Μάλαξη Λεμφικού Συστήματος Κωνσταντίνος Φουσεκης Καθηγητής Εφ. Φυσικοθεραπείας

Λεμφικό σύστημα. Χρησιμοποιείται για την απορρόφηση και βελτίωση της κυκλοφορίας των υγρών και ειδικότερα του λεμφικού υγρού των ιστών. Αποτελείται από λεμφικά αγγεία, λεμφογαγγλια (λεμφαδένες) και λεμφικά όργανα Λεμφικά αγγεία περιέχουν την λέμφο Οι λεμφαδένες αποτελούν σταθμούς της απαγομένης λέμφου Τα λεμφικά όργανα (σπληνας, αμυγδαλές, θύμος) αποτελούν τόπους σχηματισμού και διαφοροποίησης των λεμφοκυττάρων)

Λεμφαδενες Είναι φυλάκια σε όρια και θέσεις του κορμου Παράγουν λεμφοκύτταρα και ρυθμίζουν το περιεχόμενο της λέμφου σε λευκώματα

Λεμφαδένες Υπογνάθιοι Παρωτιδικοί (μπροστά κατω από το αυτί και τη μαστοειδή) Ινιακοί (βάση κρανίου) Τραχηλικοί Μασχαλιαίοι Παραμαστικοι Θωρακικοί και παραστερνικοι Αγκωνιαιοι Βουβωνικοί Ιγνυακοί

Λεμφοκύτταρα Τα λεμφοκύτταρα= επούλωση ιστών , πόλεμο των λοιμώξεων Τα λεμφοκύτταρα= επούλωση ιστών , πόλεμο των λοιμώξεων Εγκαταστημένα κυρίως στα λεμφικά όργανα Μέρος τους βρίσκεται σε κίνηση στο σώμα μέσω των λεμφικών οδών και των θωρακικών πόρων

Λεμφικό σύστημα Λεμφικό σύστημα: δίκτυο λεπτών αγγείων στα οποία κυκλοφορεί το λεμφικό υγρό. Οι λεμφικές οδοί ακολουθούν τις μεγάλες φλέβες Στην κεφαλή, το λαιμό και τα άκρα προχωρούν επιφανειακά ενώ στο κορμό βαθύτερα. Το υγρό αυτό περιβάλλει και θρέφει τα κύτταρα του σώματος με θρεπτικά στοιχειά. Σε συγκεκριμένα σημεία βρίσκονται οι λεμφαδένες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την καταστροφή βακτηριδίων.

Λέμφος Λέμφος=Τμήμα του διαμέσου υγρού που απορροφαται στο λεμφ. σύστημα Το διάμεσο υγρό προκύπτει από το πλάσμα του αίματος και συνεχώς πλένει τα κύτταρα και τους ιστούς Η λεμφική οδός χρησιμεύει στην μεταφορά ουσιών που δεν μπορούν η δεν πρέπει να αναμειχθούν αμέσως με το αίμα (μεγάλα σωματίδια, μικρόβια, κακοήθη κύτταρα

Λεμφαγγεία Στα λεμφαγγεία υπάρχουν βαλβίδες που επιτρέπουν την κίνηση της λέμφου μόνο σε μια κατεύθυνση Το τοίχωμα τους περιλαμβάνει λείες μυικες ίνες Η κίνηση της λέμφου εξαρτάται από: Την διαφορά πίεσης μέσα στο λεμφικό σύστημα Την συστολική κίνηση των λεμφαγγείων Την κίνηση του διαφραγματος Τις μυικες συσπάσεις και την αρτηριακή πίεση

Λεμφικό σύστημα Δηλητηρίαση ιστών από τα δικά τους απόβλητα Κούραση, αρρώστια και κυτταρικός θάνατος Σε περιπτώσεις μείωση της λεμφικής κυκλοφορίας έχουμε συσσώρευση και λιμναση πολλών λυμάτων (τοξίνες, καρκινικά κύτταρα, βακτηρία)

Λεμφική μάλαξη Όταν υπάρχει συμφόρηση ενός λεμφαδένα μπορεί να οδηγήσει σε οιδήματα , κυρίως στα κάτω άκρα. Σκοπός: η βελτίωση της κινητικότητας των λεμφαγγείων, η προώθηση της ροής του λεμφικού υγρού και η αποσυμφόρηση των οιδημάτων.

Λεμφική Μάλαξη Αύξηση ροής λέμφου και αποβολή των κυτταρικών σκουπιδιών Αναζωογόνηση ιστών Σωστή λειτουργία των οργάνων Διεγείρει την κίνηση του διάμεσου υγρού Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις οπού η στάση της λεμφικής ροής έχει ως αποτέλεσμα την συγκέντρωση αποβλήτων σε περιοχές του σώματος

Τεχνικές λεμφικής παροχέτευσης Δυο τεχνικές (Vodder-Lederman) Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η εφαρμογή ημικυκλικών και ρυθμικών χειρισμών που γίνονται με εναλλακτική άσκηση πίεσης και συμπίεσης Η λεμφική μάλαξη γίνεται για να ενθαρρύνουμε και όχι για να εξαναγκάσουμε την κίνηση της λέμφου Ο ρυθμός εφαρμογής είναι πολύ αργός (15 χειρισμοί ανά λεπτό) Ο αργός ρυθμός δημιουργεί ένα στατικό κύμα στην περιοχή που παροχετεύεται και το οποίο αντηχεί σε όλη την ποσότητα της λέμφου του σώματος.

Κατεύθυνση λεμφικής μάλαξης Η λεμφική μάλαξη γίνεται για να ενθαρρύνουμε και όχι για να εξαναγκάσουμε την κίνηση της λέμφου Επειδή η λέμφος φυσιολογικά κινείται από περιοχές υψηλής σε περιοχές χαμηλής πίεσης πρέπει πρώτα να γίνεται στις κεντρικότερες περιοχές και στη συνεχεία στις περιφερικοτερες Στην αρχή αδειάζουμε τους κεντρικούς λεμφαδένες της περιοχής που θέλουμε να παροχετεύσουμε (π.χ. μασχαλιαίους) και σταδιακά προχωρούμε προς την περιφέρεια

Κατεύθυνση Λεμφικής μάλαξης Κατεύθυνση προς τους κεντρικότερους λεμφαδένες Εάν οι λεμφαδένες της μιας πλευράς έχουν αναιρεθεί, οι χειρισμοί κατευθύνονται προς τους λεμφαδένες της αντίθετης πλευράς

Μάλαξη λεμφικού συστήματος. Ο Veder =προτείνει ήπιους χειρισμούς (μιμείται την δράση της μυικης αντλίας και της αναπνοής) Η Lederman =προτείνει έντονη πίεση (κινητοποίηση λέμφου μέσω βαθύτερων καναλιών) Γενικά η έντονη πίεση ενδείκνυται σε χρόνιες περιπτώσεις λόγω της δημιουργίας ινωσεων και συμφύσεων μεταξύ των ιστών Eφαρμογή καθημερινά Κάθε σειρά λαβών πρεπει να επαναλαμβάνεται 4 – 5 φορές. Διάρκεια μάλαξης :20-60 λεπτά

Χειρισμοί λεμφικού συστήματος. Στατικοί κύκλοι Τεχνική της αντλίας Τεχνική της ¨σέσουλας¨ Περιστροφική τεχνική

Στατικοί Κύκλοι Εφαρμόζεται σε όλες τις υπεροχές που υπάρχουν λεμφαδένες Ο Φυσικοθεραπευτής τοποθετεί όλη τη παλάμη και τα δάχτυλα του ενός χεριού πάνω στο δέρμα του ασθενή Εκτελεί μικρές κινήσεις με εναλλακτική άσκηση ήπιας συμπίεσης και αποσυμπιεσής Οι κυκλικές κινήσεις κινήσεις γίνονται σύμφωνα με την κατεύθυνση της λεμφικής ροης

Τεχνική της Αντλίας Ο Φυσικοθεραπευτής τοποθετεί όλη τη παλάμη και τα δάχτυλα του ενός χεριού πάνω στο δέρμα του ασθενή Ο καρπός ανασηκώνεται ώστε το χέρι να κινηθεί ελαφρώς προς τα πίσω και στη συνεχεία ο καρπός χαμηλώνει ώστε το χέρι να κινηθεί προς τα εμπρός Η ήπια κίνηση ασκείται μόνο κατά το κατέβασμα του καρπού και την κίνηση του χεριού προς τα εμπρός

Η τεχνική της σέσουλας (scoop technique) Ο φυσιοθεραπευτής τοποθετεί τη ραχιαία επιφάνεια του χεριού πάνω στο δέρμα του ασθενή έτσι ώστε το βάρος του χεριού να υποβαστάζεται από την καρποματακαρπια άρθρωση του δείκτη Ο καρπός μεταφέρεται από πλευρά σε πλευρά κάνοντας μικρού εύρους υπτιασμό-πρηνισμο στο αντιβράχιο

Περιστροφική Κίνηση (Rotatory tecnique) Ο καρπός ανασηκώνεται και κατά το κατέβασμα του ασκείται ήπια πίεση με τη βάση της παλάμης Η πίεση μεταφέρεται στη βάση του αντιχειρα και ξανά πίσω στη βάση της παλάμη και στη συνεχεία μεταφέρεται στο μικρό δάχτυλα και ξανά πίσω στην βάση της παλάμης

Αντλιακος λεμφικός χειρισμός (Lymphatic Pump manipulation) Έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ροής της λέμφου σε όλο το σώμα Στην αρχή η στο τέλος της θεραπείας Ο Ασθενής βρίσκεται σε ύπτια κατάκλιση και ο φυσικοθεραπευτης στέκεται πίσω του Τα χέρια του τοποθετούνται πάνω στο σώμα του ασθενή με τα δάκτυλα σε απαγωγή Οι αγκώνες του φυσικοθεραπευτη σε έκταση Ο ασθενής αναπνέει βαθιά, ενώ ταυτόχρονα ο φυσικοθεραπευτης πιέζει και αποσυμπιέζει το θώρακα με γρήγορο ρυθμό Ο χειρισμός μπορεί να εφαρμοστεί κατά την διάρκεια 4-5 αναπνοών- η πίεση πρέπει να είναι επαρκής ώστε να βγει όλος ο αέρας κατά την εκπνοή Αντενδεικνύται σε άτομα με υψηλή πίεση αίματος, καρδιακές παθήσεις, οστεοπόρωση-κατάγματα πλευρών

Διαδικασία λεμφικής μάλαξης Σε περιπτώσεις λεμφικής μάλαξης σε όλο το σώμα η διαδικασία είναι συγκεκριμένη Οι χειρισμοί εφαρμόζονται πρώτα στο δεξιό θωρακικό πόρο και στις περιοχές που παροχετεύονται από αυτόν (δεξιά πλευρά κεφαλιού, τραχήλου, θώρακα και δεξί άνω άκρο) Μετά την ολοκλήρωση της εφαρμογής των χειρισμών αυτών συνεχίζουμε με το θωρακικό πόρο και τις περιοχές που παροχετεύονται από αυτόν

Περιοχές που παροχετεύονται από τον δεξιό θωρακικό πόρο

Περιοχές που παροχετεύονται από τον δεξιό θωρακικό πόρο

Περιοχές που παροχετεύονται από τον θωρακικό πόρο

Περιοχές που παροχετεύονται από τον θωρακικό πόρο

Μάλαξη λεμφικού συστήματος. Ενδείξεις Σε λεμφικά οιδήματα Σε οιδήματα από ρευματοπάθειες Σε οιδήματα από τραυματισμούς Σε νευραλγίες Σε αναπνευστικές παθήσεις

Μάλαξη λεμφικού συστήματος. Αντενδείξεις: Οξείες φλεγμονές Οξείες αλλεργικές αντιδράσεις Θρομβώσεις Χρονιά καρδιακή ανεπάρκεια Διαταράξεις της πήξης του αίματος Κακοήθεις όγκοι, φυματίωση.