3

2

1

Βασίλειος Μπρουζούκης & Δημήτρης Μπουσιόπουλος

Βυζαντινό Φρούριο Στα βόρεια της πόλης των Τρικάλων και πάνω στον ακρότατο λόφο του ορεινού βραχίονα των Αντιχασίων δεσπόζει με τον επιβλητικό του όγκο, βουβό και αγέρωχο, το μεσαιωνικό φρούριο της πόλης. Πρέπει να πρωτοκτίστηκε στην κλασική εποχή, αλλά υπέστη πολλές καταστροφές. Έτσι ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός (6ος αιώνας) προέβη στη ριζική ανακαίνιση του κάνοντάς το ισχυρότατο. Σύμφωνα με την παράδοση μέσα στον περίβολο του φρουρίου υπήρχαν βυζαντινές εκκλησίες, όπως του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος του 13ου αιώνα.

Ρολόι Τρικάλων Στην ανατολική πλευρά του φρουρίου οι Τούρκοι είχαν στήσει στα μέσα του 17ου αι. ένα μεγάλο ρολόι. Ο πύργος του Ωρολογίου των Τρικάλων, όπως και αυτός της Λάρισας είναι από τους παλαιότερους γνωστούς στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Το σημερινό ρολόι αντικατέστησε το παλιότερο, το οποίο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς.

Βαρούσι Η παλιά πόλη αποτελείται από τις συνοικίες Βαρούσι και Μανάβικα. Η συνοικία Βαρούσι ήταν η χριστιανική συνοικία των Τρικάλων επί τουρκοκρατίας και βρίσκεται στις παρυφές του Φρουρίου. Έως το 1930 θεωρούνταν η αρχοντική συνοικία των Τρικάλων και σήμερα είναι στο σύνολό της διατηρητέα, με ένα μεγάλο αριθμό παλιών κτηρίων να σώζεται μέχρι σήμερα. Στη συγκεκριμένη συνοικία βρίσκονται οι περισσότερες και παλαιότερες εκκλησίες της πόλης, οι οποίες βρίσκονται χτισμένες πολύ κοντά η μία στην άλλη. Συνέχεια της συνοικίας Βαρούσι μέχρι και την κεντρική πλατεία είναι τα Μανάβικα, γειτονιά της παλιάς πόλης με χαρακτηριστική, ομοιόμορφη αρχιτεκτονική. Εκεί βρίσκονται μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και καφέ-μπαρ της πόλης.

Κουρσούμ τζαμί Το τέμενος του Οσμάν Σάχ ή Κουρσούμ τζαμί (Μολυβένιο τζαμί)βρίσκεται στην άκρη της πόλης των Τρικάλων, στην οδό Καρδίτσας νότια των φυλακών και του ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Το τέμενος είναι το μόνο σωζόμενο από τα πολλά οθωμανικά τζαμιά που υπήρχαν κάποτε στην πόλη των Τρικάλων. Ιδρυτής του ήταν ο Osman Sah ή Qara Osman Pasa, γιός του Mustafa Pasa που παντρεύτηκε την κόρη του σουλτάνου Σελίμ Α΄( ).

Μετέωρα Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα από τεράστιους σκοτεινόχρωμους βράχους που υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο πλέον σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνο έξι και τα οποία από το 1988 περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Μονή Αγίου Βυσσαρίωνος (Δούσικο) Το μοναστήρι του Αγίου Βησσαρίωνος (Δουσίκου) βρίσκεται σε απόσταση 25χλμ. από τα Τρίκαλα, κοντά στην κωμόπολη της Πύλης και πάνω από το χωριό Άγιος Βησσαρίων (πρώην Δούσικο). Η μονή αποκαλείται και μονή του Σωτήρος των Μεγάλων Πυλών λόγω της σύνδεσής της με την κοντινή και διαλυμένη σήμερα, βυζαντινή μονή του 13ου αιώνα, της Πόρτα -Παναγιάς. Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών , στον χώρο ερειπίων μονής του 13ου - 14ου αιώνα αφιερωμένης στο Χριστό. Το πρώτο καθολικό της μονής έχτισε ο ιδρυτής της μονής ο άγιος Βησσαρίων Α΄, μητροπολίτης Λαρίσης και ιστορική προσωπικότητα μεγάλης εμβέλειας και κοινωνικής δράσης., με τη βοήθεια του αδελφού του Ιγνατίου. Η μονή ήταν από τα πλούσια και δραστήρια μοναστήρια της περιοχής με κτήματα στη Ρουμανία. Η παράδοση αναφέρει πως στην περίοδο της ακμής του διέθετε 365 κελλιά. τράπεζα αλλά και πλουσιότατη βιβλιοθήκη. Το 1771 και το 1820 η μονή λεηλατήθηκε από τους Τουρκαλβανούς ενώ το 1823 μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του ηγουμένου της μονής, ακολούθησε σφαγή και λεηλασία της από τους στρατιώτες του Σούλτζε Κόρυτζα. Το μοναστήρι έπαθε νέες καταστροφές από πυρκαγιά και τους βομβαρδισμούς του Σήμερα λειτουργεί με λίγους μοναχούς και είναι άβατο στις γυναίκες.

Η επαφή με τα ιστορικά μνημεία των Τρικάλων είναι μια μοναδική πηγή γνώσης τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους μόνιμους κατοίκους. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι είναι πολύ εύκολο για τον καθένα να αντλήσει πληροφορίες για τα ιστορικά μνημεία του τόπου του τόσο εύκολα.

Πηγές