται, να μετρούν τις συχνότητες και τα ποσοστά εμφάνισης των φαινομένων αυτών. Μεικτές: Συνδυάζουν ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους κατά το μεθοδολογικό τους σχεδιασμό για να αξιοποιούν καλύτερα τα πλεονεκτήματα κάθε μεθόδου και αντιμετωπίζουν αποτελεσματικότερα τις αδυναμίες καθεμιάς.

74 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ Ταυτοποίηση των χαρακτηριστικών και της δομής των φαινομένων και γεγονότων, τα οποία εξερευνώνται μέσα στο φυσικό τους πλαίσιο. Απαιτεί μια «ανοιχτή» συμπεριφορά έτσι ώστε να καταλάβει ο ερευνητής πως οι άλλοι βιώνουν την κατάσταση τους. Ο ερευνητής δεν προσπαθεί να ελέγξει τη θεωρία αλλά προσπαθεί να τη δημιουργήσει ή να την συμπληρώσει. Ο ερευνητής δεν πρέπει να είναι προκατειλημμένος από κάποια θεωρία, έτσι ώστε να μπορεί να καταλάβει τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Ο ερευνητής δουλεύει με ανοιχτές ερευνητικές ερωτήσεις.

75 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ Μέτρηση μέσω μεταβλητών και ερωτήσεων Έλεγχος της θεωρίας Χρήση ερωτηματολογίου με κλειστές ερωτήσεις Αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού για τη συγκέντρωση των δεδομένων Ανάλυση μέσω στατιστικών μεθόδων Ξεκάθαρο σημείο έναρξης και λήξης

76 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ Μέτρηση μέσω μεταβλητών και ερωτήσεων Έλεγχος της θεωρίας Χρήση ερωτηματολογίου με κλειστές ερωτήσεις Αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού για τη συγκέντρωση των δεδομένων Ανάλυση μέσω στατιστικών μεθόδων Ξεκάθαρο σημείο έναρξης και λήξης

77 ΕΡΕΥΝΑ ΘΕΜΕΛΙΩΜΕΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Στοχεύει στην κατασκευή ή στην ανακάλυψη αφηρημένων θεωρητικών σχημάτων τα οποία εξηγούν ένα φαινόμενο. Η θεωρία οικοδομείται όταν οι μελετητές εισάγουν στα αποτελέσματα των παρατηρήσεών τους λογικές σχέσεις, με σκοπό να συνδέσουν φαινομενικά ασυσχέτιστες πληροφορίες. Χαρακτηριστικό αυτής της προσέγγισης είναι η ανάπτυξη της νέας θεωρίας. Τεχνικές συλλογής δεδομένων είναι η παρατήρηση, η βιβλιογραφική ανασκόπηση, η ανάλυση σχετικών δεδομένων.

78 ΕΙΔΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΗ κ.α.

79 Συγγραφή εργασίας Τρόπος σύνταξης εργασίας-συγγραφή Οργάνωση πλάνου Δομή μιας εργασίας Κανόνες της ακαδημαϊκής γραφής Παραδείγματα

80 ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΕΥΡΕΣΗ ΠΗΓΩΝ ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ ΣΑΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΔΟΜΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΠΡΟΧΕΙΡΟΥ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ ΤΕΛΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

81 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ Αναζήτηση όρων ή εννοιών που περιέχονται στο θέμα σε ειδικό λεξικό. Καταιγισμός ιδεών Επαναδιατύπωση του θέματος Αντίστροφη επαναδιατύπωση του θέματος Αναγνώριση των ανοικτών θεμάτων Δημιουργία προσωπικού στυλ-αντανάκλαση προσωπικής κατανόησης του θέματος Πειθαρχία και αυτοέλεγχος (διαμόρφωση ενός προγράμματος για τη συγγραφή-ορίστε αριθμών λέξεων που θα παράγετε είτε καθημερινά είτε όταν δουλεύετε)

82 ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Χρονολογική ανάπτυξη Περιγραφική ανάπτυξη Ανάπτυξη αίτιου-αποτελέσματος Συγκριτική ανάπτυξη Συνοπτική ανάπτυξη Ανάλυση Αξιολόγηση/αποτίμηση

83 ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ενδιαφέρουσα παρουσίαση της εργασίας (Από τον τίτλο, την περίληψη ή την εισαγωγή θα πρέπει να κεντρίζεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη). Προσαρμογή του κειμένου ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες του αναγνώστη. Γράψτε με σαφήνεια. Περιορίστε πλεονασμούς και επαναλήψεις. Μην βγείτε εκτός θέματος Παρουσιάστε όλες τις πτυχές της έρευνάς σας που στηρίζουν τα τελικά σας συμπεράσματα. Παρουσιάστε μόνο τα επιστημονικά πορίσματα που προκύπτουν από την έρευνά σας (τα δεδομένα σας οδηγούν στα συμπεράσματα) και μην υπερτονίζετε όσα σας βολεύουν. Χρησιμοποιήστε την κατάλληλη λέξη.

84 ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προτιμήστε τις απλές από τις σύνθετες λέξεις. Μην χρησιμοποιείτε αοριστίες, αλλά συγκεκριμένα παραδείγματα. Αντίστοιχα, προτιμήστε τις απλούστερες από τις σύνθετες προτάσεις. Αναφερθείτε πλήρως στις πηγές και στα ευρήματα της έρευνας. Διόρθωση εργασίας και τελικός έλεγχος όλων των παραμέτρων της. Επιδιώξτε να γίνει μια κριτική ανάγνωση της εργασίας σας από ένα τρίτο πρόσωπο (καθηγητή ή συνάδελφο). Αποφύγετε τη χρήση μειωτικών και ρατσιστικών χαρακτηρισμών.

85 ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ Μετά τη συγκέντρωση, αποδελτίωση και ταξινόμηση του υλικού μας προχωρούμε στο σχεδιάγραμμα της μελέτης μας, που συνήθως ταυτίζεται με τον Πίνακα Περιεχομένων. Το σχεδιάγραμμα παρουσιάζει συνοπτικά τα μέρη της μελέτης σε ενότητες, κεφάλαια, υποκεφάλαια και διάφορες άλλες υποδιαιρέσεις. Η λογική σειρά τους πηγαίνει από το γενικό στο ειδικό. Την ίδια σειρά θα πρέπει να ακολουθούν οι τίτλοι των κεφαλαίων και των ενοτήτων, όπως και η αρίθμησή τους. Μια άλλη χρησιμότητα είναι ότι αποτελεί οδηγό για το συγγραφέα για το τι έχει ήδη γράψει και σε ποια κατεύθυνση θέλει να κινηθεί η μελέτη του.

86 ΜΕΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Εξώφυλλο Περίληψη/ Λέξεις-κλειδιά Πίνακας Περιεχομένων Πίνακας συντομογραφιών, Πίνακας γραφικών παραστάσεων, εικόνων, στατιστικών πινάκων Πρόλογος Εισαγωγή Κυρίως μέρος Επίλογος-Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παράρτημα

87 ΕΞΩΦΥΛΛΟ Υπάρχουν οι βασικές πληροφορίες για την εργασία (που γίνεται, από ποιον, πότε) Θα πρέπει να αποφεύγονται τα έντονα χρώματα (το εξώφυλλο προδιαθέτει για τη σοβαρότητα της εργασίας) Μπορεί να υπάρχει κάποια φωτογραφία, αλλά θα πρέπει να έχει άμεση σχέση με την εργασία. Όταν υπάρχουν πάνω από ένας συγγραφείς, τότε τα ονόματά τους μπαίνουν με αλφαβητική σειρά. Θα πρέπει να αναγράφεται το ίδρυμα, η σχολή, το τμήμα, το όνομα του συγγραφέα, ο αριθμός μητρώου, ο τίτλος της εργασίας, το εξάμηνο, το μάθημα, ο υπεύθυνος καθηγητής, ο τόπος και η ημερομηνία εκπόνησης.

88 Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο τίτλος θα πρέπει να είναι ακριβής και σύντομος, ώστε να δηλώνει με σαφήνεια το αντικείμενο της μελέτης (έως 12 λέξεις μαζί με τα άρθρα). Για τη διευκρίνιση του θέματος και του αντικειμένου της μελέτης συνιστάται σε πολλές περιπτώσεις να υπάρχει κάποιος υπότιτλος. Ο τίτλος σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να προδιαθέσει τον αναγνώστη θετικά ή αρνητικά.

89 ΠΕΡΙΛΗΨΗ (ABSTRACT) Ιδίως για τα άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, η περίληψη αποτελεί το σημαντικότερο μέρος του κειμένου, καθώς σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να πείσει τον αναγνώστη να προχωρήσει στην ανάγνωση του κειμένου ή όχι. Η περίληψη τοποθετείται πάντα πριν από το κύριο μέρος της εργασίας σε ξεχωριστή σελίδα και συνήθως γράφεται, αφού έχει ολοκληρωθεί η μελέτη. Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση του α΄ προσώπου στην περίληψη. Το βασικό χαρακτηριστικό της περίληψης είναι να απαντήσει το θέμα πραγμάτευσης της εργασίας με σύντομο και καίριο τρόπο (αντικείμενο, μεθοδολογία, αποτελέσματα, ερμηνεία αποτελεσμάτων). Έκταση 150-250 λέξεις. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ στην περίληψη βιβλιογραφικές αναφορές ή πίνακες. Ιδιαιτέρως χρήσιμη είναι η χρήση των λέξεων κλειδιών, που τοποθετούνται μετά την περίληψη και αποτελούν ουσιαστικά τα κεντρικά θέματα με τα οποία ασχολείται το κείμενό μας.

90 ΠΙΝΑΚΕΣ (ΑΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ) Πίνακας συντομογραφιών: αναγράφονται με αλφαβητική σειρά οι συντομογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν στο κείμενο. Δεν αναγράφουμε τις γενικές αποδεκτές συντομογραφίες- βραχυγραφίες, όπως κτλ, ενώ δεν σημειώνουμε τον αριθμό σελίδων όπου συναντώνται. Συνήθως καταγράφουμε τις συντομογραφίες περιοδικών, εκδόσεων, εγκυκλοπαιδειών. Πίνακας στατιστικών πινάκων/γραφικών παραστάσεων: Παραθέτουμε την ονομασία του πίνακα ή της γραφικής παράστασης και τη σελίδα που μπορούμε να τον/την βρούμε στην εργασία. Πίνακας εικόνων: Καταγράφουμε σε αριθμητική σειρά την περιγραφή των εικόνων χωρίς να αναφέρουμε την ακριβή σελίδα της κάθε εικόνας, αλλά αναφέρουμε εξαρχής στον πίνακα μεταξύ ποιων σελίδων εμφανίζονται οι εικόνες.

91 ΠΡΟΛΟΓΟΣ (ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ) Παρουσιάζει σε πιο προσωπικό ύφος τον τρόπος που εργάστηκε ο συγγραφέας, τις μεθοδολογικές δυσκολίες, το λόγο επιλογής του θέματος. Συνήθως εδώ μπαίνουν οι ευχαριστίες του συγγραφέα, καθώς ευχαριστεί όσους βοήθησαν και συνέβαλαν στη συγγραφή της εργασίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο συγγραφέας αναθέτει τη συγγραφή του προλόγου σε κάποιο άτομο που εκτιμά. Τότε ο πρόλογος εκφράζει την άποψη του τρίτου προσώπου για το έργο. Ο πρόλογος ολοκληρώνεται με το ονοματεπώνυμο του γράφοντος και την ημερομηνία συγγραφής του προλόγου.

92 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εισαγωγή γράφεται μετά την ολοκλήρωση της εργασίας, διότι μόνο τότε έχει ο συγγραφέας ολοκληρωμένη και συνολική εικόνα για την πορεία της έρευνάς του και τα αποτελέσματα της εργασίας του. Ενδεχομένως θα μπορούσε να γράφεται τμηματικά, δηλαδή μετά την ολοκλήρωση κάθε ενότητας, για να μην παραλειφθεί κάποιο σημαντικό στοιχείο. Η εισαγωγή είναι απαραίτητη και θα πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει: 1)την κεντρική ιδέα της εργασίας, 2)την περιγραφή του υπό διερεύνηση προβλήματος (παρουσίαση σχετικής βιβλιογραφίας, ορισμοί βασικών εννοιών), 3)τη συμβολή της εργασίας στη μελέτη του συγκεκριμένου προβλήματος, 4)την εξήγηση του τρόπου προσέγγισης του θέματος, 5)τα βασικά ερωτήματα και τους προβληματισμούς που καλείται να απαντήσει η εργασία, 6)τις υποθέσεις εργασίας, 7)την περιγραφή της δομής της εργασίας.

93 ΚΥΡΙΩΣ ΜΕΡΟΣ Το σημαντικότερο μέρος της εργασίας, καθώς αναπτύσσεται και αναλύεται το θέμα σε κεφάλαια και υποκεφάλαια. Το κάθε κεφάλαιο περιλαμβάνει ένα γενικό τίτλο και τα υποκεφάλαια ένα πιο ειδικό. Τα υποκεφάλαια συνδέονται με τον τίτλο του κεφαλαίου. Οι τίτλοι πρέπει να είναι κατατοπιστικοί ως προς το θέμα που αναλύεται σε κάθε ενότητα. Επίσης, ο κάθε συγγραφέας είναι απαραίτητο να καθιερώνει ένα ενιαίο και συνεχόμενο σύστημα αρίθμησης των κεφαλαίων του. Έτσι, τα υποκεφάλαια αριθμούνται με τον ίδιο τρόπο, όπως και τα κεφάλαια, με τη διαφορά ότι φέρουν συνήθως και τον αριθμό του κεφαλαίου πριν από τον δικό τους αριθμό. Οπωσδήποτε στα κεφάλαια του κύριου μέρους θα πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστές ενότητες για την προβληματική και οριοθέτηση του θέματος, για τη μεθοδολογία της έρευνας, την περιγραφή των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν για το θέμα, το σχολιασμό των δεδομένων και τις απαντήσεις στους προβληματισμούς και τις υποθέσεις εργασίας.

94 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Μέρος Α΄ (τίτλος) Κεφάλαιο 1 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 1.1 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 1.2 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 1.2.1 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 1.2.2 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 1.3 (τίτλος) Κεφάλαιο 2 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 2.1 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 2.2 (τίτλος) Κεφάλαιο 3 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 3.1 (τίτλος) Υποκεφάλαιο 3.2 (τίτλος)

95 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το τελευταίο μέρος της εργασίας, που αποτελεί ουσιαστικά μια αποτίμησή της. Εδώ γίνονται προτάσεις για αλλαγές και βελτιώσεις στη θεωρία ή στη μεθοδολογία. Παρέχονται με συνοπτικό τρόπο οι απαντήσεις που δόθηκαν προηγουμένως πάνω στους προβληματισμούς της εργασίας. Συνοπτική παρουσίαση των σημαντικότερων δεδομένων. Επισήμανση της συμβολής του συγγραφέα. Πορίσματα έρευνας και προτάσεις για νέες έρευνες.

96 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Απαραίτητο τμήμα της εργασίας. Πλήρης παράθεση των βιβλίων, πηγών, άρθρων που χρησιμοποιήθηκαν στην εργασία κατά αλφαβητική σειρά. Καταγράφουμε μόνο τη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήσαμε και όχι γενικά όση βιβλιογραφία υπάρχει για το θέμα που έχει αναφερθεί.

97 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ) Βρίσκεται στο τέλος της εργασίας και δεν είναι υποχρεωτικό. Τοποθετούνται συνήθως στοιχεία, που είναι κρίνονται απαραίτητα για την πλήρη κατανόηση του θέματος. Χρησιμοποιείται το παράρτημα μόνο εάν διευκολύνει στην κατανόηση του θέματος τους αναγνώστες. Συνήθως στο παράρτημα τοποθετούνται: 1.Στατιστικοί πίνακες 2.Ερωτηματολόγια 3.ΦΕΚ, Νόμοι, Προεδρικά διατάγματα, σχέδια νόμου, άλλα επίσημα έγγραφα 4.Φωτογραφίες 5.Αποκόμματα εφημερίδων που σχετίζονται με το θέμα

98 ΔΟΜΗ-ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η εργασία που θα ετοιμάσετε για το μάθημα πρέπει να καλύπτει έκταση περί τις 1.800 λέξεις (ατομική εργασία) ή 2.500 λέξεις (ομαδική εργασία) πέραν του προλόγου, των υποσημειώσεων, παραπομπών πινάκων και της βιβλιογραφίας, σε ηλεκτρονική μορφή. Καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσετε τουλάχιστον 10 πηγές. Η γραμματοσειρά που απαιτείται είναι η Times New Roman, με τις ακόλουθες δεσμεύσεις: Τίτλος κεφαλαίου: “16 στιγμές και έντονη γραφή” Τίτλος τμήματος κεφαλαίου: “14 στιγμές και έντονη γραφή” Κείμενο: “12 στιγμές” Βιβλιογραφία: “11 στιγμές” Υποσημειώσεις: “10 στιγμές”, μονό διάστιχο, διάστημα 0 στ. Η αρίθμηση των σελίδων περιλαμβάνει το εξώφυλλο της εργασίας και είναι συνεχής, στην κάτω δεξιά πλευρά κάθε σελίδας. Οι σελίδες έχουν δεξιό και αριστερό περιθώριο μεγέθους 2,5 εκ. Πλήρης στοίχιση κειμένου, το αποδεκτό διάστιχο καθορίζεται σε 1,5 γραμμή, ενώ κάθε παράγραφος ξεκινά με πρώτη γραμμή “0,6 εκ.”. Όλες οι αναφορές του κειμένου παρουσιάζονται στο κάτω μέρος της σελίδας, ως υποσημειώσεις. Πρότυπο παραπομπών και βιβλιογραφίας καθορίζεται η Chicago. Κάθε πίνακας, σχηματική παράσταση, εικόνα αναφέρονται πλήρως εντός του κειμένου, με γραμματοσειρά “Times New Roman, 11 στιγμών

99 ΔΟΜΗ-ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η δομή της εργασίας σας θα πρέπει να έχει την ακόλουθη μορφή: Εξώφυλλο Πρόλογος με τα χαρακτηριστικά της Περίληψης (έως 150 λέξεις) Πίνακας Περιεχομένων Συντομογραφίες (αν υπάρχουν) Εισαγωγή Κυρίως μέρος (από κάτω οι τίτλοι των κεφαλαίων και των ενοτήτων που θα διαμορφώσετε) Συμπεράσματα Βιβλιογραφία Παράρτημα (αν υπάρχει) Η χρησιμοποίηση τίτλων κεφαλαίων, πινάκων, παραρτημάτων πρέπει να ακολουθούν μία ενιαία μορφή. Η μορφή του εξωφύλλου της εργασίας παρατίθεται εδώ. Η μορφή του Πίνακα Περιεχομένων παρατίθεται εδώ.

100 Παρουσίαση εργασίας Τρόποι παρουσίασης μιας μελέτης Κριτήρια αξιολόγησης μιας επιστημονικής εργασίας Παραδείγματα Παρουσίαση της τελικής εργασίας

101 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προφορική παρουσίαση Επιστημονική παρουσίαση (Διαφάνειες) Παράγοντες- Συμβουλές

102 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μια παρουσίαση πραγματοποιείται εφόσον ο ερευνητής έχει ολοκληρώσει την έρευνά του και έχει καταλήξει στα συμπεράσματα για την εργασία του. Ανάλογα με το κοινό που έχουμε απέναντί μας, προσαρμόζουμε και το επίπεδο της παρουσίασής μας. Η προφορική επικοινωνία, κατά τη διάρκεια μιας παρουσίασης, μπορεί να είναι πολύ δυσκολότερη από τη γραπτή. Οι ακροατές δεν έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν πάλι κάτι, που προηγουμένως δεν έγινε κατανοητό. Στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί να σας απευθύνουν κάποιο ερώτημα, αλλά μπορεί αυτό που δεν αντιλήφθηκαν να χαλάσει την εικόνα της παρουσίασης.

103 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μια παρουσίαση μπορεί να πραγματοποιείται για την υποστήριξη μιας διατριβής ή εργασίας εξαμήνου, για τη διδασκαλία ενός μαθήματος, για τις ανάγκες ενός σεμιναρίου, στο πλαίσιο ενός επιστημονικού συνεδρίου, για την ενημέρωση του κοινού, σ’ ένα επαγγελματικό χώρο σχετικά μ’ ένα νέο project. Είναι απαραίτητο λοιπόν ανάλογα με τις ανάγκες της παρουσίασης να προετοιμαστούμε κατάλληλα, για να παρουσιάσουμε τεκμηριωμένα τα επιχειρήματά μας και να δείξουμε πως αυτό που παρουσιάζουμε είναι προϊόν της δικής μας εργασίας.

104 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Είναι γνωστό ότι ανάλογα με το επίπεδο σπουδών, οι φοιτητές θα πρέπει να υποστηρίξουν προφορικά τα συμπεράσματα της εργασία τους. Ανάλογα με το χρόνο που έχει ο κάθε σπουδαστής στη διάθεσή του, θα πρέπει να παρουσιάσει με άνεση την εργασία του. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται μια προετοιμασία, για να παρουσιάσει με κατανοητό τρόπο τα συμπεράσματα της ερευνάς του και να υποστηρίξει επιστημονικά πως κατέληξε σ’ αυτά. Όσο μεγαλώνει το επίπεδο σπουδών τόσο αυξάνονται και οι απαιτήσεις της παρουσίασης. Μια καλή τακτική είναι να γνωρίζει ο σπουδαστής από πριν τον τρόπο σκέψης και το επιστημονικό υπόβαθρο των εξεταστών του, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες παρατηρήσεις ή διχογνωμίες μεταξύ των εξεταστών, αλλά και να προβλέψει ερωτήσεις που μπορούν να του απευθυνθούν. Πάντως, ο πρωταρχικός στόχος του κάθε σπουδαστή είναι ότι με την παρουσίασή του θα πρέπει να ικανοποιήσει πλήρως τις απαιτήσεις των εξεταστών του.

105 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Όπως αναφέραμε παραπάνω, είναι απαραίτητο ο κάθε σπουδαστής να αποδείξει ότι η εργασία είναι δικό του πόνημα. Μέσα από την παρουσίαση και τις ερωτήσεις της εξεταστικής επιτροπής γίνεται αντιληπτό κατά πόσο ο εξεταζόμενος ήταν αυτός που έγραψε την εργασία και κατά πόσο έχει αποκτήσει εξειδίκευση στο συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα. Η αβεβαιότητα ή η ενδεχόμενη ντροπή του εξεταζόμενου μπορεί να προκαλέσει ανησυχία, καθώς δοκιμάζονται η δεξιοτεχνία, η ειλικρίνεια και τα προσόντα του σπουδαστή. Η καλύτερη συμβουλή είναι η νηφαλιότητα που πρέπει να επιδείξει ο σπουδαστής. Πριν από την εξέταση θα πρέπει να σημειώσουν τα πρωτότυπα σημεία των συμπερασμάτων τους και να σχεδιάσουν ένα τρόπο παρουσίασης και υποστήριξης της πρωτοτυπίας. Επίσης, θα πρέπει να διερευνήσουν το κείμενο πάλι για κάποια αδύναμα σημεία, ώστε να προετοιμαστούν ως προς την αντιμετώπιση αυτών.

106 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Ο σπουδαστής δεν θα έχει την ευκαιρία να ξεγελάσει τους εξεταστές του (ειδικοί στο χώρο), γι’ αυτό και θα πρέπει να ξέρει και να παραδέχεται τα δυνατά και αδύναμα σημεία του κειμένου του. Εάν δεν κατανοεί τις ερωτήσεις, τότε θα πρέπει να ζητά διευκρινίσεις. Από την άλλη, δεν πρέπει να κομπιάζει ή να αφήνει κενά σε μια δύσκολη ή πολύπλοκη ερώτηση. Αυτό που πρέπει να κάνει άμεσα ο εξεταζόμενος είναι να απαντά σ’ αυτό που θεωρεί ότι είναι θεμελιώδες προσόν της εργασίας του. Είναι δεδομένο πως θα υπάρχουν διαφορετικές και αντικρουόμενες απόψεις, ακόμη και μεταξύ των εξεταστών, αλλά αν ο σπουδαστής έχει αυτοπεποίθηση πάνω στο κείμενό του και κερδίσει την εκτίμηση των εξεταστών του, τότε μπορεί να προχωρήσει σε μια πιο ενεργή υποστήριξη των θέσεών του.

107 ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ Πιθανές ερωτήσεις που μπορεί να σας υποβληθούν: Ποια είναι η πρωτοτυπία της έρευνας και πως συμβάλλει στην κατανόηση ή ερμηνεία του φαινομένου ή πως προάγει την επιστήμη; Ποια βιβλιογραφία και μεθοδολογία χρησιμοποιήσατε; Μήπως θα μπορούσατε να κάνετε μια διαφορετική προσέγγιση; Πως μπορούν να γενικευτούν τα συμπεράσματα και ποιες είναι οι εφαρμογές τους στο μέλλον η σ’ άλλο πλαίσιο; Ενδεχομένως, να γίνει κάποια εξειδικευμένη ερώτηση για κάποια αναφορά σας σε μια συγκεκριμένη σελίδα ή στη χρήση ενός τεχνικού όρου.

108 ΠΡΟΒΑ Είναι απαραίτητη για την προετοιμασία της παρουσίασης. Λίγοι είναι οι άνθρωποι που έχουν ταλέντο και άνεση στην επικοινωνία. Οι υπόλοιποι μπορούν να γίνουν καλοί ομιλητές, αλλά χρειάζεται καλή προετοιμασία και συστηματική εξάσκηση. Για να βελτιωθεί αυτή η δεξιότητα, χρειάζεται επανάληψη, εξάσκηση και εμπειρία. Αφού ετοιμάσετε την παρουσίαση, μπορείτε να παρουσιάσετε δοκιμαστικά την εργασία σας σε κάποιο συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο ή ακόμα καλύτερα σε κάποιο συνάδελφο που εμπιστεύεστε. Ζητήστε από το άτομο που θα σας ακούσει να αξιολογήσει την προσπάθειά σας και να σας πει τι κατάλαβε ή τι δεν μπόρεσε να κατανοήσει. Αυτό θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε σε διορθώσεις και να εξηγήσετε κάποια σημεία καλύτερα. Συνήθως ο διαθέσιμος χρόνος για την παρουσίαση είναι 15-20 λεπτά, οπότε κατά την πρόβα χρονομετρήστε την επίδοσή σας, διότι ίσως χρειαστεί να συντομεύσετε την παρουσίασή σας.

109 ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μιλάτε πάντα καθαρά και δυνατά. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, προσπαθήστε να επαναλαμβάνετε τα κρίσιμα σημεία της. Μια πετυχημένη τακτική είναι να εξηγείτε σύντομα τι θα πείτε, να το λέτε, και στο τέλος να λέτε τι είπατε. Προσαρμόστε το περιεχόμενο της παρουσίασης ανάλογα με το κοινό. Αποφύγετε να πηγαινοέρχεστε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης μπροστά από τον προβολέα και να καλύπτετε με το σώμα σας τη δέσμη φωτός και τις διαφάνειες. Μην χρησιμοποιείτε pointers (ειδικά αν είστε νευρικοί), διότι το κοινό μπορεί να ασχολείται με το σημείο που θέλετε να υποδείξετε και όχι με το περιεχόμενο της παρουσίασης.

110 ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Να έχετε την αίσθηση του χρόνου και να τον παρακολουθείτε αν χρειάζεται. Αν έχετε καθυστερήσει σε κάποιο σημείο, φροντίστε να παραλείψετε κάποια στοιχεία που δεν είναι απαραίτητα, για να ολοκληρώσετε στο χρόνο που σας έχει δοθεί. Μην αναγκάσετε το ακροατήριο να σηκωθεί να φύγει κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, αν έχετε υπερβεί το χρόνο που σας έχει δοθεί, ενώ αν δεν προλαβαίνουν οι ακροατές να σας απευθύνουν ερωτήσεις, τότε προτρέψτε τους να σας συναντήσουν μετά το τέλος της παρουσίασης, για να λύσετε τις απορίες που δημιουργήθηκαν μετά την παρουσίασή σας. Είναι απαραίτητο να προετοιμάσετε από πριν το χρόνο παρουσίασης. Καλό είναι να διαθέσετε το 75% του χρόνου που σας έχει δοθεί. Προβλέψτε τις ερωτήσεις που μπορεί να σας απευθυνθούν. Γι’ αυτό ετοιμάστε τις κατάλληλες διαφάνειες-απαντήσεις που θα χρησιμοποιήσετε.

111 ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Μη δείχνετε ότι διαβάζετε την παρουσίασή σας. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης να κοιτάτε το ακροατήριό σας και όχι το σημείο προβολής των διαφανειών. Ουσιαστικά οι διαφάνειες αποτελούν εργαλείο, για να σας υπενθυμίζουν τι θέλετε να παρουσιάσετε και να διευκολύνετε το κοινό σας στην παρακολούθηση της παρουσίασης. Ο λόγος πρέπει να έχει σταθερή ροή και δεν πρέπει να αφήνετε μεγάλα κενά. Το ξεκίνημα της ομιλίας είναι το πιο δύσκολο σημείο, διότι θα πρέπει να ηρεμήσετε το κοινό σας, για να ακουστείτε. Γι’ αυτό μην πείτε κάτι ουσιώδες ή σημαντικό, διότι μάλλον δεν θα ακουστεί από όλους. Να έχετε υπόψη ότι το ακροατήριο με τη συμπεριφορά του μπορεί να σας εκνευρίσει και να σας παρασύρει σε λάθη. Προσπαθήστε να τους αγνοήσετε. Θα πρέπει να ξέρετε ότι τουλάχιστον το 20% του κοινού σας σκέφτεται κάτι άλλο.

112 ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Η γλώσσα του σώματος είναι πολύ σημαντική. Προσέξτε πως κινήστε στην αίθουσα, πως κουνάτε τα χέρια σας, πως κοιτάτε τους ακροατές σας. Μην σταυρώνετε τα χέρια σας στο στήθος! Καλό είναι να έχετε οπτική επαφή με το κοινό σας, αλλά μην κοιτάτε επίμονα μόνο ένα πρόσωπο ή να εστιάζετε το βλέμμα σας σε αντικείμενα ή στο ταβάνι ή στο πάτωμα. Χρησιμοποιείστε τη μέθοδο των 3 δευτερολέπτων. Κάθε φορά που μιλάτε, να κοιτάτε κάποιον από το ακροατήριο για 3 δευτερόλεπτα. Πριν την παρουσίαση ελέγξτε τα τεχνικά μέσα της αίθουσας, για να βεβαιωθείτε ότι όλα λειτουργούν καλά. Σε περίπτωση που συναντήσετε κάποιο πρόβλημα, θα ξέρετε εκ των προτέρων τις προσαρμογές και αλλαγές που πρέπει να κάνετε. Να έχετε πάντα ένα αντίγραφο της παρουσίασης σε εκτυπωμένες διαφάνειες, σε περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα με τα τεχνικά μέσα. Να δείχνετε ευχάριστοι, με αυτοπεποίθηση, ήρεμοι και όχι αλαζόνες. Προσέξτε την εμφάνισή σας και ντυθείτε ανάλογα με την περίσταση.

113 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ (ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ) Η πρώτη διαφάνεια πρέπει να περιλαμβάνει τον τίτλο, τα ονόματα των ατόμων που παρουσιάζουν και τα στοιχεία επικοινωνίας τους. Στην προτελευταία διαφάνεια πρέπει να μπαίνει η βιβλιογραφία. Η τελευταία διαφάνεια μπορεί να έχει τη φράση «Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας» ή ένα φόντο, μια φωτογραφία ή κάτι που να συνδέεται με το θέμα.

114 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ (ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ) Στο εσωτερικό της παρουσίασης υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες: Μέγεθος γραμμάτων όχι μικρότερο από 18στ. Όχι πάνω από 6 γραμμές και μέχρι 6 λέξεις ανά γραμμή. Προσανατολισμός οριζόντιος. Απλό και διακριτικό φόντο. Όχι στα εφέ, ναι στο animation, αλλά μόνο όταν βοηθάει στη μετάδοση του νοήματος. Μία γραμματοσειρά παντού. Ενιαία στοίχιση σε τίτλους και αντικείμενα. Προσοχή στους χρωματικούς συνδυασμούς. Αποφύγετε να έχετε πάνω από 4 διαφορετικά χρώματα σε κάθε σελίδα. Εφόσον το 20% των ανθρώπων αντιμετωπίζει πρόβλημα στην αντίληψη των χρωμάτων, αποφύγετε τους χρωματικούς συνδυασμούς κόκκινο/πράσινο, καφέ/πράσινο, μπλε/μαύρο και μπλε/μωβ.

115 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ (ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ) Ένα μήνυμα σε κάθε διαφάνεια. Απαγορεύονται τα ορθογραφικά λάθη. Απαγορεύονται τα κεφαλαία, παρά μόνο στον τίτλο. Οι τίτλοι κάθε διαφάνειας είναι πάντα σε έντονη γραφή. Μη γεμίζετε τις διαφάνειες με πολύ περιεχόμενο. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε κουκκίδες ή αρίθμηση. Προτεινόμενο διάστιχο είναι το 0,9. Για τις αποστάσεις μεταξύ των παραγράφων υπολογίστε τουλάχιστον 0,4 της γραμμής. Μην βάζετε ποτέ στις διαφάνειες φωτοτυπίες από άλλο έντυπο, αν δεν μπορείτε να επέμβετε στη γραμματοσειρά, εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε εικόνες, σχήματα ή γραφήματα, αλλά μην παραλείπετε τις λεζάντες.

116 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Όλες οι γραπτές εργασίες ή επιστημονικά άρθρα προς δημοσίευση αξιολογούνται από ένα ή και περισσότερα άτομα. Βέβαια, ο πρώτος που αξιολογεί είναι ο επιβλέπων καθηγητής, ο οποίος δίνει την έγκρισή του και προκρίνει για την τελική παρουσίαση και αξιολόγηση. Τύπος αξόνων και κριτηρίων αξιολόγησης εργασιών και ερευνών Αυτά τα κριτήρια μπορούν να αξιοποιηθούν από τους φοιτητές και ερευνητές, για να προχωρήσουν πρώτα σε μια αυτοαξιολόγηση της εργασίας τους, πριν την τελική της κατάθεση.

117 ΑΞΟΝΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Περιεχόμενο Δομή Διαδικασία έρευνας Γλώσσα Εμφάνιση-Παρουσίαση Κάθε άξονας έχει διάφορα κριτήρια αξιολόγησης. Αυτά τα κριτήρια διατυπώνονται με ερωτήσεις και η απάντηση είναι Ναι/Όχι. Το κάθε κριτήριο έχει τη δική του βαθμολογική βαρύτητα. Πολλές φορές η βαθμολογική αξιολόγηση παραδίδεται σε ένα επίσημο έντυπο αξιολόγησης, που περιλαμβάνει όλους τους άξονες και τα βαθμολογημένα κριτήρια.

118 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Α/Α Κριτήριο Ναι Όχι 1 Είναι σαφής και περιεκτικός ο τίτλος της εργασίας; 2 Παρουσιάζονται με σαφήνεια ο γενικός σκοπός και οι ειδικοί στόχοι της εργασίας; 3 Αναπτύσσεται επαρκώς το θέμα της εργασίας; 4 Συζητούνται τα ευρήματα της έρευνας της εργασίας; 5 Τα συμπεράσματα της εργασίας ανταποκρίνονται με το σκοπό και τους ειδικούς στόχους της; 6 Τεκμηριώνεται η αξία και η σημασία της παρούσας εργασίας;

119 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΟΜΗΣ Α/Α Κριτήριο Ναι Όχι 7 Αναπτύσσεται συστηματικά η δομή της εργασίας; 8 Επεξεργάζεται το κάθε τμήμα της εργασίας τις προβληματικές που τέθηκαν στην εισαγωγή; 9 Είναι κανονικό και κατάλληλο το βάθος της διάρθρωσης;

120 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Κριτήριο Ναι Όχι 10 Είναι επαρκής, αντιπροσωπευτική και επικαιροποιημένη η βιβλιογραφία; 11 Υπάρχει αναλυτική περιγραφή της μεθοδολογίας έρευνας; 12 Σε τι διαφέρει αυτή η έρευνα σε σχέση με τις άλλες; 13 Τεκμηριώνεται επαρκώς ο τύπος της έρευνας, τα στάδια εκπόνησής της και τα εργαλεία συλλογής των δεδομένων;

121 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ Κριτήριο Ναι Όχι 14 Διαθέτει το κείμενο φυσική ροή; Είναι η γλώσσα του κειμένου κατανοητή; 15 Υπάρχουν ορθογραφικά και συντακτικά λάθη; 16 Αναπτύσσει το κείμενο με σαφήνεια την τεχνική και επιστημονική ορολογία;

122 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Κριτήριο Ναι Όχι 17 Έχουν ακολουθηθεί πλήρως οι οδηγίες συγγραφής; 18 Είναι σαφής η εσωτερική δομή με τίτλο, περιεχόμενα, εισαγωγή, κυρίως μέρος, συμπεράσματα, βιβλιογραφία και παραρτήματα; 19 Είναι προσεγμένο το στήσιμο των σελίδων; 20 Γίνεται σωστή και συστηματική χρήση παραπομπών και βιβλιογραφίας;

123 Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η παρουσίασή σας θα έχει διάρκεια αυστηρά 12 λεπτά και θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες διαφάνειες: Διαφάνεια τίτλου (Τίτλος εργασίας, Ονοματεπώνυμο, Ιδιότητα, μορφή επικοινωνίας-κατά προτίμηση e-mail) Διαφάνεια με τίτλο «Δομή εργασίας» Διαφάνεια με τίτλο «Σκοπός εργασίας» Διαφάνεια με τίτλο «Μεθοδολογία» Διαφάνειες που θα παρουσιάζουν ξεχωριστά τα κεφάλαια ή/και τις ενότητες της εργασίας σας (περιληπτικά και βασικά στοιχεία) Ενδεχομένως λίγες διαφάνειες που θα δείχνουν εικόνες ή πίνακες (όχι όμως παρά πολλά, διότι η παρουσίαση είναι μικρής διάρκειας) Διαφάνεια ή διαφάνειες με τη βιβλιογραφία Διαφάνεια «Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!»

124 Όσο αυξάνεται το νησί της γνώσης, τόσο αυξάνεται το μήκος των ακτών του, στον ωκεανό της άγνοιας. HUXLEY ALDUS

125 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ http://argo.ekt.gr/ (Αργώ) http://zephyr.lib.uoc.gr/cgi- bin/zap/zap/bsearch.zap?type=basic (Ζέφυρος) http://vopac.nlg.gr/ (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος) http://srv-vivl- livad.voi.sch.gr/Scripts/abekt_zgate.exe/zconnect?ws= 0&wg=0&wgt=0&lang=ELL&attrset=1&dbasesno=21& n ewsession=1&from_acpage=0 (Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λεβαδιάς) http://catalog.parliament.gr/ (Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων) http://ambrosia.ascsa.edu.gr:8991/F/ (Γεννάδειος Βιβλιοθήκη)

126 ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ-ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ www.ekt.gr (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης) http://www.didaktorika.gr/eadd/ (Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών) http://oldportal.demokritos.gr/LIBRARY/ (Ινστιτούτο Ερευνών Δημόκριτος) http://opac.eugenfound.edu.gr/uhtbin/cgisirsi. exe/?ps =9FmxbNavxX/0/123920005/60/502/X (Ευγενίδειο Ίδρυμα) http://www.pi-schools.gr/library/ (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο)

127 ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ http://ccfr.bnf.fr/portailccfr/jsp/public/index.jsp (Catalogue Collectif de France) http://copac.jisc.ac.uk/ (UK and Irish academic, national & specialist library catalogues) http://www.gbv.de/bibliotheken?set_language=de (Verbundzentrale des Gemeinsamen Bibliotheksverbundes) https://catalog.loc.gov/ (Κατάλογος της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, ΗΠΑ) http://www.theeuropeanlibrary.org/tel4/ (European Library)

128 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ανδρεαδάκης Ν. & Βάμβουκας Μ., Οδηγός για την εκπόνηση και τη σύνταξη γραπτής ερευνητικής εργασίας, Αθήνα: Ατραπός, 2005, σσ. 27-28. Bell J., Πώς να συντάξετε μια επιστημονική εργασία: οδηγός ερευνητικής μεθοδολογίας (μτφρ. Ε. Πανάγου), Αθήνα: Μεταίχμιο, 2005, σσ. 50-68, 112-133. Ευδωρίδου Ε. & Καρακασίδης Θ., Ακαδημαϊκή Γραφή, Αθήνα: Εκδόσεις Τζιόλα, 22015, σσ. 165-238. Ζαφειρόπουλος Κ., Πως γίνεται μια επιστημονική εργασία; Επιστημονική έρευνα και συγγραφή εργασιών, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική, 2005, σσ. 30-66. Ζήσης Θ., Επιστημονική Τεχνογραφία: Πως γράφεται μια επιστημονική εργασία, Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη, 1985, σσ. 37-48. Howard K. & Sharp J., Η επιστημονική μελέτη: οδηγός σχεδιασμού και διαχείρισης πανεπιστημιακών εργασιών, Αθήνα: Gutenberg, 1994, σσ. 45-83, 111-149. Μάντζαρης Γ., Επιστημονική έρευνα: συγγραφή-διαμόρφωση-παρουσίαση επιστημονικών εργασιών, Θεσσαλονίκη: αυτοέκδοση, 2012, σσ. 290-299. Μπεζέ Λ., Η συγγραφή μιας επιστημονικής εργασίας, Αλεξανδρούπολη: ΔΠΘ, 1995, σσ. 5- 11, 14-15. Μπουρλιάσκος Β., Πως γράφεται μια επιστημονική εργασία: πρακτικός οδηγός, Αθήνα: Εκδόσεις Διόνικος, 2010, σσ. 27-46. Παππάς Θ., Η μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες, Αθήνα: Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 2002, σσ. 23-51. Τσιπλητάρης Α. & Μπάμπαλης Θ., Δέκα παραδείγματα μεθοδολογίας επιστημονικής έρευνας: από τη θεωρία στην πράξη, Αθήνα: Ατραπός, 2006, σσ. 26-33. 32 https://www.slideshare.net/GeorgiosGaitanos1/presentations

129 ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΜΝΕΙΑ Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Dr. Γ.Γαϊτάνο για την ευγενή παραχώρηση μέρους των διαφανειών. Καθ. Ι.Βαμβακάς