ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Εισαγωγή N. ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ Καθ. Παν. Αιγαίου Γ.ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ Μεταδιδακτορικός υπότροφος Δ.ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ μέλος ΕΔΙΠ ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΤ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Εισαγωγή N. ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ Καθ. Παν. Αιγαίου Γ.ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ Μεταδιδακτορικός υπότροφος Δ.ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ μέλος ΕΔΙΠ ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΤ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Εισαγωγή N. ΝΙΚΗΤΑΚΟΣ Καθ. Παν. Αιγαίου Γ.ΛΕΒΕΝΤΑΚΗΣ Μεταδιδακτορικός υπότροφος Δ.ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ μέλος ΕΔΙΠ ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΤ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑIΟΥ & ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. Τμήματα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών & Μηχ. Αυτοματισμού ΤΕ Διάλεξη 11 η : Τεχνολογίες για Υποβοήθηση Ναυτιλιακής Ασφάλειας 1

2 Ακτοφυλακή και Θαλάσσια Παρακολούθηση Η Ακτοφυλακή σχεδιάζει, αναπτύσσει και χειρίζεται συστήματα και πληροφοριακές υποδομές για την αποτελεσματική παρακολούθηση της θάλασσας. Τα βασικά στοιχεία αυτής της υποδομής είναι: Οι σταθμοί βάσης του συστήματος AIS στις ακτές (θαλάσσια ασφάλεια) Το σύστημα LRIT (θαλάσσια ασφάλεια) Τα συστήματα Vessel Traffic Services/ Vessel Traffic Management and Information System (VTS/VTMIS) Το σύστημα SafeSeaNet (θαλάσσια ασφάλεια) Το σύστημα CleanSeaNet (έλεγχος θαλάσσιας μόλυνσης) Το σύστημα VMS (έλεγχο αλιείας) Ταυτόχρονα, η Ακτοφυλακή συμμετέχει σε διάφορες πρωτοβουλίες και ευρωπαϊκά έργα σε στόχο τη βελτίωση των δυνατοτήτων θαλάσσιας παρακολούθησης, επίγνωσης της κατάστασης και δυνατότητας ανταπόκρισης. Επιπλέον, η Ακτοφυλακή σχεδιάζει να αναπτύξει και να θέσει σε εφαρμογή ένα Ενιαίο Εθνικό Σύστημα Θαλάσσιας Παρακολούθησης το οποίο αναμένεται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 2

3 Vessel Traffic Services / Vessel Traffic Management and Information System – Από την αρχή της προηγούμενης δεκαετίας η χώρας μας έχει αναπτύξει και εγκαταστήσει σύστημα πληροφοριών και διαχείρισης κίνησης σκαφών (VTS /VTMIS). – Το VTS/VTMIS αποτελείται από έναν αριθμό απομακρυσμένων σταθμών αισθητήρων παρακολούθησης για τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών κίνησης σκαφών. – Το VTS/VTMIS καλύπτει τα λιμάνια και τις γύρω περιοχές της Αττικής (Πειραιάς, Ραφήνα, Λαύριο),Πάτρας, Κορίνθου και Ηγουμενίτσας. 3

4 Σύστημα LRIT Αναγνώριση και Εντοπισμός Μακράς Εμβέλειας Long Range Identification and Tracking (LRIT) Είναι ένα δορυφορικό σύστημα το οποίο ενημερώνει για την ταυτότητα και τη θέση σκαφών ολικής χωρητικότητας πάνω από 300 κόρους. Το σύστημα στοχεύει στη βελτίωση της: ασφάλειας, πλοήγησης, έρευνας και διάσωσης και στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η Ελλάδα, όπως όλα τα Κράτη-Μέλη της Ε.Ε., συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δεδομένων, με φορέα λειτουργίας τον EMSA Greece, το οποίο διαχειρίζεται πάνω από 9.000 αναφορές σκαφών. Η σημασία του συστήματος LRIT στη θαλάσσια ασφάλεια έχει αναγνωριστεί σε διεθνές επίπεδο μιας και τα δεδομένα που παρέχει χρησιμοποιούνται για σχεδιασμό Ευρωπαϊκών αντι- πειρατικών αποστολών. 4

5 VMS: Vessel Monitoring System Σχεδιασμένο για διαχείριση και έλεγχο αλιευτικών σκαφών Αυτόματες αναφορές θέσης από αλιευτικά σκάφη αποστέλλονται στις εποπτικές αρχές αλιείας του σχετικού Κράτους Σημαίας Το Κράτος Σημαίας προωθεί τα στοιχεία στην Ακτοφυλακή «Μπλε κουτί», δέκτης GPS + μονάδα επικοινωνίας Παγκόσμια κάλυψη χάρη στις δορυφορικές επικοινωνίες Τα δεδομένα χειρίζονται ως εμπιστευτικά 5

6 Το σύστημα VMS: Vessel Monitoring System Ξεκίνησε το 1988 Εφαρμογή στον Εθνικό Νόμο Ε.Ε. (Κοινή Αλιευτική Πολιτική; Από το 1996): – Όλα τα αλιευτικά σκάφη > 15 m – Αναφορά κάθε 1-2ώρες – Ταυτότητα Σκάφους, Θέση, Πορεία, Ταχύτητα Δορυφορική επικοινωνία μπορεί να είναι π.χ. INMARSAT-C ή ARGOS Εφαρμόζεται σε πολλές χώρες (Ρωσία, ΗΠΑ, Καναδάς, Περού, Χιλή, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, …) Διεθνής ηγετικός ρόλος του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών 6

7 Το Σύστημα SafeSeaNet (SSN) Η Ελλάδα κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας 2002/59 εγκατέστησε το εθνικό σύστημα SSN σε συνεργασία με την EMSA, το οποίο αποτελεί το κύριο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Το σύστημα SafeSeaNet έχει αποδεδειγμένη ανθεκτικότητα και δυνατότητα αποτελεσματικής ανταλλαγής δεδομένων. Παρέχει πληροφορίες σχετικά με σκάφη, φορτία, απόβλητα, ταξίδια πλοίων και περιστατικά. Η Ελλάδα συμμετέχει και υποστηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες για την εξάπλωση της χρήσης του συστήματος SSN και την επέκταση των δυνατοτήτων του. 7

8 Το σύστημα CleanSeaNet Το CleanSeaNet είναι μια Ευρωπαϊκή δορυφορική υπηρεσία για τον εντοπισμό πετρελαιοκηλίδων και σκαφών. Συνδράμει τα συμμετέχοντα σε αυτό Κράτη στις εξής δραστηριότητες: – Εντοπισμός και ιχνηλάτηση μόλυνσης από πετρέλαιο στην επιφάνεια της θάλασσας – Παρακολούθηση περιβαλλοντικών ατυχημάτων κατά τη διάρκεια επειγουσών καταστάσεων – Αναγνώριση ρύπων Η υπηρεσία CleanSeaNet βασίζεται σε δορυφορικές εικόνες ραντάρ, καλύπτοντας όλες τις Ευρωπαϊκές θαλάσσιες περιοχές, οι οποίες αναλύονται προκειμένου να εντοπίζονται πιθανές πετρελαιοκηλίδες στην επιφάνεια της θάλασσας. Η υπηρεσία στοχεύει στην ενίσχυση της επιχειρησιακής ανταπόκρισης σε περιστατικά ατυχών ή λειτουργικών εκλύσεων από σκάφη και βοηθά στον εντοπισμό και στην αναγνώριση ρύπων. 8

9 US / NATO’s MSSIS Σύστημα Θαλάσσιων Πληροφοριών Ασφάλειας (Maritime Safety & Security Information System) Παγκόσμιο δίκτυο ανταλλαγής κυβερνητικών συστημάτων AIS 9

10 COMDEV / exactEarth 10

11 Ραντάρ Συνθετικού Διαφράγματος Synthetic Aperture Radar (SAR) Ραντάρ κατάλληλο για χρήση σε δορυφόρο Ευρεία περιοχή, χαμηλή ανάλυση Στενή περιοχή, υψηλή ανάλυση Υψηλή ανάλυση (<10 m) μόνο σε περιπτώσεις νηνεμίας 11

12 Απομακρυσμένοι δορυφορικοί αισθητήρες Αποτελεί τη βάση για το VDS (Vessel Detection System) Εικόνες από δορυφόρο Εμφανίζει τη θέση σκαφών στη θάλασσα Μια εικόνα κατά τη διέλευση του δορυφόρου, όχι συνεχής παρακολούθηση Τυπικά, 1 εικόνα κάθε λίγες μέρες 12

13 Vessel Traffic System (VTS) Ένα σύστημα κυκλοφορίας σκαφών (VTS) είναι ένα σύστημα παρακολούθησης της θαλάσσιας κυκλοφορίας εγκατεστημένο από τις λιμενικές αρχές παρόμοιο με τα συστήματα εναέριας κυκλοφορίας αεροσκαφών. Τυπικά συστήματα VTS χρησιμοποιούν ραντάρ, κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης (CCTV), VHF ραδιοτηλεφωνία και αυτόματα συστήματα για την καταγραφή κινήσεων σκαφών και να την παροχή ασφάλειας κατά την πλοήγηση σε περιορισμένες γεωγραφικές περιοχές. 13

14 Vessel Traffic System (VTS) 14

15 Vessel Traffic System (VTS) Η εικόνα της κυκλοφορίας μέσω VTS συντίθεται και συλλέγεται μέσω προηγμένων αισθητήρων όπως ραντάρ, AIS, εύρεση κατεύθυνσης, CCTV και VHF και άλλα συνεργατικά συστήματα και υπηρεσίες. Ένα σύγχρονο σύστημα VTS ενσωματώνει όλες τις πληροφορίες σε ένα περιβάλλον εργασίας που απαιτεί έναν και μόνο χειριστή για ευκολία χρήσης και για την αποτελεσματικότερη οργάνωση της κίνησης και της επικοινωνίας. 15

16 Vessel Traffic System (VTS) Σε περιοχές όπου υπάρχει κάλυψη με VTS υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούν τα σκάφη όπως Διαδικασίες Περιοχών, Διαδικασίες Τομέων, Αναφορές Άφιξης και Αναχώρησης, Διαδικασίες Προσέγγισης, Διαδικασίες Πλοήγησης και πολλές άλλες. Ένα VTS θα πρέπει πάντα να έχει μια αναλυτική εικόνα για την κυκλοφορία, που σημαίνει ότι όλοι οι παράγοντες που επηρεάζουν την κυκλοφορία όπως επίσης και άλλες πληροφορίες για τα συμμετέχοντα σκάφη καθώς και οι προθέσεις τους θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμες. 16

17 Vessel Traffic System (VTS) Μέσω εικόνων κυκλοφορίας, καταστάσεις που προκύπτουν μπορούν να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται αναλόγως. Η αξιολόγηση των δεδομένων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα των δεδομένων που συλλέγονται και την ικανότητα του χειριστή να τα συνδυάζει με την εκάστοτε κατάσταση που προκύπτει. Έχει προβλεφθεί διαδικασία μετάδοσης κατάλληλων δεδομένων που να απεικονίζουν τα συμπεράσματα του χειριστή. 17

18 Vessel Traffic System (VTS) Τέσσερις μορφές μετάδοσης δεδομένων υπάρχουν διαθέσιμες: 1. Προσωπικό VTS Οι διαδικασίες χρήσης του VTS απαιτούν ότι η υπεύθυνη Αρχή για το VTS θα πρέπει να στελεχώνεται από επαρκές προσωπικό με τα κατάλληλα προσόντα, με την απαραίτητη κατάρτιση και ικανό να διεκπεραιώνει τις απαιτούμενες εργασίες, λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο και το επίπεδο των υπηρεσιών που πρέπει να παρέχονται σύμφωνα με τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές από τον IMO για το εκάστοτε θέμα. 18

19 Vessel Traffic System (VTS) Προσωπικό VTS 19

20 Vessel Traffic System (VTS) 2. Υπηρεσίες πληροφοριών 20

21 Vessel Traffic System (VTS) 3) Υπηρεσίας οργάνωσης κυκλοφορίας Η υπηρεσία οργάνωσης της κυκλοφορίας έχει ως στόχο την αποτροπή της εξέλιξης επικίνδυνων θαλάσσιων καταστάσεων κυκλοφορίας και να παρέχει ασφαλή και αποτελεσματική κίνηση των σκαφών εντός της περιοχής VTS. Η υπηρεσία οργάνωσης της κυκλοφορίας ασχολείται με τη λειτουργική διαχείρισης της κίνησης και το σχεδιασμό των κινήσεων των σκαφών ώστε να αποφεύγονται συνωστισμοί και επικίνδυνες καταστάσεις και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιπτώσεις υψηλής κυκλοφορίας ή όταν η κίνηση ειδικών σκαφών μπορεί να επηρεάσει την φυσιολογική κίνηση. 21

22 Vessel Traffic System (VTS) 3. Υπηρεσίας οργάνωσης κυκλοφορίας 22

23 Vessel Traffic System (VTS) 4. Υπηρεσίες υποβοήθησης πλοήγησης Η υπηρεσία υποβοήθησης της πλοήγησης χρησιμεύει στην εν πλω λήψη αποφάσεων σχετικά με την πλοήγηση και στην παρακολούθηση των αποτελεσμάτων αυτών των αποφάσεων. Η υπηρεσία υποβοήθησης της πλοήγησης είναι ιδιαίτερα σημαντική σε δύσκολες συνθήκες όπως έκτακτα μετεωρολογικά φαινόμενα, βλάβες ή ατυχήματα. 23

24 Vessel Traffic System (VTS) 4. Υπηρεσίες υποβοήθησης πλοήγησης 24

25 Automatic Identification System (AIS) Το Σύστημα Αυτόματης Αναγνώρισης (AIS) χρησιμοποιείται σε σκάφη από υπηρεσίες κυκλοφορίας σκαφών (VTS) για την αναγνώριση και τον εντοπισμό σκαφών μέσω της ηλεκτρονική ανταλλαγής δεδομένων με άλλα κοντινά σκάφη, σταθμούς βάσης AIS και δορυφόρους. Όταν χρησιμοποιούνται δορυφόροι για τον εντοπισμός υπογραφών AIS τότε ο όρος Δορυφορικό AIS (S-AIS) χρησιμοποιείται. Οι πληροφορίες του AIS λειτουργούν συμπληρωματικά των θαλάσσιων ραντάρ, τα οποία συνεχίζουν να είναι ο κύριος τρόπου αποφυγής συγκρούσεων στις θαλάσσιες μεταφορές. 25

26 Automatic Identification System (AIS) Το Διεθνές Συνέδριο για την Ασφάλεια της Ζωής στη Θάλασσα του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας απαιτεί το AIS να είναι εγκατεστημένο σε πλοία που ταξιδεύουν διεθνώς με μικτή χωρητικότητα 300 κόρων και άνω καθώς και σε όλα τα επιβατηγά πλοία ανεξαρτήτως μεγέθους. 26

27 Automatic Identification System (AIS) Εφαρμογές A) Αποφυγή πρόσκρουσης Το AIS αναπτύχθηκε από τις τεχνικές επιτροπές του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας ως τεχνολογία για την αποφυγή προσκρούσεων μεταξύ μεγάλων σκαφών στη θάλασσα τα οποία δεν είναι εντός της ακτίνας συστημάτων βασισμένα στην ακτή. Η τεχνολογία αναγνωρίζει κάθε σκάφος ξεχωριστά, καθώς και τη θέση και τις κινήσεις του, ώστε να δημιουργεί μια εικονική αναπαράσταση σε πραγματικό χρόνο. 27

28 Automatic Identification System (AIS) Το πρότυπο AIS περιλαμβάνει ένα σύνολο αυτόματων υπολογισμών που βασίζονται σε αναφορές θέσης όπως τα Πλησιέστερα Σημεία Προσέγγισης (Closest Point of Approach - CPA) και οι συναγερμοί πρόσκρουσης. Επειδή όμως, το AIS δεν χρησιμοποιείται από όλα τα σκάφη, η χρήση ραντάρ παραμένει απαραίτητη. Όταν ένα σκάφος κινείται στη θάλασσα, πληροφορίες σχετικά με την κίνηση και την ταυτότητα άλλων σκαφών στη γύρω περιοχή είναι κρίσιμες για τη λήψη αποφάσεων των πλοηγών προκειμένου να αποφεύγονται προσκρούσεις με άλλες πλοία και άλλοι κίνδυνοι. 28

29 Automatic Identification System (AIS) B) Παρακολούθηση και Έλεγχος Αλιευτικού Στόλου Το AIS χρησιμοποιείται ευρέως από εθνικές αρχές για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων των εθνικών αλιευτικών τους στόλων. Το AIS δίνει τη δυνατότητα στις Αρχές να παρακολουθούν με αξιόπιστο και οικονομικό τρόπο τις δραστηριότητες αλιευτικών σκαφών από τις ακτές μέχρι περίπου 60 μίλια στα ανοιχτά (εξαρτάται από την τοποθεσία και την ποιότητα των δεκτών/σταθμών βάσης που είναι εγκατεστημένοι στην ακτή) με συμπληρωματικά δεδομένα από δορυφορικά δίκτυα. 29

30 Automatic Identification System (AIS) Γ) Υπηρεσίες κίνησης σκαφών Σε πολυσύχναστα νερά με και λιμάνια, μια τοπική υπηρεσία κίνησης σκαφών (VTS) μπορεί να υπάρχει για τη διαχείριση της κυκλοφορίας των πλοίων. Εδώ, το AIS παρέχει επιπλέον πληροφορίες και επίγνωση σχετικά με την κυκλοφορία σχετικά με το σχηματισμό και την κίνηση των πλοίων. 30

31 Automatic Identification System (AIS) Δ) Ασφάλεια στη Θάλασσα Το AIS δίνει τη δυνατότητα στις Αρχές να αναγνωρίζουν συγκεκριμένα σκάφη καθώς και τις δραστηριότητες του εντός ή κοντά στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη του εκάστοτε κράτους. Όταν τα δεδομένα του AIS συνδυάζονται με υφιστάμενα συστήματα ραντάρ, οι Αρχές είναι σε θέση να διαχωρίζουν πιο εύκολα μεταξύ των διαφόρων σκαφών. 31

32 Automatic Identification System (AIS) Τα δεδομένα του AIS μπορούν να επεξεργαστούν αυτόματα για να δημιουργήσουν κανονικοποιημένα μοτίβα δραστηριότητας για το κάθε σκάφος τα οποία, όταν παραβιάζονται, σημαίνουν συναγερμό συνεπώς επισημαίνονται πιθανές απειλές για την αποτελεσματικότερη χρήση πόρων ασφάλειας. Το AIS βελτιώνει την επίγνωση της κατάστασης στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών και επιτρέπει υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας και ελέγχου. Επιπλέον, το AIS μπορεί να εφαρμοστεί σε συστήματα λιμνών καθώς και ποταμών. 32

33 Automatic Identification System (AIS) E) Ραδιοβοηθήματα Τα προϊόντα ραδιοβοήθησης του AIS (Aids to Navigation - AtoN) αναπτύχθηκαν για να παρέχουν τη δυνατότητα να εκπέμπουν τη θέση και τα ονόματων αντικειμένων εκτός πλοίων, όπως η βοήθεια στην πλοήγηση και οι θέσεις δεικτών και δυναμικά δεδομένα περιβάλλοντος δεικτών (π.χ. ρεύματα και κλιματικές συνθήκες). Τα ραδιοβοηθήματα αυτά εντοπίζονται στην ακτή, όπως σε φάρους, ή στην επιφάνεια του νερού, σε πλατφόρμες ή σε σημαδούρες. 33

34 Automatic Identification System (AIS) ΣΤ) Έρευνα και διάσωση Για το συντονισμό πόρων στη επιχειρησιακή σκηνή αποστολών έρευνας και διάσωσης, είναι απαραίτητο να υπάρχουν δεδομένα για τη θέση και την κατάσταση πλοήγησης των άλλων σκαφών στη γύρω περιοχή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το AIS μπορεί να παρέχει πρόσθετες πληροφορίες και να βελτιώσει την εικόνα των διαθέσιμων πόρων, ακόμα κι αν η ακτίνα του περιοριστεί στην ακτίνα των ραδιοκυμάτων. 34

35 Automatic Identification System (AIS) Ζ) Έρευνα ατυχημάτων Οι πληροφορίες του AIS που λαμβάνονται από συστήματα VTS είναι σημαντικές για την έρευνα ατυχημάτων καθώς παρέχουν ακριβή ιστορικά δεδομένα για το χρόνο, την ταυτότητα, το στίγμα GPS, την κατεύθυνση, την πορεία τους πάνω στο έδαφος, ταχύτητα (μέσω ημερολογιακών καταγραφών/SOG), ταχύτητα στροφής, σε αντίθεση με τις λιγότερο ακριβείς πληροφορίες που παρέχει το ραντάρ. 35

36 Automatic Identification System (AIS) Η) Παρακολούθηση στόλου και φορτίων Τα στοιχεία από το AIS μπορούν να μεταδίδονται μέσω internet και να χρησιμοποιούνται από διαχειριστές πλοίων ή στόλων για να παρακολουθούν τη θέση των πλοίων τους σε όλον τον πλανήτη. Αποστολείς φορτίων ή οι ιδιοκτήτες αγαθώς σε μεταφορά μπορούν να παρακολουθούν την εξέλιξη της μεταφοράς και να εκτιμούν το χρόνο άφιξης στο λιμάνι. 36

37 Automatic Identification System (AIS) Πώς λειτουργεί το AIS Οι αναμεταδότες του AIS μεταδίδουν αυτόματα πληροφορίες, όπως τη θέση, ταχύτητα και κατάσταση πλοήγησης τους σε τακτικά χρονικά διαστήματα μέσω μεταδοτών ραδιοκυμάτων ενσωματωμένα στον αναμεταδότη. Οι πληροφορίες προέρχονται από τους αισθητήρες πλοήγησης του πλοίου, συνήθως το δέκτη του Παγκόσμιου Συστήματος Δορυφορικής Πλοήγησης (GNSS) και τη γυροπυξίδα. 37

38 Automatic Identification System (AIS) Άλλες πληροφορίες, όπως η ονομασία του σκάφους, και η υπογραφή κλήσης ραδιοσημάτων προγραμματίζονται κατά την εγκατάσταση του εξοπλισμού και μεταδίδονται τακτικά. Τα σήματα λαμβάνονται από αναμεταδότες του AIS που έχουν τοποθετηθεί σε άλλα πλοία ή συστήματα στη στεριά όπως συστήματα VTS. Η ληφθείσα πληροφορία μπορεί να εμφανίζεται σε μια οθόνη ή plotter γραφημάτων, το οποίο δείχνει τις θέσεις των άλλων σκαφών με παρόμοιο τρόπο όπως σε μια οθόνη ραντάρ. 38

39 Automatic Identification System (AIS) Τα πρότυπα του AIS αποτελούνται από αρκετά υπό-πρότυπα που αποκαλούνται «τύποι» που καθορίζουν το κάθε είδος ξεχωριστού προϊόντος. Οι τεχνικές προδιαγραφές για κάθε τύπο προϊόντος είναι αναλυτικές γεγονός που εξασφαλίζει την ενοποίηση του παγκόσμιου συστήματος AIS εντός του οποίου θα πρέπει να λειτουργούν όλοι οι τύποι προϊόντων. Οι κύριοι τύποι προϊόντων που περιγράφονται στα πρότυπα συστημάτων του AIS είναι: 39

40 Automatic Identification System (AIS) Κλάση A Πομποδέκτης τοποθετημένος σε σκάφος ο οποίος λειτουργεί χρησιμοποιώντας SOTDMA. Για μεγάλα εμπορικά σκάφη, το SOTDMA απαιτεί έναν πομποδέκτη ο οποίον να διατηρεί συνεχώς ενημερωμένο χάρτη θυρίδων στη μνήμη του κατά τις οποίες είναι σε θέση να μεταδίδει. 40

41 Automatic Identification System (AIS) Οι πομποδέκτες SOTDMA θα πρέπει στη συνέχεια να προ-ανακοινωνούν της μετάδοσή τους, ώστε να κάνουν κράτηση στη θυρίδα μετάδοσης τους. Με αυτό τον τρόπο, οι μεταδόσεις SOTDMA έχουν προτεραιότητα εντός του συστήματος AIS. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω 2 δεκτών σε συνεχή λειτουργία. 41

42 Automatic Identification System (AIS) Η Κλάση A πρέπει να έχει ενσωματωμένη οθόνη, να μεταδίδει στα 12.5 W, να έχει δυνατότητα διασύνδεσης με πολλαπλά συστήματα πλοίων και να προσφέρει μια σειρά εξελιγμένων χαρακτηριστικών και λειτουργιών. Συσκευές συμβατές με την Κλάση Α του AIS λαμβάνουν όλα τα μηνύματα του AIS. 42

43 Automatic Identification System (AIS) AIS τύπος κλάσης A 43

44 Automatic Identification System (AIS) Κλάση B Πομποδέκτης τοποθετημένος σε σκάφος ο οποίος χρησιμοποιεί είτε CSTDMA είτε SOTDMA. Υπάρχουν πλέον 2 ξεχωριστές προδιαγραφές του IMO για την Κλάση Β. Στοχεύει σε ελαφρύτερα εμπορικά σκάφη και σκάφη αναψυχής. Οι πομποδέκτες CSTDMA «ακούν» το χάρτη θυρίδων αμέσως μετά τη μετάδοση και αναζητούν μια θυρίδα όπου ο «θόρυβος» είναι ίδιος ή παρόμοιος με τον θόρυβο του παρασκηνίου, γεγονός που δείχνει ότι αυτή η θυρίδα δε χρησιμοποιείται από άλλη συσκευή AIS. 44

45 Automatic Identification System (AIS) Η Κλάση B μεταδίδει στα 2 W και δεν είναι απαραίτητο να έχει ενσωματωμένη οθόνη: Η κλάση Β μπορεί να συνδεθεί με τα περισσότερα συστήματα απεικόνισης όπου τα ληφθέντα μηνύματα θα εμφανίζονται σε λίστες ή θα προβάλλονται πάνω σε γραφήματα. d messages will be displayed in lists or overlaid on charts. Ο προεπιλεγμένος ρυθμός μετάδοσης είναι συνήθως κάθε 30 δευτερόλεπτα αλλά αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ταχύτητα του σκάφους και τις οδηγίες από τους σταθμούς βάσης. Τα πρότυπα τύπου Κλάσης Β απαιτούν ενσωματομένο GPS και κάποιες ενδείξεις LED. Ο εξοπλισμός Κλάσης Β λαμβάνει όλα τα μηνύματα του AIS. 45

46 Automatic Identification System (AIS) AIS κλάση τύπου B 46

47 Automatic Identification System (AIS) Σταθμός βάσης Πομποδέκτης τοποθετημένος στην ακτή ο οποίος λειτουργεί χρησιμοποιώντας SOTDMA. Οι σταθμοί βάσης διαθέτουν μια πολύπλοκη συλλογή χαρακτηριστικών και λειτουργιών και κατά το πρότυπο AIS, είναι ικανοί να ελέγχουν τα συστήματα AIS και όλες τις συσκευές που λειτουργούν εντός του. Ικανότητα να ζητούν από τους εκάστοτε πομποδέκτες αναφορές κατάστασης και να μεταδίδουν αλλαγές στις συχνότητες. 47

48 Automatic Identification System (AIS) Σταθμός βάσης AIS 48

49 Automatic Identification System (AIS) Ραδιοβοηθήματα (Aids to navigation - AtoN) Πομποδέκτες τοποθετημένοι στην ακτή ή σε σημαδούρες οι οποίοι λειτουργούν χρησιμοποιώντας FATDMA. Σχεδιασμένα να συλλέγουν και να μεταδίδουν δεδομένα σχετικά με τη θάλασσα και τις καιρικές συνθήκες καθώς επίσης και να αναμεταδίδουν μηνύματα AIS για να επεκτείνουν το δίκτυο κάλυψής του. 49

50 Automatic Identification System (AIS) Ραδιοβοηθήματα (AtoN) 50

51 Automatic Identification System (AIS) Αναμεταδότες Έρευνας και Διάσωσης Search And Rescue Transponder (SART) Ειδικές συσκευές AIS οι οποίες αναπτύχθηκαν για να λειτουργούν ως φάροι κινδύνου έκτακτης κατάστασης χρησιμοποιώντας PATDMA, η αλλιώς τροποποιημένο SOTDMA. Η συσκευή τυχαία επιλέγει μια θυρίδα να μεταδώσει μια ακολουθία οκτώ μηνυμάτων ανά λεπτό για να μεγιστοποιήσει την πιθανότητα επιτυχούς μετάδοσης. 51

52 Automatic Identification System (AIS) Αναμεταδότες Έρευνας και Διάσωσης (SART) 52

53 Common Information Sharing Environment (CISE) Η ανάπτυξη του Κοινού Περιβάλλοντος Ανταλλαγής Πληροφορίων αποτελεί ένα δομικό στοιχείο της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ε.Ε. Οι βασικές του αρχές είναι οι δια-τομεακές και δια- υπηρεσιακές προσεγγίσεις σε σχέση με τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών στη θάλασσα. Η ανάπτυξη του CISE και τα συστήματα διασύνδεσης συνεισφέρουν στην αποτελεσματική συλλογή, ανταλλαγή και αξιολόγηση πληροφοριών σε συνδυασμό με την οικονομία κλίμακος. Η ανάπτυξή του αναμένεται να ενοποιήσει συστήματα και δράσεις κάτω από μια κοινή αντίληψη για άλλα συστήματα όπως VMS, SafeSeaNet, EUROSUR, MARSUR κλπ. 53

54 Σύνοψη – Χρήση θαλασσίων συστημάτων παρακολούθησης Συστήματα αναφοράς (συνεργατικά) – Ψαρόβαρκες – VMS – Μεγάλου φορτίου & επιβατηγά – AIS and LRIT – Σκάφη με πρόβλημα – GMDSS, SSAS – Αναφορά σε λιμάνια και άλλες περιοχές Συστήματα παρατήρησης (μη συνεργατικά) – Κάμερα (οπτικά, υπέρυθρα) – Lidar (laser-radar) – Ραντάρ – Σαρωτής κατεύθυνσης ραδιοκυμάτων – Σόναρ, υποθαλάσσια ακουστική 54

55 Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Δρ. Γιώργος Λεβεντάκης 55