Συνεχής συλλογή στοιχείων, καταχώρηση, επεξεργασία, ανάλυση και διάθεση των αποτελεσμάτων σ’αυτούς που πρέπει να πάρουν αποφάσεις για την λήψη μέτρων. ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ
Ιστορική Αναδρομή 17 os αιώνας: Εβδομαδιαία καταγραφήθανάτων πανώλους-Λονδίνο 1854: διερεύνηση επιδημίας χολέρας Λονδίνο 1874:Εθελοντική δήλωση-Μασαχουσέτη ΗΠΑ 1883:Υποχρεωτική δήλωση-Μίσιγκαν ΗΠΑ 1953:Βασιλικό διάταγμα Υποχρεωτικώς Δηλούμενα Νοσήματα-ΕΛΛΑΔΑ
ΓΙΑ ΠΟΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ???? ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ Σημαντικό/σοβαρό νόσημα από πλευράς δημόσιας υγείας ? Είναι δυνατή η λήψη μέτρων ? Τα σχετικά δεδομένα μπορούν να συλλέγουνε εύκολα ? Κόστος/όφελος ?
Στόχοι Επιδημιολογικής Επιτήρησης Έγκαιρη Ανίχνευση επιδημιών Πρόβλεψη επιδημιών(έμπειρα συστήματα) Αξιολόγηση προγραμμάτων πρόληψης Εκτίμηση συχνότητας νοσήματος ? Αξιολόγηση πορείας/απόδοσης προγράμματος ελέγχου.
Επιδημιολογική Επιτήρηση «SMART» Specific Measurable Action oriented Realistic Timely
Έκθεση σε λοιμώδη παράγοντα Κλινικό δείγμα νόσημα Θετικό δείγμα Μολυσμένα άτομα Ιατρική περίθαλψη Δήλωση ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ: «Βλέπουμε ότι κοιτάζουμε» Εργαστηριακά βεβαιωμένη δήλωση Sentinel net Επιτήρηση στην κοινότητα οροεπιδημιολογική
Δηλωθέντα κρούσματα Διάγνωση Εργαστηριακός έλεγχος Επίσκεψη σε ιατρό Αριθμός κρουσμάτων Επιδημιολογική πυραμίδα γαστρεντερίτιδας από σαλμονέλα
b a c Σύστημα Εργαστηριακής Καταγραφής Σύστημα Υποχρεωτικώς Δηλούμενων νοσημάτων +- +ab -c-- Σύστημα Εργαστηριακής Καταγραφής Υποχρεωτικώς Δηλούμενα Νοσήματα
Λειτουργικό Διάγραμμα Σύστημα Υγείας Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων νόσημα Πληροφορία Λήψη μέτρων (Feedback) Δήλωση Επεξεργασία και Ανάλυση Στην πράξη …. Μεγάλες διαφορές Απόφαση Δεδομένα
Ορισμός Νοσήματος για σκοπούς καταγραφής Πρέπει να μιλάμε την ίδια γλώσσα Απλός και ξεκάθαρος Σταθερός Δοκιμασμένος στην πράξη
Ορισμός νοσήματος Βρουκέλλωση ICD-9 023/ICD-10 A23 Σκοπός επιτήρησης Η βρουκέλλωση είναι ζωονόσος η οποία μεταδίδεται από τα ζώα (βοοειδή, αιγοπρόβατα, γουρούνια, σκύλοι) στους ανθρώπους με άμεση επαφή ή με την κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Η ανθρώπινη βρουκέλλωση που οφείλεται στην Brucella melitensis έχει σοβαρές επιπτώσεις στη χώρα μας και σε πολλές χώρες της Μεσογείου. Κύριος στόχος των προγραμμάτων πρόληψης είναι ο έλεγχος του νοσήματος στα ζώα. Πολύ καλό κριτήριο για την αξιολόγηση των προγραμμάτων αυτών είναι ο αριθμός των περιπτώσεων στους ανθρώπους. Κλινική περιγραφή Νόσος που χαρακτηρίζεται από οξεία ή σταδιακή εμφάνιση συμπτωμάτων: πυρετός ποικίλης διάρκειας και ύψους, νυχτερινές εφιδρώσεις, καταβολή, ανορεξία, απώλεια βάρους, κεφαλαλγία, οσφυαλγία και αρθραλγία. Δεν υπάρχει χαρακτηριστική κλινική εικόνα. Μπορεί να παρατηρηθεί εντοπισμένη νόσος σε αρθρώσεις και άλλα όργανα (ΚΝΣ κλπ.). Εργαστηριακά κριτήρια για τη διάγνωση Απομόνωση της βρουκέλλας από κλινικό δείγμα. Τίτλος αντισωμάτων στη συγκολλητινοαντίδραση π.χ. SAT (Standard tube Αgglutination Τest, αντίδραση Wright) 160, σε ένα ή περισσότερα δείγματα που ελήφθησαν μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. · Κατηγορία περίπτωσης Yποπτη: Περίπτωση η οποία είναι συμβατή με την κλινική περιγραφή του νοσήματος και συνδέεται επιδημιολογικά με πιθανή ή βεβαιωμένη περίπτωση στα ζώα ή με κατανάλωση μολυσμένων ζωικών προϊόντων. Πιθανή: Η ύποπτη περίπτωση η οποία έχει θετική την εξέταση Rose Bengal. Βεβαιωμένη: Η ύποπτη περίπτωση η οποία επιβεβαιώνεται εργαστηριακά.
Έλεγχος δεδομένων data validation Διπλοεγγραφές Συγχιτικοί παράγοντες (BIAS) Ελλιπή στοιχεία Λάθη στην καταχώρηση Λάθη στην δήλωση
Δηλώσεις Λοιμωδών νοσημάτων 1989, ΗΠΑ.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η σημαντικότερη λειτουργία του συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης Χρόνος Χώρος Χαρακτηριστικά
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Αυτοματοποιημένη ανάλυση σε εβδομαδιαία βάση. Χρήση μαθηματικών μοντέλων ( Box & Jenkins) Time series Fourier analysis Έμπειρα συστήματα GIS
Ανάλυση δεδομένων ΧΡΟΝΟΣ
Ανάλυση Δεδομένων ΧΡΟΝΟΣ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Ανάλυση Δεδομένων ΧΩΡΟΣ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Επιδημιολογική επιτήρηση για την δημιουργία υπόθεσης Έλεγχος της υπόθεσης με αναλυτική επιδημιολογική έρευνα
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΕ αυτούς που θα πάρουν αποφάσεις ΣΕ όλους όσους συμμετέχουν στο δίκτυο
Ευρωπαϊκό δίκτυο επιδημιολογικής επιτήρησης Έγκαιρη προειδοποίηση σχετικά με απειλές για τη δημόσια υγεία. Δημιουργία υποθέσεων από μια ευρύτερη βάση γνώσεων/δεδομένων. Σύγκριση μεταξύ των κρατών μελών.
Ευρωπαϊκά Εξειδικευμένα δίκτυα Entenet EWGLI EUROTB EUROHIV Meningitis W135 network Influenza network Vaccine preventable diseases network Basic epidemiological surveillance network
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Αύξηση της ευαισθησίας και της ειδικότητας Μείωση της χρονικής καθυστέρησης Βελτίωση των μέσων επικοινωνίας Καταχώρηση και χειρισμός των δεδομένων Καινούργια εργαλεία για την ανάλυση των δεδομένων της επιτήρησης (GIS, κλπ)
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Οικονομικά Ανάλυσις κόστους - όφελους Δυσκολία στη συλλογή ποιοτικών δεδομένων Περιορισμένη χρήση των δεδομένων Ακριβής επίπτωση των νοσημάτων Σταθερότητα του συστήματος
Pulse Net Εθνικό δίκτυο καταγραφής τροφιμογεννών εντεροπαθογόνων, τα οποία τυποποιούνται με τεχνικές μοριακής βιολογίας Χρησιμοποιείται η τεχνική PFGE για την μοριακή τυποποίηση Οι εικόνες που παράγονται με την τεχνική PFGE εισάγονται σε Η/Υ και επεξεργάζονται με κοινό λογισμικό από όλα τα εργαστήρια που συμμετέχουν στο δίκτυο Οι εικόνες PFGE αποστέλλονται ηλεκτρονικά σε εθνική βάση δεδομένων στο CDC στη Ατλάντα
Ο Ρόλος του PulseNet στην ανίχνευση διακρατικής έξαρσης κρουσμάτων Σιγγέλωσης 1998: 486 περιπτώσεις Σιγγέλωσης σε τρεις πολιτείες της Αμερικής και στον Καναδά με πιθανό αίτιο εισαγόμενο μαϊντανό από το Μεξικό Ετέθη υποψία για το πιθανό τρόφιμο όταν βρέθηκε το ίδιο PFGE πρότυπο σε δύο φαινομενικά άσχετες εξάρσεις κρουσμάτων στην Μινεσότα και την Καλιφόρνια. Η πηγή ταυτίσθηκε με συγκεκριμένο αγρόκτημα στο Μεξικό.
Κόστος - Όφελος του Pulse Net Εκτιμήθηκε το κοινωνικό κόστος και το όφελος του Pulse Net στο Κολοράντο από τον Elbasha et al. (Emerging Infectious Diseases 6: , 2000). Εάν μόνο 5 περιπτώσεις E.coli 0157:H7 είχαν προληφθεί μετά την απόσυρση του μοσχαρίσιου κιμά στην επιδημία του Κολοράντο, το Pulse Net θα είχε ανακτήσει όλα τα έξοδα εγκατάστασης και λειτουργίας, για 5 χρόνια.
Δυναμική στη επόμενη δεκαετία. Να προχωρήσουμε σε διαγνωστικές μεθόδους εκτός καλλιεργειών, συμπεριλαμβανoμένης και της αντιμικροβιακής αντοχής. Υπάρχει ζήτηση για παροχή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο απο τα εργαστήρια δημόσιας υγείας. Η άμεση ανταπόκριση είναι πολύ σημαντική για την διερεύνηση περιστατικών μόλυνσης τροφίμων εκ προθέσεως.
Κατεύθυνση προς διαγνωστικές εξετάσεις χωρίς καλλιέργεια. Διάγνωση του E. Coli 0157: H7 : Ανίχνευση της τοξίνης Shiga με PCR ή ELISA Ανίχνευση των μυκροβακτηριδίων της φυματίωσης καθώς και της αντοχής στη ριφαμπικίνη με DNA Probe.
Η ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΑΚΕΙΑ ΕΧΕΙ ΟΜΩΣ ΛΑΜΠΡΟ ΜΕΛΛΟΝ