28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ; Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Ο ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΕΙΧΕ ΙΔΡΥΣΕΙ ΤΟ «ΕΘΝΙΚΟ ΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ». ΣΥΝΤΟΜΑ, ΕΠΙΒΑΛΛΟΝΤΑΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΣΕ ΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΧΩΡΑ. ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟΚΟΜΜΑΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΟ.

Η οικονομία της Γερμανίας, μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο βρισκόταν σε μεγάλη κρίση. Την κρίση εκμεταλλεύεται ο Αδόλφος Χίτλερ, ο οποίος ιδρύει το Εθνικοσοσιαλιστικό ή Ναζιστικό κόμμα. Ο Χίτλερ οργανώνει τα Τάγματα Εφόδου, από τα οποία θα προέλθουν τα ES-ES. Αφού κατήργησε τα κόμματα και τη Βουλή, εγκαθίδρυσε τη δικτατορία του Γ΄ Ράιχ. Στη Γερμανία δημιουργούνται στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου εξοντώνονται αντιφρονούντες, Εβραίοι, τσιγγάνοι, Σλάβοι, άτομα με νοητική υστέρηση…

Η ναζιστική Γερμανία, εφαρμόζοντας τα ιμπεριαλιστικά και κατακτητικά της σχέδια, καταλαμβάνει, με τον πόλεμο «Αστραπή» μέσα σε δύο χρόνια (1940-1041) το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Σύμμαχός της η φασιστική Ιταλία.

Ο Μουσολίνι συνάπτει συμμαχία με τον Χίτλερ και αρχίζει να εφαρμόζει το ιμπεριαλιστικό του σχέδιο. Κατακτά την Αλβανία και αρχίζει προκλήσεις κατά της χώρας μας. Οι εχθρικές διαθέσεις της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδας ήταν φανερές.

Στις 15 Αυγούστου 1940 στον εορτασμό της Παναγιάς της Τήνου ιταλικό υποβρύχιο τορπίλισε το ελληνικό πολεμικό Έλλη.

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, στις 5 τα ξημερώματα, ο Ιταλός πρεσβευτής παρέδωσε ένα τελεσίγραφο του Υπουργού Εξωτερικών της Ιταλίας, κόμη Τσιάνο (γαμπρός του Μουσολίνι- είχε παντρευτεί την κόρη του, Έντα) στον τότε πρωθυπουργό, Ιωάννη Μεταξά. Ο Μεταξάς όταν το διάβασε απάντησε το ιστορικό ΟΧΙ, εκφράζοντας εκείνη τη στιγμή τη διάθεση κάθε Έλληνα στις αξιώσεις της Ιταλίας για ελεύθερη είσοδο των ιταλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα.

Μια ώρα αργότερα τα ιταλικά στρατεύματα μπήκαν σε ελληνικό έδαφος και προχώρησαν νότια, μέχρι τον ποταμό Καλαμά στην Ήπειρο, όπου συνάντησαν την πρώτη ελληνική αντίσταση. Στις 7 το πρωί ήχησαν οι σειρήνες του συναγερμού στην Αθήνα.

Ο λαός κάνει σύνθημά του το ΟΧΙ και αποχαιρετά με ενθουσιασμό τους στρατιώτες που φεύγουν για το μέτωπο στα αλβανικά σύνορα.

Απόσπασμα (1) από ντοκυμαντέρ με προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή.

Ο πόλεμος στα βουνά της Αλβανίας ήταν πολύ δύσκολος λόγω του κρύου, του χιονιού, των κακουχιών αλλά και της έλλειψης τροφίμων.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Στο δύσκολο αγώνα βοήθησε και ο γυναικείος πληθυσμός. Οι γυναίκες έπλεκαν μέρα νύχτα μάλλινα ρούχα για τους στρατιώτες. Πολλά νεαρά κορίτσια γράφονταν εθελόντριες στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και γίνονταν νοσοκόμες. Άλλες που βρίσκονταν κοντά στην πρώτη γραμμή, οι Ηπειρώτισσες κι οι γυναίκες της Δυτικής Μακεδονίας, μετέφεραν πολεμοφόδια και τρόφιμα στους στρατιώτες μέσα στα χιόνια, στα δύσβατα μονοπάτια των κακοτράχαλων βουνών, εκεί που τα ζώα αρνούνταν να προχωρήσουν, αλύγιστες, βουβές, με θέληση και ηρωϊκή αυτοθυσία. Αργότερα όλος ο κόσμος θα υποκλιθεί μπροστά στην αδάμαστη Ελληνική ψυχή τους!

Απόσπασμα (2) από ντοκυμαντέρ με προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν εκείνη την εποχή.

Στις 14 Νοεμβρίου οι Έλληνες ξεκίνησαν τη γενική αντεπίθεση σε όλο το αλβανικό μέτωπο με αρχικό σκοπό την απώθηση του εχθρού και την εκδίωξή του προς το Αλβανικό έδαφος. Όταν αυτό επιτεύχθηκε, άρχισαν οι αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ελλήνων στα αλβανικά βουνά με σκοπό να αναγκαστούν οι Ιταλοί να κινηθούν προς την Αδριατική θάλασσα, να εκκενώσουν την Αλβανία και όσοι επιζήσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους άπρακτοι.

Οι αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ελλήνων είχαν αποτέλεσμα Οι αλλεπάλληλες επιθέσεις των Ελλήνων είχαν αποτέλεσμα! Μία μία έπεφταν οι ιταλικές θέσεις! Αρχίζοντας με την Κορυτσά δεν έπαυαν οι καμπάνες των εκκλησιών να χτυπούν χαρμόσυνα για να αναγγείλουν τις συνεχείς νίκες: Πόγραδετς, Πρεμετή, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο, Χειμάρα, Κλεισούρα..

Η Σοφία Βέμπο τραγουδά τις νίκες και εμψυχώνει λαό και στρατό Η Σοφία Βέμπο τραγουδά τις νίκες και εμψυχώνει λαό και στρατό. Πολλά τραγούδια της είναι σατιρικά και ειρωνεύονται τους Ιταλούς που νικήθηκαν από τους λίγους και απροετοίμαστους Έλληνες..

Ο Χιτλερ και οι Γερμανοί παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις του πολέμου στην Αλβανία. Ο Μουσολίνι, σε δεινή θέση, αναγκάστηκε να αλλάξει πολλές φορές τους διοικητές του ιταλικού στρατού στην Αλβανία. Οι στρατηγοί του όμως αποδείχτηκαν ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τον ελληνικό στρατό.

Τον Μάρτιο του 1941 η Ιταλία αρχίζει την εαρινή επίθεση, αλλά δεν θα έχει σπουδαίες επιτυχίες. Η Ιταλία χρειάζεται την υποστήριξη των χιτλερικών στρατευμάτων.

Ο Χίτλερ αποφασίζει να επέμβει και να βοηθήσει την σύμμαχό του, Ιταλία Ο Χίτλερ αποφασίζει να επέμβει και να βοηθήσει την σύμμαχό του, Ιταλία. Οι Γερμανοί εξαπολύουν επίθεση κατά της Ελλάδας στις 6 Απριλίου 1941. Ο ελληνικός στρατός νίκησε τους Ιταλούς στα αλβανικά βουνά και ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει και την απειλή του ναζισμού.

Η γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας πραγματοποιείται από δύο σημεία των συνόρων: από τα γιουγκοσλαβικά και τα βουλγαρικά σύνορα. Η γερμανική δύναμη με τα βομβαρδιστικά αεροπλάνα stucas σκορπίζουν την καταστροφή και τον όλεθρο.

Τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Αθήνα στις 27 Απριλίου 1941 Τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Αθήνα στις 27 Απριλίου 1941. Ο Κωνσταντίνος Κουκίδης, ένας δεκαεπτάχρονος εύζωνος, είχε καθήκοντα σκοπιάς την 27η Απριλίου στην Ακρόπολη των Αθηνών. Τα στρατεύματα των Ναζί τον διέταξαν να παραδοθεί, παραδίδοντας την ελληνική σημαία και να αναρτήσει τη ναζιστική σημαία με τη σβάστικα. Ο Κουκίδης όμως, μένοντας πιστός στο πόστο του, υπέστειλε την ελληνική σημαία, τυλίχτηκε μέσα σε αυτή και πήδηξε από την Ακρόπολη. Μια αναμνηστική πλάκα υπάρχει σήμερα στο χώρο της Ακρόπολης, σε ανάμνηση της πράξης του.

Οι κατακτητές διορίζουν ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον αντιστράτηγο Γ. Τσολάκογλου. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Χρύσανθος, αρνείται την εντολή να ορκίσει την κυβέρνηση. Αυτή η πράξη αντίστασης θα του στοιχίσει το αξίωμά του. Οι Γερμανοί τοποθετούν στη θέση του τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, εκλεγμένο κατά παράβαση κάθε νόμιμης διαδικασίας.

Οι Γερμανοί δέσμευσαν τα αγαθά, τον φυσικό πλούτο και την παραγωγή Οι Γερμανοί δέσμευσαν τα αγαθά, τον φυσικό πλούτο και την παραγωγή. Για τον ελληνικό λαό η προμήθεια των αναγκαίων κατέστη προβληματική, ενώ, λόγω πληθωρισμού (κατακόρυφη πτώση της αξίας του χρήματος), εκμηδενίστηκαν οι μισθοί και τα ημερομίσθια. Η πείνα άρχισε να μαστίζει τον πληθυσμό.

Οι υπόδουλοι Έλληνες άρχισαν να αναζητούν τρόπους αντίστασης στον κατακτητή. Η πάλη για την επιβίωση του λαού ήταν ήδη μια πρώτη αυθόρμητη αντιστασιακή πράξη.

Τη νύχτα της 30ης Μαϊου 1941 ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, με κίνδυνο της ζωής τους, κατεβάζουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη!

Σιγά σιγά η αντίσταση του λαού κατά των κατακτητών άρχισε να απλώνεται και να οργανώνεται. Στις 11 Σεπτεμβρίου 1941 ανακοινώθηκε η ίδρυση του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ). Την πολιτική ηγεσία του ΕΔΕΣ διεύθυνε ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, ενώ στρατιωτικός αρχηγός του ανέλαβε ο στρατηγός Ναπολέων Ζέρβας. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύθηκε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) με την συνεργασία των κομμάτων Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος, Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας, Αγροτικό Κόμμα Ελλάδος. Τον Οκτώβριο του 1942 ιδρύθηκε η οργάνωση Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση.

Το Φεβρουάριο του 1942 η κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ αποφάσισε την ίδρυση ένοπλων ανταρτικών σωμάτων, στα οποία δόθηκε η ονομασία Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ). Τα πρώτα αυτά ανταρτικά σώματα έδρασαν στη Στερεά Ελλάδα. Επικεφαλής τους ορίστηκε από το ΕΑΜ ο γεωπόνος από τη Λαμία Θανάσης Κλάρας, ο οποίος έλαβε αμέσως το ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης.

Ενώ οι αντάρτες στα βουνά χτυπούσαν τους κατακτητές, στις πόλεις ο αγώνας έπαιρνε άλλη μορφή. Σ' αυτόν, με πρωτοπόρα τη νεολαία, μετέχουν πολίτες κάθε κοινωνικής τάξης και κάθε πολιτικής απόχρωσης. Δίπλα στους ανώνυμους αγωνιστές η πνευματική ηγεσία του τόπου, ακαδημαϊκοί, δάσκαλοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες, δίνει κι αυτή το παρόν στο αντιστασιακό προσκλητήριο. Στις 25 Μαρτίου του 1942 η Αθήνα παίρνει το βάπτισμα του πυρός με την πρώτη φοιτητική διαδήλωση ενώ στις 22 Απριλίου του ίδιου χρόνου η πρώτη καθολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων αιφνιδιάζει και την κυβέρνηση Τσολάκογλου και τις αρχές κατοχής.

Η αντίσταση κορυφώνεται και τα στρατεύματα κατοχής αρχίζουν μαζικές εκτελέσεις αγωνιστών ή και άμαχου πληθυσμού. Μαζί τους στις προσπάθειες κατάπνιξης της αντίστασης, οι κατοχικές ελληνικές κυβερνήσεις και τα «τάγματα ασφαλείας» που επανδρώνονται από Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών.

Ο πόλεμος στην Αλβανία καθυστέρησε για δύο περίπου μήνες τη γερμανική επίθεση εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα», επειδή ο Χίτλερ αναγκάστηκε να σπεύσει για βοήθεια στον Μουσολίνι με την επιχείρηση «Μαρίτα» κατακτώντας την Ελλάδα. Ο βαρύς χειμώνας που επακολούθησε υποχρέωσε τον γερμανικό στρατό α) να σταματήσει μπροστά στη Μόσχα χωρίς να καταφέρει να κατακτήσει τη Σοβιετική Ένωση και β) να στραφεί με όλα της τα μέσα εναντίον των δυτικών συμμάχων, συμπεριλαμβανομένων και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Η αρχή του τέλους για τους Γερμανούς.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τελειώνει με την τραγωδία που διαδραματίζεται στην ιαπωνική πόλη Χιροσίμα (6 Αυγούστου 1945) και τρεις μέρες αργότερα στην πόλη Ναγκασάκι, όταν οι Αμερικανοί ρίχνουν ατομική βόμβα για να αναγκάσουν την Ιαπωνία, σύμμαχο του Χίτλερ, να παραδοθεί. Περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι βρήκαν ακαριαίο θάνατο. Η πυρηνική ακτινοβολία ωστόσο προκάλεσε το θάνατο άλλων 100.000-200.000 ανθρώπων από εκείνη τη μέρα και για δεκαετίες αργότερα..

Η κατοχή τερματίστηκε με την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα στις 12 Οκτωβρίου 1944. Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό Πέμπτης, όταν οι καμπάνες των εκκλησιών άρχισαν να χτυπούν χαρμόσυνα, καλώντας τους Αθηναίους να ξεχυθούν στους δρόμους και να πανηγυρίσουν το τέλος της γερμανικής κατοχής. Το μόνο που απέμενε ήταν η υποστολή της ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Ένας στρατιώτης κατέβασε τη σβάστικα χωρίς καμία επισημότητα στις 9:15, σημαίνοντας το τέλος της κατοχής που διήρκεσε 1.625 μέρες και την αρχή ενός τρελού πανηγυριού στους δρόμους της Αθήνας. Χιλιάδες κόσμου με τη γαλανόλευκη στα χέρια αλληλοασπάζονταν, αναφωνώντας «Χριστός Ανέστη», παιδιά σκαρφάλωναν στις οροφές των τραμ, ενώ απ' άκρη σ' άκρη αντηχούσε ο Εθνικός Ύμνος..

Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος στοίχισε στην ανθρωπότητα 60 εκατομμύρια νεκρούς. Η ναζιστική κυριαρχία οδήγησε στο ολοκαύτωμα: 6 εκατομμύρια Εβραίοι σφαγιάστηκαν, 2,5 εκατομμύρια Πολωνοί εξοντώθηκαν, 520.000 τσιγγάνοι και 473.000 Ρώσοι δολοφονήθηκαν, 100.000 οδηγήθηκαν στο θάνατο γιατί ήταν άνθρωποι με ειδικές ανάγκες, ομοφυλόφιλοι, ή αριστερών πεποιθήσεων. Η αγριότητα, η φρίκη και ο θάνατος ήταν η κατάληξη του φασισμού. Γι’ αυτό το 1946 το διεθνές στρατιωτικό δικαστήριο στη Νυρεμβέργη καταδίκασε τους ναζί ως εγκληματίες πολέμου.

Σήμερα, 74 χρόνια μετά τη λήξη του Β΄Παγκοσμίου πολέμου, ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η κτηνώδης βία χρησιμοποιούνται ξανά. Λαοί ολόκληροι ξεκληρίζονται από τη «σιδερένια φτέρνα» των ισχυρών της γης ενώ υπάρχουν δεκάδες εστίες πολέμου, χιλιάδες νεκροί, ανάπηροι, βασανισμένοι άνθρωποι σ’ όλες τις ηπείρους. Σήμερα, φρικιαστικές κραυγές νοσταλγών του ναζισμού δε μας αφήνουν αδιάφορους, περισσότερο δε οι συμμορίες, που με τις βίαιες πράξεις, προσπαθούν να χύσουν το ρατσιστικό δηλητήριο να σπείρουν το μίσος ανάμεσα στους φτωχούς. Βρίσκουν εύφορο έδαφος σ’ έναν κόσμο που όλες οι αξίες και οι ανθρώπινες ζωές υποτάσσονται στο κέρδος και την αγορά. Θέλουμε ο πλανήτης μας να είναι ένα οικουμενικό χωριό ειρήνης, φιλίας και αλληλεγγύης Δε θα περάσει ο φασισμός