ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «Το πλαίσιο του πολιτικού και οικονομικού μετασχηματισμού της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ως το 2000» Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ηλιάδου-Τάχου Φοιτήτρια: Τερέζα Βρόικου Α.Ε.Μ.: 3115 Φλώρινα, 2014
2.1. Η ΕΕΠ και ο μετασχηματισμός της ΕΟΚ Η μετεξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης βασίστηκε: στο πρόγραμμα δράσης της Επιτροπής ολοκλήρωση εσωτερικής αγοράς (Λευκή Βίβλος «για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς»). απόφαση για την ολοκλήρωση της Συνθήκης της Ρώμης (Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη). Λευκή Βίβλος (περιελάμβανε μια σειρά από 300 μέτρα) κατάργηση φυσικών, τεχνικών και φορολογικών εμποδίων στην ελεύθερη διακίνηση προϊόντων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων στο χώρο της Κοινότητας. 2. Η Τρίτη περίοδος ( ). Περίοδος της μετάβασης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση ΣΤΟΧΟΙ
Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη επέφερε σημαντικές τροποποιήσεις στη Συνθήκη της ΕΟΚ Αποτελέσματα: 1.Νομιμοποιήθηκε ο «πολιτικός στόχος» της Ε.Ε., χωρίς όμως να ορίζεται το περιεχόμενό της. 2.Απλοποιήθηκε η διαδικασία λήψης αποφάσεων μετάβαση απο την αρχή ομοφωνίας στην αρχή της ειδικής πλειοψηφίας. 3.Καθορίστηκαν οικονομικοί στόχοι για την εσωτερική αγορά και τη νομισματική συνεργασία. 4.Θεσμοθετήθηκε ο μηχανισμός της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνεργασίας. 5.Εισήχθησαν νέες περιοχές αρμοδιότητας της Κοινότητας. Πρωτεύον στόχος της Κοινότητας η οικονομική ολοκλήρωση και η δημιουργία εσωτερικής αγοράς ως το 1992
Φεβρουάριος 1987: η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβουλιο Υπουργών ένα σύνολο προτάσεων «πακέτο Delors» που είχε ως κύριους άξονες: 1.τη διεύρυνση του δημοσιονομικού ρόλου και την αύξηση των ίδιων πόρων της Κοινότητας. 2.την αναμόρφωση των διαθρωτικών ταμείων με στόχο την καταπολέμηση των περιφερειακών ανισοτήτων, τη σύγκλιση των επιπέδων ανάπτυξης μεταξύ των κρατών-μελών και την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. 3. τη ριζική αναμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Εγκρίθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών ( )
Απρίλιος 1989: η Επιτροπή Delors παρουσιάζει τρόπους και λύσεις για την ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Στάδια 1.Οικονομικός συντονισμός κρατών-μελών και άνοιγμα αγορών (Ιούλιος 1990). 2.Προώθηση ρυθμίσεων για τις απαιτούμενες θεσμικές αλλαγές για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών ( ). 3.Τελικό στάδιο νομισματικής ένωσης με τη δημιουργία κοινού νομίσματος σε όλο το χώρο της Ε.Ε. Για την επίτευξη των στόχων της Οικονομικής και Νομισματικής Ενοποίησης (ΟΝΕ) αναγκαία η τροποποίηση της Συνθήκης της ΕΟΚ (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Στρασβούργου ). Η οικονομική ένωση δεν μπορούσε να επέλθει χωρίς την παράλληλη πρόοδο της πολιτικής ένωσης.
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δουβλίνου ( ): αποφάσισε τη σύγκληση Διακυβερνητικής Διάσκεψης για την Πολιτική Ένωση στις 14 Δεκεμβρίου Στις 13 Δεκεμβρίου αποφασίστηκε να αρχίσει η Διακυβερνητική Διάσκεψη για την ΟΝΕ. Συμβούλιο στο Μαάστριχ της Ολλανδίας ( ): οριστικοποίησε τα κείμενα που αναφέρονταν στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις υπογράφηκε η Συνθ.ΕΕ.
3.1. Η Συνθήκη για την ΕΕ Υπογραφή της Συνθ.ΕΕ στο Μάαστριχ Ολλανδίας «ανοίγοντας μια νέα φάση στη διαδικασία μιας στενότερης ένωσης των λαών της Ευρώπης». ΣΤΟΧΟΙ της Ένωσης 1.Οικονομικός: δημιουργία εσωτερικής αγοράς, ίδρυση ΟΝΕ, ενίσχυση οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. 2.Πολιτικός: επιβεβαίωση της ταυτότητας της Ένωσης στον διεθνή χώρο, εφαρμογή κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας. 3.Νομικός: θέσπιση ιθαγένειας της Ένωσης, προστασία δικαιωμάτων των πολιτών. 4.Κοινωνικός: ανάπτυξη συνεργασίας στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων. 5.Θεσμικός: διατήρηση και ανάπτυξη του κοινοτικού κεκτημένου. 3. Η τέταρτη περίοδος ( ). Η δεκαετία του 1990: Η Συνθήκη ΕΕ, η αναθεώρησή της (Άμστερνταμ 1997), η διαδικασία της ΟΝΕ και η προοπτική της διεύρυνσης
Η Συνθ.ΕΕ ορίζει 2 βασικές αρχές για την άσκηση των αρμοδιοτήτων και των δραστηριοτήτων της Ένωσης: 1. Αρχή της επικουρικότητας 2. Αρχή του «σεβασμού της εθνικής ταυτότητας των κρατών-μελών» Με βάση αυτές τις αρχές, οι ενέργειες των θεσμικών οργάνων για την επίτευξη των στόχων της Ένωσης διακρίνονται: στις δράσεις: αντιπροσωπεύουν τις επίσημες πολιτικές της Κοινότητας (πράξεις νομικού χαρακτήρα) στις συνεργασίες: διαμορφώνονται μέσα στους θεσμούς της Ένωσης με τη συμμετοχή των κρατών-μελών(χωρίς νομικό χαρακτήρα) Αποτελέσματα Συνθ.ΕΕ 1.Άλμα οικονομικής ολοκλήρωσης της Κοινότητας, με τη συγκρότηση της ενιαίας αγοράς και την διαδικασία για την εγκαθίδρυση της ΟΝΕ. 2.Κάθιέρωση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και του νομικού καθεστώτος για τον Ευρωπαίο πολίτη. 3.Αναβάθμιση και ενίσχυση του ρόλου των θεσμικών οργάνων και κυρίως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 4.Επέκταση των κοινοτικών αρμοδιοτήτων σε 7 νέους τομείς και ενίσχυση 4 απο αυτούς που ίσχυαν με τη Συνθ.ΕΟΚ
Επέκταση και ενίσχυση των κοινοτικών αρμοδιοτήτων στη ΣυνθΕΕ Τομείς επέκτασης των κοινοτικών αρμοδιοτήτων Τομείς ενίσχυσης των κοινοτικών αρμοδιοτήτων 1. Παιδεία και νέοι1. Κοινωνική πολιτική 2. Πολιτισμός2. Συνοχή 3. Δημόσια υγεία3. Έρευνα-Τεχνολογία 4. Προστασία καταναλωτών4. Περιβάλλον 5. Διευρωπαϊκά δίκτυα 6. Βιομηχανία 7. Συνεργασία για ανάπτυξη
Κριτήρια σύγκλισης των οικονομιών των κρατών-μελών για την ένταξή τους στην ΟΝΕ: 1.Μείωση πληθωρισμού, ώστε να μην υπερβαίνει περισσότερο απο 1,5 μονάδα κατά μέγιστο αυτόν των 3 κρατών με τις καλύτερες επιδόσεις. 2.Μείωση δημόσιων ελλειμμάτων ώστε να μην ξεπερνούν το 60% του ΑΕΠ. 3.Διατήρηση της συναλλαγματικής σταθερότητας του νομίσματος (+/- 2,25%) με αυτά των άλλων κρατών-μελών για 2 τουλάχιστον χρόνια. 4.Μείωση και σταθερότητα των επιτοκίων, ώστε το μέσο ονομαστικό μακροπρόθεσμο επιτόκιο να μην ξεπερνά περισσότερο από δύο ποσοστιαίες μονάδες αυτό των 3 καλύτερων επιδόσεων των κρατών-μελών. Διαδικασία για την επίτευξη της ΟΝΕ Στάδια 1.Ρυθμίσεις προετοιμασίας σχετικά με την θέσπιση πολυετών προγραμμάτων σύγκλισης από πλευράς κρατών—μελών και θέσπιση μηχανισμού πολυμερούς εποπτείας για τον αποτελεσματικό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών. 2.Ρυθμίσεις της μεταβατικής περιόδου με κύριο στόχο την επίτευξη υψηλού βαθμού σταθερής σύγκλισης με βάση τα καθορισμένα κριτήρια ( ). 3.Ένταξη στην ΟΝΕ όσων από τα κράτη-μέλη είχαν επιτύχει τα κριτήρια σύγκλισης και την προετοιμασία για την εφαρμογή του ενιαίου νομίσματος (ευρώ) απο το Η διαδικασία για την ΟΝΕ
Οι Ευρωπαίοι πρέπει να στηρίξουν την «Ενωμένη Ευρώπη» Δημοκρατικό Έλλειμμα: o Κυριαρχία γραφειοκρατικών ομάδων(διπλωμάτες, εμπειρογνώμονες, τεχνοκράτες). o Περιορισμένος ο ρόλος των εκλεγμένων πολιτικών. Στη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Birmingham Αγγλίας ( ), η Κοινότητα υπογράμμισε ότι θα λάβει υπόψιν της τις ανησυχίες των πολιτών και πρέπει να: εξηγήσει τα πλεονεκτήματα της Κοινότητας και της Συνθήκης Μάαστριχ. Υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια της Κοινότητας και να εξασφαλιστεί ο δημ. λόγος με καλύτερη ενημέρωση των πολιτών για τις δραστηριότητες της Κοινότητας. Υπάρξει σεβασμός ιστορίας, πολιτισμού και παραδόσεων κάθε έθνους. Να γίνει γνωστό ότι η ιθαγένεια της Ένωσης προσφέρει περισσότερα δικαιώματα και προστασία στους πολίτες, χωρίς να αντικαθιστά την εθνική ιθαγένεια. 5. Το δημοκρατικό έλλειμμα στην Κοινότητα
Προσήλωση των 3 θεσμικών οργάνων στις αρχές της δημοκρατίας, της διαφάνειας, της επικουρικότητας (Διοργανική Συνδιάσκεψη στο Λουξεμβούργο ). Τα θέματα που απασχολούν την Ε.Ε. από το 1995 είναι: 1.Έναρξη διεύρυνσης της Ε.Ε. με τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (χΚΑΕ). 2.Προώθηση διαδικασίας αναθεώρησης της Συνθ. Μάαστριχ. Από το 1995 η Κοινότητα αποκτά 15 μέλη (Αυστρία, Σουηδία, Φιλανδία) και ξεκινάει η διαδικασία ένταξης των χκαε στην Ε.Ε. Η προσφορά υποστήριξης και ενίσχυσης των χκαε στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις απο την Κοινότητα, το πρόγραμμα PHARE στο οικονομικό επίπεδο και οι «Συμφωνίες Ευρώπη» στο πολιτικό επίπεδο, ενίσχυσαν τους δεσμούς της Ε.Ε. με τις χκαε και 10 χκαε υπέβαλαν αιτήσεις προσχώρησης στην Ε.Ε. το
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπενχάγης ( ) όρισε τα εξής κριτήρια για την ένταξη των χκαε στην Ε.Ε.: 1. Σταθερότητα των θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το σεβασμό και την προστασία των μειονοτήτων. 2. Βιώσιμη οικονομία αγοράς, καθώς και την ικανότητα αντιμετώπισης ανταγωνιστικών πιέσεωνστο πλαίσιο της Ένωσης. 3. Δυνατότητα ανάληψης των υποχρεώσεων που απορρέουν απο την ιδιότητα του μέλους. Έκδοση Λευκής Βίβλου (1995), για την προετοιμασία ενσωμάτωσης των χκαε στην εσωτερική αγορά της Ένωσης. Οι χκαε επέδρασαν καταλυτικά στην δυναμική της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και συνέβαλαν στην αναθεώρηση της Συνθ. Μάαστριχ.
Διακυβερνητική Διάσκεψη στο Τορίνο (Μάρτιος 1996) για την αναθεώρηση της Συνθ. Μάαστριχ που ολοκληρώθηκε στο Άμστερνταμ (Ιούνιος 1997). Οι τροποποιήσεις και οι προσθήκες της Συνθ. Άμστερνταμ διακρίνονται στις εξής θεματικές ενότητες: 1.Ελευθερία, ασφάλεια, δικαιοσύνη 2.Η Ένωση και ο πολίτης 3.Αποτελεσματικότητα και συνεκτική εξωτερική πολιτική 4.Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης 5.Στενότερη συνεργασία-ευελιξία Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι οι κύριες καινοτομίες της ΣυνθΑ αφορούσαν κυρίως: την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών και τη δημιουργία ενός χώρου ασφάλειας και δικαιοσύνης. Την ενίσχυση του δημοκρατικού χαρακτήρα και της νομιμοποίησης της Ένωσης απέναντι στην κοινωνία των πολιτών. 6. Η Συνθήκη του Άμστερνταμ
Πρόγραμμα δράσης 2000: αποτελείται από 2 τόμους. ο πρώτος τόμος αναφέρεται στην ανάπτυξη των πολιτικών της Ένωσης, στην πρόκληση της διεύρυνσης, στα κύρια συμπεράσματα για το επίπεδο των υποψηφίων χωρών, στις απόψεις της Επιτροπής για την έναρξη της διαδικασίας προσχώρησης και στο νέο οικονομικό πλαίσιο για την περίοδο , για την επίτευξη της διεύρυνσης. Ο δεύτερος τόμος εξετάζει τις επιπτώσεις της διεύρυνσης στις διάφορες πολιτικές της Ενωσης και περιέχει λεπτομερή παρουσίαση της προενταξιακής στρατηγικής. Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής Βερολίνου (24 Μαρτίου 1999): Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει τις μεταρρυθμίσεις του Προγράμματος Δράσης 2000 Τίθεται σε ισχύ η ΣυνθΑ (1 Μαϊου 1999) Εκλογές Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επόμενη πενταετία (Ιούνιος 1999) Νέα Επιτροπή υπό την προεδρία του πρώην πρωθυπουργού Ιταλίας R. Pronti. 7. Πρόγραμμα δράσης 2000
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ