Πληροφοριακές ανάγκες Διονύσης Κόκκινος, Βιβλιοθηκονόμος, MSc Εργαστηριακός συνεργάτης ΤΕΙ Αθήνας

2 Εισαγωγικές παρατηρήσεις Οι πληροφοριακές ανάγκες δεν είναι για όλες τις επιστήμες οι ίδιες. Στις θετικές και εφαρμοσμένες επιστήμες, υπάρχει ανάγκη για έγκαιρη πληροφόρηση καθώς η εξέλιξη των επιστημών είναι ταχύτερη σε σχέση με τις κοινωνικές ή τις ανθρωπιστικές.

3 Ανάγκη  Χρήση Ανάγκη Τι χρειάζεται κάποιος για την έρευνα του, την εργασία του, τις σπουδές του, κ.λπ. Επιθυμία Τι θα ήθελε να έχει, ανεξάρτητα αν μεταφράζεται σε πληροφοριακό αίτημα προς μία υπηρεσία πληροφόρησης. Αίτημα Η διατύπωση της επιθυμίας (για την ικανοποίηση της επιθυμίας και της ανάγκης). Χρήση Τι πραγματικά χρησιμοποιεί ως πληροφορία.

4 Ανάγκες Οι χρήστες μεταφράζουν τις ανάγκες τους σε αιτήματα πληροφόρησης. Διαφορετικές ανάγκες χρηστών (π.χ. Γεωπόνος ή καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου ή ερευνητής...) Οι ανάγκες των χρηστών διαφέρουν ανάλογα με: την ειδικότητα τους την εργασία τους τις γνώσεις τους το αντικείμενο τους

5 Επίπεδα αναγκών Διακρίνουμε τρία διαφορετικά επίπεδα αναγκών: Επιστημονικό ή τεχνικό επίπεδο (μάθηση, έρευνα, τεχνικές λύσεις, κ.λπ.)  επιστημονικά και ερευνητικά άρθρα Επίπεδο εφαρμογών (παραγωγή, προϊόντα, υπηρεσίες, κ.λπ.)  πρακτικές οδηγίες Επίπεδο διοίκησης (λήψη αποφάσεων, επιλογή στρατηγικής, διαπραγματεύσεις, κ.λπ.)  μελέτες ή έρευνες αγοράς

6 Επιστήμονες και τεχνολόγοι (1/3) Επιστήμονες Πληροφοριακές ανάγκες πολύ συγκεκριμένες. Απαιτείται όμως μεγάλη εξειδίκευση. Βιβλιογραφία 81%, Προσωπικές επαφές 19% Τεχνολόγοι Πληροφοριακές ανάγκες σύνθετες και πολυθεματικές. Χρειάζονται πλήθος πληροφοριών από διαφορετικές οπτικές γωνίες Βιβλιογραφία 51%, Προσωπικές επαφές 49%

7 Επιστήμονες και τεχνολόγοι (2/3) Επιστήμονες Χρειάζονται πληροφόρηση σε χρονικά περιθώρια πιο ευέλικτα από ότι οι τεχνολόγοι. Οι ερευνητές καθορίζουν μόνοι τους, σχεδόν, το ρυθμό της εργασίας τους και επομένως και την χρήση των πληροφοριών. Μορφές πίεσης: Ανταγωνισμός, χρηματοδότηση, ερευνητικά προγράμματα Τεχνολόγοι Χρειάζονται πληροφόρηση μέσα σε καθορισμένα χρονικά περιθώρια (π.χ. για την ανάπτυξη ενός προϊόντος).

8 Επιστήμονες και τεχνολόγοι (3/3) Επιστήμονες Συμμετέχουν στην παραγωγή πληροφορίας. Η επιστημονική συγγραφή είναι μέρος της εργασίας τους και παράλληλα ανάγκη για την καθιέρωσή τους. Τεχνολόγοι Δεν μεταφέρουν τις πληροφορίες, παρά μόνο μέσα σε ένα στενό πλαίσιο (π.χ. της επιχείρησης). Πολλές φορές αποτρέπεται η κοινοποίηση των αποτελεσμάτων της εργασίας τους (βιομηχανικό απόρρητο).

9 Επιστημονικά περιοδικά vs Τεχνικά περιοδικά Επιστημονικά περιοδικά … Τεχνικά περιοδικά …..

10 Ενδεικτική βιβλιογραφία Κυριάκη-Μάνεση, Δ. (2005). Εισαγωγή στις Πηγές Πληροφόρησης: Ξένες πηγές (Σημειώσεις). Αθήνα: ΑΤΕΙ Αθήνας Μπίρλη, Μ., Περρή, Α. (1998). Οι πληροφοριακές ανάγκες των αναγνωστών των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα: Η περίπτωση του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Μέρος Α' προπτυχιακοί φοιτητές. Πρακτικά 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, σσ Χατζημαρή, Σ. (1990). «Πληροφοριακές ανάγκες χρηστών και νέες τεχνολογίες στην έρευνα και τεχνολογία». Νέες Τεχνολογίες και ελληνικές βιβλιοθήκες Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Βιβλιοθηκαρίων, Νοεμβρίου 1990, σσ