ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΚΑΣΟΥΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΚΑΣΟΥΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

ΚΙΝΗΤΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΙΝΗΤΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Βελτίωση της υγείας Συνδυασμός σωστής δίαιτας και καλής υγείας Τροφοδότηση του οργανισμού με θρεπτικά συστατικά Πρόληψη και καταπολέμηση ασθενειών

ΤΙ ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ? Αντιπαράθεση απόψεων ορισμό. Υποστηρικτές Επεξεργασμένα τρόφιμα και ενισχυμένα με συντηρητικά που βελτιώνουν τη λειτουργία του οργανισμού και προλαμβάνουν ασθένειες. σχετικά με τον σαφή vs Αντίπαλοι Τρόφιμα προωθούμενα από τις βιομηχανίες με καθαρό στόχο την αύξηση της κατανάλωσης και το κέρδος.

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ Η FUFOSE δήλωσε: Πρόκειται για ένα τρόφιμο που ευεγερτικά επηρεάζει μία ή περισσότερες λειτουργίες του οργανισμού, πέραν από τα επαρκή διατροφικά αποτελέσματα, σε βαθμό που να σχετίζεται με μία βελτιωμένη κατάσταση υγείας και μείωση ασθενειών. Καταναλώνεται σαν τμήμα κανονικού σχεδίου τροφής και δεν είναι χάπι ή οποιαδήποτε μορφή συμπληρώματος διατροφής. Τον επίσημο ορισμό παρουσίασε στην ιστιοσελίδα του International Life Science Institute www.ilsi.org καθώς και στο άρθρο Functional Food Science in Europe στο www.ncbi.gov.

ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Καλύτερη πρώιμη ανάπτυξη και εξέλιξη Διατήρηση της καλής υγείας Μειωμένος κίνδυνος για παχυσαρκία Μειωμένος κίνδυνος χρόνιων ασθενειών σχετικών με τη διατροφή

ΠΡΩΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ Ύστερα από έρευνες δημοσιεύτηκαν στην ιστιοσελίδα www.nutrimenthe.eu άρθρα που δηλώνουν ότι: Η σωστή διατροφή ενός μωρού ξεκινά από τη σωστή διατροφή της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Σύσταση του μητρικού γάλακτος σε θρεπτικά συστατικά όπως: n-3, n-6 PUFAs, αμινοξέα, φολικό οξύ, σίδηρος, ψευδάργυρος και ιώδιο. Εμπεριέχονται στα λειτουργικά τρόφιμα που δίνονται σε μωρά.

Η σωστή διατροφή των παιδιών σχετίζεται με: σωστή ανάπτυξη ανοσοποιητικού, γαστρεντερικού συστήματος και σκελετού πνευματικές επιδόσεις και ανάπτυξη υγιούς νου Παιδιά με Παιδιά που ισορροπημένη καταναλώνουν διατροφή λιπαρά και γλυκά έχουν αυξημένες έχουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις επιδόσεις στο σχολείο

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Τα λειτουργικά τρόφιμα επηρεάζουν: Τη λειτουργία του ανοσοποιητικού Τη λειτουργία του γαστρεντερικού Την πνευματική υγεία Την υγεία κατά τη γήρανση Τις φυσικές επιδόσεις

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η σωστή λειτουργία του εξαρτάται από συστατικά όπως: Αντιοξειδωτικές βιταμίνες Ψευδάργυρο Μαγνήσιο Αργινίνη PUFAs Πρεβιοτικά, προβιοτικά και συμβιωτικά Πηγή των πληροφοριών για το ανοσοποιητικό σύστημα αποτέλεσε ο ιστότοπος www.ncbi.gov.

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Η καλή λειτουργία του εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ καλών και βλαπτικών βακτηρίων. Πρεβιοτικά, προβιοτικά και συμβιωτικά μέρος της μικροχλωρίδας του εντέρου βασικά συστατικά των λειτουργικών τροφίμων που στοχεύουν στο σύστημα αυτό. Πηγή των παραπάνω πληροφοριών αποτέλεσαν τα άρθρα στους ιστότοπους www.cordis.europa.eu καθώς και www.proeuhealth.vtt.fi.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Άμεση σχέση διατροφής με τις γνωστικές επιδόσεις, τη μνήμη, την προσοχή, τις αντιδράσεις στο stress και την εγρήγορση. Στόχος λειτουργικών τροφίμων Όξυνση του νου και βελτίωση γνωστικών επιδόσεων μέσω συστατικών που στοχεύουν σε νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου.

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΠΟΥ ΒΕΛΤΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Γλυκόζη: βελτίωση μνήμης και χρόνο λήψης απόφασης Καφεΐνη: μείωση χρόνου αντίδρασης, αύξηση εγρήγορσης και ψυχοκινητικών επιδόσεων Υδατάνθρακες: καταπραϋντική δράση, βελτίωση διάθεσης και ηρεμία S-αδενοσυλμεθιονίνη, Φολικό οξύ, n-3 PUFAs: προσδίδουν ενέργεια και καταπολεμούν την κατάθλιψη Πηγή για τις συγκεκριμένες πληροφορίες αποτέλεσε ο ιστότοπος www.nutrimenthe.eu.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥΕΞΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΗΡΑΝΣΗ Με το πέρασμα του χρόνου παρατηρείται συσσώρευση οξειδωτικού stress. Επιβλαβές για τη ζωή των κυττάρων γι’ αυτό: το ίδιο το σώμα αναπτύσσει μηχανισμούς για την καταπολέμησή του όπως βιταμίνες, αντιοξειδωτικά ένζυμα, καροτενοειδή, μεταλλικά στοιχεία και γλουταθειόνη ενίσχυση του οργανισμού με επιπλέον ποσότητα αυτών μέσω λειτουργικών τροφίμων Πηγή αποτέλεσαν οι ιστιοσελίδες www.zincage.org/home.htm και www.foodinlaterlife.org

ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ Χορήγηση υγρών, υδατανθρακών και μικροστοιχείων για βελτίωση της φυσικής κατάστασης. Απαραίτητη η παραγωγή έτοιμων τροφίμων υψηλής ποιότητας που ενισχύουν την αντοχή και την καλή υγεία όσων ασχολούνται με έντονες δραστηριότητες Nutra Snacks Πηγή των παραπάνω πληροφοριών αποτέλεσε το www.mlib.cnr.it/nutra-snacks

ΙΙΙ. ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ασθένεια πολύ συχνή που απειλεί σημαντικά πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Αιτία η υπερκατανάλωση τροφίμων που οδηγούν σε ανεξέλεγκτη αύξηση βάρους. ΟΡΙΣΜΟΣ: κλινική κατάσταση όπου πλεόνασμα λίπους συσσωρεύεται σε βαθμό που να απειλεί σοβαρά την υγεία.

Συνδέεται με μείωση του προσδόκιμου ζωής και την πρόκληση σοβαρών ασθενειών. Προκαλείται από συνδιασμό: Μεγάλης Έλλειψη Γενετική κατανάλωσης φυσικής προδιάθεση φαγητού δραστηριότητας

ΣΤΟΧΟΣ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΡΟΦΩΝ ΓΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Κύρια συστατικά τρόφων που απευθύνονται σ’ αυτές τις ομάδες είναι τα υποκατάστατα των λιπών και της ζάχαρης. Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες Τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη Τροφές πλούσιες σε λιποδιαλυτές ουσίες όπως λινολεικό οξύ, διγλυκερίδια, καψαικίνη, πράσινο τσάι και καφεΐνη.

Στόχος των λειτουργικών τροφίμων Μείωση του λόγου προσλαμβανόμενη Μείωση του λόγου προσλαμβανόμενη ενέργεια/δαπάνη ενέργειας Τα συστατικά τους δρουν ως εξής: Μειώνουν την πρόσληψη ενέργειας Ρυθμίζουν την όρεξη Μειώνουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών Αυξάνουν την έκκριση ινσουλίνης Αυξάνουν τη θερμογένεση και την οξείδωση λιπαρών οξέων Για τις πληροφορίες σχετικά με την παχυσαρκία χρησιμοποιήθηκαν οι εξής ιστότοποι: www.diogenes-eu.org, www.functionalfoodscenter.net , www.ncbi.gov

ΙV. ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Σοβαρές ασθένειες που προκαλούνται από απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων λόγω αυξημένης LDL χοληστερόλης. Η αύξησή της οφείλεται στην κατανάλωση λιπών κυρίως ζωικής προέλευσης. Λειτουργικά τρόφιμα που στοχεύουν στην πρόληψη και καταπολέμηση Χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και trans λιπαρά οξέα

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ελαιόλαδο αντιοξειδωτικές και αντιθρομβωτικές ιδιότητες συζευγμένο λινολεικό οξύ μείωση επιπέδου τριακυλογλυκερολών και χοληστερόλης Διαλυτές ίνες: ινουλίνη, ολιγοφρουκτόζη μείωση LDL χοληστερόλης και μεταβολισμό της

Πολυφαινόλες: φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, κόκκινο κρασί, σοκολάτα αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδης δράση και βελτίωση υγείας των ενδοθηλίων περιορίζοντας την οξείδωση της LDL Φλαβονοειδή: φυτικά προϊόντα αντιοξειδωτική δράση, παρεμπόδιση οξείδωσης LDL, απορρόφηση κυρίως ανθοκυανινών οδηγεί σε πρόληψη από καρδιαγγεικές παθήσεις Πηγή των παραπάνω πληροφοριών αποτέλεσαν οι ιστιοσελίδες www.cordis.europa.eu, www.institutotomaspascual.es

V. ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Σοβαρή ασθένεια της εποχής μας Χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης σακχάρου στο αίμα και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης Συνδέεται με την παχυσαρκία και την έλλειψη καλής φυσικής κατάστασης

Τα λειτουργικά τρόφιμα: Στοχεύουν σε συγκεκριμένες λειτουργίες που σχετίζονται κυρίως με το μεταβολισμό της γλυκόζης Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη ώστε να κρατούν τα επίπεδα ινσουλίνης σταθερά Βασικά αντιδιαβητικά συστατικά μπαχαρικά, κυρίως κανέλλα και κουρκουμίνη Για τις παραπάνω πληροφορίες χρησιμοποιήθηκαν οι εξής ιστιοσελίδες:www.cordis.europa.eu, www.journals.cabridge.org, www.nejm.org

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Παθήσεις των οστών, των αρθρώσεων και των μυών. Αιτία η σωματική καταπόνηση από ασκήσεις δύναμης. Σημαντικά για την πρόληψη είναι τα θρεπτικά συστατικά(βιταμίνη D, K χαλκός,ψευδάργυρος, μαγνήσιο) για ενδυναμωμένο μυοσκελετικό σύστημα. Συνιστώμενες τροφές: φρούτα, λαχανικά, αναποφλοίωτο ρύζι και προϊόντα με γλουταθειόνη.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Mπορεί να είναι: μία βασική βιολογική λειτουργία του οργανισμού ένα στάδιο-κλειδί για την ανάπτυξη μιας ασθένειας Χρησιμεύουν στην κατανόηση των μηχανισμών για την επίτευξη σωστών λειτουργικών τροφίμων με στόχο την καλή υγεία. Πηγή για πληροφορίες σχετικά με τους βιοδείκτες βρέθηκαν στην ιστιοσελίδα www.journals.cabridge.org

Ωστόσο, οι απλοί δείκτες είναι συχνά απειλητικοί για την υγεία και δημιουργούν επιπλέον προβλήματα Έρευνες για δημιουργία βιοδεικτών έγιναν από την επιστήμη της Μεταβαλομικής. Μεταβαλομική: 1)μελετά τις χημικές διαδικασίες που αφορούν τους μεταβολίτες 2)δημιουργεί τρόπους ώστε τα συστατικά τροφίμων να προκαλούν αλλαγές στο μεταβολισμό

Συνεργάζεται με την επιστήμη της Πρωτεομικής και της Διατροφογενετικής Συνεργάζεται με την επιστήμη της Πρωτεομικής και της Διατροφογενετικής. Πρωτεομική: 1)μελέτη των λειτουργιών και των ιδιοτήτων των πρωτεϊνών 2)ταυτοποίηση αλλαγών στα μεταβολικά μονοπάτια σχετικά με το μεταβολισμό της γλυκόζης, των λιπαρών οξέων και το οξειδωτικό stress Διατροφογενετική: αξιολόγηση αλλαγών σε γονιδιακό επίπεδο

ΠΑΓΙΩΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Δύο ομάδες θεωρούνται αξιόπιστες για τις έρευνες τους : 1) FUFOSE( Επιστήμη Λειτουργικών Τροφίμων στην Ευρώπη) 2) PASSCLAIM( Διαδικασία για Επιστημονική Υποστήριξη των Δικαιωμάτων στα Τρόφιμα)

ΕΝ ΤΕΛΕΙ… Προσπάθειες παγίωσης των λειτουργικών τροφίμων ως καινοτομία που οδηγεί σε βελτίωση της υγείας. Με τις έρευνες απέδειξαν ότι στόχοι των ομάδων αυτών είναι οι εξής: Ταυτοποίηση πιθανών λειτουργικών συστατικών ωφέλιμων για την υγεία Ταυτοποίηση βιολογικών αποκρίσεων στα βιολογικά τρόφιμα Καθορισμός βιοδιαθεσιμότητας λειτουργικών συστατικών τροφίμων

Ανάπτυξη βιοδεικτών Ανάπτυξη Διατροφογενετικής, Πρωτεομικής, Μεταβαλομικής και Νανοτεχνολογίας Εξασφάλιση σταθερότητας συστατικών κατά τη διέλευση από το γαστρεντερικό Σταθεροποίηση μιας ημερήσιας σωστής κατανάλωσης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.ilsi.org Τα άρθρα που χρησιμοποιήθηκαν από τον συγκεκριμένο ιστότοπο ήταν τα εξής: Scientific concepts of functional foods in Europe-consesus document Functional food science in Europe Process for the assesment of scientific support for claims on foods(PASSCLAIM)- consensus on criteria www.ncbi.nlm.nih.gov Τα άρθρα που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τα εξής: The immune system: a target for functional food? Obesity and functional foods:are the new ingredients and products effective? www.cordis.europa.eu Τα συγκεκριμένα άρθρα της ιστιοσελίδας αυτής που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: Probiotics and gastrointestinal disorders-controlledtrials of European union patients

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.cordis.europa.eu Probiotic strains with designed health properties Conjugated linoleic acid in functional food: a potential benefit for overweight middle-aged Europeans Nutraceuticals for a healthier life: n-3 polyunsaturated fatty acids and 5-methyl-tetrahydrofolate Towards an optimal strategy for optimal vitamin D fortification Flavonoids and related phenolics for healthy living using orally recommended antioxidants www.proeuhealth.vtt.fi Το άρθρο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το εξής: The food, GI-tract Functionalityand Human Health Cluster www.foodinlaterlife.org/ Choosing foods, eating meals: sustaining independence and quality of life in old age.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.helenastudy.com/ Healthy lifestyle in Europe by Nutrition in Adolescence www.nutrimenthe.eu The effect of diet on children’s mental performance: a study of the attitudes, knowledge and perception of UK parents. A qualitative interview study on effects of diet on children’s mental state and performance. Evaluation of perceptions, attitudes and beliefs of parents in four European countries. Effect of diet on the mental performance of children. www.nejm.org Beneficial effects of high Dietary fiber intake in patients with type 2 Diabetes Mellitus. www.zincage.org/home.htm Nutritional Zinc, oxidative stress and Immunosenescence: Biochemical, Genetic and Lifestyle implications for Healthy Ageing

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ www.diogenes-eu.org Diet, Obesity and Genes www.journals.cabridge.org Biomarkers and functional foods for obesity and diabetes www.mlib.cnr.it/nutra-snacks Ready to eat food for breakfast and sport activity with high content of nutraceutics preventing disease and promoting public health. www.institutotomaspascual.es Excersice, oxidative stress and risk of cardiovascular disease in the elderly. Protective role of antioxidant functional foods. www.functionalfoodscenter.net Development of functional food products in relation to obesity www.europe.ilsi.org/activities/ecprojects/PASSCLAIM/ A process for the assessment of scientific support for claims on foods www.nugo.org Genes and nutrition Journal Tools and methods of mass spectrometry metabolomics in nutrition