Ανοίγοντας ένα δρόμο για το σχολείο: Μια επιτόπια παρέμβαση Κοινωνικής Εργασίας σε μειονοτικούς οικισμούς στη Θράκη Θεανώ Καλλινικάκη-Αγάπη Κανδυλάκη και συνεργάτες Τμήμα Κοινωνικής Διοικησης ΔΠΘ

Η δράση στην οποία αναφερόμαστε είναι από τις πιό δύσκολες αλλά και μεγαλύτερες προκλήσεις Ο πληθυσμός στον οποίο αναφερόμαστε είναι διπλά στιγματισμένος και από την πλειονότητα, αλλά και από την μειονότητα

Διαμεθοδική κοινωνική εργασία Το ατομο στο περιβάλλον Οικολογική-συστημική προσέγγιση Συνδυασμός κλασσικών μεθόδων κοινωνικής εργασίας [κοινωνική εργασία με άτομα, οικογένειες, ομάδες και κοινότητες] Στόχος η κριτική συνειδητοποίηση, ενδυνάμωση Συχνά η παρέμβαση απευθύνεται σε άτομα που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, ζούν στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχειας Αναγκαιότητα αναμόχλευσης του αιτήματος Διερεύνηση αναγκών – αναγνώριση συνθηκών που διαβιούν προβλήματα και γνωριμία με την κουλτούρα

Πολυπολιτισμική προσέγγιση στην επιτόπια παρέμβαση στην κοινωνική εργασία Ο Pedersen θεωρεί την πολυπολιτισμική συμβουλευτική ως 4η δύναμη (ψυχανάλυση-συμπεριφορισμός-υπαρξισμός-ουμανισμός- πολυπολιτισμικότητα) Απαιτεί διεπιστημονική συνεργασία Η πολυπλοκότητα των διαπολιτισμικών θεμάτων μπορούν να μας οδηγήσουν εύκολα στο να τα περιθωριοποιήσουμε ή να τα αποφύγουμε εντελώς Σύνδεση μεταξύ ερευνας και παρέμβασης στενή Η ενδυνάμωση στοχος της παρέμβασης Κριτική συνειδητοποίηση Απόκτηση εμπιστοσύνης στον εαυτό Ανάδειξη και παρουσίαση των αναγκών Διερεύνηση και εξέταση των επιλογών που έχει στη διάθεση του Αναζήτηση των θετικών πόρων Διασύνδεση υπηρεσιών και προγραμμάτων στην κοινότητα

Σημαντικές παράμετροι Διαρκής αναζήτηση τρόπων επικοινωνίας αποδοχή και συνεχή αναζήτηση ζητημάτων που συνδέονται μετην κουλτούρα του συμβουλευόμενου Χρηση διερμηνεα (δυσκολίες) Αναζήτηση διαμεσολαβητή στην κοινότητα Αναζήτηση δυναμικών οικογένειας και πόρων εκτεταμένης οικογένειας και άτυπων δικτύων (οικολογική και οικογενειακή συστημική προσέγγιση) Η υπαρξιστική προσέγγιση μπορεί επίσης να φανεί χρήσιμη ως μοντέλο παρέμβασης.

Στοχοι της επιτόπιας παρέμβασης Κοινωνική ένταξη όχι αφομοιωση Αναγνώριση της διαφορετικότητας και ισότιμων δικαιωμάτων Περιορισμός της διαρροής από την υποχρεωτική εκπαίδευση. Στο δρόμο για το σχολείο, μέσα στο σχολείο, στην κοινότητα μέ την κοινότητα Ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και τάξεις ένταξης Η διαπολιτισμική επικοινωνία δύσκολος αλλά οχι ανέφικτος στόχος Περιορισμός και τελικά αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού Σταθερη απασχόληση και ισότητα ευκαιριών

Οι αρχές της παρέμβασης Αναγνώριση της διαφορετικότητας Γνώση και σεβασμός στις κοινωνικές δομές αλλά και τη δυναμική της κοινωνικής ομάδας Κατανόηση της ψυχοκοινωνικής εξέλιξης Αντιδραση στη φυλετική διάκριση Επιρροή από την κουλτούρα της πλειοψηφίας Επιρροή από την κουλτούρα της ομάδας από την οποία προέρχεται Ατομικές και οικογενειακές εμπειρίες Οχι εφησυχασμός σε ζητήματα που αναγάγονται σε κουλτούρα Ιδεολογία συμβούλου Φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, κοινωνικές διακρίσεις είναι τις περισσότερες φορές εκτός πλαισίου παρέμβασης Ωστόσο στο πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας θεωρούνται κύρια ζητήματα και επιχειρείται παρέμβαση

Παρέμβαση σε μικρο-επίπεδο Είναι αρκετή χωρίς παρέμβαση σε επίπεδο κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής, να οδηγηθούμε σε συνθήκες αποδοχής και ισοτιμίας;; Διαμεσολαβητής –εκπρόσωπος- Εμπειρίες συμβούλου- στερεότυπα- προκαταλήψεις-γλώσσα Σημασία της ενταξης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Σύνδεση με την τριτοβάθμια και την απασχόληση Κοινωνική ενταξη μπορεί να γίνει μόνο με την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού Σημασία της ισότιμης εκπαίδευσης και της ενίσχυσης της εκμάθησης στην ελληνική Προσθετική διγλωσσία

ΠΕΜ Ενεργειες υποστήριξης μειονοτικών μαθητών σε οικισμούς με ιδιαίτερα προβλήματα μειονοτικοί οικισμοί 1 παρυφές της Ξάνθης- Δροσερό [2 δημ σχολεία και 1 γυμνασιο] κ.λ. Σαμαρά Ελευθερία 5 στη Ροδόπη Ηφαιστος, Δέσποινα Κουρτίδου,κ.λ. Γιαννης Καλλινικάκης, ψυχ., Ευη Ζιγρικά, κ.λ. Αλαν Κουγιού, Καλλιόπη Σουγλή, Ανδριάνα Δελέγκου Νευρα Φιλλύρας,Σ. Νικηφορίδου, κ.λ. Σαπες- Βελκιο, Λία Πάτσαρη, Μαρία Κουτσού, Γεωργία Μπερετζίκη Μελέτη-Δ. Αιγείρου, Βιλνταν Γιουσούφ Αβαντος Αλεξ/πολη Ηρώ Ζουμποπούλου, Κωνσταντίνα Ευσταθίου,κ.λ. ΕΜΨΥΧΩΤΕΣ Ολγα Κατσιάνη εκπαιδ. Δράμα Γιαννοπούλου Καλλιρόη, Παιγνιοθεραπεία Βικυ Ζερβα Ψυχοκοιν. Υπ. Καλλινικάκης Ιωάννης Μουσικοί κ. Χατζόπουλος

εργασία δημόσιες υπηρεσίες κοινότητα εργασία ξηξ Εκτεταμένη οικογένεια ΠΒΣ κοινότητα εργασία Εκτεταμένη οικογένεια αναψυχή Συζυγική οικογένεια Συζυγική οικογένεια σχολείο φίλοι ΠΕΜ

Σύνολο παιδιών ομάδας στόχου περ. 1000 Περιορισμός διαρροής- Προβλήματα καταγραφών ... ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Καθημερινή παρουσία στελεχών στους οικισμούς Συστηματική συνεργασία με σχολεία και οικογένειες Συνεργασία και αξιοποίηση φορέων και προγραμμάτων στην κοινότητα Απόκριση σε αιτήματα οικογένειας. Αναζήτηση πόρων και ψυχοκοινωνικών στηριγμάτων

Ψυχοκοινωνικά στηρίγματα και ενδεχόμενες δυσκολίες Γειτονες και εκτεταμένη οικογένεια Παροχή υπηρεσιών από εστιασμένα προγράμματα παρέμβασης Ιατροκοινωνικό Κεντρο- ΠΕΜ- ΚΕΕ- Προγράμματα Περιφέρειας Π.Β.Σ Δ/νση Κοιν. Πρόνοιας ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΦΤΩΧΕΙΑ-ΚΟΙΝ. ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ-ΕΣΩΤ. ΚΑΙ ΕΞΩΤ. ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ-ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ ΥΔΡΕΥΣΗ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Επιτόπια καθημερινη παρέμβαση συνεργασία με οικογένειες και σχολεία Εργαστήρι Ηχος και Εικονα [Ομάδα εμψυχωσης, εκπαιδευτικού δράματος [θεατρο αναγνώστη], ψυχοκοινωνικής υποστηριξης Χρήση οπτικοακουστικού υλικου/ φιλμάκια και dvd, φωτογαραφικό υλικό, παραγωγή παραμυθιών, θεατρικών παραστάσεων και κινηματογραφημένες δραματοποιήσεις, παραγωγή εφημερίδας Διασύνδεση με ΚΕΣΠΕΜ [ Υποστηρικτικά μαθήματα ελληνικών, ΔΕΝ, ΕΜΨΥΧΩΣΗ] Ομάδες γονέων

Δυσκολίες και προτάσεις Διασύνδεση Υπηρεσιών και προγραμμάτων, ανάπτυξη δικτύων Γονείς σε οικισμούς με ιδιαιτερότητες Δυσκολίες στη συνέπεια απέναντι στο πρόγραμμα Αλλά υψηλό ενδιαφέρον Επιφυλάξεις φυσιολογικές και αναμενόμενες [Ανοιξη..δυσκολίες..]- Εργασία και μετακίνηση Περίοδοι θρησκευτικών εορτών, γάμοι.... Αξίζει να επιχειρήσουμε αλλά να προσαρμόσουμε την παρέμβαση στις ανάγκες Χρήση διερμηνέα όπου χρειάζεται ή συ-συντονισμός ομάδων από πλειονοτικό και μειονοτικό...

ΣΑΠΕΣ