Κολλιάρου Ευαγγελία Μοριακές Ασθένειες Υπεύθυνη: Φράγκου Μαρία Food ‘n mood καρδιαγγειακές παθήσεις διατροφή Κολλιάρου Ευαγγελία Μοριακές Ασθένειες Υπεύθυνη: Φράγκου Μαρία

Το φαγητό είναι μια από τις σημαντικότερες βιοτικές ανάγκες και ταυτόχρονα μια μεγάλη απόλαυση. Πάντα όμως πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η υπερκατανάλωση ορισμένων νοστιμότατων τροφών μπορεί να επηρεάσει τη σωματική και ψυχική υγεία μας με ποικίλους τρόπους. Άλλα διαιτητικά προϊόντα από την άλλη φαίνεται να έχουν ιδιαίτερη σημασία στην πρόληψη ασθενειών και στην αντιμετώπισή τους. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα επηρεάζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη διατροφή και τη δίαιτα και συνίσταται προσοχή από την παιδική ηλικία. Μελέτες αναφέρουν για παράδειγμα ότι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της διατροφής στην παιδική ηλικία επηρεάζουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο στην ενήλικη ζωή.

Οι συχνότεροι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι:    η υψηλή αρτηριακή πίεση    η παχυσαρκία    η υπερλιπιδαιμία    ο διαβήτης,    το κάπνισμα,    η υπερκατανάλωση λιπαρών, αλατιού και αλκοόλης Έμφαση δίνεται λοιπόν σε όλους εκείνους στους παράγοντες κινδύνου , οι οποίοι μπορούν να τροποποιηθούν. Αυτοί αφορούν κυρίως τον τρόπο ζωής και τη διατήρηση των επιπέδων των λιπιδίων και της αρτηριακής πίεσης του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα μέσα από τη φυσική δραστηριότητα, τον έλεγχο του βάρους, την μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, τον περιορισμό του αλατιού, την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών καθώς και γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά.

Η σωστή διατροφή, σε συνδυασμό με τη σωματική δραστηριότητα αποτελεί βασικό προδιαθεσικό παράγοντα που επηρεάζει θετικά ή αρνητικά τον καρδιομεταβολικό κίνδυνο και όλους τους σχετικούς παράγοντες (επίπεδα των λιπιδίων και λιποπρωτεϊνών του αίματος, την αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο αίματος, τους δείκτες φλεγμονής, θρόμβωσης και ενδοθηλιακής λειτουργίας). Μια τέτοια συνολική διατροφή, που ακολουθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό το διατροφικό πρότυπο της Μεσογειακής διατροφής, έχει σχετιστεί με ελάττωση στη νοσηρότητα, την ολική θνητότητα, και ειδικότερα με μειωμένη θνητότητα λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων (στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας).

Αθηρογένεση: σχηματισμός πλάκας στο αρτηριακό τοίχωμα, η οποία προκαλεί στένωση στην αρτηρία, περιορίζει την δίοδο του αίματος και αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος είναι η σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στις αναπτυγμένες χώρες. Προσβάλλει κυρίως τους άντρες, ηλικίας άνω των 45 ετών και τις γυναίκες άνω των 65 ετών.

Λίγα λόγια για τη χοληστερόλη… Εντοπίζεται στην κυτταρική μεμβράνη των κυττάρων Είναι αδιάλυτη στο νερό Συντίθεται κυρίως από το ήπαρ (και λεπτό έντερο) Οι υπόλοιποι ιστοί την προσλαμβάνουν από την LDL λιποπρωτεϊνη (Low Density Lipoprotein= Λιποπρωτεϊνη Χαμηλής Πυκνότητας) μέσω του ειδικού υποδοχέα που υπάρχει στα κύτταρα (LDL receptor) με ενδοκύττωση

Ένα από τα πρώτα στάδια στην ανάπτυξη της αθηρωματικής πλάκας είναι η οξείδωση της LDL. Η οξειδωμένη LDL μεταβαίνει στο υπενδοθήλιο και ενεργοποιεί φλεγμονώδη απόκριση από τα γειτονικά ενδοθηλιακά κύτταρα, ελευθερώνοντας κυτοκίνες (M-CSF, MCP-1) και στρατολοηγώντας μονοκυττάρα στο αρτηριακό τοίχωμα.

Τα μονοκύτταρα διαφοροποιούνται σε μακροφάγα τα οποία ενσωματώνουν την οξειδωμένη LDL. Αυτά τα κύτταρα συσσωρεύονται στον ιστό και μετατρέπονται σε «αφρώδη» κύτταρα (foam cells) τα οποία αποτελούν τελικά μέρος της αθηρωματικής πλάκας.

Ο προστατευτικός ρόλος της HDL (High Density Lipoprotein=Λιποπρωτεϊνη υψηλής πυκνότητας) έχει αποδειχτεί και η αναλογία της ολικής χοληστερόλης προς την HDL έχει αναδειχθεί ως ισχυρό προγνωστικό κινδύνου για στεφανιαία νόσο. Τα τριγλυκερίδια του πλάσματος έχουν επίσης συσχετιστεί άμεσα με κίνδυνο αθηροσκληρωματικής νόσου και αγγειακής θρόμβωσης.

Στεφανιαία Νόσος Κύριο αίτιο αθηροσκλήρωση (95% περιπτώσεων). Οι πλάκες πληρούν τον αυλό των στεφανιαίων αγγείων και εμποδίζουν τη ροή του αίματος στην καρδία.  Η στεφανιαία νόσος προσβάλλει τις στεφανιαίες αρτηρίες της καρδίας προκαλεί τη στηθάγχη έμφραγμα του μυοκαρδίου που είναι γνωστό ως καρδιακή προσβολή. χαρακτηριστικος πονος με δυσαρεστο αισθημα στο στηθος Δημιουργεί αίσθημα πνιγμονής και αγωνίας

Καρδιακή Ανεπάρκεια Πάθηση κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί πλέον να αντλήσει αρκετό αίμα για να το διοχετεύσει στο υπόλοιπο σώμα. Ίσως το συνηθέστερο αίτιο της καρδιακής ανεπάρκειας είναι η στεφανιαία νόσος. Η πάθηση μπορεί να έχει επιπτώσεις στη δεξιά πλευρά, τη αριστερή πλευρά ή και τις δύο πλευρές της καρδιάς. αποκαλούμενη και συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι η δεξιά κοιλία της καρδιάς χάνει τη λειτουργικότητά της για άντληση αίματος από την περιφέρεια και διοχέτευσή του προς τους πνεύμονες για να οξυγονωθεί. Αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια σημαίνει ότι η δυνατότητα της καρδιάς να αντλεί οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες και να το προωθεί προς την περιφέρεια (στο υπόλοιπο σώμα), μειώνεται.

Παχυσαρκία Η παχυσαρκία είναι μια όλο και πιο διαδεδομένη μεταβολική διαταραχή που επηρεάζει όχι μόνο τον πληθυσμό των Η.Π.Α., αλλά και εκείνο του αναπτυσσόμενου κόσμου. Συνδέεται με μεγάλο αριθμό νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένων και μορφών καρδιακής νόσου. Κληρονομικός Περιβαλλοντικός παράγοντας Παρά το γεγονός ότι η κληρονομικότητα εξηγεί το 30%-70% των περιπτώσεων παχυσαρκίας, πρέπει να αναζητηθεί η επίδραση του περιβάλλοντος στην αυξανόμενη επικράτηση της. Δίαιτες υψηλές σε λιπαρά και θερμίδες, καθώς και μείωση της κατανάλωσής τους με φυσική δραστηριότητα είναι η πιθανότερη εξήγηση του φαινομένου.

Υπέρταση Χρόνια πάθηση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση είναι αυξημένη Η υπέρταση είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για το εγκεφαλικό, το έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακές προσβολές), την καρδιακή ανεπάρκεια, τα ανευρύσματα των αρτηριών (π.χ., αορτής) και είναι η αιτία της χρόνιας νεφρικής νόσου. Ακόμα και η μέτρια αύξηση της αρτηριακής πίεσης σχετίζεται με το μειωμένο προσδόκιμο ζωής. Περίπου το 90–95% των περιπτώσεων κατηγοριοποιούνται ως "πρωτογενής υπέρταση", που σημαίνει υψηλή αρτηριακή πίεση χωρίς προφανές υποκείμενο ιατρικό αίτιο Άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν τα νεφρά, τις αρτηρίες, την καρδιά ή το ενδοκρινικό σύστημα προκαλούν το υπόλοιπο 5–10% των περιπτώσεων (δευτεροπαθής υπέρταση). Στα περισσότερα άτομα με διαγνωσμένη πρωτογενή (ιδιοπαθή) αρτηριακή υπέρταση, η αυξημένη αντίσταση στη ροή του αίματος (συνολική περιφερική αντίσταση) ευθύνεται για την υψηλή πίεση ενώ η καρδιακή παροχή παραμένει φυσιολογική

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ Συχνότερος τύπος σακχαρώδους διαβήτη Συνήθως παρατηρείται σε μεσήλικες έως ηλικιωμένους παχύσαρκους ανθρώπους και χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία, υπερτριγλυκεριδαιμία και άλλα χαρακτηριστικά του συνδρόμου Χ Ινσουλίνη σε φυσιολογικά ή αυξημένα επίπεδα Η παχυσαρκία συχνά προηγείται της ασθένειας και είναι η κυριότερη αιτία Το κουαρτέτο παχυσαρκία, ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη, δυσλιπιδαιμία, υπέρταση (σύνδρομο Χ ή μεταβολικό σύνδρομο) Αυξημένα επίπεδα VLDL είναι πιθανά το αποτέλεσμα της αυξημένης σύνθεσης ηπατικών τριακυλογλυκερολών που διεγείρονται από υπεργλυκαιμία και υπερινσουλιναιμία Η ινσουλίνη παρατηρείται σε φυσιολογικά έως αυξημένα επίπεδα σ αυτή τη μορφή της ασθένειας. Οι παχύσαρκοι ασθενείς συνήθως είναι υπερινσουλιναιμικοί κι έχουν υψηλά επίπεδα ελεύθερων λιπαρών οξέων που μειώνουν τη δράση της ινσουλίνης. Πρόσφατα δεδομένα εμπλέκουν αυξημένα επίπεδα του παράγονται νέκρωσης όγκων α TNF-α και μια νέα πρωτεϊνη που καλείται ανθεκτικίνη και τη μειωμένη έκκριση αδιπονεκτίνης από λιπώδη κύτταρα παχύσαρκων ατόμων ως αιτία ανθεκτικότητας στην ινσουλίνη. Οσο μεγαλύτερη η ποσότητα του λιπώδους ιστού, τόσο περισσότεροι υποδοχείς ινσουλίνης καταστρέφονται από τον παράγοντα. Επίσης όσο υψηλότερα τα επίπεδα ινσουλίνης τόσο ΄λιγότεροι υποδοχείς υπάρχουν στα κύτταρα στόχους. Άρα η ινσουλινή είναι αυξημένη αλλά η γλυκόζη δεν ελέγχεται επαρκώς. Αρα εμφανίζουν μια σχετική ανεπάρκεια στην παροχή ινσουλίνης σε σχέση με τους παχύσαρκους μη ασθενείς. Άρα έχουμε και μειωμένη λειτουργικότητα β-κυττάρων. Η δίαιτα και μόνο μπορεί να ελέγξει τη νόσο στους παχύσαρκους διαβητικούς, γιατί με την απλεια βάρους θα αυξηθούν οι υποδοχείς της ινσουλίνης και οι ανωμαλίες θα βελτιωθούν.

Παχυσαρκία και Στεφανιαία νόσος Μέχρι πρόσφατα η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και στεφανιαίας νόσου θεωρούνταν έμμεση δηλαδή μέσω παραγόντων που σχετίζονται τόσο με την παχυσαρκία όσο και με τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, η μείωση των επιπέδων της HDL και η διαταραχή στην ανοχή της γλυκόζης Η αντίσταση στην ινσουλίνη και η ινσουλιναιμία συνδέονται. όπως ή ο μη ινσουλινο-εξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης. .Αν και οι περισσότεροι από αυτούς τους παράγοντες που σχετίζουν την παχυσαρκία με τη στεφανιαία νόσο αυξάνονται όσο αυξάνεται ο δείκτης μάζας σώματος , επίσης σχετίζονται με τη διανομή του σωματικού λίπους.

Παχυσαρκία και Καρδιακή ανεπάρκεια Υπερτροφία της αριστερής κοιλίας είναι κοινή σε παχύσαρκους ασθενείς. Αλλαγές στο δεξιό κόλπο κοιλία μπορούν επίσης να εμφανιστούν. Αναπτύσσεται αμφικοιλιακή καρδιακή ανεπάρκεια. Υπερτροφία αριστερής κοιλίας : και σε κάποιο βαθμό σχετίζεται με συστηματική υπέρταση. Όμως, ανωμαλίες στη μάζα και λειτουργία της αριστερής κοιλίας μπορεί να συμβαίνουν και απουσία υπέρτασης και πιθανό να σχετίζεται με τη βαρύτητα της παχυσαρκίας. Η υπέρταση είναι περίπου τρεις φορές πιο συχνή σε άτομα με παχυσαρκία απ ότι σε άτομα με φυσιολογικό βάρος. Αυτή η σχέση μπορεί να δηλώνει «αίτιο και αποτέλεσμα», αφού όταν αυξάνεται το βάρος, επομένως και η πίεση του αίματος, ενώ όταν μειώνεται το βάρος, η αρτηριακή πίεση πέφτει. Αλλαγές στο δεξιό κόλπο και κοιλία κοιλία εμφανίζονται επίσης σε ασθενείς με παχυσαρκία. Η παθοφυσιολογία σχετίζεται με αποφρακτική άπνοια του ύπνου και το σύνδρομο υποαερισμού παχυσαρκίας, τα οποία προκαλούν πνευμονική υπέρταση και υπερτροφία της δεξιάς κοιλίας, διάταση, προοδευτική δυσλειτουργία και τελικά ανεπάρκεια. Όμως, η δυσλειτουργία δεξίας κοιλίας μπορεί επίσης να προκληθεί ως συνέπεια δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας, και η καρδιακή ανεπάρκεια που αναπτύσσεται είναι αμφικοιλιακή.

όπως η στεφανιαία νόσος (CHD) και εγκεφαλικό επεισόδιο Η δίαιτα και η διατροφή έχουν ερευνηθεί εκτενώς ως παράγοντες κινδύνου για σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως η στεφανιαία νόσος (CHD) και εγκεφαλικό επεισόδιο συνδέονται επίσης με άλλους παράγοντες κινδύνου για τέτοια νοσήματα όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η παχυσαρκία.

Διαιτητικές ουσίες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου: trans-λιπαρά και κορεσμένα λίπη, ενώ τα πολυακόρεστα λίπη είναι γνωστό ότι έχουν προστατευτική δράση. διαιτητικό νάτριο σχετίζεται με την ανύψωση της πίεσης του αίματος, ενώ αντιθέτως το διαιτητικό κάλιο μειώνει τον κίνδυνο υπέρτασης και εγκεφαλικού επεισοδίου. τακτική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών είναι προστατευτική κατά της υπέρτασης, της στεφανιαίας νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου

Λιπαρά Οξέα Τα λιπαρά οξέα διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες- τα κορεσμένα λιπαρά οξέα (Saturated Fatty Acids=SFAs), τα μονοακόρεστα (MonoUnsatureted Fatty Acids=MUFAs) και τα πολυακόρεστα (Polyunsaturated Fatty Acids=PUFAs). Αν και μια τέτοια ταξινόμηση είναι χρήσιμη για τη δομική διαφοροποίηση, τείνει να υπεραπλουστεύσει της επιδράσεις των διαιτητικών λιπιδίων. Καθένα από τα λιπαρά οξέα είναι σήμερα γνωστό ότι έχει διαφορετική επίδραση στον οργανισμό. Η σχέση μεταξύ διαιτητικών λιπών και καρδιαγγειακών νοσημάτων, ιδίως CHD, έχει ερευνηθεί εκτενώς με ισχυρές συσχετίσεις που προκύπτουν από ένα ευρύ φάσμα αποδεικτικών στοιχείων από πειράματα σε ζώα, μελέτες παρατήρησης, κλινικές μελέτες και μελέτες μεταβολισμού που έχουν διεξαχθεί σε ποικίλους ανθρώπινους πληθυσμούς. Η σχέση αυτή αρχικά θεωρήθηκε ότι διαμεσολαβείται από τα αποτελέσματα αθηροσκλήρωσης των λιπιδίων του πλάσματος (χοληστερόλη, κλάσματα λιποπρωτεΐνης, και τριγλυκερίδια). Τα αποτελέσματα των διαιτητικών λιπιδίων σχετικά με τη θρόμβωση και την ενδοθηλιακή λειτουργία όπως και η σχέση μεταξύ του πλάσματος και του λιπώδους ιστού και του μονοπατιού της φλεγμονής έγιναν αργότερα κατανοητά. Ομοίως, οι επιδράσεις των διαιτητικών λιπιδίων στην πίεση του αίματος έχουν γίνει πιο σαφείς μέσω της παρατήρησης και της πειραματικής έρευνας. Η συσχέτιση της ολικής χοληστερόλης του πλάσματος και των κλασμάτων LDL έχει επανειλημμένα αποδειχτεί σε αρκετούς πληθυσμούς.

Κορεσμένα Λιπαρά Οξέα Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα γενικά αυξάνουν την ολική χοληστερόλη και την LDL. Το μυριστικό και το λαυρικό έχουν μεγαλύτερη επίδραση από το παλμιτικό οξύ, αλλά το τελευταίο βρίσκεται συχνότερα στα τρόφιμα. Τα αποτελέσματα που έχουν στη χοληστερόλη του πλάσματος τα τρία αυτά οξέα ενισχύονται όταν συνδυάζονται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας στη χοληστερόλη. Το στεατικό οξύ δεν έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τη χοληστερόλη του αίματος και μετατρέπεται με γρήγορο ρυθμό σε ελαϊκό in vivo. Μεταβολικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ανύψωση των επιπέδων HDL και LDL προκαλείται από δίαιτες πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά οξέα. Αντικατάσταση κορεσμένων και trans-λιπαρών οξέων από πολυακόρεστα φυτικά έλαια μείωσαν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Η αντικατάσταση κορεσμένων λιπαρών οξέων από πολυακόρεστα μειώνει την αναλογία ολικής χοληστερόλης προς HDL, αλλά η αντικατάσταση από υδατάνθρακες δε φέρει τέτοιο αποτέλεσμα. Επίσης, λιπαρά πλούσια σε λαυρικό οξύ φαίνεται ότι αυξάνουν την ολική χοληστερόλη, αλλά εξαιτίας της επίδρασής τους στην HDL, η αναλογία μειώνεται. Έτσι τα αποτελέσματα στα λιπίδια του αίματος μπορεί να ποικίλουν, ανάλογα με το λιπίδιο που μελετάται και δεδομένα σχετικά με τα πραγματικά αποτελέσματα είναι απαραίτητα για τον καθορισμό της επίδρασης στη στεφανιαία νόσο. Η σχέση αποδεικνύεται γραφικά από τη μελέτη των επτά χωρών, όπου συμμετείχαν 16 ομάδες, στις οποίες η πρόσληψη κορεσμένου λίπους εξήγησε το 73% της διακύμανσης σε στεφανιαία νόσο ανάμεσα στα άτομα.

Trans-Λιπαρά Οξέα Είναι γεωμετρικά ισομερή ακόρεστων λιπαρών οξέων που υιοθετούν διαμόρφωση κορεσμένου λιπαρού οξέος. Με μερική υδρογόνωση, που είναι η διαδικασία με την οποία συντίθενται αυτά τα οξέα, μπορούν επίσης να απομακρυνθούν απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως το λινελαϊκό και το α-λινολενικό. Μεταβολικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα trans-λιπαρά οξέα καθιστούν τα πλάσμα αθηρογενετικό, αφού όχι μόνο αυξάνουν τα επίπεδα LDL αλλά επίσης μειώνουν την HDL χοληστερόλη. Ως αποτέλεσμα, η αναλογία LDL προς HDL είναι σημαντικά υψηλότερη κι αυτό ενισχύει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Τα επίπεδα trans λιπαρών οξέων σε βιοχημικές αναλύσεις συστατικών βασικών τροφών σχετίζονται με την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου και θάνατο. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σε βιομηχανικά έλαια, αλλά το γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας των μηρυκαστικών αποτελούν επίσης πηγή. Αν αυτές οι δύο πηγές έχουν το ίδιο αποτέλεσμα στον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου δεν είναι σαφές, αλλά οι μείωση τους στη διατροφή συνίσταται και για άλλους λόγους. Η εξάλειψη των trans λιπαρών οξέων από τη διατροφή θα ήταν μια σημαντική δημόσια στρατηγική για την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου. Εφόσον εισάγονται μέσω του εμπορίου και της διαφήμισης στη δίαιτα είναι σημαντικό να ληφθούν μέτρα πολιτικής που σχετίζονται με τη βιομηχανία τροφίμων με ταυτόχρονη ενημέρωση των πολιτών

Μονοακόρεστα Λιπαρά Οξέα Το μόνος σημαντικό μονοακόρεστο λιπαρό οξύ είναι το ελαϊκό οξύ, που βρίσκεται άφθονο στο ελαιόλαδο, αλλά και στους ξηρούς καρπούς. Επιδημιολογικές έρευνες που σχετίζονται με τη μεσογειακή διατροφή έχουν δείξει ότι τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα μειώνουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και τα τριγλυκερίδια στο διαβήτη τύπου ΙΙ και πιθανά μειώνουν την ευαισθησία της LDL για οξειδωτική τροποποίηση.

Πολυακόρεστα Λιπαρά Οξέα Προέρχονται από τα διαιτητικά ω-6 και ω-3 λιπαρά οξέα. Σημαντικά ω-6 λιπαρά οξέα Αραχιδονικό το δίχομο-γ-λινολενικό οξύ Κύρια ω-3 λιπαρά οξέα εικοσιπεντανοϊκό (eicosapenaenoic acid=EPA) το εικοσιδιεξανοϊκό οξύ (docosahexaenoic acid=)DHA.

Ω-3 Το ΕΡΑ συντίθεται στον οργανιμό, υπάρχει στις τροφές και ιδιαίτερα στα ψάρια και φυσικά στο ιχθυέλαιο. Η ποσότητα του, ρυθμίζει την αναλογία ω3/ω6 λιπαρών οξέων διότι αναστέλλοντας το ένζυμο δέλτα-5-δεσατουράση, μειώνει την παραγωγή αραχιδονικού οξέος από το λενολενικό. Το DHA είναι ένα άλλο ω-3 λιπαρό οξύ και αποτελεί βασικό συστατικό του λίπους του εγκεφάλου. Είμαι απαραίτητο για την κατασκευή νευρικού ιστού και βοηθάει τις λειτουργίες του νευρικού μας συστήματος. Γι αυτό τα ιχθυέλαια βοηθούν τη μνήμη, την κατάθλιψη και την ικανότητα συγκέντρωσης. Πολλά από τα επιδημιολογικά στοιχεία που σχετίζονται με τα ω-3 λιπαρά οξέα προέρχεται από τη μελέτη της κατανάλωσης ψαριών σε πληθυσμούς ή κλινικές δοκιμές που σχετίζονται με την κατανάλωση ψαριών. Έλαια των ψαριών (μουρουνέλαιο), ωστόσο, έχουν χρησιμοποιηθεί σε μελέτη κάτα του εμφράγματος σε 11.300 επιζώντες του εμφράγματος. Εκεί, το ιχθυέλαιο ( 1 g / d ) και η βιταμίνη Ε ( 300 mg / d ) συγκρίθηκαν , μόνα τους και σε συνδυασμό, με ψευδοφάρμακα (placebo). . Μετά από 3,5 χρόνια παρακολούθησης , η ομάδα που κατανάλωνε ιχθυέλαιο είχε μια στατιστικά σημαντική μείωση κατά 20 % στο σύνολο θνησιμότητας , μείωση κατά 30 % σε καρδιαγγειακά αίτια και 45 % μείωση του αιφνίδιου θανάτου. Ενώ οι περισσότερες δημοσιευμένες μελέτες δεν δείχνουν ότι η διαιτητική πρόσληψη ω-3 προλαμβάνει την επαναστένωση μετά από αγγειοπλαστική στεφανιαίων αρτηριών ή επάγει υποχώρηση της αθηροσκλήρωσης των στεφανιαίων αγγείων, μια μελέτη ανέφερε ότι η απόφραξη της αορτοστεφανιαίας με μοσχεύματα bypass μειώθηκε μετά από 1 χρόνο ύστερα από καθημερινή πρόσληψη των 4 g ιχθυέλαιου. Η επίδραση των διαφορετικών λιπαρών οξέων στις καρδιακές αρρυθμίες Είναι μια περιοχή μεγάλου ενδιαφέροντος . Δίαιτες πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά οξέα αυξάνουν τον κίνδυνο της κοιλιακής μαρμαρυγής και αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε πρωτεύοντα θηλαστικά.  

Δεν υπάρχουν καλά και κακά λιπαρά οξέα. Τα ω-6 λιπαρά οξέα Συμβάλλουν στη σύσπαση των αγγείων αυξάνουν την πηκτικότητα του αίματος ευθύνονται για τη δημιουργία του θρόμβου. συμβάλλουν στη δημιουργία θρόμβου μέσα στα αγγεία και κατά συνέπεια συντελούν στη δημιουργία εμφραγμάτων αν ο θρόμβος καταλήξει στην καρδία ή μέσω εγκεφαλικού πάει στο κεφάλι. Τα ω-3 λιπαρά οξέα αυξάνουν τη ρευστότητα του αίματος τη διαστολή των αγγείων κ.λ.π η υπερβολική τιμή τους μπορεί να προκαλέσει αιμορραγίες. Ο λόγος ω-3/ω-6 λιπαρών οξέων αποτελεί διαγνωστικό δείκτη για την καλή λειτουργία του κυττάρου. Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν παίζει σημαντικό ρόλο στις καρδιαγγειακές παθήσεις το συνολικό λίπος που προσλαμβάνουν τα άτομα ημερησίως αλλά ο τύπος των λιπών που καταναλώνονται. Η συσχέτιση της υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μεσογειακής διατροφής (με το ολικό λίπος να συμβάλει στο 30% των θερμίδων) με προστασία των στεφανιαίων αγγείων έχει αναφερθεί ως ενθαρρυντικό στοιχείο. Αν και η έμφαση σχετίζεται στο είδος του λίπους, πρέπει να αναγνωριστεί ότι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά είναι επίσης πλούσιες σε ενέργεια. Βέβαια, αν αυτό συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους είναι αμφιλεγόμενο θέμα. Αν και η έμφαση στις διατροφικές συστάσεις θα πρέπει να είναι σχετικά με τη χρήση των πιο υγιών λιπιδίων κατά προτίμηση των ανθυγιεινών το συνολικό λίπος μπορεί να περιορίζεται σε 30 % της συνολικής ενέργειας στους περισσότερους πληθυσμούς και ιδιώτες. Ωστόσο, τα άτομα που πραγματοποιούν τακτικά έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να καταναλώσουν υψηλότερα επίπεδα του λίπους με την καθημερινή διατροφή ( έως 35 % ).Ενίσχυση της διατροφικής ποιότητας του διαιτητικού λίπους που καταναλώνεται για να παρέχουν μεγαλύτερη προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος, μπορεί να επιχειρηθεί με τη μείωση των πηγών κορεσμένων λιπιδίων και την εξάλειψη των trans-λιπαρών οξέων στη διατροφή, αυξάνοντας την κατανάλωση τροφών που περιέχουν ακόρεστα λιπαρά οξέα (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα) και μειώνοντας την κατανάλωση χοληστερόλης μέσω των τροφών. Τροποποίηση των μαγειρικών ελαίων μέσω της κατάλληλης ανάμιξης είναι μια μέθοδος για τη βελτίωση της ποιότητας του διαιτητικού λίπους που καταναλώνονται.

Αντιοξειδωτικές ουσίες στο ελαιόλαδο Οι αντιοξειδωτικές ουσίες αναστέλλουν την οξείδωση της LDL Προταθέντες προστατευτικοί μηχανισμοί: (a) μείωση του σχηματισμού ελευθέρων ριζών (b) προστασία της α--τοκοφερόλης της LDL από οξείδωση (c) αναγέννηση της οξειδωμένης α--τοκοφερόλης (d) δέσμευση μεταλλικών ιόντων υπό σχηματισμό χημικών συμπλόκων.

Βιταμίνη Ε Η λιποδιαλυτή βιταμίνη Ε, απαντάται σε 8 φυσικά ομόλογα και δρα αντιοξειδωτικά προστατεύοντας το κύτταρο από την βλαπτική επίδραση των ελευθέρων ριζών. Το σεληνοεξαρτώμενο ένζυμο υπεροξειδάση της γλουταθειόνης παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην επαναφορά της βιταμίνης Ε στην αρχική της φάση, μετά από την αντίδρασή της με συγκεκριμένες ελεύθερες ρίζες. Μελετάται το ενδεχόμενο, η βιταμίνη Ε να κατέχει και άλλες αντιαθηρογόνες επιδράσεις και ήδη οι αρχικές εικασίες για αντιθρομβωτική δράση έχουν αποκτήση επιστημονική βάση.

Δράση Τοκοφερολών In vitro αναστολή της οξείδωσης της LDL (τα στοιχεία από τις κλινικές δοκιμές είναι ασαφή) – η βιταμίνη Ε σε υπερχοληστερολαιμικούς ασθενείς ή/και χρόνιους καπνιστές βρέθηκε να αυξάνει τα επίπεδα αυτοαντισωμάτων ενάντια στην οξειδωμένη LDL – σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο αύξησε σημαντικά την αντιοξειδωτική ικανότητα της LDL – συσχέτιση μεταξύ της βιταμίνης Ε, και των αυξανόμενων επιπέδων βιταμινών πλάσματος και της αντιοξειδωτικής ικανότητας της LDL -βελτίωση της λειτουργίας του ενδοθηλίου

Τα αντιοξειδωτικά στο κρασί Η μέτρια κατανάλωση (1-2 ποτήρια ανά ημέρα) οινοπνευματωδών ποτών μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου Η στεφανιαία νόσος συσχετίζεται αντιστρόφως με την πρόσληψη φλαβονοειδών του κρασιού, καταδεικνύοντας έτσι ότι οι φαινολικές ενώσεις παρέχουν την καρδιοπροστατευτική δράση. Πειραματικές μελέτες έδειχναν ότι οι πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού μπορεί να περιορίσουν την αθηροσκλήρυνση μέσω ενός αριθμού μηχανισμών, στους οποίους περιλαμβάνεται η αναστολή της οξείδωσης της LDL, η βελτίωση της λειτουργίας του ενδοθηλίου, η ελάττωση της αρτηριακής πίεσης, η αναστολή της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων , ο περιορισμός της φλεγμονής και η ενεργοποίηση νέων πρωτεϊνών. εκτός από τους κύριους παράγοντες κινδύνου τους σχετικούς με τον τρόπο ζωής (το κάπνισμα, την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, και άσκηση), η μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος (3 ή περισσότερες φορές εβδομαδιαίως) φάνηκε να παρέχει την προστασία ενάντια στο έμφραγμα του μυοκαρδίου ειδικά στις γυναίκες • τα ευεργετικά αποτελέσματα καταγράφηκαν κυρίως στους πληθυσμούς που πίνουν το κρασί τακτικά, όπως εκείνοι που ζουν στις μεσογειακές χώρες (Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, και Γαλλία) αγγειακό όφελος από την κατανάλωση οινοπνεύματος • αρχικά προοδευτική μείωση στον αγγειακό κίνδυνο καθώς αυξάνει η κατανάλωση, η καμπύλη φθάνει σε ένα plateau, και μετά το όφελος μηδενίζεται • η βαριά κατανάλωση οινοπνεύματος συνδέεται με άλλους κινδύνους, όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, διάφορες μορφές καρκίνου, και κίρρωση του ήπατος • το plateau για τα αγγειακά οφέλη συνέπεσε με την κατανάλωση των 150mL κρασιού

Οι πότες κρασιού έχουν σημαντικά χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας από καρδιαγγειακή νόσο συγκριτικά με αυτούς που δεν καταναλώνουν καθόλου οινόπνευμα. Πολυάριθμες είναι οι μελέτες που δείχνουν ότι η ρεσβερατρόλη είναι μια ισχυρά καρδιοπροστατευτική ένωση στις σχετικά χαμηλές δόσεις 2.5-5.0 mg/kg/ημέρα, η ρεσβερατρόλη καθιστούσε την καρδιά ανθεκτική σε ισχαιμικό επεισόδιο μειώνοντας το μέγεθος της βλάβης στο μυοκάρδιο, και μείωνε τον αριθμό των αποπτωτικών καρδιομυοκυττάρων ως μηχανισμός ήταν η ενεργοποίηση της p38, και η ενεργοποίηση του NF-κΒ είναι μια φυσική ουσία της κατηγορίας των φυτοαλεξινών με βασική δομή των στιλβενίων • η δομή της είναι αρκετά απλή, έχει τρία υδροξύλια σε διαμετρικές θέσεις των δύο βενζολικών δακτυλίων, οι δακτύλιοι βρίσκονται σε trans- δομή της αιθυλενικής ομάδας που τους ενώνει, υπάρχει επίσης και η cis- ρεσβερατρόλη, αλλά δεν έχει βρεθεί σε εκχυλίσματα σταφυλιών • βρίσκεται κυρίως σε υψηλές συγκεντρώσεις στη φλούδα των σταφυλιών και ιδιαίτερα των κόκκινων σταφυλιών

Πέρα από το κρασί πλούσιο σε φλαβονοειδή είναι και ποικιλία τροφών φυτικής προέλευσης όπως το τσάι, το κρεμμύδι, τα μήλα. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν επίσης και άλλα φυτοχημικά που μπορούν να έχουν προστατευτικές ιδιότητες, συμπεριλαμβανομένων των ισοθειοκυανικών ινδολών (που βρίσκεται στα σταυρανθή λαχανικά), σουλφιδίων (που βρίσκονται στα κρεμμύδια και το σκόρδο), τερπενίων (που βρίσκονται στα εσπεριδοειδή).

Φρούτα και Λαχανικά Όταν αναλύεται ξεχωριστά κάθε τύπος φρούτων και λαχανικών, χαμηλότερος κίνδυνος παρατηρήθηκε σε υψηλή κατανάλωση σταυρανθών λαχανικών, όπως λαχανάκια Βρυξελλών, το λάχανο, το κουνουπίδι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή, τα πλούσια σε βιταμίνη C φρούτα και λαχανικά. Οι επιδράσεις της αυξημένης κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στην πίεση του αίματος σε συνδυασμό με μια διατροφή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά είχε καλύτερα αποτελέσματα στη μείωση της αρτηριακής πίεσης απ’ ότι μόνο τα φρούτα και τα λαχανικά.

Φυλλικό Οξύ Το φυλλικό οξύ απαιτείται για την μεθυλίωση της ομοκυστεΐνης σε μεθειονίνη. Η ομοκυστεϊνη έχει ενοχοποιηθεί ως ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο και πιθανώς εγκεφαλικό. Η σχέση φυλλικού οξέος με καρδιαγγειακή νόσο έχει ως επί το πλείστον διερευνηθεί μέσω της επίδρασής της ομοκυστεΐνης

Φυτικές ίνες Ετερογενές μίγμα πολυσακχαριτών και λιγνίνης που δεν μπορεί να αποικοδομηθεί από τα ενδογενή ένζυμα των σπονδυλωτών ζώων. Διακρίνονται σε υδατοδιαλυτές και αδιάλυτες (όπως η κυτταρίνη). Οι περισσότερες διαλυτές ίνες μειώνουν την ολική χοληστερόλη του πλάσματος και τη συγκέντρωση της LDL, όπως αναφέρεται από αρκετές δοκιμές, χωρίς να επηρεάζουν τα επίπεδα της HDL. Οι μειώσεις στην ολική χοληστερόλη είναι συνήθως εύρους 5-10% . Η προσληψη ινών (βρώμη, πίτουρο ρυζιού, δημητριακών ολικής άλεσης) έχει συνδεθεί με μείωση κινδύνου για στεφανιαία νόσο. (Η λιγνίνη είναι μία από τις πλέον διαδεδομένες φυσικές πολυμερείς ενώσεις (η δεύτερη μετά την κυτταρίνη) δεδομένου ότι αποτελεί συστατικό των τοιχωμάτων του ξύλου των διαφόρων φυτικών ειδών.

Το πράσινο τσάι ωφελεί το ενδοθήλιο Η κατανάλωση πράσινου τσαγιού έχει συσχετισθεί με μειωμένο κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η πιθανή ευεργετική επίδραση αποδίδεται στα φλαβονοειδή του τσαγιού (κατεχίνες). Το πράσινο τσάι περιέχει μονομερείς κατεχίνες, που δεν οξειδώνονται (σε αντιθέση με το μαύρο τσάι). Αποτέλεσμα τα αντιοξειδωτικά του να θεωρούνται πιο ισχυρά από αυτά του μαύρου τσαγιού και κατά συνέπεια, να ασκεί μεγαλύτερη καρδιοπραστατευτική δράση από το μαύρο τσάι.

Σόγια και Ξηροί Καρποί Άτομα που πρόσθεσαν την πρωτεΐνη σόγιας στη διατροφή τους έχουν μειωμένα επίπεδα της ολικής και της κακής LDL χοληστερόλης. Οι πληθυσμοί οι οποίοι προσλαμβάνουν τη διαιτητική πρωτεΐνη κυρίως από φυτικές πηγές (σόγια, όσπρια, ξηροί καρποί, φρούτα και λαχανικά) εμφανίζουν γενικά χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης σε σχέση με πληθυσμούς που βασίζουν τη διαιτητική πρόσληψη πρωτεΐνης σε ζωικές πηγές (κρέας, πουλερικά, θαλασσινά). Η πρώτη πληθυσμιακή ομάδα, φαίνεται να εμφανίζει χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αθηροσκλήρωσης και αρτηριακής υπέρτασης.

Οι άνδρες παρουσιάζουν πολύ υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, ωστόσο τα τελευταία χρόνια μελέτες δείχνουν ότι στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση οι πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων πολλαπλασιάζονται, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής οιστρογόνων. Η αύξηση της πρόσληψης σόγιας και η συνοδός μείωση της κατανάλωσης κρεατικών και ειδικά του χοιρινού και του μοσχαρίσιου κρέατος συστήνεται λοιπόν προληπτικά τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες μετεμμηνοπαυσιακά, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης αυξημένων επιπέδων χοληστερόλης. Ωστόσο, η αφαίρεση της ζωικής πρωτεΐνης από τη διατροφή μπορεί να επιφέρει σημαντική μείωση στον προσλαμβανόμενο σίδηρο, συνεπώς ένα συμπλήρωμα σιδήρου πιθανώς να είναι ωφέλιμο σε κάθε περίπτωση.

Σκόρδο Οι θετικές επιδράσεις του φαίνεται να επικεντρώνονται στη μείωση της ολικής και της LDL χοληστερόλης, καθώς επίσης και των τριγλυκεριδίων. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η πρόσληψη σκόρδου μπορεί να βοηθά στην πρόληψη δημιουργίας θρομβόσεων, ενώ κάποιες μελέτες δείχνουν προληπτικές ιδίοτητες και σχετικά με την αρτηριακή υπέρταση. Πιο ισχυρές ενδείξεις υπάρχουν στην πρόληψη εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, του στομάχου και του εντέρου και δευτερευόντως του στήθους, του οισοφάγου και του δέρματος.  Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις για αντιβακτηριακή και αντιμυκητιακή δράση κάποιων συστατικών του σκόρδου.

Αυγά Τα αβγά εκτός από τα 200 mgr χοληστερόλης ανά τεμάχιο που περιέχουν, διαθέτουν και μια πληθώρα άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μέταλλα, φυλικό οξύ, πρωτεΐνες, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και χολίνη που έχει ευεργετικές ιδιότητες στη μνήμη και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Πρέπει να αναφερθεί πως υπάρχουν και μελέτες που δεν έχουν συσχετίσει την κατανάλωση αβγών με κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Τα αποτελέσματα μελέτης έδειξαν πως καταναλώνοντας λιγότερα από 6 αβγά την εβδομάδα δεν υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας στο μέλλον, ενώ καταναλώνοντας περισσότερα από 7 αβγά την εβδομάδα οι άντρες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας μελλοντικά. Πολύ πρόσφατα διερευνήθηκε η σχέση της κατανάλωσης αβγών με τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας. Όταν δε η μελέτη περιλαμβάνει 21.752 άτομα και δημοσιεύεται στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση 'Circulation', τότε τα αποτελέσματά της παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως καταναλώνοντας λιγότερα από 6 αβγά την εβδομάδα δεν υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας στο μέλλον, ενώ καταναλώνοντας περισσότερα από 7 αβγά την εβδομάδα οι άντρες έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας μελλοντικά. Μία άλλη πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήταν πως υπάρχουν 2 κατηγορίες ατόμων: αυτοί των οποίων ο οργανισμός υπεραντιδρά στην κατανάλωση διαιτητικής χοληστερόλης και αυτοί των οποίων ο οργανισμός υποαντιδρά. Στη συγκεκριμένη μελέτη φάνηκε πως η κατανάλωση αβγών δεν συσχετίζεται με τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα. Έτσι, ο αυξημένος κίνδυνος για καρδιακή ανεπάρκεια από την αυξημένη κατανάλωση αβγών δε μπορεί να αποδοθεί στην αύξηση των επιπέδων της χοληστερόλης του αίματος. Ανακεφαλαιώνοντας τα ευρήματα της μεγάλης αυτής μελέτης πρέπει να τονίσουμε πως το αβγό εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολύ θρεπτικό τρόφιμο που συνδυάζει πληθώρα διατροφικών πλεονεκτημάτων. Συνδυάζει με τρόπο θαυμαστό λίγες θερμίδες με πλούτο θρεπτικών συστατικών: πρωτεΐνες υψηλής βολογικής αξίας, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, βιταμίνες συμπλέγματος Β, φυλλικό οξύ, χολίνη και ευεργετικά για την υγεία μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Η κατανάλωσή του παρ’ όλ’ αυτά θα πρέπει να γίνεται με μέτρο, δεδομένης της υψηλής περιεκτικότητάς του σε χοληστερόλη. Αν συνυπάρχουν και παθήσεις όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση και στεφανιαία νόσος τότε η κατανάλωσή του θα πρέπει να είναι περισσότερο ορθολογιστική. Περισσότερα από 7 αβγά την εβδομάδα φαίνεται ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας στους άντρες. Επειδή όμως το θέμα αυτό τίθεται υπό διερεύνηση για πρώτη φορά, ας μην είμαστε απόλυτοι και ας περιμένουμε και τα αποτελέσματα παρόμοιων ερευνών που θα γίνουν σε διαφορετικούς πληθυσμούς εκτός των αμερικανών.

Μπύρα Η μέτρια κατανάλωση μπύρας ορίζεται ως η πρόσληψη 30 γραμμαρίων αλκοόλης για τους άνδρες και 20 γραμμαρίων αλκοόλης για τις γυναίκες. Ένα ποτήρι μπύρας περιέχει συνήθως από 10 έως 12 γραμμάρια αλκοόλης. Οι 3 ορμόνες που μελετήθηκαν ήσαν η θειική διυδροεπιανδροστερόνη (DHEAS), η τεστοστερόνη και η οιστραδιόλη. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων έδειξαν ότι η τακτική μέτρια κατανάλωση μπύρας αυξάνει τη συγκέντρωση της DHEAS στο αίμα και στα δύο φύλα. Τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα διότι είναι γνωστό ότι η DHEAS θεωρείται ότι προστατεύει από την αθηροσκλήρυνση. στην υγεία, έχει απασχολήσει και απασχολεί τόσο τους επιστήμονες όσο και το πλατύ κοινό. Οι έρευνες που μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η μέτρια κατανάλωση κρασιού βοηθούν την καρδία, εύλογα δημιουργούν το ερώτημα τι συμβαίνει με το άλλο δημοφιλές αλκοολούχο ποτό που είναι η μπύρα. Στην έρευνα αυτή για πρώτη φορά οι επιστήμονες έδειξαν ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τα επίπεδα μιας ορμόνης της DHEAS, η οποία έχει προστατευτικό ρόλο για τα αιμοφόρα αγγεία. Εδώ θέλουμε να προσθέσουμε ότι παλαιότερες μελέτες έδειξαν ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης HDL, η οποία επίσης συμβάλλει στην καλύτερη κατάσταση των στεφανιαίων αγγείων της καρδίας. Με βάση τα δεδομένα αυτά, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η μέτρια τακτική κατανάλωση μπύρας μπορεί να είναι ευεργετική για την υγεία.

Βιβλιογραφία http://journals.cambridge.org/download.php?file=%2FPHN%2FPHN7_1a%2FS1368980004000199a.pdf&code=624e4d559e6b8898ef0a6e06d5ccf9fa http://atvb.ahajournals.org/content/23/4/622.full http://circ.ahajournals.org/content/96/9/3248.full http://www.sweetblog.gr/akou-tin-kardia-sou/12101-kardia-vradino-fagito.html http://www.medlook.net/%CE%91%CE%BB%CE%BA%CE%BF%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/2108.html http://www.dimosthenopoulos.gr/ipostiriksi/kariaggeiaka.html?rd=568 http://www.newsbeast.gr/health/arthro/300091/ta-10-fagita-pou-kanoun-kalo-stin-kardia/ http://www.efet.gr/images/efet_res/docs/nutrition/Hmerida/11_Andrikopoulos_Olive_Oil_Antioxidants.pdf http://www.efet.gr/images/efet_res/docs/nutrition/Hmerida/12_Kaliora_Wine_Antioxidants.pdf

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%BD%CF%8C%CF%83%CE%BF%CF%82 http://www.iatropedia.gr/medical/malady/248 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CF%85%CF%80%CE%AD%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7 http://ajcn.nutrition.org/content/early/2014/01/22/ajcn.113.074237.short ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Κλινικοί Συσχετισμοί ΙΙ Devlin

http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/3709/vitamini-e-synenzymo-q10-kai-kardiaggeiaki-ygeia.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/16671/diatrofikes-symvoyles-gia-ygii-kardia.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/12741/o-rolos-tis-diatrofis-stis-kardiopatheies.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/8221/sogia-kai-kardia.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/6596/skordo-symmaxos-kata-toy-karkinoy-kai-twn-kardiaggeiakwn-noswn.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/5703/to-prasino-tsai-wfelei-to-endothilio.html http://www.iatronet.gr/diatrofi/prolipsi-astheneiwn/article/3915/katanalwsi-avgwn-kai-kindynos-emfanisis-kardiakis-aneparkeias.html

Always laugh when you can It is cheap medecine