Μυκηναϊκή θρησκεία και τέχνη Εποχή του χαλκού Μυκηναϊκή θρησκεία και τέχνη

Μυκηναϊκή θρησκεία Κυρίαρχη μυκηναϊκή θεότητα ήταν η «Κυρία Πότνια» (=σεβάσμια). Κατοπινοί μεγάλοι θεοί (Ζευς, Ήρα, Ποσειδών, Άρτεμις, Άρης, Διόνυσος -εκτός Απόλλωνα-) αναφέρονται σε πινακίδες ως μυκηναϊκοί. Χώροι λατρείας ήταν μικρά ιερά και η αίθουσα του θρόνου, γύρω από τη μεγάλη εστία που υπήρχε στη μέση του μεγάρου του μυκηναϊκού ανακτόρου Οι ιερείς, άντρες και γυναίκες, αποτελούσαν ιδιαίτερη κοινωνική τάξη και διαχειρίζονταν τις περιουσίες των ιερών.

Μυκηναϊκή θρησκεία Θρησκευτική τελετουργία: ομοιότητες με αυτή της μινωϊκής θρησκείας, κοινό σύμβολο τα διπλά κέρατα Προσφορές σε θεούς (γεωργικά προϊόντα ,αρωματικά έλαια, μέλι κλπ) Σύγκριση θρησκείας Μυκηναίων – Μινωϊτών (διαφορές στις θεότητες)

Θρησκευτική σκηνή από χρυσό δαχτυλίδι της Τίρυνθας Θρησκευτική σκηνή από χρυσό δαχτυλίδι της Τίρυνθας. Αριστερά εικονίζεται πιθανώς η «Πότνια». Τέσσερις δαίμονες της προσφέρουν κρασί. (Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)

Μυκηναϊκή τέχνη-αρχιτεκτονική Μυκηναϊκή τέχνη-αρχιτεκτονική

Ποια είναι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής; Τα ανάκτορα, οι οχυρώσεις και οι θολωτοί τάφοι

Τα ανάκτορα Χώρος κατασκευής: χτίζονταν σε οχυρωμένα υψώματα-ακροπόλεις. Τρόπος κατασκευής: ήταν πιο απλά από τα μινωικά. Αποτελούνταν από έναν προθάλαμο και από το κύριο δωμάτιο, όπου υπήρχε κυκλική εστία και όπου δέχονταν τους επισκέπτες (τύπος μεγάρου). Γύρω του ήταν κτισμένοι δευτερεύοντες χώροι.

Μικρότερα από τα μινωικά και με πιο απλό σχέδιο τα μυκηναϊκά ανάκτορα αποτελούνται από τον επίσημο χώρο που ονομάζεται μέγαρο με την κεντρική αίθουσα όπου υπάρχει η κυκλική εστία και ο θρόνος του βασιλιά

Το ανακτορικό συγκρότημα της Πύλου Το μέγαρο περιβάλλεται από διαδρόμους και μικρότερα δωμάτια, ενώ σκάλες οδηγούν στο δεύτερο όροφο

Σύγκριση μυκηναϊκού –μινωϊκού ανακτόρου Σύγκριση ως προς τους κεντρικούς εσωτερικούς χώρους και την πολυπλοκότητα του αρχιτεκτονικού σχεδίου: Το μυκηναϊκό ανάκτορο έχει πιο απλό σχέδιο από το μινωϊκό που ήταν δαιδαλώδες. Στο μινωϊκό υπήρχε στο κέντρο η εσωτερική κεντρική αυλή, ενώ στο μυκηναϊκό υπήρχε ο προθάλαμος και το κύριο δωμάτιο με την κυκλική εστία στο κέντρο, το μέγαρο.

Αναπαράσταση του μεγάρου

Οι μυκηναϊκές ακροπόλεις ήταν οχυρωμένες ενώ οι μινωϊκοί οικισμοί ήταν ανοχύρωτοι. Σε ποιο συμπέρασμα μπορείτε να οδηγηθείτε από το στοιχείο αυτό; πιθανές εχθρικές επιδρομές - οι Μυκηναίοι ήταν λαός πολεμικός με ανεπτυγμένη στρατιωτική οργάνωση σε ξηρά και θάλασσα Διέθεταν αμυντικά όπλα (ξίφη, δόρατα, τόξα) και χρησιμοποιούσαν το άρμα.

Πύλος - ανάκτορο 13ος αι. π.Χ

Τίρυνθα – ανάκτορο 13ος αι. π.Χ

Ποιες πληροφορίες μπορούμε να αντλήσουμε από τις παραπάνω τοιχογραφίες; Στις παραστάσεις της τέχνης των Μυκηναίων παρατηρούμε πολεμικές σκηνές και στρατιωτικό οπλισμό ΟΙ ΜΥΚΗΝΑΙΟΙ ΗΤΑΝ ΠΟΛΕΜΙΚΌΣ ΛΑΟΣ

Αρχιτεκτονική Β. Τάφοι : τα είδη των μυκηναϊκών τάφων: Λακκοειδείς Θολωτοί Θαλαμωτοί http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/525?locale=el

Λακκοειδείς Οι λακκοειδείς τάφοι αποτελούνταν από ένα μακρόστενο σκάμμα σκεπασμένο με λίθινες πλάκες (επιτύμβιες στήλες) που έφεραν ανάγλυφες πολεμικές και κυνηγετικές σκηνές. Ταφική στήλη με παράσταση αρματοδρομίας. 

Θαλαμοειδείς τάφοι Οι θαλαμωτοί ή θαλαμοειδείς τάφοι είναι υπόγειοι χώροι σκαμμένοι σε πλαγιές λόφων που χρησιμοποιούνταν για πολλές διαδοχικές ταφές και αποτελούν τον πιο διαδεδομένο τύπο τάφου της Μυκηναϊκής εποχής. Ήταν μάλλον οικογενειακοί τάφοι και χρησιμοποιούνταν από τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού.

Θολωτοί τάφοι Θολωτοί τάφοι: Ήταν πραγματικά κτίσματα. Σ' αυτούς θάβονταν βασιλιάδες και άρχοντες. Αποτελούσαν εξέλιξη των θαλαμοειδών τάφων.

Θολωτοί τάφοι Οι θολωτοί τάφοι είναι υπόγεια κυκλικά κτίσματα που αποτελούνται από την κυρίως θόλο και ένα μακρύ δρόμο. Το χτίσιμο των θόλων γινόταν με λιθόπλινθους. Τα μέρη του τάφου ήταν: ο «δρόμος»,( διάδρομος με πλευρικά τοιχώματα) η θύρα, το στόμιο (η είσοδος του τάφου)και ο θάλαμος. Οι θολωτές κατασκευές αντιμετώπιζαν σοβαρά στατικά προβλήματα, όταν η διάμετρός τους ξεπερνούσε τα 6 μ. Συγκεκριμένα το στόμιό τους κινδύνευε να καταρρεύσει από το υπερβολικό βάρος του υπέρθυρου, το οποίο έφτανε μερικές φορές τους 120 τόνους.

Θολωτοί τάφοι Μια προστατευτική τεχνική που εφαρμόστηκε για να αποφευχθεί αυτό το πρόβλημα ήταν η επινόηση του ανακουφιστικού τριγώνου που μετέφερε το βάρος του υπέρθυρου στις παραστάδες και τις πλευρές της θόλου. Ο Θάλαμος είχε θολωτή οροφή, σε σχήμα κυψέλης. Δρόμοι, προσόψεις και Θάλαμοι ήταν χτισμένοι με τετράπλευρους ογκόλιθους. Μετά την ταφή όλο το κτίσμα καλυπτόταν με χώμα κι έτσι έμοιαζε με λοφίσκο. Περίφημοι είναι ο «Θησαυρός του Ατρέα» (τάφος του Αγαμέμνονα) και ο «Τάφος της Κλυταιμνήστρας» στις Μυκήνες,

Ζωγραφική και κεραμική Τοιχογραφίες και αγγεία δέχτηκαν έντονη τη μινωική επίδραση. Οι τοιχογραφίες έχουν πλούσια χρώματα όπως και οι οι μινωϊκές και η τεχνοτροπία είναι ανάλογη Η θεματική διαφέρει : οι μινωϊκές τοιχογραφίες αποτυπώνουν τη φύση και την ομορφιά της, ενώ στις παραστάσεις της τέχνης των Μυκηναίων παρατηρούμε πολεμικές σκηνές. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στο διαφορετικό τρόπο ζωής των δύο λαών: οι Μινωϊτες ζούσαν ειρηνική ζωή ενώ οι Μυκηναίοι έζησαν αρκετά ως πολεμικός λαός

Η μυκηναία και άλλες μυκηναϊκές τοιχογραφίες-τι σας θυμίζουν;

Μεταλλοτεχνία Χαρακτηριστικά είδη μεταλλοτεχνίας: κοσμήματα, πολυτελή αντικείμενα με πολύτιμα υλικά (χρυσός ,ασήμι κλπ): χρυσά κύπελα, Προσωπίδες αγαλματίδια ή ανάγλυφα από ελεφαντοκόκαλο

Δικτυογραφία
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού : www.ime.chronos.gr Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη ιδρύματος Λάτση : www.latsis-foundation.org :Ν. Καλτσάς : Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ψηφιακές Συλλογές : www.odysseus.culture.gr
Πρόγραμμα Ψηφιακή τάξη : Επικοινωνίες μεταξύ των πολιτισμών του Αιγαίου κατά την εποχή του Χαλκού
Υποστηρικτικό υλικό για τη διδασκαλία του υπ. Παιδείας και Πολιτισμού : www.e-yliko.gr http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/525?locale=el

Κεραμική: Αγγεία με παραστάσεις ανθρώπων, ζώων , πουλιών ,ψαριών (επιδράσεις από μινωϊκή κεραμική)