Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

Η Στάση του Νίκα Το 532 έμειναν στην ιστορία τα γεγονότα της Στάσης του Νίκα. Τα επεισόδια που εξελίχθηκαν στην Κωνσταντινούπολη κατέληξαν σε αληθινή επανάσταση, της οποίας η πάταξη πραγματοποιήθηκε μετά από μεγάλη αιματοχυσία. Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτήν την εξέγερση ήταν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η βαριά φορολογία και η διαφθορά ορισμένων αξιωματούχων. Η δυσφορία που υπήρχε λόγω των παραπάνω προβλημάτων εκφράστηκε μέσω των δήμων των Πράσινων και τον Βένετων. Η επανάσταση αυτή προκάλεσε συμπλοκές, απαγχονισμό ορισμένων δημοτών και πυρπόληση κτιρίων μέσα στα οποία και η Αγία Σοφία. Το σύνθημα που τους εμψύχωνε ήταν <<Νίκα>>. Ο αυτοκράτορας προσπάθησε μάταια να μιλήσει στο οργισμένο πλήθος το οποίο σαν ένδειξη διαμαρτυρίας ανακήρυξε τον Υπάτιο αυτοκράτορα. O Iουστινιανός γι’αυτό το λόγο ήθελε να φύγει από την Κωνσταντινούπολη αλλά η γυναίκα του η Θεοδώρα με τον δυναμικό της λόγο κατάφερε να του αλλάξει την απόφαση.

Έτσι οι στρατηγοί Βελισάριος και Μούνδος στέλνοντας δικούς τους ανθρώπους και καταστρώνοντας σχέδιο κατάφεραν να καταστείλουν την επανάσταση. Ακολούθησε μεγάλη σφαγή στον Ιππόδρομο και οι νεκροί όπως πιστεύεται ανέρχονταν στους 30.000. Μετά από έξι ημέρες η εξέγερση έλαβε τέλος. Η καταστολή της σήμανε την ενίσχυση της εξουσίας και της δύναμης του Ιουστινιανού.

Οι δήμοι Οι Δήμοι ονομάζονταν αρχικά τα αθλητικά σωματεία τα οποία αναλάμβαναν την οργάνωση των αγώνων του Ιπποδρόμου. Με τον καιρό απέκτησαν σημαντική δύναμη και έπαιζαν πρωτεύοντα ρόλο στη ζωή του Βυζαντίου, καθώς μεταβλήθηκαν σε πολιτικά κόμματα, που αντιπροσώπευαν τις πολιτικές τάσεις της εποχής τους. Διακρίνονταν σε βένετους, πράσινους, λευκούς και ρούσους με διακριτικό γνώρισμα, το χρώμα που έφεραν οι αρματοδρόμοι. Η Κωνσταντινούπολη τους είχε κληρονομήσει απ' την αρχαία Ρώμη, όπου τον καιρό της δόξας της, μονομάχοι πάλευαν στο Κολοσσαίο και αρματηλάτες αγωνίζονταν φορώντας λευκές, πράσινες, κόκκινες και γαλάζιες στολές. Λέγεται πως τα χρώματα αντιπροσώπευαν τις εποχές: Λευκό για το χιόνι του Χειμώνα. Πράσινο για τη χλόη της Άνοιξης. Κόκκινο για τη ζέστη του καλοκαιριού και γαλάζιο ή βένετο για την καταχνιά του Φθινοπώρου. Κατά τον καιρό που βασίλευε ο Νέρωνας, οι Πράσινοι απορρόφησαν τους Κόκκινους και οι Βένετοι τους Λευκούς. Οι Πράσινοι αντιπροσώπευαν τα λαϊκά στρώματα ενώ οι Βένετοι την αριστοκρατική τάξη. Κάθε φατρία διατηρούσε ένα είδος λέσχης, είχε δικούς της στάβλους και αρματοδρόμους, δικό της τσίρκο με άγρια ζώα που ψυχαγωγούσαν το κοινό κατά τη διάρκεια των αγώνων. Οι επικεφαλείς των δήμων, οι δήμαρχοι πιθανόν να ορίζονταν απ ' τον αυτοκράτορα.

Τα αιτήματα των δήμων Τα αιτήματα των δήμων ήταν να σταματήσει η καταπίεση ορισμένων ομάδων από τον Αυτοκράτορα, η βαριά φορολογία να επανέλθει σε λογικά όρια γιατί μερικοί πολίτες δεν είχαν την δυνατότητα να ανταπεξέλθουν σε αυτό το χρηματικό ποσό. Επίσης, η διαφθορά ορισμένων αξιωματούχων προκαλούσε την γενική δυσαρέσκεια και αυτό δεν ήταν δίκαιο για τους υπόλοιπους και έπρεπε να σταματήσει.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Ένας από τους κυριότερους στόχους του Ιουστινιανού, που καθόρισε πρώτιστα την εξωτερική αλλά και σε μεγάλο μέρος την οικονομική και θρησκευτική πολιτική του, ήταν η αποκατάσταση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο Αυτοκράτορας έπρεπε να αντιμετωπίσει μακροχρόνιους εχθρούς στα ανατολικά σύνορα αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα βόρεια της αυτοκρατορίας. Για να διασφαλίσει τα ανατολικά σύνορα του, έπειτα από τέσσερα χρόνια ένοπλων και σκληρών αγώνων. Το 532 έκλεισε ειρήνη με τους Πέρσες, αλλά οι όροι δεν ήταν ευνοϊκοί για το Βυζάντιο. Η ενασχόληση του βυζαντινού στρατού στην Δύση είχε σαν αποτέλεσμα την καταπάτηση της ειρήνης και την λεηλασία πολλών περιοχών της Ανατολής. Όταν η Αντιόχεια καταστράφηκε, ο αυτοκράτορας αναγκάστηκε να ζητήσει ανακωχή. Οι αλλεπάλληλες πολεμικές επιχειρήσεις και οι μακροκροχρόνιοι αγώνες, είχαν σαν αποτέλεσμα το 561 την σύναψη ειρήνης για πενήντα χρόνια. Οι Πέρσες άφηναν στους Βυζαντινούς την Λαζική στον Εύξινο Πόντο αλλά τους ανάγκαζαν να πληρώνουν το τεράστιο ποσό των 30.000 χρυσών νομισμάτών.

Ωστόσο, υπήρχε θρησκευτική ελευθερία για τους χριστιανούς που ζούσαν σε περσικό έδαφος αλλά με τον όρο να μην υπάρχει καμία θρησκευτική προπαγάνδα. Στα βόρεια σύνορα της αυτοκρατορίας υπήρχε ο δεύτερος, σημαντικός κίνδυνος, τα γερμανικά φύλα. Αυτά ήταν οι Έρουλοι, οι Λογγοβάρδοι και οι Γήπαιδες, αλλά και οι Σλάβοι και οι Ούννοι. Με τους πρώτους ο Ιουστινιανός κατόρθωσε να συνάψει ειρήνη. Ωστόσο, η απουσία στρατού από την περιοχή του Δούναβη έδωσε την ευκαιρία στους Ούννους και τους Σλάβους να πραγματοποιήσουν σφοδρές επιδρομές και λεηλασίες στις βαλκανικές περιοχές, φτάνοντας όχι μόνο μέχρι την Κωνσταντινούπολη αλλά και μέχρι την Πελοπόννησο. Οι επιδρομές είχαν εξαιρετικά δυσμενή αποτελέσματα σε ορισμένες περιοχές, καθώς αυτές εξαντλούνταν οικονομικά και υφίσταντο σημαντική πληθυσμιακή μείωση.

IMPERIUM ROMANUM Ο Ιουστινιανός επεδίωξε να αποκαταστήσει την αυτοκρατορία στα παλιά της όρια, αυτά του 3ου αιώνα, και να της δώσει την παλιά δόξα της. Το μεγαλεπίβολο σχέδιό του ξεκίνησε από την Αφρική όπου αποβιβάστηκε το 533 ο στρατηγός Βελισάριος. Ο Βελισάριος με λιγότερες αριθμητικά δυνάμεις κατάφερε μέσα σε ένα χρόνο και εφαρμόζοντας μια πετυχημένη στρατηγική να συντρίψει το κράτος των Bανδάλων. Η περιοχή της βορείου Αφρικής από την Καρχηδόνα μέχρι τις Ηράκλειες Στήλες, όπως και η Κορσική, η Σαρδηνία και οι Βαλεαρίδες νήσοι, που ήταν βανδαλικές κτήσεις πέρασαν στην κυριαρχία των Βυζαντινών. Tο επόμενο βήμα ήταν η κατάκτηση της Ιταλίας. Ο πόλεμος με τους Οστρογότθους κράτησε 20 χρόνια και το τέλος του βρήκε νικητές τους Βυζαντινούς αλλά αποδιοργανωμένη και γεμάτη ερείπια την Ιταλία. Ο Βελισάριος αποβιβάστηκε το 534 στη Σικελία και ύστερα από πολεμικές επιχειρήσεις έξι ετών κατόρθωσε να καταλάβει την Ιταλία μέχρι τη Ραβέννα και να υποτάξει τους Οστρογότθους συλλαμβάνοντας το βασιλιά τους, Ουίτιγι, το 540. Τη νίκη αυτή των Βυζαντινών ακολούθησε η επανάσταση των Γότθων. Οι τελευταίοι επωφελήθηκαν από την απουσία του Βελισάριου στην Ανατολή, καθώς ήταν η περίοδος που είχαν ξεσπάσει ξανά οι εχθροπραξίες ανάμεσα στους Πέρσες και τους Βυζαντινούς. Οι Γότθοι ανακηρύσσοντας βασιλιά τον Τωτίλα σημείωσαν αρκετές επιτυχίες. Το Βυζάντιο αναζήτησε νέο αρχηγό του στρατού, το Ναρσή, ο οποίος κατεβαίνοντας από τη Δαλματία με πολυάριθμο στρατό συγκρούστηκε το 552 στη θέση Ουμβρία της Ιταλίας. Ακολούθησαν και άλλες σφοδρές μάχες μέχρι την οριστική νίκη των Βυζαντινών το 554.

 Αμέσως μετά ο Ιουστινιανός πραγματοποίησε και τον τελευταίο του στόχο, την κατάληψη του νότιου τμήματος της Ιβηρικής χερσονήσου από τους Βησιγότθους, προκειμένου να ελέγχει τη δυτική είσοδο στη Μεσόγειο.    Ένα μεγάλο μέρος του παλιού ρωμαϊκού κράτους είχε ήδη γίνει και πάλι μέρος της αυτοκρατορίας εκπληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό το όραμα του Ιουστινιανού για την παλινόρθωση του Imperium Romanum  Η βυζαντινή αυτοκρατορία στις αρχές του 6ου αιώνα παρουσίαζε σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Πέρα από μια σειρά φυσικών καταστροφών και μεγάλων επιδημιών που ταλαιπωρούσαν ήδη από τον προηγούμενο αιώνα το λαό, οι εξωτερικοί κίνδυνοι ήταν ιδιαίτερα αισθητοί στην Ανατολή στη Δύση και στο Βορρά Σαν να μην έφθαναν αυτά, η κοινωνική ζωή στο εσωτερικό παρουσίαζε επίσης σοβαρά προβλήματα που συνίσταντο σε διαφθορά του διοικητικού μηχανισμού και σε μια περίεργη κοινωνική ζύμωση, τα χαρακτηριστικά της οποίας αναφάνηκαν μέσα από την εξέγερση των δήμων. Αιτία της ζύμωσης αυτής, την οποία ανέδειξε η διαφθορά των διοικητικών υπηρεσιών, ήταν η έλλειψη του θεσμικού πλαισίου, το οποίο άφηνε ευρύτατα περιθώρια κατάχρησης της εξουσίας στους διοικητικούς υπαλλήλους και δεν κατοχύρωνε τους μικρούς γαιοκτήμονες και μικροκαλλιεργητές από την επεκτατική απληστία των μεγαλογαιοκτημόνων. Ο Ιουστινιανός για αυτούς τους λόγους επιδόθηκε πιο αποφασιστικά στη θεσμοθέτηση των αναγκαίων εσωτερικών μεταρρυθμίσεων που αποκατέστησαν μια κοινωνική ισορροπία στην αυτοκρατορία.

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ 527-565 Νότος:  Καταλαμβάνει τα παράλια της βόρειας Αφρικής και καταλύει το Βανδαλικό κράτος. Δύση:  Μετά από σκληρούς αγώνες κατακτά την ιταλική χερσόνησο (Οστρογοτθικό βασίλειο) και το νοτιοανατολικό τμήμα της Ισπανίας (Βησιγοτθικό βασίλειο) Ανατολή:  Οι Πέρσες κατέλαβαν πολλές περιοχές και ο Ιουστινιανός υπογράφει συνθήκη το 562 για να αποκαταστήσει την εύθραυστη ειρήνη. Βορράς:  Ο Ιουστινιανός δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει την εισβολή των Σλάβων και άλλων λαών στην περιοχή του Δούναβη.

ΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΡΓΟ Από τα κεφαλαιώδη σημεία της εσωτερικής πολιτικής του Ιουστινιανού ήταν το νομοθετικό του έργο. Πρέπει να αναφέρει κανείς ότι η κοινωνική δικαιοσύνη, η βελτίωση της θέσης των αδυνάτων, των πτωχών και των γυναικών που διαπνέει το έργο του Ιουστινιανού φανερώνουν την επίδραση του Χριστιανισμού. Μέσα από το ίδιο έργο φανερώνεται επίσης η παντοδύναμη θέση του αυτοκράτορα.    Μια ομάδα νομομαθών με εντολή του ανέλαβε να κωδικοποιήσει το δίκαιο της εποχής. Επικεφαλής της προσπάθειας αυτής τοποθετήθηκε ο Τριβωνιανός. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία συντάγματος του αστικού δικαίου, το "corpus iuris civilis", το οποίο αποτελούνταν από τέσσερα τμήματα: τον "Ιουστινιάνειο Κώδικα", τον "Πανδέκτη", τις "Εισηγήσεις", και τις "Νεαρές". Αξίζει να σημειώσει κανείς ότι, ενώ όλα ήταν γραμμένα στα λατινικά, οι "Νεαρές" ήταν γραμμένες στο μεγαλύτερο μέρος τους στα ελληνικά για να γίνονται κατανοητές από την πλειοψηφία του λαού, γεγονός που υποδήλωσε τη διάδοση αλλά και σταδιακή επικράτηση της ελληνικής γλώσσας στη βυζαντινή αυτοκρατορία κατά τον 6ο αιώνα.   

Η σημασία της ιουστινιάνειας νομοθεσίας ήταν τεράστια για την εξέλιξη του δικαίου. Αποτέλεσε τη βάση για όλες τις μετέπειτα εξελίξεις τόσο στη βυζαντινή αυτοκρατορία όσο και σε πολλά δυτικά ευρωπαϊκά κράτη που υιοθέτησαν τους νόμους του Ιουστινιανού ως βάση για το αστικό δίκαιό τους.    Στο πλαίσιο του νομοθετικού του έργου ο Ιουστινιανός αναδιοργάνωσε και τις νομικές σπουδές, που από την εποχή αυτή διαρκούσαν πέντε έτη. Κέντρα της επιστήμης κατέστησε την Κωνσταντινούπολη, τη Ρώμη και τη Βηρυτό. Αντικατέστησε επίσης τα βιβλία που διδάσκονταν με σύγχρονα συγγράμματα που αφορούσαν τη νομοθεσία που ο ίδιος συνέταξε.

ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΕΙΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ Ο Ιουστινιάνειος Κώδικας (Codex Iustinianus) αποτελούσε σύνθεση αυτοκρατορικών νόμων από την εποχή του Αδριανού έως και του Ιουστινιανου, καθώς επίσης και μια αναθεώρηση παλαιότερων νομικών συγγραμμάτων, που είχαν εκδοθεί από Ρωμαίους αυτοκράτορες. Στόχος ήταν η θέσπιση ενός ενιαίου κώδικα, ο οποίος θα ήταν δυνατό να μελετηθεί και να εφαρμοστεί, αφού μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού (αρχές 6ου αιώνα) η οργάνωση του Ρωμαϊκού Δικαίου βρισκόταν σε χαώδη κατάσταση. Ο Ιουστινιάνειος Κώδικας ήταν το πρώτο μέρος του συνολικού κώδικα, ο οποίος ονομάστηκε κατά τον 16ο αιώνα Corpus Iuris Civilis.

ΝΟΗΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ

Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΣΤΟ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ Ο Βυζαντινός Ναός της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, περισσότερο γνωστή ως Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά γνωστός και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά Η Μεγάλη Εκκλησία, ήταν από το 360 μέχρι το 1453 ορθόδοξος καθεδρικός ναός της Κωνσταντινούπολης, με εξαίρεση την περίοδο 1204 - 1261 κατά την οποία ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός, ενώ μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε τέμενος, μέχρι το 1934 και αποτελεί σήμερα μουσειακό χώρο Ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας πρωτοποριακού σχεδιασμού, και υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο. Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α’ από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις και Ισίδωρο από τη Μίλητο. Στο ίδιο σημείο, επί του πρώτου λόφου της Κωνσταντινούπολης και σε κοντινή απόσταση από το Μέγα Παλάτιον και τον Ιππόδρομο της πόλης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν από πυρκαγιά.

Το οικοδόμημα ακολουθεί τον αρχιτεκτονικό ρυθμό της τρουλαίας βασιλικής συνδυάζει στοιχεία της πρώιμης βυζαντινής ναοδομίας, σε πολύ μεγάλη κλίμακα. Για την ολοκλήρωση του κολοσσιαίου έργου δούλεψαν αδιάκοπα επί έξι χρόνια 10.000 τεχνίτες, ενώ ξοδεύτηκαν 320.000 λίρες (περίπου 120.000.000 ευρώ). Από κάθε σημείο όπου υπήρχε Ελληνισμός, έγινε προσφορά: Τα πράσινα μάρμαρα από τη Μάνη και την Κάρυστο, τα τριανταφυλλιά από τη Φρυγία και τα κόκκινα από την Αίγυπτο. Από τον υπόλοιπο κόσμο προσφέρθηκαν τα πολύτιμα πετράδια, ο χρυσός, το ασήμι και το ελεφαντόδοντο, για τη διακόσμηση του εσωτερικού. Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 από τον Ιουστινιανό, ο οποίος βλέποντας την υπεροχή της Αγίας Σοφίας έναντι του ξακουστού ναού του Σολομώντα, αναφωνεί: «Δόξα των Θεώ το καταξιωσάντι με τελέσαι τοιούτον έργον. Νενίκηκά σε Σολομών». Για χίλια και πλέον χρόνια (537-1453), η Αγία Σοφία θα αποτελέσει το κέντρο της ορθοδοξίας και του ελληνισμού. Εκεί, ο λαός θα γιορτάσει τους θριάμβους, θα θρηνήσει τις συμφορές και θα αποθεώσει τους νέους αυτοκράτορες.

Αρχιτεκτονικές επιρροές της Αγίας Σοφίας εντοπίζονται σε αρκετούς μεταγενέστερους ορθόδοξους ναούς αλλά και σε οθωμανικά τζαμιά .Εκτός από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της, η Αγία Σοφία ξεχωρίζει επίσης για τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμό της, που ωστόσο υπέστη σοβαρές καταστροφές κυρίως από τις βαρβαρότητες των Τούρκων κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ' Δραγάτης, αφού προσευχήθηκε μαζί με το λαό και ζήτησε συγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Αγία Σοφία έγινε τζαμί και με την επανάσταση του Κεμάλ Ατατούρκ μετατράπηκε σε μουσείο.

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Ο Ιουστινιανός γεννήθηκε το 482 και κυβέρνησε από το 527 έως το θάνατό του το 565. Το 518 έγινε κόμης των δομέστικων και πήρε τον τίτλο του πατρικίου ενώ το 521 ανέλαβε το αξίωμα του υπάτου, πράγμα που τον βοήθησε να αποκτήσει κύρος και δύναμη μέσα στους κύκλους της Πρωτεύουσας. Αργότερα έγινε ανώτατος αξιωματικός της αυτοκρατορικής φρουράς. Το 527 ανακηρύχθηκε συναυτοκράτορας και την ίδια χρονιά, με το θάνατο του Ιουστίνου, απέμεινε μονοκράτορας.    Η φυσική αντοχή του και ο ολιγόωρος ύπνος τού χάρισαν το χαρακτηρισμό του ακοίμητου βασιλιά στην επιγραφή του ναού των Αγίων Σέργιου και Βάκχου ή του άρχοντος των δαιμόνων σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο. Ήταν άνθρωπος δεσποτικός, διέθετε μεγάλη επιμονή, σύστημα και υπομονή για να πετύχει τους σκοπούς του. Yπήρξε επίσης ιδιαίτερα δραστήριος και εργατικός, με καλούς τρόπους, χωρίς να επιδίδεται σε ασυδοσίες, αλλά και αρκετά δύσπιστος.    Το πορτρέτο του αυτοκράτορα μας έχει σωθεί στον ψηφιδωτό διάκοσμο του Αγίου Βιταλίου στη Ραβέννα καθώς και σε νομίσματα της εποχής.   

Στις 14 Nοεμβρίου του 565 ο Iουστινιανός πέθανε    Στην αυτοκράτειρα Θεοδώρα αλλά και σε μερικούς από τους κυριότερους συνεργάτες του Ιουστινιανού, οι οποίοι και αποτέλεσαν το άμεσο περιβάλλον του, αρμόζει ιδιαίτερη μνεία.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Κατά τα περίπου 40 χρόνια της βασιλείας του, ο Ιουστινιανός κατόρθωσε να αποκαταστήσει τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία στα παλαιά της σύνορα, καθιστώντας τη Μεσόγειο για ακόμη μια φορά ρωμαϊκή λίμνη. Οι κατακτήσεις του, όμως, δεν είχαν την επιθυμητή διάρκεια. Την πολιτική και πολιτιστική ακμή της εποχής του ακολούθησε μια περίοδος κατάπτωσης και παρακμής. Παρόλα αυτά, η σύντομη επανένωση του ρωμαϊκού κόσμου επέδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση τόσο του Δικαίου της μεσαιωνικής Δύσης όσο και της αυτοκρατορικής ιδεολογίας στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο.

ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ Το σημαντικότερο μέτρο του Ιουστινιανού ήταν η κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού Δικαίου. Επειδή το πλήθος, η σκοτεινότητα και οι αντιφάσεις των νόμων δυσκόλευαν την ομαλή απονομή της δικαιοσύνης, συνέστησε επιτροπή ειδικών για την αναθεώρηση του Δικαίου, δηλαδή τους απάλλαξε από την αταξία των απατηλών λέξεων και τους παραμέρισε από τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε διαρκή ισχύ γιατί με αυτό το μέτρο κατάφερε την καλύτερη απονομή της δικαιοσύνης.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ

Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο Κωνσταντίνος μεγάλωσε με τις χριστιανικές διδαχές της μητέρας του, τη στρατιωτική εκπαίδευση του πατέρα του και τα γράμματα μεγάλων διδασκάλων. Αυτά διαμόρφωσαν το πνεύμα και το χαρακτήρα του και τον έκαναν άνθρωπο γραμματισμένο και αξιόμαχο στρατιώτη. Δύο είναι τα σημαντικότερα έργα του: Το διάταγμα των Μεδιολάνων (το διάταγμα ανεξιθρησκείας) με το οποίο σταμάτησαν οι διωγμοί των χριστιανών και η μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, που αποτέλεσε την απαρχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που έλαμψε για 1000 χρόνια.

Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Ο Προκόπιος, αξιωματούχος στη διοικητική μηχανή του Ιουστινιανού, περιγράφει τον αυτοκράτορα ως ένα μάλλον απλό άνθρωπο ταπεινής καταγωγής, με συνηθισμένες προτιμήσεις, προσιτό και σκληρά εργαζόμενο, πονηρό και εκδικητικό. Ο Ιουστινιανός ήταν ο τελευταίος Ρωμαίος αυτοκράτορας στο βυζαντινό θρόνο, γιατί ήταν ο τελευταίος ηγεμόνας μιας αυτοκρατορίας που εκτεινόταν από τη Δύση ως την ανατολική Μεσόγειο, από την Ισπανία και τη βόρεια Αφρική ως τις περιοχές του Καυκάσου. Τα επόμενα χρόνια το Ρωμαϊκό κράτος θα περιοριστεί κυρίως στην ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα, Βαλκάνια, Μικρά Ασία, Αιγαίο) και θα μετασχηματιστεί σε Βυζαντινό. Επίσης, ήταν αυτός που έχτισε λαμπρά οικοδομήματα στο Βυζάντιο και ασχολήθηκε, όπως οι Ρωμαίοι νομομαθείς, με την καταγραφή και την επεξεργασία της νομοθεσίας.

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ Οι περιγραφές του Ηράκλειου από τους συγχρόνους του, τον παρουσιάζουν ως όμορφο, ψηλό, μαχητή γενναιότερο από τους άλλους. Ήταν καλλιεργημένος και εξασκούσε την αστρονομία.  Ο Ηράκλειος μέσα από την πορεία ανέλιξής του στο θρόνο, είχε δώσει δείγματα τόσο των στρατηγικών, διοικητικών όσο και των διπλωματικών του ικανοτήτων. Ήξερε να διαλέγει τους συνεργάτες του, επέλεγε να τους συμβουλεύεται, κατάρτιζε σχέδια, τα οποία χώριζε σε καθορισμένους στόχους, επέμενε στην εκπλήρωσή τους με την χρησιμοποίηση κάθε δυνατού μέσου. Αυτές οι ικανότητες θα φαίνονταν περισσότερο στην παραπέρα πορεία του στην μακρόβια βασιλεία των τριάντα χρόνων που θα παράμενε στο θρόνο. Αναμφισβήτητα, ήταν ευφυής στρατηγική, επιτελική και επιχειρησιακή προσωπικότητα.  Ο Ηράκλειος εισήγαγε για πρώτη φορά στην Αυτοκρατορία το σύστημα των Θεμάτων. Προσπαθώντας να αντιμετωπίσει, τον Μονοφυσιτισμό ,καθιέρωσε την ελληνική γλώσσα στα επίσημα έγγραφα και τα νομίσματα και πέτυχε να προστατεύσει την Αυτοκρατορία από τους Πέρσες και να επανακτήσει πολλά από τα εδάφη που είχε χάσει.

Και οι τρεις αυτοκράτορες έκαναν ότι μπορούσαν για να επεκτείνουν , να σταθεροποιήσουν και να ενισχύσουν το Βυζαντινό Κράτος. Και οι τρεις εξύψωσαν την χριστιανική θρησκεία και υπερασπίστηκαν τους Χριστιανούς. Ήταν σπουδαίοι αυτοκράτορες και οι τρεις, με πολύ δυναμικό χαρακτήρα, μεγάλη πίστη στον θεό και με πολλά χαρίσματα. Τελικά κατάφεραν παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν να αφήσουν το στίγμα τους στην ιστορία του Βυζαντίου είτε με τις στρατιωτικές τους επιτυχίες, είτε με τα οικοδομήματα που έχτισαν, είτε με τους νόμους που θέσπισαν.

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ http://www.hellenichistory.gr/ http://users.sch.gr/ipap http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%9A%CF%8E%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%82 http://www.istorikathemata.com/2011/03/blog-post_22.html https://www.google.gr/imghp?hl=en&tab=wi&ei=NVksVMqEGuPQygPEyYKADA&ved=0CAQQqi4oAg http://www.360tr.com/34_istanbul/ayasofya/english/ http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html http://www.sansimera.gr/articles/48#ixzz3IhBnWzeL http://www.matia.gr/7/72/7203/7203_2_3.html

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΤΕΛΕΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΗ ΑΡΓΥΡΩ ΡΑΝΤΖΑ ΣΟΦΙΑ ΚΑΣΑ ΕΡΙΚΑ