ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΣΤΕΓΕΣ ΤΣΙΦΤΣΗ ΦΕΡΟΝΙΚΗ - ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΤΣΑΜΠΑΡΛΗΣ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ - ΧΑΪΤΙΔΟΥ ΡΕΝΙΑ

Οι πράσινες στέγες στην Ελλάδα Η διαδρομή της πράσινης στέγης στην Ελλάδα δεν είναι τόσο εύκολη, όσο θα περίμενε κανείς, λόγω του δύσκολου μεσογειακού κλίματος. Ο πρώτος που καθιέρωσε την τάση στην Ελλάδα είναι ο Ουαλός Άντριου Κλέμενς, που ζει στη χώρα μας 22 χρόνια.

Στο οικόπεδό του στη Ραφήνα, βρίσκεσαι περιτριγυρισμένος από δεντρολίβανα, δυόσμους, θυμάρια, βαλσαμόχορτα, χαμομήλια, τσάι του βουνού, ρίγανες, αχιλλέες και ό,τι άγριο φυτό μπορεί κανείς να συναντήσει στην ελληνική φύση, σα να κάνεις βόλτα σε ένα τυπικό κυκλαδίτικο τοπίο. Το κάθε φυτό έχει τοποθετηθεί σε ένα «φυτοθύλακα», ένα υφασμάτινο μαξιλάρι που περιέχει αντί για χώμα ορυκτά στοιχεία από τον ελλαδικό χώρο. Με αυτούς τους φυτοθύλακες συναρμολογεί κανείς στην πράσινη στέγη του, προσθέτοντας διαδρόμους, πέργκολες ή ό,τι άλλο θέλει.

Από το 2000 μελέτησε τα οικοσυστήματα στον Υμηττό, στο Στρέφη, στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στη Σαντορίνη, στη Μακεδονία, πώς αποστραγγίζουν το νερό, πώς δημιουργούν υγρασία το καλοκαίρι και αντέγραψε αυτό που έβλεπε. Στη Γερμανία χρησιμοποιούν σπασμένα κεραμίδια ή πέτρες με χώμα για τη φύτευση, υλικά πολύ βαριά για τη σεισμογενή Ελλάδα. Όλα αυτά τα αντικατέστησε με πλούσια ορυκτά υλικά από την Ελλάδα, δημιουργώντας μία ελαφριά κατασκευή.

Οι πράσινες στέγες προσφέρουν εξαιρετική θερμομόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση. Σε έρευνες των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας, Αθηνών και Ιωαννίνων, που έχουν δημοσιευτεί, καταγράφεται μείωση του κόστους ψύξης έως 40%, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας από 7 μέχρι 50%, για ολόκληρο το κτίριο, ενώ στον τελευταίο όροφο, κάτω από την φυτεμένη ταράτσα, όπως και στις μονοκατοικίες η μείωση φθάνει το 87%.

Τα φυτεμένα δώματα και η συμβολή τους στον αστικό χώρο Ένας από τους λιγοστούς πλέον τρόπους παρέμβασης με σκοπό την επαναφορά των «χαμένων» φυσικών στοιχείων στις σημερινές μεγαλουπόλεις, είναι η δημιουργία φυτεμένων δωμάτων.

Στις περισσότερες μεγαλουπόλεις, η αλόγιστη ανάπτυξη του δομημένου περιβάλλοντος, η άναρχη και αυθαίρετη δόμηση και ο περιορισμός ή η εξαφάνιση σχεδόν όλων των ελεύθερων αστικών δημόσιων χώρων και χώρων πρασίνου, έχουν προκαλέσει υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, μη ανεκτές περιβαλλοντικές συνθήκες και αισθητική υποβάθμιση της εικόνας των πόλεων.

Αντίθετα, η αξία και ο ρόλος των φυσικών στοιχείων στον αστικό χώρο έχουν αναγνωριστεί εδώ και πολύ καιρό και αποτελούν αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνητών, οι οποίοι ασχολούνται με τα στοιχεία του σχεδιασμού της πόλης. Αναμφίβολα, η «επαναφορά» της φύσης στα σημερινά αστικά κέντρα, αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα, η άσχημη εικόνα των οποίων είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο να αναστραφεί. Ένας από τους λιγοστούς πλέον τρόπους παρέμβασης, είναι η δημιουργία φυτεμένων δωμάτων.

Ορισμός “Ως φυτοκαλυμμένο δώμα ή κήπος σε δώμα, μπορεί να χαρακτηριστεί κάθε κήπος, μεταξύ του οποίου και του εδάφους υπάρχει ένα κτίριο ή μια δομική κατασκευή. Στον ορισμό αυτό περιλαμβάνονται κήποι σε οποιαδήποτε στάθμη από το φυσικό έδαφος”.

Πλεονεκτήματα 1. Εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της βελτίωσης της θερμομόνωσης του κτιρίου τόσο κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου όσο και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού (Ενδεικτική μείωση θερμοκρασίας στην οροφή 10-15 ο C) 2. Μείωση του συντελεστή εκτόνωσης στο αποχετευτικό σύστημα της περιοχής μέσω της μείωσης της ποσότητας των υδάτων που απορρέει στο σύστημα των αποχετευτικών αγωγών. Τα φυτά και το υπόστρωμα ανάπτυξης, προσδίδουν μεγαλύτερη δυνατότητα συγκράτησης νερού από τις βροχοπτώσεις. 3. Μείωση των κατασκευαστικών απαιτήσεων της στέγης όσον αφορά στο φυσικό, χημικό ή βιολογικό στρες και ταυτόχρονα και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των υδατοστεγανών μεμβρανών λόγω των μειωμένων αυξομειώσεων της θερμοκρασίας.

4. Μείωση του κινδύνου φθοράς των υδατοστεγανών μεμβρανών από εξωτερικές μηχανικές πιέσεις, όπως επίσης και της αρνητικής επίδρασης των ανέμων. Μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στεγάνωσης δώματος. 5. Ενίσχυση της ηχομόνωσης του κτιρίου 6. Απορρόφηση ρύπων και σκόνης από τα φυτά         

10. Δημιουργία ευνοϊκού μικροκλίματος σε ξηροθερμικές περιοχές 7. Δέσμευση CO2 και παραγωγή Ο2, με θετικά αποτελέσματα στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας και στο φαινόμενο του θερμοκηπίου 8. Προστασία από πιθανότητα πυρκαγιάς 9. Αναγέννηση του οικοσυστήματος και προστασία της χλωρίδας και πανίδας 10. Δημιουργία ευνοϊκού μικροκλίματος σε ξηροθερμικές περιοχές

11. Προσθήκη νέων χρηστικών χώρων σε ταράτσες και δώματα που ήταν αναξιοποίητα 12. Προστασία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κεραίες κινητής τηλεφωνίας

Περιβαλλοντικά Οφέλη Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας παράγοντας οξυγόνο και φιλτράροντας τη σκόνη και τους ρύπους, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας μειώνοντας την κατά τόπους θερμοκρασία, συμβάλλουν στην δημιουργία βιοτόπων και στην ορθολογική διαχείριση του νερού.

Προτάσεις 1) Επιμόρφωση των μηχανικών στις ιδιαίτερες σχεδιαστικές και κατασκευαστικές απαιτήσεις 2)Κίνητρο για τη δημιουργία μιας πράσινης ταράτσας(π.χ. επιδοτήσεις ή φοροαπαλλαγές) 3)Ενθάρρυνση των πολιτών να διακοσμούν το μπαλκόνι τους με διάφορα φυτά. 4)Ενημέρωση των πολιτών για τα οφέλη από τις πράσινες ταράτσες και μπαλκόνια