9ο ΓΕΛ Πατρών ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2013-14: «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ- ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ & ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»

Ήθη και έθιμα της Θράκης

Κλήδονας ή Καλογιάννια Κλήδονας ή Καλογιάννια  Έθιμο που τελείται από τους Σαρακατσάνους Ν.Ροδόπης στις 24 Ιουνίου, γιορτή του Αη Γιάννη του Κλήδονα, στον παραδοσιακό οικισμό των Σαρακατσάνων στο Πόρτο Λάγος (σύνορα Ν.Ροδόπης-Ν.Ξάνθης) Συνηθίζεται μάλιστα αυτή τη μέρα στα σταυροδρόμια να ανάβουν φωτιές και να πηδούν πάνω απ΄ αυτές μικροί και μεγάλοι τόσο στα χωριά όσο και στις πόλεις της Θράκης.

Τζαμάλα  Έθιμο της Αν Θράκης .Τελείται τέλη Οκτωβρίου στην Νέα Ανδριανή Ν. Ροδόπης. Τελετουργικό αγροτικό , ευετηριακό έθιμο της σποράς και της καλής σοδειάς με δραματοποιημένη δράση. Στην Σταυρούπολη της Ξάνθης τελείται με παραλλαγές τις αποκριές. Παλαιότερα το έθιμο γινόταν με παραλαγές και στα ΒρυσικάΔιδυμοτείχου,Ν.Εβρου

Ο θίασος των Τζαμαλάρηδων χωριανών αγροτών- μετά τις βροχές του Οκτώβρη και μόλις αρχίσει η σπορά παρουσιάζει στις αυλές των σπιτιών του χωριού της Νέας Ανδριανής ένα δρώμενο όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι ο αγώνας του παλιού με το καινούργιο , η πάλη του γέρου με τον νέο που διεκδικούν μια όμορφη νέα ,την Γκαντίνα, που εκπροσωπεί τη ζωή. Τα δραματικά στοιχεία είναι έντονα αλλά δοσμένα με κωμικό τρόπο ώστε να προκαλούν το γέλιο στους παρευρισκόμενους . Το δρώμενο δίνει τη δυνατότητα για αυτοσχεδιασμούς και ελευθεροστομίες .

Λαϊκό Δρώμενο του κλεψίματος Παραμονή των Αγίων Θεοδώρων, στις 26 Φλεβάρη το χωριό δεν κοιμάται Οι παρέες των παλικαριών βγαίνουν στους δρόμους του χωριού μετά τις 12 τη νύχτα χωρίζονται σε ομάδες και «εξορμούν».Οι γονείς γνωρίζουν τι πρόκειται να συμβεί και φυλάσσουν τα κάρα κι όλα τα πράγματα που έχουν στις αυλές τους. Η εξόρμηση κρατά όλη τη νύχτα ως τα ξημερώματα. Τα αγόρια γυρνάνε συχνά το κάρο ανάποδα, κάνουν το «ντιβίρτνισμα» που σημαίνει ότι ήρθε η ώρα το αγόρι να «καπακώσει» το κορίτσι κάνοντας έτσι αναπόφευκτα έναν σεξουαλικό υπαινιγμό αλλά και συσχετισμό της «κλοπής» του αμαξιού με την «κλοπή»της παρθενιάς της κοπέλας .

Γιορτή του Αγίου Τρύφωνα Ανήμερα της γιορτής του Αγίου πηγαίνουν στ αμπέλια και κόβουνε από τις τέσσερεις γωνίες από μία βέργα, κάνουνε τον σταυρό τους για να τους βοηθάει ο Άγιος και μετά συγκεντρώνονται οι χωριανοί και με τη συνοδεία γκάιντας πίνουν χορεύουν και γλεντάνε μέχρι αργά το βράδυ. Λένε, πως κάποτε του Αγίου Τρύφωνα, «ένας παπάς δεν τα πίστευε αυτά και πήγε να κλαδέψει τα αμπέλια του κι όπως έσκυψε να κλαδέψει έκοψε τη μύτη του.»

Πιπερούγγα Σε περιόδους ανομβρίας οι γυναίκες του χωριού ντύνουνε ένα κορίτσι με φυλλόμορφη φορεσιά και στεφάνι ,κατά προτίμηση ορφανό από γονείς και φτιάχνουν την Πιπερούγγα. Τραγουδώντας « Πιπερούγγα περπατεί, τον Θεό παρακαλεί για να βρέξει μια βροχή», γυρνούν στα σπίτια του χωριού και δέχονται κεράσματα από τις νοικοκυρές.

Παραδοσιακοί Χοροί της Θράκης

Ζωναράδικος Μεικτός χορός, από άντρες και γυναίκες, εντυπωσιακός, με μεγάλη διάδοση σ' όλη τη Θράκη. Οφείλει την ονομασία του στο γεγονός ότι οι χορευτές πιάνονται ο ένας από τον άλλο από τα ζωνάρια. Χορεύεται κυκλικά. Μπροστά μπαίνουν οι άντρες και ακολουθούν οι γυναίκες. Σύμφωνα με τα ήθη παλαιότερα, ο τελευταίος άντρας για να πιαστεί με την πρώτη χορεύτρια του γυναικείου κύκλου και ν' αποτελέσουν από κοινού έναν κύκλο, έπρεπε απαραίτητα να είχαν συγγενική σχέση μεταξύ τους. Η συνήθεια αυτή ίσχυε για το σύνολο των κυκλικών χορών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια του Διδυμότειχου.

Συγκαθιστός   Ιδιαίτερα σημαντικός χορός, από άντρες και γυναίκες. Χορεύεται στους γάμους, όταν πηγαίνουν να πάρουν τη νύφη, επίσης σε πανηγύρια και άλλα γλέντια. Την ονομασία του οφείλει στο ότι το βήμα του χορευτή ημικάθεται μια στο δεξιό και μια στο αριστερό πόδι. Οι συγκαθιστοί σκοποί είναι πολλοί σε κλίμακες, τρόπους και αρχιτεκτονική μελωδιών. Χορεύονται κατά ζεύγη αντικριστά με μεγάλη ποικιλία χορευτικών σχημάτων και συνοδεύονται από ενθουσιώδη επιφωνήματα.

Αντικριστός ή Καρσιλαμάς Χορός με μεγάλη διάδοση (καρσί = αντίκρυ). Συνηθίζεται ιδιαίτερα στις γαμήλιες τελετές και διασκεδάσεις. Στην παραδοσιακή εκτέλεση του χορού, οι γυναίκες κρατούν μαντήλι από δυο διαγώνιες άκρες, με τεντωμένα ή λυγισμένα τα χέρια στους αγκώνες και κινούν τα χέρια δεξιά-αριστερά ή περιστρέφουν το μαντήλι κυκλικά στη μια κατεύθυνση, ώσπου να διπλωθεί" μετά αυτό ξεδιπλώνεται στην αντίθετη κίνηση.

Μαντηλάτος Χορός αντικριστός, συνήθως από έναν άντρα και μια γυναίκα. Οφείλει την ονομασία του στο μαντήλι που κρατούν οι χορευτές. Συνηθιζόταν ιδιαίτερα στους γάμους, στο δρόμο, όταν πήγαιναν να πάρουν τη νύφη ή τον κουμπάρο για την εκκλησία.

Πηγές: http://www.orestiada.gr/portal/page/portal/Orestiada/History/General_Statements

Εργασία του: Τούμπλαρη Σπυρίδωνα Εργασία του: Τούμπλαρη Σπυρίδωνα Υπεύθυνη καθηγήτρια: Καραμπίνη Ευσταθία

Τέλος ! ! !