 Η μείωση των αποστάσεων που διανύουν τα αγροτικά προϊόντα μπορεί να προκληθεί από την παραγωγή προϊόντων τοπικά. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ :  Δημιουργία τεχνητών ευνοϊκών συνθηκών παραγωγής αγροτικών προϊόντων  αύξηση χρήσης λιπασμάτων και ενέργειας.  Επιβάρυνση περιβάλλοντος αλλά και κόστους που τελικά θα πληρώσει ο καταναλωτής. ΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ - ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ?

TYΠΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ & ΣΗΜΑΝΣΗ  Με την τυποποίηση επιδιώκεται, μεταξύ άλλων, η μείωση της φθοράς των ούτως ή άλλως ευαίσθητων αγροτικών προϊόντων, καθώς και η βέλτιστη χρήση του όγκου των οχημάτων μεταφοράς (παράδειγμα τα τετραγωνισμένα καρπούζια στην Ιαπωνία!).  Αλυσίδες ξένων συμφερόντων στην Ελλάδα αναγκάζονται συχνά να αγοράσουν από το εξωτερικό, προϊόντα ελληνικής παραγωγής, καθότι εδώ δεν υπάρχει επαρκής τυποποίηση! Τα προϊόντα αυτά εξάγονται ‘χύμα’ και συσκευάζονται στο εξωτερικό.  Στα super-markets, στα οπωροπωλεία και λιγότερο στις λαϊκές αγορές, χάρτινα κιβώτια με την ένδειξη ‘TUV Hellas’ και πιστοποιήσεις συστημάτων διαχείρισης ποιότητας (ISO 9000), περιβαλλοντικής διαχειρίσεως (ISO 14000) και ασφαλείας τροφίμων (HACCP).

 Κρίσιμα σημεία είναι (critical check points CCPs) : η έξοδος των προϊόντων από τον αγρό ή τον στάβλο, το σημείο στο οποίο γίνεται η σήμανση και η τοποθέτηση των ετικέτων των προϊόντων, καθώς και οι χώροι αποθήκευσης των προϊόντων.  Για αυτό προβλέπονται προληπτικοί έλεγχοι με τους οποίους βγαίνουν αποτελέσματα τα οποία γνωστοποιούνται ενώ το προϊόν που ελέγχθηκε βρίσκεται υπό την κατοχή της επιχείρησης ακόμη. Επιπλέον προβλέπονται και επιβεβαιωτικοί έλεγχοι, δηλαδή έλεγχοι ελέγχου μικροβιολογιακού φορτίου, ή υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων.  Το HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points) είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 60΄από την εταιρία Pillsbury για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των διαστημικών αποστολών της NASA. ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ : HACCP

Δρ. Γ.Μαλινδρέτος ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ : ISO To ISO 22000:2005 είναι ένα πρότυπο το οποίο εκπονήθηκε από το Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO) και προδιαγράφει τις απαιτήσεις που πρέπει να ικανοποιούν οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται στην αλυσίδα των τροφίμων ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια των προϊόντων τους από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση. Το Διεθνές αυτό πρότυπο αντιμετωπίζει μόνο θέματα ασφάλειας τροφίμων και στην ουσία αποτελεί την εξέλιξη των αρχών HACCP καθιερώνοντας ως επιπλέον βασικά στοιχεία: την ύπαρξη βασικών συνθηκών και δραστηριοτήτων για τη διατήρηση κατάλληλου υγιεινού περιβάλλοντος (προαπαιτούμενα) την καθιέρωση διαδικασιών για την αποτελεσματική διαχείριση και επικαιροποίηση του συστήματος (feedback process) την αποτελεσματική επικοινωνία των επιχειρήσεων στην αλυσίδα των τροφίμων με προμηθευτές, καταναλωτές, συμβούλους, αρμόδιες αρχές και κάθε οργανισμό που μπορεί να επηρεάζει το σύστημα διαχείρισης της επιχείρησης

Δρ. Γ.Μαλινδρέτος ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

Δρ. Γ.Μαλινδρέτος ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

 Δημοφιλέστερος τρόπος σήμανσης των αγροτικών προϊόντων οι ετικέτες. Βασικό πρόβλημα : το στρώμα της κόλλας που επικάθεται στα προϊόντα ακόμα και μετά την αποκόλληση της ετικέτας, αφού χρησιμοποιούνται θερμαντικά μέσα.  Έχει προβλεφθεί η σταδιακή αντικατάσταση τους από την τεχνολογία του λέιζερ. Η χρήση λέιζερ επιτρέπει τη χάραξη γραμμάτων και αριθμών στη φλούδα των φρούτων και λαχανικών. Η σήμανση είναι επιδερμική ώστε να μην αλλοιώνεται εσωτερικά το προϊόν. TYΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ & ΣΗΜΑΝΣΗ

 Το λέιζερ έχει τη δυνατότητα να χαράξει μικροσκοπικούς γραμμωτούς κώδικες, οι οποίοι αναγνωρίζονται από συμβατικούς σαρωτές και δίνουν επιπλέον πληροφορίες, όπως το όνομα του παραγωγού ή ακόμα και ο αριθμός των θερμίδων ανά μερίδα.  Ήδη σε τεράστιες αμερικανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όπως η Wal-Mart, ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να αγοράσει φρούτα, λαχανικά ακόμα και αυγά με επιδερμική σήμανση.  Το μικρότερο φρούτο σε όγκο και σχήμα που εφαρμόζεται μέχρι στιγμής η σήμανση με λέιζερ είναι το κεράσι.  Βρίσκει τέλεια εφαρμογή σε φρούτα που ο φλοιός τους είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος, όπως είναι το ροδάκινο. Η αφαίρεση της αυτοκόλλητης ετικέτας ενδέχεται να προκαλέσει φθορά στη σάρκα του προϊόντος. ΧΡΗΣΗ ΛΕΙΖΕΡ

 Η μείωση της συσκευασίας των ευαίσθητων αγροτικών προϊόντων μπορεί να προκαλέσει αύξηση των φθορών με συνεπαγόμενη αύξηση των αποβλήτων από τα χαλασμένα αγροτικά προϊόντα.  Η αύξηση της συσκευασίας από την άλλη προκαλεί αύξηση των αποβλήτων από τις ίδιες τις συσκευασίες. Μάλιστα η αναποτελεσματική συσκευασία και έλλειψη αερισμού των αγροτικών προϊόντων μπορεί να προκαλέσει αύξηση των φθορών τους.  Η χρήση της πλαστικής συσκευασίας η οποία είναι δυσκολότερο να ανακυκλωθεί, είναι ελαφρότερη από άλλα υλικά (π.χ. γυαλί) με αποτέλεσμα να προκαλεί λιγότερη ενεργειακές συνέπειες κατά τη διακίνηση των προϊόντων.  Η συσκευασία των προϊόντων σε μερικές περιπτώσεις αποτελεί απαίτηση (ή/και συνήθεια) από τους καταναλωτές (π.χ. γυάλινα μπουκάλια κρασιού, γιορτινές συσκευασίες). ΑΥΞΗΣΗ Ή ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ?

Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών (ΟΕCD, 2011), στον τομέα των τροφίμων γενικότερα αναλογεί περισσότερο του 30% των παγκοσμίων ενεργειακών απαιτήσεων και προκαλεί περισσότερο του 20% των παγκόσμιων εκπομπών… Περίπου το 1/3 των τροφίμων που παράγονται και της ενέργειας που συμμετέχει στη διαδικασία αυτή, χάνεται ή οδηγείται στις χωματερές. Είναι λοιπόν σαφές και με δεδομένο ότι οι ανάγκες για τροφή θα είναι 70% περισσότερες μέχρι το 2050 ότι πρέπει να εφαρμοστούν σύντομα βιώσιμες εναλλακτικές πρακτικές στον τομέα αυτό.. Οι καινοτομίες πρέπει να εφαρμόζονται τόσο στην forward όσο και στην reverse αλυσίδα (De Brito, 2004), λαμβάνοντας υπόψη τα food wastes είναι τα λιγότερο χρησιμοποιούμενα υλικά, ενώ υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες για χρήση τους για βιοκαύσιμα, λιπάσματα, κτλ. (Notarnicola et al., 2012) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΑ – ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ‘REVERSE’ LOGISTICS

 Η ενέργεια είναι ουσιαστικής σημασίας για την επιτυχή και ασφαλή λειτουργία της αλυσίδας προσφοράς τροφίμων, ωστόσο η κατανάλωση ενέργειας που αποδίδεται στις εφοδιαστικές αλυσίδες είναι συχνά ιδιαίτερα υψηλή.  Ερευνητές δίνουν έμφαση στην υιοθέτηση «πράσινων» καινοτομιών από τους παρόχους υπηρεσιών logistics, ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές επιπτώσεις των εκροών της αγροδιατροφικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Η υλοποίηση πράσινων στρατηγικών μπορεί να ταξινομηθεί σε τέσσερις κατηγορίες (Notarnicola et al. (2012) : Μείωση της επέκτασης των αγροτικών εκτάσεων Αύξηση της παραγωγικότητας μέσω βιώσιμων λύσεων, χωρίς την επέκταση της γης Ελαχιστοποίηση της χρήσης πόρων, χωρίς να θίγεται η ποιότητα της παραγωγής Αλλαγή της κατανάλωσης, με μείωση των προϊόντων που έχουν μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλο τον κύκλο της ζωής τους ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Μεγάλη έμφαση έχει δοθεί τελευταία στον τομέα των οργανικών αποβλήτων. και την αναζήτηση πράσινων διαδικασιών για να αντικατασταθούν οι συμβατικές μέθοδοι επεξεργασίας των οργανικών αποβλήτων, όπως εκχύλιση, τεχνολογία μεμβράνης, βιομετατροπές, μοριακή απόσταξη, χρήση των υποπροϊόντων του τομέα του ελαιολάδου για την επεξεργασία των οργανικών αποβλήτων. Τα οργανικά απόβλητα του ελαιολάδου έχουν αναγνωριστεί ως πολύτιμοι πόροι που μπορούν να μετατραπούν σε χρήσιμα προϊόντα μέσω μικροβιακών μετασχηματισμών. Τα οργανικά απόβλητα μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάφορους τρόπους, όπως με στρατηγικές βιο- επεξεργασίας με αποτέλεσμα την παραγωγή βιοενέργειας (μεθάνιο, υδρογόνο, ηλεκτρική ενέργεια). Επιπλέον, μια άλλη πράσινη τεχνική που μπορεί να εφαρμοστεί είναι η διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης των οργανικών αποβλήτων, ως εναλλακτική λύση για την επεξεργασία των αποβλήτων και την πολύτιμη ανάκτηση ενέργειας (βιοαέριου). ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ – Οργανικά Απόβλητα

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗ ΑΓΑΘΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ  Με αφετηρία τις πραγματικές ανάγκες και στόχο την ποιοτική εξυπηρέτηση και ικανοποίηση του τελικού καταναλωτή, σχεδιάζεται η διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών στην εφοδιαστική αλυσίδα.  Η Εφοδιαστική αποσκοπεί να μετουσιώσει τις πραγματικές ανάγκες σε ικανοποίηση μέσω πρακτικών τρόπων διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών.

 Ο καταναλωτής – πολίτης είναι ο χρήστης των υπηρεσιών του Δημόσιου τομέα (ως πελάτης – τελικός αποδέκτης)  Οι σχέσεις Κράτους - πολιτών είναι σχέσεις ‘προμηθευτών’ υπηρεσιών και πελατών.

 Μετεξέλιξη της Δημόσιας Διοίκησης από συμβατικό όρο ‘Public Administration’ (επικράτηση αποκλειστικά κοινωνικών κριτηρίων) στη Νέα Δημόσια Διοίκηση (συνδυασμός με ‘κριτήριο αποτελεσματικότητας’).  Πιο χρηστή διαχείριση του ‘δημοσίου χρήματος’ - καλύτερη διαχείριση πόρων, χωρίς σπατάλες (που πληρώνει ο πολίτης τελικά)  ‘Ολιστική προσέγγιση’ και επανιεράρχηση στόχων : προτεραιότητα στη μεγιστοποίηση της ικανοποίησης των πολιτών και παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών σ’ αυτούς ως τελικούς χρήστες (citizens/final users).  Oρθή αξιοποίηση της πληροφορικής ηλεκτρονικής, δικτυακής και ψηφιακής τεχνολογίας και των αρχών – πρακτικών της Εφοδιαστικής κατά περίπτωση (customized programs).

 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΟ  ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΕΛΙΚΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ (ΠΟΛΙΤΩΝ)  ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ  ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ  ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΕΛΙΚΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ (ΠΕΛΑΤΩΝ)  ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΡΩΝ  ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ γεφύρωση  Η Εφοδιαστική μπορεί να προσφέρει γεφύρωση ανάμεσα στο ‘κοινωνικό κριτήριο’ της συμβατικής ΔΔ και στο ‘κριτήριο της αποτελεσματικότητας’ (cost effectiveness)