Βιοηθική & ιατρική της εργασίας Γ. Ραχιώτης

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τροποποίηση της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον. Ο διαλεκτικός χαρακτήρας της εργασίας: Αναγκαία για την επιβίωση & τη δημιουργία πολιτισμού. Αιτία νοσηρότητας & θνησιμότητας.

Βλαπτικοί παράγοντες στο χώρο της εργασίας (υγεία) Φυσικοί παράγοντες Χημικοί Βιολογικοί Εγκάρσιοι κίνδυνοι

Η Ιατρική παρακολούθηση ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ- ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΣΗ Η Ιατρική παρακολούθηση τον ιατρικό έλεγχο των εργαζόμενων, μετά την πρόσληψη τον περιοδικό ιατρικό έλεγχο των εργαζόμενων Καταλληλότητα εργαζόμενου για τη θέση εργασίας

΄΄Οτιδήποτε κι αν ακούσω ή δω κατά την άσκηση του επαγγέλματος μου, όπως και έξω από το επάγγελμα μου κατά τη συναναστροφή μου με τους ανθρώπους, αν είναι κάτι που δεν πρέπει να κοινοποιηθεί, να μην το αποκαλύψω και να το φυλάξω σαν ιερό μυστικό’’.

Αν τηρήσω αυτό τον όρκο και δεν τον παραβώ, είθε να αποκτήσω για πάντα την εκτίμηση όλων των ανθρώπων για τη ζωή και το επάγγελμα μου, αν όμως τον καταπατήσω και ψευδορκήσω, να υποστώ όλες τις συνέπειες της ψευδορκίας μου".

Ηθική και δεοντολογία στην ΙΕ Γιατί; Συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον και η αναγνώριση του σύνθετου και φορές ανταγωνιστικού ρόλου και της ευθύνης των ειδικών της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας στην εργασία προς εργαζόμενους, εργοδότες, δημόσιες και θεσμικές αρχές (υγειονομικές, ασφάλισης, νομικές).

Τα συγκρουόμενα καθήκοντα των ειδικών του χώρου αυτού προς τους εργαζομένους, το κοινό, τους εργοδότες, τις αρχές και άλλα θέματα όπως της Δημόσιας Υγείας, εργασία κ.λ.π.

American College of Occupational and Environmental Medicine (ACOEM):τρία κύρια ζητήματα που πρέπει να περιλαμβάνει ένας κώδικας ηθικής για τους ΙΕ

Αφοσίωση, σε ποιον απαντά ο ΙΕ και σε ποιόν είναι υπόλογος ; Εμπιστευτικότητα, ποιος έχει πρόσβαση στην ιατρική πληροφορία ; Αναφορά, σε ποιον θα αναφέρονται οι πιθανοί ή βέβαιοι κίνδυνοι και ασθένειες που συνδέονται με την εργασία ;

Σε ποιον ‘’ανήκει’’ ο ΙΕ; ‘’Ο ιατρός δεν εργάζεται για κανένα άλλο σκοπό παρά για το καλό των ασθενών του. Στην ΙΕ οι ασθενείς είναι οι εργάτες. Παρά την τριμερή πληρωμή, ο ασθενής παραμένει πρωταρχικός. Ο ιατρός δεν είναι υπάλληλος -¨ατζέντης¨ της βιομηχανίας ‘’ Tabershaw

Ηθικές αρχές του κώδικα της ICOH Η άσκηση της επαγγελματικής υγείας πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τα υψηλότερα επαγγελματικά δεδομένα ποιότητας και τις ηθικές αρχές. Οι ειδικοί πρέπει να υπηρετούν την υγεία και κοινωνική ευεξία των εργαζομένων, ατομικά και συλλογικά. Επίσης, πρέπει να συνεισφέρουν στην περιβαλλοντική και κοινοτική υγεία.

Οι υποχρεώσεις των ειδικών της Επαγγελματικής Υγείας περιλαμβάνουν την προστασία της ζωής και υγείας των εργαζομένων, τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και προαγωγής των υψηλότερων ηθικών αρχών στις πολιτικές και στα προγράμματα επαγγελματικής υγείας. Η ακεραιότητα στην επαγγελματική διαγωγή, η αμεροληψία και η διασφάλιση του απορρήτου των στοιχείων και της προσωπικής ζωής των εργαζομένων αποτελούν μέρος αυτών των υποχρεώσεών.

Οι εργαζόμενοι στον χώρο της επαγγελματικής υγιεινής είναι ειδικοί που πρέπει να απολαμβάνουν επαγγελματική ανεξαρτησία κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων τους. Πρέπει να αποκτούν και να διατηρούν την απαραίτητη ικανότητα για τα καθήκοντά τους και να απαιτούν συνθήκες που να τους επιτρέπουν να ασκήσουν τον ρόλο τους σύμφωνα με τις αρχές της καλής–πρακτικής (good practice) και της επαγγελματικής ηθικής

Η ελληνική νομοθεσία καλύπτει το ιατρικό απόρρητο με το άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα κληρικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, ιατροί, μαίες, νοσηλευτές, φαρμακοποιοί και άλλοι στους οποίους περιέρχονται συνήθως λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους ιδιωτικά απόρρητα, όπως και οι βοηθοί τους, τιμωρούνται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι ενός έτους αν φανερώσουν ιδιωτικές πληροφορίες

Ακόμη, διώκεται ποινικά όποιος αποκαλύψει προσωπικά δεδομένα από έγγραφα ή σημειώσεις που απέκτησε μετά τον θάνατο των παραπάνω προσώπων.

Είναι απόλυτη; Κατά τον Ποινικό Κώδικα, η παραβίαση της επαγγελματικής εχεμύθειας δεν θεωρείται άδικη πράξη αν ο υπαίτιος απέβλεπε στην εκπλήρωση καθήκοντος που μπορεί να σχετίζεται με την προστασία του κοινωνικού συνόλου (δήλωση λοιμωδών νοσημάτων).

Ιατρικό απόρρητο και Γιατρός Εργασίας Ο ιατρός εργασίας προσλαμβάνεται και χρηματοδοτείται από τον εργοδότη. όργανο της εργοδοσίας που συνεργάζεται για την απόκρυψη κινδύνων για την υγεία των εργαζομένων; Στην αντίπερα όχθη: προς όφελος των εργατικών ενώσεων;

Διαχείριση ιατρικού απορρήτου στο χώρο εργασίας Τα ιατρικά αρχεία πρέπει να είναι απόρρητα. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς την γραπτή συναίνεση του ασθενή. Σε αντίθεση, συλλογικές πληροφορίες που δεν σχετίζονται με συγκεκριμένα πρόσωπα είναι εξαιρετικά χρήσιμα και πρέπει να είναι γενικά προσιτά.

Οι ιατρικές εκθέσεις (καταλληλότητα προς εργασία) θα πρέπει να κοινοποιούνται με προσοχή ώστε να διαφυλάσσεται το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου Ν.1568/1985 για την "Υγιεινή και Ασφάλεια των εργαζομένων" άρθρο 10:

‘’Ο ιατρός εργασίας εκτιμά την καταλληλότητα των εργαζομένων για την συγκεκριμένη εργασία, αξιολογεί και καταχωρεί τα αποτελέσματα των εξετάσεων, εκδίδει βεβαίωση των παραπάνω εκτιμήσεων την οποία κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου και μπορεί να ελεγχθεί από τους υγειονομικούς επιθεωρητές του Υπουργείου Εργασίας, για την κατοχύρωση του εργαζομένου και του εργοδότη’’.

Εμπειρία άλλων χωρών-Γαλλία Η βεβαίωση που προορίζεται για τον εργοδότη θα είναι ξεχωριστή από την κάρτα που φυλάσσεται στο αρχείο του ιατρού, επειδή "πρέπει να λαμβάνονται όλες οι αναγκαίες προφυλάξεις για να προφυλαχτεί το ιατρικό απόρρητο και το απαραβίαστο του αρχείου« οι βοηθοί του ιατρού εργασίας (π.χ. νοσηλεύτρια) επίσης δεσμεύονται από το ιατρικό απόρρητο.

Γαλλία Ο υγειονομικός επιθεωρητής έχει το δικαίωμα να βλέπει τους ιατρικούς φακέλους των επιχειρήσεων. Ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ιατρών εργασίας δυο διαφορετικών οργανισμών εναπόκειται στην κρίση τους

Βέλγιο Το βασιλικό διάταγμα της 5.12.1969 απαγόρευε την αναγραφή οποιασδήποτε διαγνωστικής πληροφορίας στην βεβαίωση καταλληλότητας προς εργασία Επιτρέπεται είναι να αναγράφεται ο χαρακτηρισμός "ικανός" ή "μη ικανός" για την πρόσληψη για την οποία έγινε η αίτηση. Μόνο οι ιατροί εργασίας και οι βοηθοί τους μπορούν να έχουν πρόσβαση στα αρχεία. Η βεβαίωση πρέπει να καθορίζει την ικανότητα και όχι την διάγνωση. Το μόνο νόμιμο δικαίωμα του ιατρού που συμβουλεύει τον εργοδότη είναι να επιβεβαιώσει ή να αμφισβητήσει το πιστοποιητικό.

Συγκρουόμενα δικαιώματα δικαίωμα στην προστασία της εργασίας και προστασία της υγείας το δικαίωμα του ιατρικού απορρήτου το δικαίωμα της πληροφόρησης όπως και τα ατομικά δικαιώματα και τα συλλογικά δικαιώματα.

Η αρχή της επαγγελματικής ανεξαρτησίας του Γιατρού Εργασίας οι ιατροί εργασίας πρέπει να απολαμβάνουν ανεξαρτησία στην άσκηση των δραστηριοτήτων τους που θα τους καθιστά ικανούς να κρίνουν και να συμβουλεύουν για την διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων και την ασφάλεια τους αξιοποιώντας στο έπακρο τις γνώσεις τους και τη συνείδηση τους.

Η έννοια του επιχειρησιακού απόρρητου Όρια Διαχείριση

Ηνωμένο Βασίλειο ο εργοδότης δεν έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε αποτελέσματα εξετάσεων και στις σημειώσεις του ιατρού. Μόνο με την έγκριση του εξεταζόμενου σε ειδικές συμφωνημένες περιπτώσεις μπορεί ο εργοδότης να έχει πρόσβαση σε ιατρικούς φακέλους.

Case study Ο κ. ΝΜ είναι εργαζόμενος γραφείου σε λογιστήριο και πάσχει από καρκίνο. Προσήλθε στον ιατρό εργασίας διαμαρτυρόμενος για έκθεση σε παθητικό κάπνισμα στο χώρο εργασίας του. Ο κ. Ν.Μ. υποβάλλεται περιοδικά σε συνεδρίες χημειοθεραπείας